장음표시 사용
241쪽
rque Ayni r offitii 'quod Annales set. Sicuti quod est homo, id neces Iari3 animal esse: quod in animal, non id nec fe es, hominem esse. Ita Historias qui esse aiunt rerum gestarum uel expositionem, uel demonstrati nem,uel quo alio nomine id dicendum est: Annales uerῖ se,cum res gests plurium annorum,obseruato xuiusq; anni ordine, inceps componuntur. Cum umro non per annos ,sed per dies singulos res gesta Epheme- scribuntur, ea Historia Gryco uocabuloc μερίς di citur: cuius Latinum interpretan tum scriptum sin libro Semproni, Asellionis primo, ex quo libro plura uerba adscripsimus: uisemul ibidem, quid ipse
inter Res gestas ct Amales esse duerit, stender mus. Verum inter eoi cinquit qui Annales reli quere uoluissext, ct eos qui Res gestas α Romanis perscribere conati essent, omnium rerum hoc interfuit : .annales libri tantummodo quod factum quo que anno gestumsit id demonstrabant.Id eorum est,
quasi qui diarium scribunt, quam Ginci uocant. Nobis non modὸ satis esse uideo,quod famieset id pronuntiare: sed etiam quo consilio, qκaque
ratione gesta essent, demonsrare. Paulὀ posticem . ellio in eodem libro eo a ne); alacriores ad re publicam defendendam,neque segniores ad ram ρe peram faciundam Annales libri commouere quis' quam possunt. Scribere autem bellum,quo initis Consule, quo modo confectum sit, O quis triumphans introierit, que eo libro quae in bello Isa sint iterare,id fabulas non praedicare ait. Interea qMid Sen ius decreuerit,aut quae lex rogatiove lata sit, neque
242쪽
L Iae E R V. 177 quibus cmsiliis ea Iecta sunt iterare,id fabulas pueris es narrare, non historias siribere.
Quid sit Adoptatio, quid item sit Arrogatio: qua tumque haec inter se differant: uerbaque eius quae qualiaque sint, qui in liberis arrogalidis super ea re po
CV m is alienam familiam, inque liberorum Io- cum extranei sumuntur,aut per Praetore fit,aut per populum. Quod per praetorem si adoptatio dicitur: quod per populum,arrogatio. Adoptantur au- te,cii a parente,in cuius potenate sunt,tertia i macipatione in iure ceduntur: atqYe ab eo qui adoptat, apud eum apud quem legis actio est; indicantur. Arrogantur i qui cum sui iuris sint,in alienam sesep te atem tradunt: eiusque rei ipsi autores fiunt. Sed
arrogationes non temere, nec inexplorate con ittuntur. Nam comitia arbitris etiam Pontificibus praebentur,qua curia appellantur.Aetas quoq; eius,
qui arrogare vult, a liberis i potius gignundis idonea sit: bonaque eius qui arrogatur,ne insidio te a petita sint,cor meratur. Iusque iurandum a Q. Λω- tio Pontifice Maximo conceptum dicitur,quod in arrogando iuraretur. Sed arrogari non potest,nis iam vecticeps. Arrcgatio autem dicta,quia genus hoc in alienam familia transitus per populi rogationem fit. Eius rogationis uerba sec sunt: Velitis,iubeatis,uti
L. Valerius L.Titio tam iure legeque filius sibi siet quam si ex eo patre matre me familias eius natus esset o utique ei uitae necisque in eum potenas siet,uti hi parie
243쪽
pariendos io est: hoc ita,ut dixi ita uos Qvirites ro 'go. Neque pupillus autem, neque mulier quae in phrentis potestate es,arrogari possunt: quonia cum foeminis nu la comitiorum communio est: tutoriabus in pupillos tantam esse autoritatem potesatemque fas non ent,ut caput liberum fidei suae commissum alienae ditionisubi ciunt. Libertinos uer) ab in- genuis adoptari quidem iure posse, Masurihs Sabinus scripsit. Sed id neque permitti dicit, neque permittendum esse unquam putato ut homines libertini ordinis per adoptione in iura ingenuorum inuadat. Alioqui inquit si iuris sa antiquitas seruetur, emtiam seruits a domino per Praetorem dari in adopti nem potest. Idque ait plerosque iuris veteris autores posse feri,scripsisP.Animaduertimus in oratione P. Scipionis, quam Censor habuit ad populum de moribus,inter ea qlce reprehendeba quod contra maiorum instituta fiet ent,id etiam eum culpavisse,qu)d mlius adoptiuus patri adoptatori inter premia patrum prodeset. Verba ex ea oratione haec sunt: In atra tri
bu patrem, in alia filium si Pagium ferre. Filium
adoptissim tam procedere, quam si se natum habeat. Absentis censeri iubere , ut ad censuis nemini necem sit uenire.
Quod voeabulum Latinum soloecismo secerit Capi eo Asinius: quid ipsum appellauerint ueteres Lati ni: quibusque uerbis soloecismum definierit idem Α- . Cap. xx.
