M. Atti Plauti Comoediae quae exstant ex recensione F. H. Bothe. Tomus primus quintus

12쪽

ΡROLOGUS

Salvere tu heo spectatores Opium OS, videm qui tacitis maxum id, et vos Fides. Si verum dixi, signum clarum date mihi, Vt vos mi esse aequos iam inde a principio sciam. Qui utuntur vino vetere, sapienti S puto, Et qui lubenter veteres spectant fabulas. Anti ilia opera et verba quom vobis Placent,

Aequom placere est autem veteres fabulas:

RPrologum hunc Acidalium aridis Disinati. pag. I 2έ Plauti non esse,

satis constat, sed talem mehercule, maius nec pudere ipsum possit. . Huic sententiae Plane subserih . Exstat alitem prologus in omnibus, quotquot in uotuere, M SS. et umquam Plautinus laudatur a multis scriptoribus. Vrs. 7. Vulg. Antiqua. I3 nos- qne ad Baccli. Iob S. Frustra Acidalius

transponebat, Antigua Derba el DPora.

8. utilem Vulg. ante , quod interpretantur satis pro arbitrio eri isgis , Politis. Et sae , eam Potestatem interdum habere hoc adverbium , insulsi tamen est dicere, quibus auli qua verba pia aut, magis iis acceptas esse de here veteres sa hulas, quasi non hae is sae quoque ex antiquis veri, is

O tarent. Recte itaque Acidalitis l. l. : ἀ Autem, inquit, legere malim pro ante. Quam piam enim hoc interpretari non inepte Potes, ῖ quasis RPrius . magis, Potius , illud tamen elegantiae nescio quid maioris spirat. et sapidiorem gustum habet Plautinae

Cuiusdam iistirpationis . quae cum ali

bi frequens, tum Aululari ne itidem Prologo ea leni 3o: tilia illum nescit,

neque C mPressam autem Pater. Nou.

5b:'HUt editellus , Meiat hic autem alter senex. Lucret. lib. VI, 779 sqq. arie sunt mulla Partim tactu Pitanda , neque esulem Asyectu Itigimus , As-Poreque t Distia qtiae sint. Apuleius ad snem Florulorum primi: Putior et ipse in meis studiis aliquam pro captu similitudinam. Nam quodcumque ad Mos protuli, exee pium illiso et Delum

est , nec reMOcare illud, nee autem nam

13쪽

IO M. A. PLAv INam nunc novae quae prodeunt comoediae, Multo sunt nequiores, quam numi HOUi. io

Nos postquam populi rumorem intelleximus, Studiose expetere vos Plautinas sabulas, Antiquam eius edimus Comoediam, Quam vos probastis, qui estis in senioribus: Nam iuniorum qui sunt, non ndunt, Scio, i 5 Verum ut cognoKcant, dabimus Operam Sodulo. IIaec quom primum acta est, vicit omnis fabulas. Ea lempestate flos poetarum fuit, Qui nunc abierunt hinc in communem locum ;Seil tamen absentes prosunt hic praesentibuS. α6

VOS Omnis opere magno esse oratum Volo,

Benigno ut operam detis ad nostrum gregem.

raro nec emendare mihi inde typiadqimm Leet. IIecte enim sic eruditissimus Colvius, quum Pitritor niuratum esset ante. Sed fuit thi roponere,

ibidem praecesserat: ' oconsutis a ιIeni tabella sententia est, quae semel levia ne que augeri mera una, ne- qtie utilem minui Potest; sed ulmoque recitatum est , ita pro 'inciae instrumento respoir. - Cacu tum utilem i. cfere et hoc ipso Gisinae prologo iterum positum 27 sqtl: Milone u iantara': Iudis eos ut neminem; Secundum ludos iraddunt atilem nemitu. CL etiam ii I. ii 35. Tme. 859 et Paret lexie. Plaiit. V. MIem. Scriptum autem sim' lyer compendirim aute Pro autem in libri, vett., qtioel cluain vicinii sit του ariete , iii oculos incurrit; Piem sonti in erroris puto. 13. Vulg. Antiquam. Vici. ad Ba. tq33. MM. Palat. Praeter S, a ri . et ilem G , edidimus. 2O. Vulg. numeri, innumero invitisque V. C. 3 2IM., qtios ii si versavimus, et plerisque edd. vett.: Sed

absentes tamen prosunt Praesentistis.

