De egregio, quod in rebus corporeis constituit Plotinus, pulchri principio [microform]

발행: 연대 미상

분량: 49페이지

출처: archive.org

분류: 철학

21쪽

qua unum absolutum seu deus ipse summum sui amorem excitet et adspectu sormae suae e secta no sancta summaque voluptate perfundat inno fit, ut sormae pulchrae torrestres illius pulsu i caelestis imagines amorem moveant, visum auditumque sensus, quibus inter acultates animi phantasia alitur, Voluptate grato iucundoque sensu afficiant. Et quod attinet ad artia ficem, pictorem statuarium, architectum, et horum sicut pulchri ipsius duplex genus est prout operibus artis suae effingant ideas rerum veram coelesteque pulchrum animis ipsorum ex antecedenti vita inhaerens, aut solummodo res terrestres, vulgares, mutabiles ante oculos habeant. easque arte sua quam accuratissime imitari conentur Artificem hujus pulchri in mundo adspe tabili imitatorem tangit reprehensio, qua Plato in libris de Rep. invehitur in varias artes, docens id esse scopum pictoris et statuarii, ut praebeat salsam vanamque speciem rerum ad oculosispectatoris fallendos et captandos. Tunc, si artes liberales ita exercentur, poesis et musica occupant infimum gradum, quippe quae ne mundum adspectabilem quidem, sed saepe salsas illas ejus

imagines decantare et vocibus repraesentare soleant.

Hanc vero non fuisse eximii philosophi de vera poesi sententia satis patet quum ex universa ejus philosophiae indole tum imprimis e loco classico Phaedri, quo verus poeta his laudibus extollitur:

με απὸ μουσων κατακωχή τε καὶ μανέα λαβουσα παλὴν και βατον φυ- γευουσα καὶ ἐκβακχεύ

Est nempe talis artifex imitator deae veri pulchri, cujus ingenium egregie expressit Cicero, ubi de Phidia ita dicit Orat. . . : se Sed ipsius in mente insidebat species pulchritudinis eximia is quaedam quam intuens in eaque defixus, ad illius similitudinem artem et manum dirigebat. Hinc Plato in enumeratione vitarum in eodem dialogo Phaedro p. 248 D. primum dignitatis locum

adsignat μουσι . sextum demum D1τιή ἡ ων περὶ μιμησω τινι αλλον. Sunt nempe illi, quos

in libr. de Rep tangit opifices, hi vero, quos in Phaedro summis laudibus extollit, arsi laes. Ni salior, Platonis sententia de pulchro huc redit: Est pulchrum bisarium, pulchrum vere ita dictum seu dea pulchri, et pulchrum in rebus adspectabilibus.

Prius pulchrum ab intellectu humano percipi nequit, est tamen arctissime conjunctum cum vero bonoque, cujus tamquam Orma externa est.

Alterum pulchri genus est hujus imago, at ea admodum depravata. Conspicitur in rebus auditui visuique objectis, illosque sensus voluptate assicit. Quum autem verum pulchrum sine bono cogitari nequeat, neque hoc quamvis imperfectum pulchrum carebit utilitate, quae item est imago veri boni.Εa voluptas visus auditusque purissima percipitur in adspectandis figuris mathematicis, immixtis coloribus, in audiendis puris sonis, quippe cui voluptati nullus dolor seu ingratus sensus oppositus vel admixtus sit. En itaque genus pulchri proxime ad verum pulchrum accedens.

22쪽

Vidimus itaque ubi verum pulchram quaerendum sit, qualis eius natura sit nondum invenimus sed

ρεσιν λ ἔπι του - μενω PUI. p. 61 B). Iam praecipuum meritum philosophiae Novae-platonicae in eo situm est, ut quum naturamidearum et materiae accuratius describere tum vinculum, quo ideae cum materia conjunctae sint et modum, quo mundus adspectabilis ad instar illius ideatis creatus sit explanare conetur. Νempe apud Platonem haec omnia ita imaginibus e mythis desumtis, tot, ut ita dicam, allegoriis poeticis involuta sunt, ut certa ac philosophica de istiusmodi rebus doctrina nullo modo

inde delibari possit.

