장음표시 사용
611쪽
is in istiuiri solitudinemque. Vticositarat, . tursa,& a subselliis consurre sese non poterat, Cicero librum transcripsit de lese eivili in is teni redigendo. d Cis. Pompeius facere . Θcepit, sed non perieuerauit in tam pHeclaro Gin. d. v opere, ionee perficeretur. I inde Iulius Cae- -- iar, qui Ponipeium impet io & hotiore & vita exuit, in eam curam teste irinquillo incube bat.ute, im thensa confiisaque t m copia, optima quisque & in primis nec aria pau- . . .eissimis libris obniplecteretur t sed inte foetus est,antequam ausolue ei. ocirca v
feres Romanorues, paulatim corriapis& obliterati suerunti Λ Constantilio cibieris. que post eum Impesubribus lati leges,nous appellantur, quas Theodosi es mitjor in unu icodidem didit , elimque ia imitationem Hermogeniam & Gregoriani Theodosianunominauit.Et hinc factum apparet ut ius alia nil vetus,aliud nouum appelleturr ouorum
mε comitio utilis est & propemodum neces visia iudicitur. Ad eundem moduni veteres quoque Romtini ius aliud pontificium voca. t quod de relissione & caerembhi, sacris pertractabanhaliud Civile quod Reipublicae potissimum guberetiandae tationem praescrN
612쪽
porro Iustiniani Imperatoris industria&liberalitate sivinum hoc opus,comisne a- legum, aliquando tadem persectum est, quod gloriosissimi Imperatores,& clarissimi iurisconsulti summopere quidem necessariuiudicatant, sed perficere propter summa dissicultatem grauissimaque uella, & Reipublicae nesotia,non potuerant. Vnde is lonymaiorem gloriam , quam ex armoriam V1u quisquam comparare p*uMet,perpetuum. decus doctorum hominum consensu eMon. secutus. Vt eius beneficij naemor, apud gratos nomin s nequaquam interitura si,quamdiu Romanum nomen, & ius ciuile suam a ctoritatem retinubit. Id vero ex hac epistola aperte colligitur. I Imperaror Inflinia sugustin Didonios quastorisGripasar . DEQ audi ore, nostrum gubernante imper,um,quod nobis a caelesti maiestate tradutum est,& bella feliciter peragimus,&pacem decoramus, & statum Reipublicae ius ent, mus. & ita nostros animos ad Dei omnipotetis erigimuhadiutorium,Vt neque armis com fidam us neque nostris militibus, neque bis lorum ducibus, vel nostro ipgenio, sed onua spem ad solae reseramus prouidentiam trinistatis .Vnde & mundi totius ele Menta propu lserunt . di eorum dispositio in orbem terraru producita e st. Ciun itaque nihil tam studio- semitio nibus sebus urueniatur quam lmauctoritas, quae&diuinas&humanas res bω
613쪽
ponit, &omnςm iniquitatem expellitiimus auteri omnem legum tramitem 3 urbe Roma condita, & Romuleis des, tr-Poribus,ita esse confusum,ut ininis 'im extendaturix nullius humanae nat Iacitat e concl*datur: primum nobis-olium a sacratissimis retro principibus iam sumeret eqrum constitu nei ςmmi & diluciis tradere, quaten ii v rem congregatae, bmiti superuacuas udine μ inivisiima discordia absolute, ersis hominiaeis promptum
prori ni Prisidiu.inod nemo alius nais perare neque optare aissus est. Res . qui-
nobis dissi illima , imo ingis im-- ibilis videbatur sed manibus ad c aelum
is, & aeterno vii di inu' to,eam quo curam nostris reposuimus,nimis Deo qui & res penitus desperatas donare, &irmare suae viri Mis magnitudine potest, i tuae synceritatis optimam respeximus isterium, ti*q; primo &hoc.opus com mus,& iussimus quos Probaueris,lam exndissimis antecessoribus, quam ex iuris tissimis togatis sori amplisiimae sedit, ad indum laborem assumere. Omni igitur nani iuris dispositione composita, &inas voluminibus,id est, institutionum, distorum siue Pandectarum, necnon Contionum perseira, & tribus annis consum. a, quae Viprimm sperari coepit,neque indecenniu colypleti sperabatur,omnip ' ' , Min 3 tenti
614쪽
1I . . A C A P. E M et se vienti Deo di hanc operam, adh'minum sustentatibnem piis intulimus animis,uberesq; i. .m gratias maximae dietata d--quae nobis p itit&bes feliciter agere, & nectar i iure p potiri, & non tantum ''stro, sed etiam
ψmni motam instanti quam polierio i l
ses optimas ponerue& c. adhunc modum i fisprudentia Romanorum cum imperio ad
maximani gloriam in optimis p incipiΚus 3e sapientissimis viris perducta est. sed em e-- greste ea constitisset, ferocissimi crudesisti. miquς opuli perpetuis serὸ bello iam Eliab
Sus Ital0φ laceraverunt, proptereaque PD uisistia optimarum retum ut belli tempore seri consueuit perturbatio & barbaries in- troducta est, & Romanae leges oppressae. comi licuerunti Donec Lotharii imperatoris temporibus,cum honnihil quasi rese irare coepi set Italia, homines ingentosi A eruditi odiosarbaricarum constitutionum , quae. Ur,' nidem sapere videbantur, ius hiuile Roma- noi um restituerelat,& in forum unde iam dis
exul arat,rcducerent. Inter quospraecipuus se.