Forta e legendum Prosiane, modo lintentiali, de quo dixi irit Aid. 42. . at . oratum Ita Longcilius ex cod. iii ait, Perantiquo, quod probat i;mi- terris Suspic. Iu , 3, coti serens Ainvii. prol. oo et iii Ρriitiis Gellium N. A. I, 7, ubi baee inter altu legulatur C. GDie hi ex oratione De Uui ut Popilio circum conciliabilia: Cretio ego inimicos meos hoc dieturum , similia Iue Quadii garii , Plauti, Valerii Antiatia, ipsi is

que Cicerouis proseruntur. Munci autem granini alicus, illud obna C. Gracchum nou nil vocabulum inimicos resciendi ina esse , iacuit legentibus temere et incuriose videatur, neque Pro Participio positum eme Ised verbum esse iudeliuitum, quod Graioci ny: illeut nuquentimo: i, uri die KClausibus praebe violas, sed liberum undique ci

14쪽

CASINAI IEiicile ex animo curam atque alienum aes. Ne quis soriniciet sagitatorem Suom. Ludi sunt: ludus datus est argentariis; usTrunquillum est; Alcedonia sucit circa forum; Ratione utuntur ludis, poscunt neminem;

Secundum ludos reddunt autem nomini. Aures vacivae si sunt, animum advortite: Comoediai nomen dare vobis Nolo. 3o Clerumenoe vocatur haec comoedia

Graece, latine Sortientes; Diphilus IIunc graece scripsit, post id rursum dei tuo Latine Plautus cum latranti nomine. Senex hic maritus habitat; eii est filius; . 33Is cum patre una in illisce habitat aedibus. Est oti quidam servos, qui in morbo cubat imo hercle vero in lecto, ne quid mentiar ); Is servos sed abhinc annos tactum est sedecim Quom conspicatust Primulo crepusculo glo

nostri 3 si veti. edd. , Ducite, merito improl ante Gronavio, quem vide. Pro aes. Η mire , ilebitum. 27. nitione ριtuιιωνὶ necte lim explicat Lumbinus, rit sapere dicuntur orgentarios, qviim ludis poscant ne minem , is laudo, monente Doufia, ne

que libellos dare neque in itis vocare hominem sus erat. Alienum Acidalii,

M. post id Nimis libenter in scultaveram Acidalio, Postidea reponenti eum Me ut sto secundum edd. v it., ii, his Ald. . et Meurisii MS. . ubi Post id eam : nam quoci in vi tere codice Caulaiar. sic lectum Olim ait Pa

retis . sed scalpello erasi in-ca, a Timbuiiuino negatur Po nomine, quiad

vulgatum restet in Excerptis Pad. , quae nunquam literadam diserepental, oo codire. Post id et post id Incortinι pro postea habes etiam apud ipsum Plautum Cis. 42, 32.34. Plautus evin Diranti nomine II. e. eum nomine lutrantis, cauis. Fostus Plauti appellantur cimes, quorum uures lutiguidae suut ac uac eidae, et Iulius videntur patere M. Qitem locum iam Luinhinus adhibuit rectissime: alii nodum in scirpo quae-

15쪽

Puellam exponi, adit extemplo ad mulierem, Quae illam sex ponebat; orat, ut eam det sibi; Exorat; aufert; detulit recta domum;

Dat herae suae; orat, ut eam Curet, Educet.

II ora fecit: educavit magna industria, iis

Quasi si osset ex se nata, non multo SeCus.

Postquam haec adolevit ad eam aetatem, uti viris Placere poSset, at lue puellana eam hic senex Amare ecflictim et itidem contra filius ;Sibi nunc uterque contra legiones Parat, Paterque filiusque, clam ulter alterum. Pater adlegavit villicum , qui posceret Sibi istam uxorem: is sperat, si ei sit data, Sibi sore paratas clam uxorem excubiaS riS. Filius armigerum autem adlegavit suom, is

nu, quum sequatur educa a.

cere Posset, at cum meliam hic senex, mal offflictim, et item eout1 a stitis. Iutit. et Ald. e P. y. . amax e eram P. h. s. Q olim metirit et t. c.f. B. ale. litici amare , male, quod occipit , quod quidem ex cerebello ortum vi- letne Nicolati Angelii ; nec multo melitis Dousa et Taul, nantii A: P. V., amare Πιellum eam h. s. E Rictim εὐθit , tit item huius e.f Videon nos rectius. Minus quidem ad remat vulgaliam, aptissimum atque t ro t.rIιm, Ie quo vid. Gellius N. A. X , quod in au , mox in M. facile fuerit mutatum. bi. Vni g. imperfecto numero, Pater silitisque etc. H et edit. Sarra Pu. Mediol. , alter ιmque , G, alte um O e. Nescio quo casu ta vocabulo suo divulauin vi lutur eueliticuui, qti se Pater addendum esse . cuiusvis est utilinadvertere. De eoniectura sic DareuS. Sa-bέ. Haec est viilgnui lectio quae

serri poterat: sed quum in II reperis-

nendum id rati Κ, De Ille illud is verti a liorum medio moratris, luod extiteris vicinis Perperam geminulis constatum videretur, nec magis genu iiiii in , quani istud is ritate scit usisS6 in G , verba ita transpost oram zPater adleguoit ivl ιm, qui istam sibi Vxorem Poscas: Uer at , si ei datusit, solae Sibi Puratas, clam uxorem. excubias foris. Nune nihil imito, ni iquod ei vi ignitim retineo, quini Obralionem scilicet carminis in mi mu tubat laoniis Brantius, dum nesciret, monosyli aba sub ictu posita saepenu mero non litiuescere. ut monui ad

Amph. 1 9. 5b. Vulilatae, et non esidentos et

16쪽

Qui sibi eam uxorem poscat: scii, si id inpetret,

Futurum, quod amat, intra Praesepis Suas. Senis uxor Sensit, operam virum amori dare: Propteread una consentit cum silio.

Ille autem postquam silium seu Sit Silom c. Eandem illam amare et iii pedimento sibi Esse, adulescentem hinc peregre ablegavit pater. Sciens eius mater dat operam absenti lamen. Is, ne expectetis, hodie in hac comoediatia urbem non redibit: Plautus noluit: cIPonlem interrupit, qui erat et i in itinere. Sunt hic, quos credo nunc inter se dicere: Quaeso hercle, quid istuc est y serviles nuptiae 'Servi ne uxorem ducent aut poscent sibi 'FOvom attulerunt, quod sit nusquam gentium.

At ego aio hoc fieri in Graecia et in Carthagini Et hic in nostra terrad et in Apulia;

Maioreque opera ibi serviles nuptiae Quam liberales etiam curari solent.

Id ni sit, mecum Pignus, si quis volt, dato

Pen eram a uentes armigertim, hoc modo: Fuius autem armigem mallegaMit stitim. Da aiuem in media sententia non ineleganter collocato dictum supra ad 8. Armigerram nou

malis armigerulum , ut scutigerulo

59. Vulg. pravo numero, Pr terea ea una cossentia cum Illio. Ea nota legitur in libris veteribus, tam scri Plis quam impressis. Hoc igitur recte missum iacimus. 63. Pittide libri et scabro num Pro,

Scione eius mater ei dat veram G. l.

De tamen tu extrema sententia PO sito vid. ad Amphitruonem us. 386. 66. Viiig. inconcinne , et. 73. Vulg. et Carthagini M. ex interpretatione, Ciarthagine: vid. n. Capt. prol. ib ; sed G, et in Car rhagini, sicut sequente ver it in nostmterm . in Aivilia, ioci causa frequentius illata in praepositioue: vid. insta

a. Vulg. imperfecte . Et hie in no stra terra. in Almlia. Iunt. Λld. Dustra : - terra atqtie in Ai3.ς Camerarius et Lambimis pro arbitrio: - ter m , etiam in A. Bene G. ea in M.; sed insuper metri causa reponendum erat, ter d.

S. Acidalius in veteri quodam Ii-

17쪽

M. A. PLAUTI In urnam mulsi, Poenus dum iudex siet, Vel Graecus adeo, vel mea causa Apulus. Quid nunc' nil ao itisῖ Seni io: nemo sitit. Itevortar ad puellam illam exl Osiliam , uuam sorvi summa vi sibi uxorem expetunt. MEa invenietur et pudica ot libera In ei uia Allieniensis: neque quidquam stupri Faciet profecto in hac quidem comoedia; NOX horcle vero post, transacta fabula, Argentum si quis dederit, ut ego suspicor, 33Vltro ibit ri ilum, non manebit ut SPiCeS. Tantum est. Valete, bene rem gerite et vincito Xirtute vera, quod fecistis antidhac.

Non mihi licere meam me rem solum, ut volo, i. S. I, ILoqui atque cogitare sine ted arbitro tuuid tu, malum, me Sequeret

uia certum est mihi, Quasi iam ira, quoquod ibis tu, te persequi.

Quin odopol, pliam si in crucem vis pergere, SSPipii docrotum est. Dehinc coniicito ceterum,POSSigne, necne, Clam me sutelis tuis Praeripere Casinam uxorem, proinde ut postulas.

lio opud Gruterum Sussite. VIII , I , 88. Vorsus translatus e Ciat. 197.

18쪽

Quid tibi negoti mecum est '

Quid ais, inpudens' Quid in urbe reptas, villice haud magni preti ῖ , ,

Lubet.

Quin ruri es in praefectura lua pQuin potius, quod legatum est tibi negotium,

Id curas, atque urbanis rebus le abstinest Iluc venistitie sponsam praereptum meam 8

Abi rus, abi dieregius tuam iii provinciam l is

Clialine, non sum oblitus ossicium meum: Praeseci, ruri recte qui curset tamen. Ego, huc quod veni in urbem, Si inpetravero, Uxorem ut istanc ducam, quam tu deperis, Bollam et tenellam Casinam, conSerVam tuam, Quando ego eam mecum rus uxorem abduxero, Bure incubabo usque in praeseclura mea.

Tun' illam ducasy IIercis me suspondio, Quam tu eius potior stas, satiust mortuom.

Mea praeda est illa: proin tu te in laqν eum induas. ,s

Ex sterculino ecfosse, tua illaec praeda sit '

Io. restas Viit; . Quid in urbereritas , Miltice hie magni pretiy Plerique omnes NSS., etiam 3 nostri,

19쪽

M. A. PLAUTI

Scies lioc ita esse.

Vae tibi l

Quot te modis, Si vivo, habebo in nil ptiis miserum meis t

Quid tu mihi facies '

one quid faciam tibi '

Primum Omnium huic lucebis novae ni aptae facem: 3. Postilla ut semper - inprobus nihilique sis. Post id locorum quando ad villam adveneris, Dabitur tibi amphora una et una Semila, FonS unus, unum ahonum et octo dolia, Quae nisi erunt semper plena, ego te inplebo flagris. MIla te adgerunda curvom aqua faciam, inprobe,

Ut postilena possit ex te si erit

Post autem, ruri aut ervom nisi lute ederis, Aut, quasi Iumbricus, terram: quod te postules uia flare quidquam : nunquam edepol Ieiunium έo Ieiunum est aeque atque ego te ruri reddebo.

ris. Iunt. , P. a. nisi ruri iti aere comederis; amerarius . P. a. nisi mritu om comedems. Vere limκul dubio, qui eν Dum boum re tam e vid. Most. 58. To acer Om ortum ex ater quoni-lo aut et at particulaesaepius muc ntur. Vulg. in licete et ce τρως 2 Lemnium Liunium eri aeque atiliae morti, i reddibo te. Tω αμ ω osseu sus ego vo hulum ruri, Rh interprete adscriptum ratus, delevi; sed quum reddibo ex re et dato com-Positum Penultimain Producere nullo quae metro comprobatur, V. C. Exei rpta Pall. Lnngg. et Pal. 2 ; G et Il. stommilino. Vulgo' sterquilinio. id. Boii Lletius ad Terentii Phorm.

38. Vulg. perquam inepte . Pos, atι- tem νειri nisi tu acer m ederis. SarPRC. et Ald.: P. a. nisi ruri in emam ede

20쪽

CASINA

Post id qilom lassus fueris et famelicus, Noctu ut condigne te cultes, Curabitur.

Quid facies'

Con ludere in se stram firmiter , Vnde aias ultare Possis, quom PgO illam Osculer. 45 Quom mi illa dicet: Animule mi, mi Oli initio, Mea vita , mea mellilla, mea si stivitas, Sine tuos ocellos deosculer, voluptas mea lSine, amabo. , ted amari, riarias festus dies, Meus Ilullus passer , mea columba , mi lepust s. Quom mi haec dicentur dicta, tum tu, furcifer, Quasi mus, in medio pariete UOrSahere. Nunc, ne tu te mihi respondere poSlules, Abeo intro: laedet tui sermon S.

ΙIic quidem pol certo nillil ages sine me arbitro. sa

niodo possit, vetiisque Camerarii codex prau serat te uri Metidibo : legendum , Diuti uir est neque atque Is ruri

re lidebo. Reddebo enim analogiae cavsa malim quam Reddibo; ciui eum Direbo et Fidelm apud Naevium Pa thi eis conii,arat Meti mitis Exercit. crit. od Casiirant, ut i etiam bene in net, i pro e inlitos sei there librari ... Recidi ho autem , inqtiu Camerarisis ad h. L. dixisse veteres pro reddom , annotavit et Nonius, testatus etiam hiule locum Phinti. . id. Non. v. Reddibo, ubi itidem in l. ex Vidi da. xia laudato legendum: Ego serviabo , quasi sequestro detis; neutri reddebo 43. te hes Iui V. C., bene. O

teri sere eo id . recides.

ne rus ut cuia dum hesti illa: α Testram

antiqui dicissi an , quam nos sine stramis. Quod versiim et in in viil gulum repudiare ceti set 'r iii binaim iis , salti

tur, quum id priore e litera lique- Aectile pronunti diri possit, ut Mil. 379. Ri id. 6: vid. nil Amuli. P mi. 74. 47. mellula Uποχocto χου est nominis substantivi mellina , lii Od idem valet mellinia . . tuli edim in im ilis Instar. Cons. R. Dd. 743, Ι'ruc. 662. Non rorae mollinia improbabat AI enrsitis Exercit. crit. ad li. l. , quod quidem neque bene a mellinus derivatur atque a gratus gratia. IIollina nutum v me As origi iri in dueere, xi cui Piscina n yiscιs , lacile intrelligitur. έs. Similiter , sed lenius, suo in Ore, Ila reiitius Lun. Ο o Iesitis dies hominis fba. uig. interpretalloite inconcin.