Quod minime sugit Aristotelem, non illum reprehensorem ac derisorem, sed acutissimum criticum philosophiae platonicae Transtulit et hic ideas in res adspectabiles ipsas Quum enim apud Platonem mundus idearum longe a mundo adspectabili remotus humano oculo percipi non possit, Stagirita ex deis fecit unam illarum quatuor essentiarum, e quibus res omnes compositae sint. Sunt haec principia seu essentiae, quae philosophus method analytica in omnibus rebus deprehendit, ut salis notum est materia seu principium materiale ι λη), e qua res composita est: altero loco principium formale seu complexus omnium qualitatum specificarum tertio principium causae moventis quarto illud causae sinatis. Horum principiorum id quod Ordine secundo diximus, eundem locum occupat ac ideae platonicae Attamen magnum discrimen interest. Nam praeterquam quod ideae latonicae a rebus semotae in alio mundo pro sese existunt dum principium formale Aristotelis in rebus ipsis adest iisque eas qualitates impertit, quas essentiales dicimus sive eas, quo individuum est tamquam exempla seu repraesentator hujus illiusve generis rerum , praecipuum discrimen est, quod ideae platonicae sunt res revera existentes, principium formale Aristotelis vero mera cogatio, quam mens nostra sibi insormet rebus sensibilibus adspiciendis accurateque investigando, quaenam earum qualitate Sint quae earum modo ad aliquid individuum a caeteris ejusdem speciei distinguendum pertineant, quae vulgo dicuntur accidentales quae contra necesSariae sint ad speciem ipsam determinandam. Quo sit, ut, quum deae sint exemplaria ad quorum normam opifex res mundi vitiose finxerit, plane eadem ratione, qua ii, qui . c. picturam docentur, exempla a magistro ante oculos posita imitantur, pulcherrimum in quocumque rerum genere et specie in iis quaerendum sit; at idem non ita sponte patet ex Aristotelis principio formali. Hoc enim petitum est e rerum natura ipsa ac nullas continet nisi eas formas, quas res adspectabiles ipsae praebeant, nec in eo principio constituendo de pulchro an non pulchro cogitatur. Ponitur tantummodo e consilio, ut res, quae sensuum ope percipiuntur, apte describantur in classes genera, species, utque e tali divisione rerum natura penitius cognoscatur. At vel sic tamen nullum dubium est, qui Aristoteles summum pulchri principium posuerit in his ipsis qualitatibus speciei, eo sensu, ut id demum pulchrum sit, quod has ipsas qualitates quam persectissimas prae se serat. Quales persectae effigies specie quum in singulis rebus vix occurrant, artisicis consilium eo constabit ut 4m uno simulacro motas notius specie planius ac persectius exprimat, quam

23쪽

eis in rebus individuis natura vingera solet. Unde incitur artis opiaesa, pulchrioratione habita, non repra sentare res quales revera exsistant, sed quales accurata naturae investigatio

At non habemus Aristotelis ipsius de pulchro sententiam conjicimus modo eam hanc fuisse ex iis, quae ex universa ejus philosophandi ratione et a praeceptis, quae in libro de arte poetica tradit, essicere liceat ij. Νec multum nostrum consilium spectat, quaenam fuerit Stagiritae de pulchro sententia; hoc sincit eum de philosophia Platonica hac re imprimis bene meritum esse quod ideas e coelo in mundum adspectabilem deducere conatus si , Quum autem hoc conatu idearum dignitatem ita minuerit, ut, aeterna immutabilique earum exsistentia, tamquam rerum longe persectissimarum, sublata, substituerit meras abstractione d sumta ex hac imperfecta rerum natura, ovi-Platonici, qui aequo studiosa Aristotelis ae Platonis scripta egerant, id emcere studuerunt ideas Platonicas arctissimo vinculo, quod Arist teles voluisset, cum rebus sensibilibus conjungi, et vel sic tamen dignitatem ac divinam naturam, qua Plato eas extulisset, iis vindicari posse.

Huc spectat omnis Plotini philosophia, principis hujus scholae antistitis cujus autem de pulchro sententia, quum neutiquam intelligi queat, nisi universa ejus philosophiae indole perspecta, age, celeberrimam illam disciplinam ad pauca placita redigere conemur, quod tamen in tam implicita philosophandi ratione, qualem eo-Platonici habuerint, dissicillimum esse, quo magis

quis Plosinum ipsum lectitaverit, eo melius perspiciet. Νam vix est quod disquisitione de pulchro proposita, attendamus ad placita Stoicorum, Epicureorum Academicorum, Scepsicorum quippe quorum scholae totae in quaestione de summo bono seu de rebus ad mores spectantibus occupatae, param sive potius nullam operam dederint rebus aestheticis. Imo pulchrum investigare maluerunt in moribus hominum ac publicis institutis quam in rebus, quae Visu audituque percipiuntur, cujus rationis, qua pulchrum necessario cum bono confundatur, quum vulgare Graecorum loquendi genus tum imprimis Socraticam philosophandi rationem ac praecipuorum ejus discipulorum Xenophontis et Platonis ansam dedisse, supra

p. 12 jam monuimus. Plotino 2 igitur quum ideis tum materiae suus utrique indicatur locus quem occupat in

universo rerum humanarum ac divinarum. At summum principium, e quo omnia pendent, est deus qui identidem unum et bonum appellatur, quia omnia, quae ex eo oriuntur, bona sunt. Caeteroquin Plotinus negat deum huncce cognosci posse nullum de eo praedicatum Valet, cujus

1 Νam pulchram ex Aristotelis sententia non ontineri r συμιώσρ- sponte lique reputantibus hane modo adnumerari iis notis sa σι), quibus pulchrum essiciatur es impr. Cre . ad Plot de vitar. p. 147. 2 Seio equidem rationem, qua Plotini placita tradam, nonnullis locis valde diserepare a ratione, quam scriptores de historia philisophiae secutos esse videam, nescio quam philosophorum Gemanorum e mentioribus temporibuae itandi rationem antiquis illis philosophis obtrudentes.

24쪽

essentia ab humano intellectu non pereipi queat nec etiamsi non supra captum missis nostraeesset, voces linguae humanae sufficerent ad ejus naturam et qualitates significandas Deus igitur ignotus est et semper erit. Hoc unice scimus, omnia ex eo originem ducere. t. quod in tota ha philosophandi ratione tenendum, progeneratio neque apud deum ipsum neque apud caeteras .

quas deinceps enumerabimus naturas, actus spontaneus seu voluntarius est. Deus semper omnia ex sese effundit, sed minime sponte nam, quum nullae qualitates ei attribui possint ne habet quidem conscientiam sui. Procreat enim sere eodem modo, quo sol emittit radios luminis. Semper sol lucet et totam sphaeram coelestem lumine Suo complet, neque unquam is ea, qua Omnia foventur et illustrantur, minuitur seu debilitatur. Ita et deus. Otum universum rerum, tamquam fluenta luminis, ex aeterno e natura sua emisit ac numquam emittere desinet, quo facto tamen

ipse nec saligatur nec debilitatur: nam haec effusio est insita vis naturae ejus, ut vis ignis, quasino cogitari nequit, est calefaciendi ac lucendi quin si deus desinat ita agere, contra naturam suam ei agendum sit quod quum ea natura persecta ac immutabilis sit, fieri nullo modo potest. En celiberrimam illam Alexandrinorum philosophorum doctrinam de emanatione qua esstatur1' Omnia originem suam ducere et perpetuo ductura esse ex uno summo principio, et 2 omnia in

rerum universo non solum arctissim Vinculo inter Se conjuncta, Verum Omnia esse unum, nempe

deum ipsum, eadem ratione, qua lux una eademque dici mereatur ac sol, e quo originem ducat. Porro manatio hoc sibi proprium habet, ut non deus ipse, nulla re interposita, omnia aeque

summa ac infima procreet. Est haec enim lex, cui omnes naturae subjectae sunt, ut nulla res adsit, quin et ipsa pro viribus suis emanationis participet et alias naturas sui simillimas, sed sampo inserioris dignitatis compotes profundat. Fit emanatio constanter per gradus , quorum alter alterius causa est. Itaque deus, quamVi Omnium rerum auctor et pater, nihil e natura sua immediate prosundit nisi unuales. Quae quales sint, aeque minus percipi potest ac natura unius seu de ipsius. Attamen primus hicce gradus effluviorum e de in systemate deesse nequit. Rus enim ope solvitur difficillima haec quaestio, quomodo, quum id, quod ab aliqua natura procreatur, ejus quam simillima licet paulo infirmior, Sse debeat, e natura divina, quae est una, imo unum ipsum, derivari possit hicce mundus, in quo unum vix in enias , sed omnia ex innumeris partibus composita, numquam sibi constantia, o alia Videntur ac brevi ante erant. Est igitur haec

immutabilis lex, ut ab uno nil duci possit nisi quod et ipsum sit unum. Nihil autem impedit,

quominus unum plura in lucem edat, modo et haec non alius naturae sint ac genitor Quo tamen, nihilo novi addito naturae divinae, Via aperitur, qua multiplices et variegatae rerum formae ab ipsa deriventur; nam in unitatibus illi habemu naturas, quae revera sunt una ateaedem tamen multiplices. Ex unitatibus his, quibus unum bonum siVe deus quasi multiplicatur, oritur nova proles. Est hic, qui a philosophis Graecis dicitur vους, et est revera regio seu locus dearum Lex immutabilis emanationum docuit, oportere, ut generatum simile sit auctori, licet debilius ac paulo minus dignitate. Erit igitur os consimilis unitatibus, at paulo magis inquinatus eo vitio, quo unitates jam

25쪽

inseriorem gradum occupabant quam unum bonum, et quo omnes posteriores gradus emanationum.

do quibus deinceps videbimus ita corrumpuntur, ut tandem in infinitum usqua divisi, omni vavitali amissa in nihilum desinant. Estque hoc vitium illud, quod videbamus in unitates a philosopho introduci, ut nempe ex uno plura fiant eaque tandem ita diversa et pugnantia inter se, ut imago persecti ac unici omnium rerum auctoris in iis vix agnosci possit.

Est igitur Oυ seu locus idearum, ut auctor suus, perfectus quidem ac unus altamen simul pluriformis In singulis deis Omnes reliquae continentur quidem nec tamen unt eaedem. In dea pulchri v. c., continetur quoque Verum et bonum, at distincta tamen est ab dea boni atque ab dea veri. Quaecumque ex deis est igitur et ipsa νους, εὐνους. in quo haec illavequalitas ita excellat, ut revera alius sit a caeteri dες. En igitur naturam dearum. Ut emanati illa prima unitatum a Plotino eo consilio introducta erat, ut ex uno plura numero distincta orirentur, ita in deis primo patefit discrimen qualitatum vel, si ita dicere licet, pluralitas qualitativa hinc rerum naturae advenit. Quod omnino necessarium est, siquidem philosophus demonstrare Vellet, omnia pendere e summo principio. o obliviscamur enim in deo nullas prorsus qualitates esse. Appellatur quidem bonum ac unum, sed revera neque bonus neque unus est. Unum aliquid dicitur, quod e multitudine excipimus, quod igitur multitudini oppositum est. At summo principio, quum omnia contineat, nihil est quod opponi possit. Porro bonum dicimus, quod Oppositum est malo. At quum praeter deum nihil sit, nequo comparatio ejus naturae cum aliis naturis institui potest. Quibus efficitur, id, quod nihil juxta se habeat, nec unum nec bonum dici posse. Imo ne habet deus quidem conscientiam sui. Nam quid de se ipso noverit is, qui nullas prorsus qualitates habeat pContinent igitur ideae, nam lucro apponendum est quicquid accuratius de earum natura ait ione relicta discimus, qualitates rerum, easque, quatenus absque materia cogitentur. Absentia

materiae porro efficit, ut ideae nullum locum proprie ita dictum vel spatium compleant nec temporis distantia a se invicem disjunctae sint, ita ut in mundo dearum jure dici possit, omnia

una ac Semper esse.

Pervenimus jam ad novam emanationem ex intellectu νού), ut praecedentes, ei similem qui dem at vero debiliorem ac non ita praestantem. Est animus ψυχή ). st haec emanatio infra dignitatem duarum praecedentium ideo, quod novum lactorem, ut ita dicam, suscipit, quo unitas summi principii magis etiam divellitur et propius accedit ad naturam infinitam, numquam sibi co stantem, materiae. Est hic novus actor tempus. Nimirum quum in regione idearum omnia simul ac una sint haec nova animi emanatio ita debilis est, ut, quae ibi non disjuncta erant, prorsus Segreget ac unum post alterum ponat En originem temporis est nempe successio idearum, quas animus non ita suscipere valet, quales revera sunt, sed divellit atque ita corrumpit.

Iuc pertinet quoque spatii notio, quae, quum in mundo idearum nulla esset, hic, deis divulsis ac distinctis necessaria fit. Qua in re Plotinus noster quasi animo vaticinatus est, quas reformaior philosophiae AEantius, multa saecula post do natui a plane subjectiva temporis o

26쪽

spatii docui continet igitur animus eadem quae in . at quae hic fuerant ideae naturae persectae quibus impedimentis temporis ac spatii sublatis, nil deerat quaeque immutabiles

omnes qualitates generum ac specierum simul eontinebant, earum locum illic occupant ratiocinationes inοι λογισμθ. quibus aeque ac incideis, verum continetur quidem, at non statim appares et nisi post Iongam disquisitionem aegre tandem inveniri potest. Suntque ex hoc genere quum animus mundi ac terrae, tum quoque animi nostri et omnium animantium quo fit ut

animus apud Plotinum idem fere sit ac δηιώους . ille Platonicus. Animus igitur in infinitum usque essentiam suam diffundens efficit innumeras illas naturas temporis ac spatii terminis distinctas quarum et ipsi pars sumus. ransfert qualitates dearum in regiones inferiores sed non amplius puras ac integras, sed ipsa illa dissusione corruptas ac debiles actas. Ita, ut hoc axemplo utar in intellectu seu Derat idea pulchri; haec autem ab animo ita tempore et spatio divellitur, ut non amplius una maneat, sed in variis rebus, numero infinitis, interdum longa temporis successione separatis appareat quidem, sed ita depravata ac vitiata, ut interdum diss-ello sit vel vestigia pulchri agnoscere in iis rebus quibus pulchri nomen tribuimus. Per omne genus animantium, in quo ideae Sibi induunt illas spatio et tempore distractas formas,

quae in rerum natura nobis obviam fiunt descendimus tandem ad extremam et ultimam emanationem ex uno sive deo, nimirum ad materiam. Ut natura dei describi non poterat, quia nullam earum qualitatum, quarum nos notionem contraximus, ei attribuere liceret, ita haecce ultima quoque omnium emanationum desiniri nequit, non quod supra captum humanum sit sed quia omnibus omnino qualitatibus caret. Etenim virtus summi principii per varia esstuvia, longius longiusque a centro remota, sensi essicaciam suam perdidit in hoc mundo adspectabili, sive in regione animi jam ita debilem sese ostendit, ut vix deae, nedum unitas, quae est Onsomnium, agnosci possit. Est tandem regio, in quam ne vestigia quidem dei penetrent. Ut lumen solis terrae regiones sibi proxima luce ac calore suo persundit, at iracius longissime remotos vix illustrat inque iis tandem prae rigore nullum animalium vel plantarum genus vitam sustentat, donec sensim obscuritas ultima luminis emuvia excipit, ita quoque locus est quo nulla omnino qualitas, nullum vestigium dearum penetret. Istaec est natura materiae. Si de ea cujus natura igitur plane negativa est, aliquid assirmari liceret fortasse dicendum erit, eam, oppositam deo principium ac causam esse hujus illi, quo ideae distrahantur ac sensim efficacitatem suam ita amittant, ut aegre agnosci possint, Verbo, eam esse principium pluralitatis, sicut deum fontem unitatis. Seu potius dicendum, ita Videri posse, ex omnibus, quibus materia immixta

sit, unitatem effugere, nam revera unum tantum principium esse e quo Omnia pendeant et

materiam, quippe in ultimis terminis luminis divini positam, nullam prorsus vim, qua aliquid efficiat habere posse. Animantia igitur partim in regione animi, partim in ea materiae posita sunt. Quod allinet ad ipsorum corpora, quae nullas omnino qualitates haberent et mox dilaberentur, nisi animus iis vitam et motus impertiret, ad materiem pertinent. Animus vero, quum sese inmiscuit malinae

27쪽

et oujus infimus ossicaciae gradus est quae vulgo dicitur vis vitalis, inerti heseo materiae ope temporis ac spatii eam dearum speciem impertit, cui ipsa apta sit et quatenus virtutem sumuli principii in se admittat. Ast tandem et hunc ultimum idearum splendorem excipiunt merae tenebrae.

pura materia, quae nihil est ideoque nec sensibus nec cogitando percipi potest. - , Ηae est ex et norma universi inde a deo usque ad inertem et inanem materiam in quo tamen singularem locum occupat homo Quum enim hic corpore suo, aeque ac caetera animantia materiae participet et in eo quoque animus sit, quo illa moveatur, tamen id sibi proprium habet, ut etiam ad intellectum svουν adscendat, imo ortasso ad deum ipsum. Vivimus itaque in materia, sed summis ingenii nostri facultatibus vitam etiam intellectualem vivere possumus. Brutorum vero vitam illi coelesti praeserentes mox non amplius aliarum harum virium constat sumus. Tunc vου noster, quippe nostra ipsorum culpa depulsus et ab omnibus animi iunctionibus amotus per se vitam beatam agit in eo mundo idearum, cujus ipse pars, quae propria ejus sedes

est ibique vice iungitur genii tutelaris ejus animi ac corporis, Optimae sui partis ita plane obliti.

Est haec porro apud eoplatonicos constans lex, ut nulla res agnosci possit, nisi a natura ei simili. Sic νους modo intellectui ipsi, animus animo, imo deus deo ipsi notus est. Omnia igitur animantia sensibus percipiunt naturam animatam sive materiam animo motam, quippe quae et ipsa animo et corpore constent. At homo hanc egregiam acultatem habet, ut praeter mundum adspectabilem etiam ad intuitionem dearum adscendere possit, quum et ipse intellectus pars sit. At quamquam facere licet, tamen labor gravissimus est, ita Vitam terrestrem relinquere, aut ei saltem ita minores partes tribuere, ut Oυς satis liberetur ad virtutem suam exercendam. Estque hoc celeberrimum eoplatonicorum placitum d ανομπρ pix, jam a Platone propositum in mythis de adscensu animorum in coelum comitatu deorum et de sapiente descendente ad vinctos in speluncam. Iam redeamus ad quaestionem de pulchro, quam Platonis de e sententia enarrata reliquimus: et primo loco videamus , ubinam pulchrum in variis emanationibus lateat. Et satis perspectum erit pulchrum non quaerendum esse in eo ipso, de quo nullae omnino qualitates praedicari possint, neque in prima emanatione unitatum, quae prorsus deo sive uni ipsi similes sint et quae unice huic rei inserviant, ut deus essentiam suam diffundat, ut se ipsum quasi multiplicem faciat. In secundo vero effluvio, in deis, est, ut omnium qualitatum et sormarum, ita quoque pulchri ipsius vera sedes. Et licet philosophus non neget hominis intellectum ideas quoque possidere, quippe qui et ipse universi intellectus pars sit, tamen, quia ideae modo per intuitionem immediatam percipi possunt, minime vero sinunt ut sua natura verbis describatur nam omnes notiones pertinent ad inseriorem hominis facultatem, nempe ad animum, qui του λίγους continet et per eos verum invenire conatur non multo longius progressi sumus quam quo apud Platonem perveneramus. Nec ita magno lucro apponendum erit, quod quum hic

ideas extra hominem posuisset, Plotinus intellectum nostrum illius universalis partem secerit atque ideo ideas in nobismet ipsis collocaverit nec contemplatio illa sui, qua sapiens in se ipso verum inveniat in mobilissima innimi pari latens nos ultra promovet ac mythi illi Platonici.

28쪽

quibus fingitur animus ante hane vitam adspexisse ideas, quae mentem abstrahendo a rebus terrestribus in memoriam revoeandae sint. Ideae vero per tempus a spatium is animo deducuntur in materiam et cum ea junguntur, et ita dea quoque pulchri, quamvis dilacerata et contaminata, tamen sese offert perceptionibus animi ac sensuum, secundum immutabilem illam legem similes naturas a similibus percipi posse. De hoc autem pulchro in materia obvio sensibusque nostris subjecto Plotinus agit in Enneadis

primae libro sexto conatur in initio hujus libri indicare, quaenam sint indicia et vestigia veri

illius pulchri in hoc tractu universi cujus incolae et nos ipsi sumus. Suscipit disputationem, ubi Plato eam reliquerat is Pulchritudo, ait, est in visu s. adspectu

is plurimum. st etiam in auditu secundum verborum compositiones, est etiam in omni musica: isnam cantus et numerosi concentus pulchri sunt.

Aeque ac Plato confundit pulchrum cum bono, idque ex utriusque philosophandi ratione, qua deae singulae singularum naturae participes sint neque ulla idea sine caeteris, quibuscum arctissime conjuncta sit, cogitari possit; nam ita pergit is Praeterea, si a sensu ad id, quod

is Supra sensum est, adscendamus, inveniemus studia quoque et ossicia pulchra, et actiones.se et habitus atque scientias virtutumque pulchritudinem. Utrum vero et super haec ulla sitis pulchritudo, res ipsa procedentibus declarabit.' Significat nimirum pulchrum idearum. Iam incipit inquirere in causam pulchri: se Quid igitur est, quod efficit, ut corpora pulchrais rideantur, atque auditus Voces approbet, tamquam pulchras, et quaecunque deinceps ad animum is attinent, quonam igitur pacto pulchra haec omnia fiunt Numquid una quadam atque eadem sere omnia sunt pulchra Aut aliud quiddam est pulchritudo in corpore, in alio vero aliud

