장음표시 사용
211쪽
artatibus consita, infidantibus pratis gratum pecori pabulum prebent.Formidatum hoc nautis littus hy-berno coelo innavigabile esse perhibent , propter Ventorum inter pendentes rupes inclusos vortices; statis alioqui temporibus maris accessum dc recessum patitur . Huius freti inuentio Magellano debetur, D m mae Liari reliqui nauium presecae constanter fretum esse nega- Ιωα a m.
bant, dc quidam desperatione viae Hispanias repe uerant. Praeterea in tabula hydrographica Martini bis. hemi, quam Emanuel LusitaniaeRex in suo musaeo asserualle dicitur, compertum est, nullum Detu adscriptum, sed locum tantum Molucrarum desν natum suisse. Metito igi vir Magellanicum a Mageblano inuentore nomen obtinuit, quando ipse Magelis lanus anno salutis M. CCCCC. XXII. primus mortaliu 'riet
scolici ausu, Australis huius maris angustias super uit, nouam & compendiariam viam ad Moluccas monstrans. Stabit igitur durataque huius viri memoria dum pater Oceanus Borealibus in imas um Q dis, Meridionales inuiset nymphas. Trimestri dei ceps spatio Magellanus enauigato hoc Archipelagoricines illud nomine insignivit: sue quia vento ple- rumque secundo, nusque tempestuoso usus fuerat, siue quia propter ingentem vasti aequoris amplitudia 23 nem nullos ibi ventorum gyros vorticesque expertus erat. Sed Magellanum in medio cursu gloriae, acer Musto ba mors sustulit,nam ad Moluccas prouectus,a M, Μ μtanensibus in insidias praecipitams, sortiter pugnans
212쪽
occubuit. Navis cui bono omine , nomen Victoria erat, meliori successu laeta, per ipsum orientem, sint perato bonae Spei promontorio in Hispaniam redihi. prima omnium nauium sine controuersia, quae circumnauigato uniuerso orbe, de ipso Oceano celebem uerimum triumphum reportauit. Dum in Australibus
hisce partibus per semestre circiter spatiii haesit M gellanus, nihil fere praeter littora detexit S perlustrauit, interiora tamen regionis penitus incognita mansere, qua tamen antarchico circulo cicinior est, com Io
stat magna ex parte montosam ac sylvestrem esse regionem , continuis nivibus rigentem ; non desuere quicyanaei coloris niuem illic iuuenili vellent, quod ego in medio relinquam. Australem hanc terram M τοπιῶ -- gellanus ab igne siue ignibus, eisqv nominauit,prop-I Q terea quod in hoc fretum lustrabat pernauigata que, nullos usquam mortales, sed frequentes longeque porreclas ignes in sinistro latere no saepius conspexerit. Australes breuioris staturae esse perhibetur, Septentrionales Chicae incolae, vasta ingentique cor poriS mole, duodecim aut tredecim pedum passim longitudinem aequant aut excedunt; colore sere sunt albo, perinde atque septentrionaliores nostri: voce adeo sonora & horribili, ut bouis mugitum, aUt et ph niorum barritum potius, quam hominis vocem psy exprimere rideantur. tantae quoque sunt agilitatis, ut pernici cursu ceruos anteueriant, ideoque difficulterklopis vulnerantur, nisi cateruaum simul incumbat,
213쪽
aut ex improuiso occurrant. Ingentis sortitudinis r borisque argumentum est, quoci vini doliuiri sues tum, singuli nauibus inserant,& tres aut quatuor,Πγuem in profundum detrudant quam vix triginta n s stratium a terra molirentur. magnitudinis & albedianis causa, regionis frigiditati & illi nuditati adscribitur,quado terra perpetuis horridisque obsita nivibus, praeduras & pene perpetuas efficit hyemes. trius- 'que ripae regio sterilis est nullo frugum beneficio re- λψ creata, satis tamen pascua proceris ignotisque arboribus consilia esse perhibetur. Vestituin incolis pro bent serarum & marinorum ingentia luporum tergora , quorum apud ipsos venatio assidua. sunt dc struthiones, quorum sese plumis exornant, satiemque is pluribus foraminibus, omatus causa excavant, quibus viridis quodda marmoris genus inierunt: venatione victum & vessitum parat. Sed lurorum marinorum non tam carnes, quam pelles ametas causa appetiit, quia duras illas & insuaues esse quotidiano usu didiato cerint. Visuntur illic etiam balenarum agmina, quarum ossibus mapalia sua construunt. Gens barbara A. vati M, S supra modum crudelis, nullo humanitatis iure, μέ rerumue cognitione ducitur, natum tantum instinctu
ad id quod instat Spraesens est pecudum more agitur, & quia a nemine unquam subiugata suit, nulla apud illos Antistiti) quo alter alteri praeemineret, praeroga
tiua.Inhumaniores tamen reputatur Australes populi, qui sub ipso Antare o circulo collocathlogisiime ab omni
214쪽
pene subactus frigoribus, qu*yi Mytudinis quadrage-
hmum secundum grassum attisiisset,anno M. CCCCVL XI. Nonis Iunij conuerso in aequinoeta m cursu, similataque laua emulus decoris Vietoriae nauta,prae. 3 tervectus Asiam&totius Asticae maritimam oram, in Angliam reuersus est; narrationes tamen illius plurimum incertitudinis habent, illique ab Hispanis L stanisque naucleris in multis contradicitur, nam &Magellanicum fretum, quod omnes, quinque aut ad summurn decem missium passuum latitudine definiunt, CC v. miliarium latitudine descripsit in quo etiam contrarium habet Thomam Caunidiscli Amqui postea similem tenens cursum, totum te rarum orbe incredibili celeritate circumnauigauit.
