장음표시 사용
61쪽
28 Ac ADBΜIARUM entia inest.Pernitio igitur vox est ista, &plane tyrannicaetollatur scholi,tollantur Acad mlae. Imo oraculum hoc sit: vivant scholae, via Uant Athenae,artes, ac scientiae.quae sunt radii diuinae sapientiae,ad gloriam beatae Triadis, in sempiternum vivat. Pius est qui assentitur, improbus qui amε no acclamat. Nam Ysole sublato tenebri, ita philosophis studio extincto, Terump. sequuntur ruinae: quippe in hoc st dio est asyluna pacis,sapientiae lumen, rdo Vitae,instiuitio morum , legum anima, scientia rerum, splendor hominis,gloria & honor cigia
utilitatis attulerint bonatiuera
Ilii quidem multa eximia diuin evidentur Athenae peperisse, inquit
apud Ciceronem Atticust turn nihil melius hominum vitae attulisse illis mysteriis, quibus ex agresti immaniq; vita e culti ad sumanitatem . & mitigati siumus, initiaque,Vt appellantur,ita reuera principia vitae cognouimus. Neque Elum cum laetitia vive di rationem accepimus,sed etiam cum spem liore moriendi. Nam bonaruinartium mater Philosephia primd urbes peperit, &beluinos dissipatosque homines in unum locum, Ut cruuitates
62쪽
s L I a E R I. 2snitates appellarentur , literarum & vociim c5munione coniunXit, atque in uentrix legum,mbrumque & disciplinae magistra fuit. Easque sola adhuc vias demonstrat, quomodo pax in ciuitatibus. & in Rep. tranquillitas foris & domi quam diutissime conseruari,tumultus vero& cruenta bella. Vel caueri, vel recte admin, strari,feliciterque finiri posiint. Qus duo hoe capite paucis sic proponemus, Vt nemo sit. qui per se deprehendere non queat. Valerius ergo Maximus ubi docuisset quantum clarisii mora Imperatorum.& optimorum ciuium Virtutes Reip.profuissent. in hanc sententiam prorumpit Est x alia vehemens & constans militia, tu isteris pollens,venerabilium doctrine sacrorum 'antistes Philosophia, quae ubi pectore recepta est hominum , inhonesto atque inutili affectu depulse, totum in selidae virtutis munimento confirmat,potentiusq; metu ac dolore quod Reipub. &utile,& necessarium est facit, &c. Sicut egregie mihi perspexisse videtur Tyberius, qui Mauritio imperium Romanum tra- . .diturus,sic eum alloquitur : Tu vero Mauriti
potestatis insole iam ratione fac frenes, & philoiphiae artibus sepientiaricapham gubernes, purpuram perinde ac vilem pannum tibi ini elum esse per philosephiae studium existima, corona, qua caput cingitur, nihiD lapillis, qui
circa littus fluctibus albuuntur, differre puta. Et Leo Pap. io. in epistola quadam ad Henricu Anglorum regem:Extat,inquit,quoddam n
strum studium erga homines doctos, & huius. i in odit
63쪽
modi literatiquae & resunt ipsa, & appellantur bonae & animi affectio singularis, innata q iidem nobis a pueris &domestica disciplina c5- firmata; sed aetate progrediente etiam iudicio aucta. tum quod homines, qii artes & bonas literas sectantur,minime malos esse,integerrimaque fide praeditos, saepe iam experti sumus, tum quod ab hac scientia,& sanctae Ecclesiae
Doctorum eloquentia. scimus maxima no adiumenta modo, verum etiam ornamenta in
Christianam Remp. prosecta fuisse, &c quod
etsi tam Philosbpnoru quam Sanctorum Patrum apertis testimonijs confirmare possem ttamen quia a studiosissimis viris iam ante par allata sunt , partim apud Gratianum reisuu Ea recitata reperiuntur, nos exempla quaedam il- amisibis lustriora quibus imperitiores hoc tempore distinct. 37. plurimum commouentur) proseremus. India. 33. carum ergo, Aethio icarumque rerum script
res literis prodiderunt, illos populos fateri, quod liberales artes & gymnosophistarum sapientia, Vtilissima semper & inprimis necessaria fuerit: quod hi propter amicitiam & commercium Deorum immortalium siccitates, Ventos, pluuias, morbosque praedicere, & quae etiam apud inferos agerontur, rimari, &Reip. salutaria in apertum proferre potuerint. R mkr-λυπ- manus vero populus cum post exactos reges a Patribi, s propter quasdam limultates deiecis.set,nec deformis solum,sed etiam miser imp ratricis urbis status esset, a capitς reliquis partibus per seditionem auulsis, nisi Valerius sa
64쪽
luis pa pientissimus philosephus, maximiis orator, summa industria,& maximo labore ad saniora consilia reuocasset:sacri imperij spes citra controuersita in ipse pene ortu suo corruisset. Aristoteles Stagirites tantu apud patria sua beneficium posuit, et ea ab hostibus armis solo aequadam Macedonu inanibus eriperet. Hi pocrites expertisiimus medicus, cum pestis univcrsiam sere Graecia absumeret, contra aerem infestia, Vnde ea oriebaxur; ingente sylvam exuri iussit, seruauitq; hoc pacto Graecia incolume, quam omnes illiterati conseruare no potuissent. An
toninu Piu Iustini philosephi & Martyris pro .Christianis oratio, Valentε partim Themist 'clis philosephi, de orthodoxorum Patrum in negotio religionis cocordia liber,partim Basi-lij eruditio, a furore & ineredibili in Christi,
nos odio sic reuocarunt, ut ipses quidem cotrapietatem, & Vera religione atque bonis literis egregie cofirmatos Viros, ulteritis progredi &ferocire puderet: reliquae vero Rom. Imper tores,illas Resi . ubi bonae liters floreret,optimis priuilegijs, atq; libertatibus, propter ma ximam earu Vtilitat prae caeteris ornarent, Vtidoctissimorum viroru de priuilegijs comen tarii declarat , & nos in singulis Academ ijs serὸ demonstrabimus. Fieri enim prorsus non po test,quin plurima ad Rem p. comoda Veniant, si moderatrix omni u rerum praesto est sapientia, quq & officiorum omnium,& bene beate vivendi etiam citra leges rationem continet.
Vt rectEAristippus dixerit : Etsi omnes leges
65쪽
32 ACADEMIAR Minterirent, posse tamen philosephos aequabiliter vitiere,&alijs recte vivendi rationem prγscribere.Multaque loca nominari possent, qui ante institutas ibi Academias Si scholas,obst ra de tenua habebantur, sed ex studiorum I plodore,maximas opes&gloriam insignem coli gerunt.Cotra vero axioma sonat:Quanto mutatur Musica,etiam mutatur respublica. Nam post Platonem Cic 'ro ncgar, mutari leges posile fine mutatione rerumPublicarum. Ex cultura bonarum artium fulicitas & opulentia: ex earundem conleptu confusio&miseria.Quod vero liberalium artium atque linguarum doctrina,scientiae militari & rebus bellicis vis cudo loco propositum erat utilissima sempes&prope necessaria fuerit, duobus sere integris libris Strabo,& Polybius Megapolitanus lib. s. historiarum elegantisii me copiosissimeq; c
probarunt. Et uniuersa Graecia tempore Xerxis regis Persarum reuera experta est, quando
illam istus Themistocles philo phus metu
Pertico liberauit, &potentissimum hostem. qui cum infinita lectissimorum virorum multitudine in Graeciam venerar, turpiter in Per siam redire coegit. Quare summae ipsius laudes prae reliquis omnibus Ducibus, quos Graecia clarisisimos liabuit, reseruntur. Quem cum ingratisisiaci .lthenienses urbe expulerunt, nihil laude dianu gelsere t Themistoclis vero apud
Xerxem canta autoritate fuit. Vt diceret, non
posse l.ὶalum aliquod grauius optare se suis noscibus, quam hac dementia excaecati huiuc mos
66쪽
L r a E R I. modi sapientes viros a se alienirent.sicut The- Dam . bani, Epaminondae grauissimi Philosephi cla- --.ri; simiq; Ducis prudentia, caeteris ciuitatibus praecellere ac imperare potuerute sed eo mor- tuo in pristinam seruitutε relapsi sunt, ut G hanorum gloria cum it lo nata & rursus extincta videretur. De clarissinio & verὶ profecto oratore Demosthene in potetissimorum M cedoniae regum commentariis scriptum reperitui : Fcelix & beata urbs, cui talis ciuis contigit: Si unas non suillet Athenis Demosthenes, facilius potiti fuissemus in ea urbe,q Iam Thebis aut Thessalia. Nam unus ille vigilat intentus in omnes occasiones,& nostros obseruat impetus &instructus aduersus nos ra consilia, eh metiari nunquam fallere, nec agendo, nec insidiando, nec consulendo possimus, hic inuitos excitat, di Mandragora sopitos expergefacit, ac Velut ' secans&vrcns castigat ignauiam summa libertate . nihil ad gratia in dicens publicas pecunias, quae anth in ludis dissipabatur,cosert in stipe dium , conscribit classem, quae pene perierateonsulione veterum tributorum, Vrbem, qua nihil amplius generose cogitabat, restituit in pristinam dignitatem. Excitauit ciues fractos ad imitationem gloriae maiorum.& Graecos inter se cietate&sce lore devinxit Hunc era go magis form dare oportet, quam omnes triremes & uniuersam Graeciam, &c. Utvsta dixerit Phocili dest Robusto lapis. is unge prassare videtur. Et alius scriptor profanusi
67쪽
a summum iens uno minor en im diuer, vFulcher, honoratus, bber, Rodenissi Regum. Ere 7. Et ante illum sapientissimus Ecclesiastes: ''--Melior est sapientia quam arma bellica aut vi res. Et melior vir prudens quam sortis. Nam L. Paulo aduersus Persarum regem, bella gerente, luna subito serena nocte cestiscisse legitur, eoque velut diro quodam monstro perterritus exercitus Romanorum, manus cum hoste conserere non audebat, Verum
1. , Vitiis. Gallus Sulpitius de coeli ratione, & natura sy-derum ornate & eleganter disserens, alacrem eum in aciem misit, atque inclitae Paulinianae victoriae liberales artes Galli aditum dedere. Nisi enim Gallus philosophiis metum Romanorum militum vicisset, Paulus Imperator Va r. lib. hostes vincere non potuisset. Narrat in methodo historiarum Bodinus , quod Selimus Turcarum Imperator commentarios Caesaris, primus in vernaculam linguam transferri c rarit, & eius bellandi arte instructus, breuim gnam Africae & Asiae minoris partem cum
Imperio maiorum coniunxerit. Sicut Μithridatcs rex Ponti grauissima bella praeter omnem expectationem confecisse creditur, quialistim multarum artium atque linguarum ipse peris cituum tus erat & praestantissimos philosophos sem-dr viris it per in exercitu adhibebat.Propterea Alexan-
stri, M. ὸer Seuerus, auctore Lampridio, quando de iure & rebus imperij controuersia erat, solos Literatos in consilium adhibere solebat: si vestro de re militari, praeter veteranos milites, literatos
68쪽
L i a E R Lutatos quoque praesertim historiarum peritos . aduocabat, requirens quid in talibus causis Ue- . teres imperatores utiliter egissent. χemad modum & uniuersi terrarum orbis sagullum Gothi in eam curam diligenter incubuere. Vt uespero , doctissimos secum viros haberent. Nam quan- rn cis Llum unius saepe literati prudentia &autoritas ς ε in conseruada Rep.valeat, testis ist imperatrix Roma. Cum enim Catilina arma nocturna,& /- flammas domibus itemplisq; pararet, &nemo 'Romanorum ciuium patriam conseruare, ac hostibus,qui eam prorsus euertere conabatur. resistere propter eorum potetiam auderet: obsingularem eruditionem & eloquetiam, incredibilemque in agendo dexteritatemr ' Romaparentem, Rirma frematriae ciceronem libera axis L Mu
. Testes quoq; nobilissima Costantinopolis est. . Utilippus enim rex cum Bysantium deleturus adueniret, Leo Bysantius Platonis auditor, &
. nobilis is phista di Dic age, inquit, Philippe,
qua tu causa moenia nos ra oppugnaturus ad uenistiς Cumque philippus respondere amor patriae tuae huc pertraxit : at amantibus, i . quit ille, instrumenta musica haud bellica c5Ueniunt, quare placatus rex , statim ab urbe . discessit, Quam egorem Graecorum imper .lores permovisse credo, Vt regiam quandam. Homum fundarent, quia duodecim doctissimi viri,de quorum sententia consilium capere
69쪽
36 ACADEΜTARUM possent, alerentur. Illustrissimus praeterea M. ιιλ aa.' annes Galeatus acerrimus Florentinorum hostis dici resolebat plus sibi detrimenti afferre Coluiij Piur j, oratoris, poetae & Florentinae Reip. tabellionis, doctissimas epistolas, qu mmire alioqui equites armati.Vt recth profecto Alphonius Aragonum rex.inihi respondisse videatur: Nescire quidem se, utrum maiorem gratiam literis, an armis deberet,quod ex literis. arma & armorum usum dididisset. Eumenius in oratione de scholis instaura dis hoc argumento utitur: Quod aedem Het runtis &Musarum in circo Flamineo Fulvius illeNobilior ex pecunia Censoria secerit.Nam ' in Graecia Imperaror cum esset, cognouerat: Herculem Musagetem suisse: id est, comitem ducemq; Musarum. rasia mutuis operibus & p raemiis iuuari osei narique deberent: Musarum quies,defensione Herculis,&virtus Herculis, Voce Musam m. tib i.Qp. Recte etiam dixit Cicero: Parua sunt soris 13.Phi arma,nisi sit consilium domi.
ι- Et sor itudo non potest a sapientia seiungi.
h. .e.I. Et Fabius: si sit ad prstium miles cohorta dus, ex mediis sapientiae praeceptis erit oratio depromenda. i Et Iurisperitos sapientesque viros Reip.Vtialiorcs, magisq; necessarios esse, quam strenu vel sortes milites, eleganter probat Cic. lib. t. Ossic.& Iacobus Benius priuilegio furi eritorum q.confirmat. Huc pertinet quodH mini eam vetercs Regibus assi refinxerant .
70쪽
L T . 2 p R I. 'Et quod Alciatus pras,tione tituli Dig storum soluto matrimonio declarate viros Principes Remp. ab: que Doctis viris gubern re non posse, eorundemque opera & consilio Rempub saluam consister'.Et Homerus Ag memnoni Nestorem iugiter assedisse comm morati Queritur Rebufius quod Mercatoresti indocti laici, quia doctos contemnerent, ita Remp.Montepessulanam gubernarint,vi tam Remp quam Academiam perderet.Praeterea, inter Regionu& Urbium laudes haud postr Inum locum obtinet, quod multos dostos &sapientes viros procrearint atque effecerint. Strabo Miletum pretdicat,quod produxerit Thaletem, unum e septem sapientibus Grsciet, Qui primus physiologiae & Mathematicae au- lctor fuerit inter Grqcos Et Anaximandra eius discipulum, praeceptorem Vero Anaximenis. Haecateum quoque Historiographum,&λ schenem Oratorem clarissimum. Idem Nyssam laudat, quod ex ea prodierit δι-ο Apollonius philosephus Stoicus, Panaetii sa- ι miliaris. Menecrates Aristarchi discipulus. Uristodemus eius filius.Sostrarus Aristodemi stater.Et alius Aristodemus eius con brinus,qui Pompeiam magnum erudiuit. Guidum commedatur ab eodem,quod de--aoderit Eudoxum Platonis sedalem; Agatarchi dem Peripatheticum, Theopompum Caesari familiarem & amicum,& Artemidorum illius filium. Et Ctesiam, qui Xerxem curauit,&r .Syrias atque Persicas con ripsit.