is Rursus quaenam sunt haec pulchra si plura sunt Quidve, si modo unum pulchrum est', Quaedam enim non ex ipsa subjectorum inrοκειμένων natura Sunt pulchra, velut corpora sedes participatione alius cujusdam. Quaedam vero pulchritudines ipsae sunt, ut virtutis ipsius natura.is corpora quidem eadem alias quidem pulchra, alias vero non pulchra videntur, ita ut aliud sitis corpus esse, aliud pulchrum esse. Quid ergo id est potissimum, quod pulchra corpora sua se praesentia facit Imprimis enim id est nobis considerandum : quid sit, quod potissimum spec- istantium alliciat oculos, convertatque ad seipsam atque rapiat, spectantemque delectet Si enim se id invenerimus, orsan quasi scala ad caetera prospicienda uti poterimus. Post hanc introductionem, qua Plotinus Iectores suos ad Platonicam rationem revocavit, e licat atque refutat eam de pulchro opinionem, quae suo tempore imprimis ValuiSSe et quam

omnes sero probasse ridentur. is Tradunt enim serme omnes commensurationem quandam partium et invicem et ad totum is una cum coloris gratia pulchritudinem pertinentem ad oculos procreare, atque in eo pulchriis tudinem omnium esse sitam ut moderata commensurataque Sint sως συριμι ἱ των μερων προς

29쪽

Videamus jam, quibus argumentis hanc satis vulgarem si de pulchro ententiam relatet . Sed apud eos, qui id opinantur, nihil simplex, solum ero compositum Messario is erit pulchru , et totum minime vero elementa, quibus constat pes um erit Partes vero is singulae nullam habebunt propriam pulchritudinem sed unice quatenus ad totum conserunt. is pulchra dicentur. Quamvis oporteat si pulchrum est totum partes quoque esse sormosas; non enim ex turpibus constat pulchrum oportet enim paries omnes pulchritudinem accepisse. colores insuper pulchri sicut et ipsum solis lumen, quum simplicia sint neque ex commenis surasione habeant pulchritudinem, apud illos exclusa a pulchritudine relinquentur. Aurum quoque quonam pacto illis erit pulchrum ' coruscatioque nocturna siderumque spectaculum 'is Similiter in vocibus, quod simplex fuerit, id erit a pulchritudine alienum quamvis onus, quilibet in his cantibus qui ex toto pulchri sunt sit ipse pulcher.'Primum igitur argumentum ex eo petitum est, quod res in quibus nulla relasio ad alias obtinet, tamen merito pulchrae dicantur, veluti unus tonus non cum aliis in harmonia vel

melodiae concentum junctus, unum elementum e. g. aurum, cujus singulae partes inter se aut

cum toto ita similes sunt, ut neque in his comparatio institui possit, quaeque, nulla majoris minorisve quantitatis ratione habita, singulae pulchrae sint. Addere poterat figuras simplices mathematicas, quae item per se pulchrae sunt At videamus jam de altero argumento: 2 se Proinde quando, eadem proportione manente, acies eadem alias quidem pulchra aliasis vero non pulchra Videtur: nonne aliud in eo, quod commensuratum est, pulchritudinem oportet dicere commensurationem Ver aliud, ipsumque commensuratum propter aliud esse pulchrum 2VEt hoc verum esse nemo infitias ibit, cogitans cum optima proportione faciei partium inter se et ad totum vultum, cum maxima coloris gratia iamen id deesse posse quo figura humana

I De hae pulchri definitione ubemme disputat Creugerus ad ed suam huius lotini de pulchritudine libri, p. 14 sqq. docens quum Platonem tum etiam Aristotelem ansam dare potuisse huic placito, quod lotinus inter aequales suos satis vulgare suisse dieit. Addit porro sententiam lutarchi de auditione, p. 45 p. 17 Wyttenb.

praeterea locum Galeni, in libro de Hippocr et lat. ludit. lib. V Cap. 3, p. 161 seq. d. Charter, ubi imprimis mentio sit an is Polyeleti, quippe qui in eo libro accurate deseripsisset proportiones inter singulas orporis partes.

. . digitorum inter se et eorum omnium ad palmam et juncturam manus, et harum ad ubitum, et ubiti ad braehium, et omnium ad omnia,' quibus idem Galenus tandem addit: τὸ μὰ δὴ κάλλος οὐ σωμιτος - τῶν ριῶ συμμετρὶ κατα πάντας ἰατρους καὶ φιλοσοφους στέψ. Ex postremis hisce verbis merito inestur, hanc imprimis Stoicorum fuisse sententiam, quos tamquam gravissimos suae philosophiae adversarios et a Plotinua oppugnet. eo discrepat Cicero Τuse. IV, 3 ut plerumque Stoicos sequens: AEt ut orporis est quaedam apta figura membrorum eum coloris quadam suavitate, ea quae dieitur Mehritudo si in animo, meLV Post quae

testimonia non opus est, ut et Stobaei, Clementis Alex Basilii magni, Gregorii Nyssen. Himerii Augustini, aliorum verta citemus ad demonstrandum Plotinum hoc loco impugnasse placitum suo tempore satis migare.

30쪽

revera pulctra fiat, nempe ea signa, quae sunt quasi indicia nobilis ingenii et libet aliter ulli

Quae porro eodem capite sequuntur argumenta, desumta sunt e pulchro in virtutibus et animo posito. qua demonstratione, quum pulchri natura e consuetudine Platonis, imo omnium sero Graecorum cum bono confundatur, lectorem non delatigabimus.' capite vero secundo iterum do pulchro in corporibus agit auctor: se Repetamus igitur a principio, quaerentes quidnam sit ipsa in corporibus pulchritudo., Principio est quiddam primo intuitu sensui se patefaciens idque animus apprehhndens .familiariterque agnoscens suscipit, et quasi accommodatissimum approbat et amplectitur 'Quae verba nullam dissicultatem habent, cogitantibus, nos, o Platonis sententia, deam

pulchri adspexisse et secundum Plotinum eam in animo nostro, quippe universi intellectus parte latere., At vero in turpe incidens sese recipit, et velut abhorrens ob discordiam' nempe cum dea nobis insita se respuit ut alienum Quum enim animus natura sua proxime accedat ad praestanis tissimam essentiam in universo ad νουν), quandocumque adspexerit cognatum quiddam cogis natique vestigium, congratulatur et stupet, refertque in se ipsum, suique recordatur atque

se suorum. Quaenam igitur similitudo his, quae apud nos pulchra, ad illa quae super nos suntis pulchra ' tenim si qua similitudo est, similia quidem sunt. At quonam pacto pulchra, simul et haec et illa 2 Partisipatione speeisi s. ideae nostra hae dicimus esse pulehra' πως δὲ

Quum itaque philosophi sententia huc redeat, res corporeas, quo magis idea aliqua in iis eluceat, e pulchriores esse, at vero minimo perspectum habeamus, quales deae sint, quaestio eadem remanet; quomodo igitur patet, vel quibus indiciis judicare possumus qualemcumque tandem ideam in hac re potius adesso quam in illa altera PRespondet Plotinus παν γαρ τὸ ΛΜΟPΦΟΝ, πεφυκος ΟP pΗ καὶ ΕΙΔΟΣ δεχεσθαι, μιρον

λίγου καὶ εἴδους, α χρὸν καὶ αὐλίου λόγου καὶ το παντη αἱ ρον τουτο.

Nolumus h. l. dispulare de quaestione an vocem latonicam ἰδέαν recte interpretetur peris N pi i)quod et Cicero secit in Oratore, cap. 3 vertens se per formas. am, me judice, Plotinusne significare quidem voluit, ideas easdem esse ac μορφήν εῖδος. Dicit nihil aliud praeter

hoc. Omne informe cui non est forma), natura sua aptum ad formam ac speciem capiendam.,, ιυπα χιι, atque divina ratione semotum quia non particeps est rationis et speciei,' -

1 Qui huius rei plura seire eupit, is adeat 'ite acti ann ad lati Phaedonem p. 275, qui hoc sero diserimen inter mees Mare arti et assat constituit uis esse vocem latonicam ad ideas proprie ita dictas, id est, naturam illam supremundanam significandam suae et mnis contra quamquam suo Platoni saepe idem sit oma magis pertinere ad res adspectabiles, ita ut de superficie sola usurpetur vox tam de natura vero interiora eorporum, superficie etiam inclusa, a p

SEARCH

MENU NAVIGATION