215쪽
HILI Peruanarum prout aru rem tissima, in Austrum excurrens Suca &Patagonum terris claudituria Septetri sne Gaarchantes & Collines habitant ab oriente Platam respicit, reliquum Oceano :& p cifici maris undis pulsatur aut abluitur .Propter intra sum illis in partibus frigus, a frigore nomen habet: naevia astu. Chili barbarorum lingua , frigus signi fidat. Regiu- β' ventosa est montibusque asperrunis clauditur, in νί-libus locisque maritimis propter diurnam costitem periem, commode magnaque frequentia habitatur. Maritima multis fluminibus irrigatur, quae laque' fares diurno calore nivibus delapsa summis montium is iugis, in pacificum aut Magellanicum aequor serui tur , sed nocturnis constricta frigoribus, deficiente s
mento ViX aquam trahunt.Incolae vasta corporis minie Patagonum magnitudinem aequant, undecim aut
duodecim spithamas alti: ferarum & hypotamorum ropellibus conteguntur .Foeminae gossypio velantur aut lana Versicolore, quam scite aptare norunt, Gens sera &crudelis, veterem ob inimicitiam aut libertatis tuendae causa in perpetuo motu est. Arma sunt arcus& sagittae, quibus promiscue hostes arcent, aut seras consectantur. Huius regionis temperies sana est interia frigidam & calidam , cumque ultra tropicos procurrat, cum Hispaniaedc Europaeis regnis summam
216쪽
conuenientiam habet, nam& dierum & noctum Ellatis & hyemis maiora hic penediscrimina sentium
tur, Pam in Ulla alia occidentalium regnorum prinuincia: terra natura sua ferulis omniumque ad vitam, necessariorum abundantissima, melle,pecore,Vers-noque siue tinctorio ligno abundat. Ingens laic quoque Struthionum copia, quorum plumissese Chili ses exornant: horum venationem assiduam Hispani exercet citis equis & per valles subsilientes longa mi iό sectatione conficiunt. Gignit cumprimis piper lamgum, prosert& laudatis vinum vinum comportatis eo ex Hispania palmitibus, auri ubrisij hic quoque ingens prouentus. Sed continuis bellis exhausta rarius habitatur, Ingentibus quoque sepenumero terrae motibus in statur, quibus regionis status miseris sepe
modis pereurbatur, nam praeter hominumiument Hinque miserandam stragem, integros quoque m res solo aequat aut subuertit, fluuiorum naturales au os transfert, aut in lacus stagnantes commutat, &io maris aestum per aliquot passuum millia diuertit, nauesque in sicco procul a statione relinquit. Hoc pacto equipa nuper anno dominicae Incarnationis M. D. LXXXII. stipsis pene Endamentis corruit. Deorigine gentis multa sabulosa narrantur, dum sese primosis inortalium maioresque suos e lacuemersisse, aut ex Andium cacumine processisse volui. sed eavit vana, hic nihil reserre aut resetare attinet. Prima aduersus ilienses, tum fama tantum cognitos, expeditio fuit
217쪽
.ilini DEsCRIPTIONIS PTOLEMAICAE Didati Almasti, cui cumex renouati foederis condi nonibuscum Francisco Pigarro initi,ea prouincia ob uenisset magnis itinerum difficultatibus superatis ad Chilienses penetrauit, consectas pene intolera lis in ' rigyris, ac niuium aerumnis: multos militu stumque rimatibuscos tricatisque praecordi)s, praegelidaltyems absumpsit. dAlmagruscu praeter Viros ceris corporibus metuendos, iaspidisque marinorii l porum pellibus terribiles, sagittis a tergo lateribus in incursantes, suosque assidue lacessentes, nullum ad , ralitae s in auri indicium inuenisset. dimissa utar diuos a Chiliensiti oppugnatione retrocon clus Doenem repetht, imusque rei & nauataeoperaelaudem Petro Balamo reliquit. Quipost Custonium praeliucapto Almagro, ad Chilienses propraetormissus, - istem diutumo bello Linuit, occupatisque maritimis kcis opportunam illis in partibus coloniam deduxit, e sequentibus temporibus mirum in modum coanluit, & nunc gentismetropolis est, sita percommodo loco, ad importandum omne genus commeatus, dcro quoduis genus meromony exercendum. In provirisciae huius imontanis peculiaris ventus dominatur, iacm 'aliqua vehementia sed nunci sua subtilitate noxius. olim terrestri itinςre superatis altissimorum montiuuagis ad has terras primi detectores penotrarunt se propter tete riniam metuendamque huius ventuli siue aurae vim maritimo nunc itinere, aut secun seminaris littus per uias regiones Chilienses adeuntur.
218쪽
AVGΜzNT V M. Ici me huius Chiliensis vis iam noxia est, Vt oppresso inter viscera vitali calore, viatorem extemplo interimat, mortuorum tamen corpora non in irat, sed a corruptione & putrefactione praeseruat.F aa est Alti magrum post quintum mensem e dem itineris spati remetientem, multos suorum cum equis frigore exm nimatos recentes adhuc integrosque inueniste, nam bus seena retinentes, equisque in suo gressu stantibus tali habitu, sicuti viuiobriguerant. Quae reScontem plantibus admiratione digna merito videtur, sed raritio in eo est, quod Chillesis haec aura cum sit: subtilius m non seras, non pedes aut manus pertentat, sed in intima praecordia penetrat, vitalemque calorem subsecat dc rectanguis: dc cum in ultimo siccitatis gradqysi siccissima sit,corruptionem neque putresachonem imducit aut admittit, sed mortuorum corpor praese uat, nam corruptio putrefaeboque a qualitate calida
219쪽
V EM non obieetit amoenissimus huius prouinciae aspectus; quando haud aliter atque irriguus hortus muro clauditur ) s-- lagentibus excelsisque undique rupibus septa, innumeris irroratur fluuijs. A Meridie Chica terminatur, Chilienses occiduum latus tenent, Sertentrionem Brasilia & Charchantes claudunt, Ones Oceano finitur. Ipse Platanus fluuius in Claarchanti io bus ortus magnis maeandris efferes, prope Nins tam in Parana sese exonerat. Caeterum rit ana eiusque perpetuus comes Lepetius fluuius, in Brasilianis montibus orti, ad Austrum vementes, multis aquis aucti, ingentes trahunt undas, sensinque ad solem sue orientem inflexo curse, ingenti sinu in Eoum siue A Ethiopicum Oceanum euoluuntur. Sinus iste qua latissimus est, ad triginta milliaria aequinoctialia pastet, eoque nomine ab incolis Parana azu, quasi diacas mare magnum, vocatur. Ad confluentem Par zonae & Lepclij septem gemmarum insulae conspiciuntur. Americus Vesputam, a quo huic continenti iacmen inditum, post pratis nauigationem , anno a --ns partu Virginis M. D. I. missus Regis Lusitani en mine, ad explorandum Brasita situm, quaerendum- a sque alicuius noui steti compendio , viam ad Mola cas, post multorum dierum nauigationem, primus
mortalium ad huius Argyrei, siue Platae fluminis
220쪽
portum delatus est, conspectbque ingentis fluminis ostio, ratus sese optatum ad Moluccas transitum tim nisi , nihil moratus, ut erat multorum dierum nauigatione satigatus, helus domum red)t.Postmoduins anno nimirum M. D. XII. Iohannes Solis Lebris sensis monD architalalsus Regis Catholici,ad ingente hunc Par naguagu, hoc est fluuium tanqua mare, peruenit, eseque Platae, siue cum Appollonio mauis, Argyrei nomen imposuit, propter incidissimas argenti glareas, 4 o quas limpidissimis huius flaus undis trahi deprehenderat, auri quoque signa nonnulla notauit, prouinciamque a suo nomine Solis vocavit reruta deinde
in Hispaniam nauigatione huius prouinciae procura tionem obtinuit. Garto post primam saam nauiga is tionem anno, instru us, deductisque tribus nauibus, cum ad Sancte Mariae Caput appulisset, cum qui quaginta milvibus ex insidijs ab Indis interceptus &discerptus est, inspectantibus reliquis militibus nau libusque sochs, qui metu amentes, ne tentata Quidemio vindicta, desertores sociorum, in Hispania velis comtenderunt. Sebastianus Gabolus eiusdem fluminis ostium postmodum anno M. D. XXV. ingressus est, ted sine fructu in Hispaniam redhi, sui infortunij nuncius Laut testis. Caeterum quantumuis Iohanne. Soli LM ia,--γ- te braeitaria suo nomine, ut dixi,prouincia denominu sis. rit, illo ὀ vivis sublato,Platae nome prouinciae manet, manebitque a flumine Plata, siue ab urbe eiusdena nominis in Charchantibus, ubi oritur fluvius haud proces