244쪽
c Oloecismo Latino uocabulo, ab Asinio Capitoney Soloeciso eiusdem is aetatis aliis Imparilitas appellatus, a z' '
uetustioribus Latinis Stribiligo dicebatur , a versura uidelicet, prauitate tortuose orationis,tanqua Stribui-flerobligo quaedam. Quo lustium Asinius Capito in literis,quas ad Clo dium Thuscum dedit, hisce uerbis . desinit: Soloecismus est cinquito impar, inconuem mens compositura partium orationis. Ci Grycum aute uocabulum sit soloecismus, an Attici homines, qui elegantius locuti sunt, i eosint,quaeri soleι.Sed nos neque soloecismum,neque barbarismum apud Grycorum idoneos adhuc inuenimus. Namsicut tonita σολ- δεν dixerunt. 2 ostri quoque antiquio Barbaru
res,sioloecum facild,soloecijmum haud scio an unquam 50l cum dixerint. Quod si ita est, neque in Graeco, neque in Latinosoloecimus probe dicitur.
Pluria qui dicat,& Compluria, Se complures non ba bare dici, sed Latine. Cap. XXI.
p Luria fored quis dixit sermocinans,uir apprimὰ
doctus, meus amicus: non hemese fluso feruenso lentcndi: neque quo Pliara iacendum non putaret. Est enim doctrina homo seria, ct ad uitae oscia devincta,ac nihil de uerbis laborante. Sed opinor asse a ueterum striptorum tractatione inoleuerat lingus illius uox,quam in libris sippe ossenderat. Aderat cum ille hoc dixit,reprehensor audaculus verborum qui perpauca, eademque 2 νulgo pro trita , legerat. Habebatque nonnullas disciplinae grammaticae inauditiunculas,partim ructis inchoatasque,partim no et N a pro-
245쪽
stis: Barbar inquito dixisti Pluria. 2 anque ne-
et uotans aue rationem i verborum hor,neq; autoritatem - - . bet. Ibi ille amicus ridens: Amabo te cinquit uir bone,quia nunc mihi a magnis,seriisque rebus otium est,uelim doceas nos,cur Pluria siue Compluria cnihil enim disser0 non Latmὰ , sed barbarὰ dixerint M. Cato, Claudius: Valerius Antias,HL. Laelius P. Nigidius, M. Varro: quorsubscript res approbatoresque huius uerbi habemus, praeter
poetarum oratorumque ueterm multa copiam. Adqus ille nimis arroganter: Tibi cinquit habeas au-
toritates istas,ex Faunorum, boriginum seculo repetitas e atque huic rationi respondeas. ullum enim uocabulam neutrum comparativum, numero plurativo,casu recto, te extremum habet i lite- ram,sicuti Meliora. aiora,Grauiora, proinde igitur Plura, no Pluria dici conueni e contra fomma perpetuam in comparatiarii itera sit ante e tremum a. Tum ille amicus noster,cum homine conmdente pluribus uerbis non dignum existimaret: Asinii, inqui Capitonis, docti mi uiri, epistola, sunt, uno in libro multae, opinor posita in templo Pacis. Primaque epistola scripta est ad Pacuuium Labeone cui titulus praesciptus en : Pluria,nonplura di. si debere.In ea epistola rationes grammaticas posuit, per quas docet Pluria Latinum esse,Plura barbata. Ad Capitonem igitur te dimittimus. Ex eo id quoq; simul disces modo assequipoteris,quod in ea epi . sola
246쪽
stolascriptum est,Pluria siue Plura absolutum esse, me se lex : non cut tibi uidetur comparativum.
Huius opinionis Asinia id quρq; adiumentum est, quod Compluries cura dicimus, n comparatiud dici Complumus. Ab eo autem quod es Compluria adverbium ries. Hi factum Compluries. id quoque quoniam minus Uitatura eri,uersum Plauti Jheri ex comoedua, qua Persa inseribitur: Quid metuis' metuo hercle uero. Sensi ego compluries.Item M. Cato in IIII. Originum,eodem tu loco ter hoc uerbum posuit. Compluries eo- 'irum milites mercenarii inter se multi,
alteri alteros occidere: copluries . . multi fissilit ad hostes trans- . t . . 'fetereo compluries in . . . imperatore - tum se .
247쪽
Quem in modum responderit Chrysippus , aduersiis cos,qui Prouidentiam cosistere negauerunt. Cap- I.
Atura stulte homines fecisse die
tur,tatam uim esse aerumnam,et malorum. Aduersus ea Chrysopus, cum in libro προνίας
quarto dissereret: Nihil est prorsus istis inquit inlidius, qui
opinan:ur bona esse potuisse,si non essent itidem mala. Nam cum bona malis contraria sint,utraq; n cessarium est opposita intersisse, quasi mutuo a uersoq; fulta nisu consistere. ullum adeὸ contrariuese sine contrario altero . enim pacto Iustitiae sensus esse posset,nisi essent iniuria λ aut quid aliud iustitia est, quam iniustitiae priuatio'Qui item for- , ritudo intesti posset, nisi ex ignauia oppositione Zqui continentia,nisi ex intemperantiaeὸ quo item modo prudentia esset, nisi foret contra imprudentia e l Troinde cinquis homines stulti,cur non hoc etiam desiderant, ut ueritas sit, O non sit mendacium c 2 anse
248쪽
7 aq; itidem sunt bona ct malafelicitas et ii fortu Infortunitas dolor et uoluptas. teri .n .ex altero scuti Plato alto uerticibus inter se contrariis 1 deliqua- i q tum est. Si tuleris unsem, abstuleris utrunque. Id Ch sinus in eodem lubro tractat considerato , Ei- νιm; ese idqugri putat, Θ τυν ανθρωπων νοσοι κατα O ιν γiγοντtu. id est, natura te ipsa rerum uel prouidentia, qus compagcm hanc mundi, ge- , nus bominum fecit, morbos quoque oe debilitates, aegritudines corporum, quas patiuntur homines
fecerit ' Existimat autem ircn fuisse hoc principale
naturae consilium Ut faceret ιι minis Morbis obnoxios. unqtiam enim hoc conuenisse naturae autori, parentiq; rerum omnium bcnarum. Sed cum multa, 'rnqui atque magna gigneret, pareretq; aptissima, est utilissima: alia quoq; simul agnata sunt incommoda ijs ipsis,quae faciebat cohaerentia: eas no per naturam, sed persequelas quas ictu necessarias facta dicit,quod ipse appellat, καται παραγ dλουόνε - σίν. Sicut, inquit, cum corpora hominimia natura lingeret,ratio subtilior, o utilitas ipsa operis postu- iiauit, ut tenuis is minutis ; ο scidis caput com pingeret. Sed hanc utilitate rei maioris,alia quaedam incommoditas extrinsecus consecuta est: ut si rei caput tonuiter munitum, O ictibus, ostensioni buss paruis fragile: proinde morbi quoq=e , aegritudines paris fiunt,dum salus paritur: Sic hercle,inquit,dum uirtus hominibus,per constitium naturr gignitur: uitia itidem per ebnitatem contrariam
249쪽
inio itidem modo viminecessitatemq; fati constitu rit: & esse tamen in nobis consilii, iudicijque nostri arbitrium confirmauerit. Cap. a.
FAthm,quodGraeci πα-ρομε ν, vel ρον uocant, ad hanc fer sementium Ch , pus Stores princeps philosophia desinit: Fatum est inquit, sempiterna qraedam, indeclinabilis series rerum, ct catena: uoluens semetipsa sese, O impi cans per eternos consequentiae ordines rex juibus apta,convexas, es. Ima aute uerba Chysippi,quorum ualui memoria, adscripsi: ut si cui meum istud interpretamentum uidebitur eis obscurius,ad ipsius
atitem opinionum disciplinari q; autores huic desinitioni ita ob Irepunt: Si Chrysippus, inquiunt, fato putat omnia moueri O regi,nec declinari, tra s endiq; posse agmina fati, O uolumina opeccata quoque hominum, delicta non sustentanda, neque inducenda sunt ipsis,uoluntatibusq; eorum :sed n cessitati cuidam, instantiae,qus oritur ex fato, mnium qu sit rerum domina ct arbitra, per quam necesse sit fieri,quicquid fusurum est. Et propterea nocentium poemas legibus inique con titutas, si homines ad maleficia,nonsponte ueniunt,sed fato trabuntur. Contra ea ChrAsinus tenuiter multa, ar
250쪽
siserito sed omnium fere,quae super ea re scripsi sententia huiuscemodis Quanquam
quit,ut ratione quadam necessaria principali,et co- qacta,atque connexa sint fato omniar ingenia tamen ipsa mentium nostrarum perinde sunt fato noxia, ut roprietas eorum est ipsa et qualitas. Nam si sunt per na turam primitus salubriter utiliterq; ficta romnem illam uim quae de fato extrinsecus.ingruit, inoffensius,tractabιliusq; trastvitium. Sin uero sunt pera, ct inscita et rudia, nullis φ, artium bonarum
adminiculis fuit oe etiam si paruo siue uallo fata
sis incommodi con icta is eantur: sua tamen leuit te, noluntario impetu,in asilua delicta, o err res ruunt. Idque ips/m ut ea ratione fiat, naturalis illa, nece aria rerum consequentia testicit , quFatum uocatur. Eu enim genere ipsoquasi fatale, O consequens ut mala ingenia peccatis, ct error bus non uacent. Huius deinde rei exemplo non hercle vi salien8,neque ili idὰ utitur: Sicut,inquit, Tlapidem cylindrum se per spatia te sprena, at Medirupta iacis: causam quidem es,oe inititim praci uacanti . pitantia feceris e mox tamen ille praeceps noluitur,
non quia tu id iam facis,fled quoniam ita sese mod*s ieius, formae uolubilitas habet : sic ordo, ct ratio, necessitas fati, genera ipsa, ct principia causarum mouet: impetus ueris consilioractar, mentiamq; . , nos trarum,actionesq; ipsas,uoluntas cuiusque pro pria,O animorum ingenia m0derantur. Infert O ride verba haec,ῆs quae dixi,co uentia: