Monumenta Paderbornensia, ex historia romana, francica, saxonica eruta, et novis inscriptionibus, figuris tabulis geograficis & notis illustrata. Accedunt Caroli M. Capitulatio de partibus Saxoniae, ex antiquissimo ms. palatino Bibliothecae Vaticanae

141쪽

8 MONUMENTA hostes pergere, illisque nomen ejus, qui patre uum occiderat, diligenter inquirere. Cumque puero jussa complenti restonderetur a quodam,proximὸ

illum adesse,quem quaereret,venire rogate quit,eum huc quanto us,quia secum sermocinarisenior appetit mem. veniente , ct utrimque ait rim adventu denuntiato;moxpraeparatis equis ab utroque itur,ctis medio amne occurrentibin, atque coLoquentibus, ait G iliis Episcopus e Accipe iam ferrum,quopatrem vindico carum .Haec igitur dicens,ia move sedit illum. αγistatim corruens ex equo exhalavisspiritum. Cumquesui talia agnoscerent,ab omnibuου clamabatur, utrimque consertis cuneis sunt

mopere dimicabatur , Aeratrique Saxonibus Karolon annus cum scis ad propria remeavit. nemine ει quod actum est a Goviline in homicidii re men imputante. Unde se remersussolitos Episcopalessibi vindicavit usio.

At S. Praesul Bonifacius inter caetera correctionis colliquia, hae ariter in conventu Synodaliprotulis,atusans nullam homicidii reatu pollutum d

bere Episcopali sacerdotio fungi. Adhae etiam ei objecit, propriis oculis se perstexisse, illum cum avibus canibusque 'cantem, quod iscopo nugiat

nus liceret. Audiens lautem hac se illeb,sentiensque e nulli modo contra simulum mel ecularispotentiae , seu auctoritatis Canonicae, quae mediante

S. Bonifacio in omnes coram positos deferebatur, calcitrare posse, judicio consentit communiripost que est a b ordine Episcopali. o depositostatim S. Bonifacius a supradi M .Principibus Karolomanno videlicet se Pi no ratre ejus, Ecclesia Mogumiacen raeficitur Tom .XVII Conc.Genen Parisitis ed. p. q. I. De Pipini & Caroli M. Francorum Regum expeditionibus ad Visurgim, post in tempore memorabimus. . SED QUOTA PARs RERUM.J Romanis scriptoribus , atque

inprimis Cornelio Tacito acceptum ferri debet, quicquid debellis Romanorum in Germania gestis, quicquid de Arminii pnesiis & triumphis, quicquid de Majorum nostrorum moribus

ac virtutibus adhuc stiperest. Enimvero Germani, uti literarum secreta ignorabant,&, quod unum apudisios, teste Tac. de mor. Germ. Nemoria is annalium genus erat, praeclara suorum tacinora carmis, bus celebrabant ; ita ctiam Arminium libertatis sitae vindicem, au

pinione, Eresburgi statuis, famae quidem posteroriim commen- .darunt , sed jam diu collapsis simulacris perierunt agresta hujus amodiormis Uulianus ait in Antioch .similia clangoribus avium

142쪽

PADERBORNENSI A. 79 asterretimantium ; dum interim Arminii virtutes ac res sortiter gestae, immortalibus literarum monumentis consignatae perennant. Vcrissimum enim est,quod scribit Diodorus Siculus, monumenta ad breve tempus perdurare variis casibus obnoxia , historiae virtutem per universum orbem di fiam , ipsum, quod cetera consumit, rempus sui habere custodem. '

perator, auctore Fl. Vopisco, Cornelium Tacitum, scriptorem historiae Augustae,quodparentemsuum eundem diceret n omnibus bibliothecis co locari , se ne lectorum incuria deperiret, librum per annossingulos decies Frisipublicitusjussi partim tamen abfuit, quin priores quinque Annalium libri interirent, nisi insigni Corbeiae nostrae beneficio essent conservati. Id quodJ. Lipsius nos docuit in not. ad Taciti

An n. l. a. n. 3 . Insurgis mu a Romanorum Germanorumque clade nobilis amnis. Cui famam acipue Tuitus dedit: ipse Tacito mirum famtum vitam. Nam quinque hiprimores libri inmenti Corbeiae, quod onasterium ad Vsurgim es, auque illinc depromptum vere hunc thesaurum aesor quidam Pontificius admagnum Leonem detulit , donatus ab eo aureis quingentis. Idem in dispunct. Notar. Cod. Mirand. dicem,

inquit, usum tuum advocine quorum unice unicum in tota Einopa exemplar esse hactenus audisus. Id Leoni Pont. Opi.Max.oblatum,in Co

beiensi Monaseris ad Visurgim repertum , se at etiamnum inci ta ilia Bibliotheca Meaecaea. Haec ille, pro more suo, candide & sincere. Andreas Alciat. Germanis tanti thesauri conservati laudem invidens, in quodam historiar cncomio, ad Galeacium Vicec mitem scripto, iisdem rei meminit,sed cum injuria nostrae gentis, ac veritatis dispendio. Sic enim garrit: Esset adhuc ἀκέφαλ Tacitus, nisi Chrisiani orbis Max. Pontifex Leo X. priores quinque libros

de barbaris redempus , postliminio ut tandem reverterentur, essecisset.

Nec solus Tacitus, verum etiam Quinctilianus, Asconius, Silius Ital. Argonautica Val. Flacci,Ciceronis libri definib. & l . in Germania a Ponto reperti, Germanis debentur. Gerh. Vos sus de hist Lat. l. 3 .c. s p. 1 Fo.Quibus utinam aliquando Plinii xx volumina de bellis Germanicis accedanti quae Conr. Ge crus Augustae Vindelicoriam, alii Tremoniae in Wcstph. apud Casp.. Soarizium Patricium Tremoniensem extitisse tradiderunt.

144쪽

D CONFLUENTES NARNAE ET VISURGIS, PAGUS RAVENSBERGICI COMITATUS.

MEMORIAE. SACRUM

. M. H. P

145쪽

I. INCLYTA FRANCORUM F A s T 1 s. J Post Romana monumenta procedimus ad Francica & Saxonica. Quare de utraque gente pauca praemonere, non inconveniens ingra-ttimve fore censuimus. Nec enim ut de Romanis, ita de Francorum Saxonumque origine constat , neque ea hactenus qui quam obscoerius fuit, quae nunc a tot scriptoribus pertractata cxplicataque certius luimen accepit, ut qui simus, &quibus ,

cum gentibus bellatum sit, a quihys haec monumenta post ris relicta sint, planius assirin rc &prψfiteri liceat. Franci populus , qui sub Francico nomine bella gessit contra Romanos, primum audiri & in'di s Min chepit Valeriano &Gallieno Impp. circa annum Christi CC , i II. Ideo nec apud G. Julium Caesarem, Tacitum, vellesum, Plinium, Strabonem,

Dionem, Ptolemaeum, ceterosque priscoS scriptores Francorum mentio. Celebre autem Francorum nomen apud posteriores

historicos ac scriptores, Aurelium Victorem, Eutropium, Ammianum, Vopiscum, & quotquot Augustam Caesarum historiam scripserunt. Inde apud Zosimum, Procopium, Agathiam, Aethium, D. Hieronymum, Claudianum, Auinium, Gregorium Turonensem, Apollinarem, ac ceterΟS auctoreS ; quemadmodum id Franci scriptorcs Tillius&Valesius, Nuenarius

Comes, Cluverius c&Pontanus, & quotquot Francorum originem tradideriint, probe agnoselint. Ex quibus eruditi passim viri deducunt, ante tempora Gallieni nullum extitisse certum populum nationemve Francorum nomine insignitam. Sane siqua gens Francica extitisset ante Gallieni imperium, non eam omisisset Tacitus, tam accurat is Germ mirum gentium scri Ptor, non caeteri histori ci &geographi. Ideo gentis Finimicae origo hactenus multiim obseura latuit ,

multisque fabulis aspersi , & erroribus obnoxia fuit. Reperies enim primum, qui cum Francicis aliquoiscriptoribus, & Trithemio

148쪽

themio Hunibaldi fabulas secuti, Francos a Troianis reliquiis,& ex Pannonia deducunt ad Rhenum , atque hi auctores, ut fabulam fabula augeant, tradunt Francos, postquam diu in Pannonia resedissent, condita etiam Sicambria urbe, Valentiniani Imperatoris rogatu domuisse Alanos , ob id tributo ab Imperatore liberatos, 'ac Francos, hoc est, feroces Attica lingua pri-mtun appellatos esse, cumque Romani rursum tributa exigerent, rebellasse, & ad Rhenum penetrasse. Egregii sane historici, quasi Valentiniani primum revo Franci exorti sint. Et quae Attica vox Francos sonat ξ Et tamen haec opinatio Sigebertum, Paulum 2Emilium, &plures celebres historicos abduxit, tanquam gentem Francicam nobiliorem facturi essent, si ab exteris magis quam ex Gormanis origines arcescrent ι Simul tamen hi auctores fateri coguntur e Germania prodiisse Francos, qui rupto Rheni limite Gallias invaserint. Inde alii Francorum quidem gentem ab antiquissimis Romanorum temporibus in Germania extitisse incrunt, sed parvam invalidamque latuisise,donec auctii sensim populis atque armis emerserit,& ad Rhenum proruperit, ideo Tacito incognitam fuisse. Sed tam facile haec refelluntur, quam asseruntur, nullo gentis ejus tam diu latentis indicio in medium allato. Haud dissimili commento Turnebus Francos ex Scandinavia educit a Firassis mapulis,

Ptolemaeo memoratis. Genebrandus lib. 2. & 3 .chron. Steph

nus Forcatulus i. s. de Imp. & Philosophia Gall. Bodinus inmeth. hist. cap. 9. Francos prima origine Gallos fingunt, qui

inter caeteras migrationes gentium sedes in Germania & Pannonia habuerint.1 Ibi vero postquam a Romanis acerba prem rentur servitute, rediisse in Gallias ad natale lum. Nova rumsum sigmenta ingenii. Nam ubi hi Franci Gallicae nationis tamdiu latuerint, nemo ex his auctoribus docere potest, nec quales fuerint, Boiine, an Tectosages, an Scordisci, ne inter ipsos

Alii denique Francos ex prima gentis origine ex Franconia deducunt. Plausibilis haec multorum sententia fuit, sed jam dudum ex suis crroribus retecta, quando Franconia Alemannix

149쪽

M O N U M A N Tpars cognita, & a Clodoveo Franc. Rege, aut filio ejusTheod rico Austrasiae Rcge, devictis Alemannis, cum omni ea regione ad Francorum regnum accessit. Nec ante Francorum nomen ibi, auditum, tametsi Franci forte jam ante ad Nicrum aliquandoeproniperant. Sed & diu an te haec tempora Francorum nomen colebre inter Rhenum, Visulsim, atque Albina priusquam arma, Francorum in eas regiones penetrarent.Nec minus antiquitatis periti haec cxplodunt,quam qui ex Maeotide palude,aut Pannonia Francos evocant,aut mutato Sicambrorum nomine, a Franco quodam fictitio Trojanae stirpis Rege appellatos scripsere. Illa demum certa & explorata sentcntia est , veterem Franciam inter Rhenum, Visurgim , atque Albim requirendam esse. Nec alibi magis quam in ipsa West phalia, vicinisque ad Isaiam de Frisiae oras, aut Rheniostia regionibus Francos reperiri. Haec priscorum omnium scriptorum, 1 quibus Francorum: primum no mcn & bella cum Romanis nobis sent consignata, una consensio esset. N eque de hac re quisquam integre judicare poterit, ut recte Cluverius pronuntiat, nisi in omni veteri Romanorum historia probe versatus sit: Quod cum nostro demunii aevo viri docti & antiquitatis periti pramiterint, quorum m mus apud nos est numerus, in hanc nobiscum sehrentiam convenerunt, Trithemius lib. 3. c. 2o. de orig. Franc: Nuenarius Comes praefat. in Egi n hardum, Rhenanus Iib. de Germ. cap. de Francis, Althamerus in Tacitum, Reineccius de Orig. Sax. H drianusJunius in Batavia, Miraeustia Cluon. Gelanius in sacr.i Color l& Plectrude, Bromerusdib.Antiq. Trevir. ad An. Chri si C Lxxxviii. Crumbachius in historia D. Ursulae, Petavius In Rat. temp. lib. G. C. I 3. Bucherius in disp. hist:&Be . Romano, Rivius dec. I. l. I. Cluver. L 3. c. Io. Pontan .dC Orig. . Franci Chytraeus in Prolog Horrion in Paneg. Paderb. Valesius in praefat. Gest. Franc. Res ita se habet. i Postquam bellicosi intra Rhenum S: Visurgim populi, Sicambri, Bructeri , Tencteri, Usipetes, Catii, Angriv rii, Chauci, Chamoi, Cherusci, Marsi, Chattuarii sive Attuarii, Frisii, TubanteS, Caeterique iam inde a C. Julii Caesaris aevo continua cum Romanis blaω

150쪽

gessissent , nunc victores, nunc vict ii, veritique ne toti in Romanorum servitutem venirent, facta conspiratione in unum foedus & bclli societatem pro insita gentis libertate convenerunt, sumptoque ad id Franco nomine, tanquam libertatis signos quod Franchon liberum sentis lingua hominem senat) tot

culis acerrima bella adversus Romanos gesserunt, exciticum primis Alemannorum cxemplo, qui jam saepius in Gallias excussis Romanorum jugo irruperant: atque ex his, quos diaximus, populis conflatam esse hanc belli sbcietatem evincunt prisci scriptores. Nam Sicambros Claudianus & Apollinaris, aliique Francos toties compellant, Bructeros Sulpitius Alexander, Nagarius & Eumenius in Panegyricis, Chaucos&Ch ruscos Claudianus, Chamavos Au sonius, Cattos Sulpitius lexander, Attuarios Marcellinus,Frisios Panegyricus Constant. M . dimis, Salios Marcellinus denuo, & Zolimus, aliique scriptores inter Francos numerant. Adhibeatur in hanc rem tabuiala itincraria circa annum CCCC x. conscripta, in qua a Rheni

ostio ascendendo ad dexteram ripam, leguntur hi populi, Cham , Ampsivam, Cherusii , Chamaυi, qui ct Franci ; sequitur in eadem ripa magnis literis scriptum F R A N C I Ihspiciantur vetera monumenta, interque haec vetus lapidis inscriptio a Ruperto detecta, quae Divitense munimentum seu Tuitium ex adversa Agrippinae ripa a Constantino M. in terra Francoruimstrumam exhibet. Extat apud Spanhemium de praemini. & usu numism. disert. 8. pag. 7 . e cimel. Reg. Gall. &Card. Leo-pold. Med. erutus aureus Constantini M. nummus, qui ex una parte Constantini cssigiem signat, cx alterae tropaeum ι jacentem videlicet mulierem, conluerit in debellatae provinciae symbolum, hac inscriptiono: GA U DIU M ROM A NORUM. In

sea, F α A N C I A. Ubi vero haec Francia requirenda sit, do- .cen t nos res gestae Constantini M.& pons ab eo Caesare apud Ubios Rheno instratus, per quem exercitus in Francos traductus. . Pervolvantur omnos Historici, Panegyrici, Poetae. qui Vete xum Francorum res gestiis nobis tradiderunt: haud alibi vetercs Francorum sedes imagis reperientur, quam intra Rhenum So