. re extitit V Vernerus siue Irnerius quidam vir sumius auctoritatis,& apprimE eruditus. Hicimperatori persuasit , Vt reciperet cau- , s iterum ex scriptis legibus iudicari,easdem. que in scholis Romae doceri,sicut Coritani, nopoli,&olim Athenis suisset usitatum. Fe tur etiam ipse Romae & Bononiae mi esse prubnia in scholis interpretatus.Sic restitutus estis thesauius,quo neque vult heque preci sim
615쪽
inev llus potest. Pisani vero edm Pand : soria reperissent, auctoreVolaterrano. lemque Florentini captis Pisis in stam von asportassent . iuris civilis Romanorum lia efflorestare coeperunt, donee in eam e tritia quam nunc videmus,indefessis muruum studioser, hominum labore petamenturimc lurisprudentia solium restituta . , verumetiam historia, latinae linguaepur, .& liberales disciplinae. Vt hominis pros a, ingrati sit,illorum scriptorum commenios, mas nescio qua barbariem sapere vis . Intu repraedere,quibus maximae gratiaei deberent propter incredibilem illu in a, tuendis pulueri s laborem .Mirum cem es quod in lata bonarum liserarum penu
, tam egregiam optimarum rerucogniti m comparare;& tam eruditos,si no politos tersos,posteritati commεtarios relinquere
ruerint. Vndhomnes bonisecithini mari,ssint,non ilum maximi laboris & sum maligentiae homines in Ibidiis,sed prudentissis
Os quoq; & v. rerum exercitatistimos vi. sextissile.Quodnode eius temporis Iuris in sultis tantum,veruttiam sacrae theologis
bonarum artium scriptoribus similiter i candum est.)iemadmodum ergis duode--viis m tabularusa leges,quae iuris ciuitis Roma-Im origo suer . magna ex parte in Italis ex raecia peruenererita iniuria temporis,& matrum hominum petulantia oppressum &exuactum ius,Graecorunx, Vt Vide uta
616쪽
injustria,auxilio, R artibus, restitutum eae Ytrectὶ Imperator Romae& Constantino poli maximis urbibibus Iura nata esse affli mei. Vt ergo iurisprudentia Romae&per φniuersam Italiam maxime fluxiret,Pontificiabus maximis magnae semper. curae fuit, qui plurimos celeberrimos viros permoverunt, ut restitutum, scholh: ius commentarijs illustrarent. Quare autem ma tifices voluerint Romae ius Canonicum & ciuile doceri,& Ρωrisjs prohibuAim cinus, anchor. & alij ad c. cum de diuersis de priuiles in super
speculo,de -giit. pertra ruunt. Ius autem Canonicum Pontificiumquς oscriptura sacra,&sacrorum conciliorum decretis,& scrumis orthodoxorum patrum, sponsisque, &decretalibus epistolis summorum Pontificu pulcherrime viris prudentissimis auctoriatate publica conscriptum est,&nuper per Μ. Antoniu Cucchum & Lancellottium in qua tuor instituti um libros redactum. Vinoastustra doctissimi viri molestὶ serant, quod supremus magistratus tanto labore perfectulus, tota lebiscitis & priuatis constitionibu comuni iuri contrarijs peruerti,ac in opinionum certamina,summamq; difficultatem, Rvelut cereum nasum traduci patiatur. De iudiciorum ratione, ct confiω Per
Vrquam de magistratibus & iudiciis R
cmanorum, tam multo doctissimis viris ex prostabis utata reperiuntur, ut qui his
617쪽
ebus amplius cogitare aliquidvelit,Ali.vv uerbio vicitur lucem additutus Videatur, go ad quaestionem Q. Aristeae plura ann ir tamen id solum huic loco attexendum au quod in ciuilibus controuersiis malu' D omprimendis diligentissimi semper exi, 3T. d. ori. ni. Iudicia vero apud Pristos Romanos,licia fueruntdiam Romulus vibis condi, in causis criminalibus non diuturn is iu- ijs utebatur sed subitaneis & causas vel ipse lediebat,uel aliis committebat. Post eiectos Reges atquo decemviros, isules creati sunt. iaci cum perpetuis ser
u: duo praetores Vrbanus nimirum & Perinus electi filerunt.Quorum ille urbanis '' 3 iuibus Rome ius dicebat,hic verciperegri qui tortein urbem veniebante Nec enim
mani peregrinos negligere, & quod nunc ousdam in locis fit contumelia afficerebant, sed benefici, deuincire,& humani
quadam allicere conabantur. Vartim in ratus introducti sunt, qui pacem&tran-litatem publicam conseruarent. Quonia3 Atheniεsium δυσβουλια ex eo prouenisse litur, quod noli ex optimis ciuibuε Sen i eligerent, magistratusque crearent, nec
lentiisimos suos philosophos in consilia iberent, sed hominibus ignotis temea erenti iccirco Romani cui, totius olbiseriamim' concinissent, coatraria ero
618쪽
334 READEM TAR vis riuone, sibi utendum putauerunt. Idem lamper rem prudenterque eorum senatus . consuluit,nec . quoquam orbis tarmeripuolo solidior unquam expectata sapientia est,ut .. i. 3. Μ.Falconius apud Vopis loquitur in Tacito. Nec enim in Senatum recipiebant qui viiij licuius particeps esset,sed viros tantum omni pietate,iustitia, eruditione, caeterisque viri tibus exornatos e quique Ut populo rem imperabant,sic ipsi legibus sponse parerenti Umde illud r Is ordo omni vitio careto, reliquisse specimen esto. Quare vrrhi regis le atus.. i, Romε urbem se regum vidisse aiebat. Sanali. qui indigni foria per fauores &studia amucorum, cuiasque fraudes in eum ordinε co stadissent rCeruores probrum inserratu ne Iinquito,aiebat lax. Nam multi ob probrum ' atque infamiam senatu moti summi per C seres,multique a cis equis in plebeium o dinem redalii. Vt vero optimi illi senatores' in gubernanda republica, &cutilibus negotiis tractandis se prudenter gereren tria quudam leges imperabant: prim ut semrer in senatu adessent : Senatori qui non ademsi aut causa, aut poena ei .nam granitassim, au are Cicer on Senatusconsultum habet, quam do senatui frequens est. Deinde, ut loco suo dicerenti nihil enim in consultando pestilentius est,quam loci & ordinis perturbatio. P ti ut moduin dicendo adhiberent, breuitas enim.ait Cicer magna laus est,non selum s natori verumeta oratoris & in semctia. Nisi
619쪽
LIRER Hia res esset,quae copia ad explicatam,hor dum,vel dehortandum indigeret, tunc ei logibre oratione uti licebat,quod his Verindicat inllius:Cato rem quae consuleb .quod non e Republica Videbatur, perfici isebat, eius rei gratia ducendae longa orat, 'in' ': utebatur,eximebatque dicendo diem.E- enim ris senatori ut sentetiam rogatu di- et an tὸ quicquid vellet alius rei, & quoad let. Rursiis alio tempore inclytam illam, Rhodiensibus orationem suam in Senatutonem recitasse,scribit idem Gellius libro timo Noctium Atticarum. Hinc volentes pedὶre, iscendo ducebant diem,quia post assim solis Senatusconsultum non fiebat. te Alex.Sardis,di.et .cap. 6. de moribus Gε- Catonό prisca dicendi consuetudine morties extraxisse refert Cis l.i. de beL civit. Ut vehementer optandum esset, quod hae es in publicis priuatisque consiliis resusci-:ntur e ne quis vel odio,Vel gratia alicuius
altera Senatu aut Capitulo absentaret.mes concilium ineptis & inconditis clamorL, non obseritato loco suo repleret e nεue orare magis,& in causa habitare,quisa seri'tiam dicere videretur. Vt autem frequen in senatum venirensiana vada lege Vrg ur:Causas populi teneto. o modo enim ipub .negotii,secios,lege atq; αεpla ma- .um, niuscuiusque ciuis naturam,c5diti
scirepossent, qiu ab illis locis abstinet.
620쪽
116 A C A D Ε Μ I AAE V Μvbi haec tranctantur Senatus Veroolim tπ iRMIex Sard. mensae habebatur,Nonis, Idibus,& Calendis. lib.2.e v. . Nili quid accideret quod moram non pater tur,nec differri posset, tunc enim indictus S
sarium videbatur. Augustus tamen Caesar decreuit, ne lapius quam his legitimus senatus cogeretur, Idibus S: Calendis. Voluit quoq;. Vt omnes senatores supplicarent ad aram eiu Dei, in cuius templo coiretur, antequam in Senatum venirent. Ideo Velut lege quadam apud posteros Rom. obseruatu suisse, refert Matho. Pa. Gullius, lib. I .cap.7.Immolare prius hosti--rmitan. I. am, auspicariq; debere, qui Senatum habitu
Unde Alphonsus Aragonum Rex dicere solebat, si Romanis temporibus natus fuisset. Ioui positorio ad curiam templum se extruriae Ata- cturum,quo sententiam grauissimis de rebus d is col. dicturi patres, odium,&inuidiam, carteraque
vitia prius deponerent. Quod si in eo miti, nostris principes Christiani facerent, suosq; consiliarios in aulis, ubi haec vitia praecipuὲ
dominantur, deponere cogerent, profecto longe salubrius Reipublics consulerctur.Iam vero sicut arduis in rebus non temere constutuendum est, nam praecipitis consilijserE as secta est poenitentiar ita decretam promulgatamque rem in dubium reuocare, & per nouas con sultatione variare,multa secum in- mmmoda afferre videbant: ergo lege cautuerat: