장음표시 사용
231쪽
caluariae, humani corporis ossa suisse fidem secissent. Haud a vero alienum est, immanissimos crudelissimoque tyranos, peruersae etiamnum Veneris scel)re infectos, diuina ira flagrante pari cum Sodoma i Gomorra excidio, e medio sublatos fuisse. Sed nati, uel alam incolarum simplicitatem facile mireris, quando ridiculas nobis negotiationes exercentes, viri me
haustas suas auri, argentique gazas intelligebant, aut capiebant. gens alioqui per sese inhumana, leuis, ii grataque, quae nulla honoris, aut ignominiae cogniti ione ducitur, morum absurditate insignis: iam Am dc carnibus humanis vesci, nulloque discrimine consanguineis, extraneisque iungi, matres sororesque inc stis nuptijs copulare assueuerat. Castella locis estis,atque eminentibus muniebant , unde leui de causa in micitias ciebant, capitalesque exercendo, bella duc bant, captiuosque iure belli maetabant, foedamque in ventris ingluuiem mittebant. Arma illis erant, enses, hastile praepilatum, clauus serreus, secutis aurea, aut argentea, sunda, aliare telorum genera. His ilia robertatem suam multis saeculis tutabantur, donec ab Titicam seu potius latiticaca lacu, Inge numeroso exercitu Cus conem occuparunt, duce Inga Taphas, qui sconica in urbe, fixa impetri sede, deuicitis in colis, breui circun iiectam prouinciam perdomuit. Ii garum institutis, populus ad ciuiliorem vivendi m dum traduehis est. nam & vestimentis , & calceis vii accolas docuerunt, rudibusque iam tum animis,
232쪽
AUGMENTUM.t3i immortalitatis opinionem iniecerunt. Inter hos longa auorum serie succedens 'nacaua, longissime pr pagaris imperij finibus, Qui tonicum regnum,in prouinciam redegit. Huius regis opus, memorabiles illae viae, quae ad perpendiculum directae , e Qui tonico
agro, Euscum vique perducebant, derasis altissim rum montium cacuminibus, aut prosundissimarum valliu clausis litatibus. Via qu e mare propius ducit, ad singulorum dierum interualla,palatijs,horreisque Oi b distinguebatur, in quibus vestis, arma, comeatusque reseruabantur, venietesque Ingaecum Palatino comitatu , uniuersoque exercitu, jenialiter excipiebantur. Viae latitudo viginti pallus patebat, cuius latera perpetuo muro soliaque, aut intercurrentibus rivulis, is muniebantur. Sunt qui sentiant praecedentium rogum opera , longo temporis interuallo hasce vias ratas, &communitas, a Gynacaua tantum resectas suille: uod a vero non abhorret ; nam cum tr chleis caeterisque fabrilibus ac mechanicis instrumenioris destitueretur, magno labore muro aggerenda erateterra, inde lapides in murum prouoluendi, excrescenteque operis altitudine, maiorem in modum promouendus, eleuandusque erat agger . Viae lita ad lineam direct , neque collibus, neque montibus t
rue cubusque, aut stagnis ullis impediebantur : Sed Piga ricis Almagricisque tumultibus, multis in locis ii tercisae, libidine nocendi, aut mutuo metu. Habita tur prouincia magna ubique incolentium frequentia, R i ultra
233쪽
ia1 DESCRIPTIONIS PTOLEMAICAE Maritima re- vltra Hispanorum Colonias, quarum Dinque in mali naa siue plana regione numerantur .Portus VPtus, Sanes Michaelis, Fanum Trugilluria, Regum ciuitas, & Arequipa . Sed montana regio urbiurn sire Fen i , hominum cultu, & soli aerisque socii ' ste inqritimae prae lare creditur , regumqde peculiari se id es procerum h3bitatione coli, frequentari Ae
lnfingis quoque accol irum vicis, & Hispanorui oquitique coliniij, celebratur: quarum prima a quosori proxima, Coito, hinc Leuantum, Guanum DGuan ais ali)s Santa Iohannis de vii rii Haruin sicam um omni im regina Custo, hominum cultu, fodin, ruimque 'enti caeteris ominibus superior, quaeia n, s
acipua. inde ab antiquis temporibus, magno pro In concursu celetipata, totiuSaulae & antiqv unire iam domi liqm erat; a coque soti inter omnes rerumgs prouincias , ante His gnorum aduentum, urbis fio mani f ςmque binebat. Media urbe stat arx qua an drata, ingenti lapidxim mole conspicua: Forum c pia quantumuis ricinii ex montibus suppetebat, ijs t men trahendis vehendisque, cum iument* deessent, magno do incredibili incligenarum sudore in unum locum trata aut ijs succollantibus compori ti sunt. 2sδger & frugum ubertate, aurearumque se linarum qu min log ns illic si numerus) socii citate grati ma coeli aerisque temperie mirifice commendaturi
234쪽
Cusiones peculiari lingua utuntur, quae post Gyna-
cauae victoriam, cui rus sub Via In potestatem reda- .
istis, aulica & praecipua haberi coepit, eaque proceres utebantur, dc ius dicaatur. Ultra Caconem est In- -,mia ti sti ca lacus, q in i id in is amnis, aquarum in magnum sese spatium effundentium pbsentantia ' scit, seinde velut intuerabili oncre solutus,in pristianas aluei sui angustias rediens,iterumque Nelut ante illabentium amnium mole increscens, in sterum, '' sed minorem lacum prorumpit, laxatusque tant emolis incubitu, obscuro exitu euanescit, ut occultos,
Ut credi par est , specus subsidens, aluei absorpti f.
terraneo cuniculo, ita pelagus transmisius. Vlterius Collaones& Cliartagiates habitant , si mi id son os bus argentei fluuij, quem Platam vocant, nobiles. ' Plata, siue Argyropolis, Hispanorum est colonia, cive Mon tam ciuium c ia, quam ist odibili opulentia ce libris. Sed omnium praecedeuum si inarum famam superauit Polossiacarum venarum Vberias, luce adeo λψ breui tempore inclaruere, ut multis alijs destitutis,ad has magno Assonis numero decursum sit. Per niquantumuis nulla veri Dei cognitj0ne ducerentur, denominis tamen creatione , de diluuio, dc Vluimo ter excidio, opiniones quantumuis ridiculas comm
rue morabant: sed iam Dei benignitate , euangelij gratia donati, eadem nobiscum sentiunt, & sub potet tissimi Philippi Hispaniarum regjs dominio ac potestate , si citer conquiescunt, ut absonum mihi R ; videatur,
235쪽
DEsCRIPTIONI s PTOLEMAIC Esse; risiari, Videatur,aliquid de illorum vetustis erroribus sacrifi--te rasi in cijsque referre. Illud magis memorabile est, quod in tanta omnis generis animantiu multitudine, per uni uersum nouum orbem, ante Hispanorum aduentu, equorum usus, imo Drma, occidentalibus fueritii s
-- cognita. Horum defectum, oinum copia natura surpleuit, quae camelis perquam similes, praeter torosi pectoris strumam , equorum magnitudinem ada quant, sed ad bellum viribus inutiles: virum tamen in terga sublatum per aliquot passuum millia velitit, vo sed si sessae urgeantur, insidentes, ore conuerso, foedo odore halituque conspurcant, quod si sarcinis onust grauentur, in terram pro eis, nulla verberum V . hementia propelli possunt, nisi clitellis exonerentur. Harum ovium inequitationibus,surtum Otabali cum isrrarum ab M admissium est, cuius meminit Petrus CicP. cap. J9Vltra aliarum omnium rerum abundantiam,aurea rum argentearumque si inarum tota passim Per
uia ingens est copia, neque ulla pene colonia,quin ut ii venis splendescat. Et praeter fodinarum incredibia Diem multitudinem, flumina hkquoque aurifer quae grumis arenisque rutilantibus, aureo profluxu decumrere ridentur, teste Apollonio. Fert dc cinnamomi in regione Sumacide extat arbor, lauri frondibus per. quam similis, fructus baccae sunt, in soliculis tenui conteum circuitu concluse, eae cum solijs ac radice, arboris cinnamomi odorem, saporem, substantiamque habent, sed his longe praestantius cinnamomum
236쪽
raebent eorundem solliculorum corticescircundu me. arum arboriam magna hae passim crescit copia syLuestribus in locis, solo terrae aerisque adiumento suste-tata, praestantiores tamen habentur arbores,' e Pe culiari cura in hortis enutriuntur. Garcias ab Horto libro primo capite is . Simplicium apud Indos nasce tum, negat cinnamomiseram arborem in Amei iam reperiri: sed aliam sui generis esse testatur. Cinnamomiferae huius regionis tractum, lasaluus Pigario rus, multis conflictatus aerumnis detexit. Cuius e peditionis occasione totius maragnoni cursus, ocis, me ab ipsis sontibus cognitus patuit. Is in Q ii tonitis sconicisque montibus ortus, multis effectis meai dris rapidissimo cursu in mare desertur, tanta incum Is tantium ruentiumque aquarum mole, et per qua draginta amplius passuum millia, superata marissa, sedine, dulces latices praeternauigantes experiantur. Pigarrus cum relicta oca, barbarorum municipio, ad ingentem hunc fluuium, multis dissicultatibus pero ne expugnatus peruenisset, ut utraque amnis ripa libere uti posset, nauigium magna industria infinitoque ac pene incredibili labore construxit, quo cum aliquamdiu usus esset, Franciscum Ocellanum naui ad expediendos commeatus praemisit,desii ato loco ubi
rue sese praestolari vellet. Sed Orellanus a Consaluo dia ellus, siue rapidissimi fluuij impetu abreptus, siue
aemulus, & noui decoris auidus, incredibili celeritate, ad immensi huius amnis iniunt, quod septentrionem. versus
237쪽
i' DξsCRIPTIONIS PTOLEMAIC Eversus influit delatus est, Velisaue , nusquam exspo stato Consaluo socijsque, in Hispaniam contendit, huius prouinciae eraelecturam deposcens, Amazones, multatue alia affingens, ut Voti compos praefecturam auferret. Orellam fluminis ostium quidam multis sterrarum spatijs, a Mara ora ostio abesse volunt: sed nouissimis nauigationibus compertum est, utrum que fluuium ad Picoraeconfluentem coire, iunctosque multis effectis insulis, in mare decurrere, quod non abs re luc monere visum,& priorem opinione exem- Iopli causa , prima tabula exhibuimus . Maragnonioresanique ripa, thuriseris arboribus consita, thus profert quod a loco Mar nonu passim vocatur. Inli prouincia ciuilibus Hispanorum armis in mirri 'mperniciem sevitum et quae prouinciam multis in locis is deformarunt, & Indianorum ingentem numerum absumpserunt. Sed haec abaliis latius.
238쪽
R ASILIAE, Peruvias usque terris obii itur Indic continentis vasta, & late patens regio lurimis diuersissimisque regnis, ac populislaabitata: Nam & Vrabam, Beraguam, Darienem, Popeianam, Carta genam, Sanctam Martham, Benesuetam, & quasio sequenti tabula exhibemus, Andat istam nouam a riam, Cumanam. dc Cubaguam unionum piscati ne diuitem continet. Motidiei tractus Brasiliae, Per uanisque regnis cohaeret, a tribus reliquis partibus, Oceani unciis pulsatur ,& qua septentrionem usi si is iue inclinata prominet, exaduerso. ullaeHispaniolae, dc quenae littora respicit: dehinc sensim extenuatis
littoribus, circa occidentis latus in arctum cogitur te, lus, exiguoque adeo concluditur Isthmo, Vs ambo dissidis inii pene interse committantur maria, perruptisque na- ui eto turpe catari actis, pacifici maris undis Septentrio mis
ceri velle videatur. Tota Isthnii latitudo octodecimautia summiiviginti passivunt millia patet sed erum. pentibus undique 'uminibus, multis in locis laciniata terra, Isthmum magis coarctat, sic ut sontes Chasitidis fluminis, quatuor tantum millibus a mari absint. Huius biniaris Isthmi angustiae Me canum regnum, Nicaraguam,&Iucatanas terras, aliasque septen ' trionalis Americae regiones, australibus. prouinci s. S uniunt,
239쪽
i;8 PES RIPTIONIs PTOLEMAICAEvniunt, atqueconiungunt. Isthmi latius fauces obus nent Panam & Nominis Dei ciuitas,quarum vir que, orientis i&occidentis opes, Europhis utili commercio transirituit. Christophorus Columbus tertias nauigatione, Indiae continentem primus morta- uelium attigit: Deliinc funestis Hotele dc Niquese calamitatibus , ac Dariensium discordi s insaniis, scena miseriae humanae videri potuit. Regionem auri vena
diuitem esse, Columbi, dc aliorum multorum rei tionibus constat, neque sodinis tantum utilem,sed flu- is, vijs aureas arenas, grumosque voluentibus abundam m. . tem, parum alioqui fertilis, licet inalgium qui Ldana in locis proserat. Olim nudi incedebant, muli res veste lineaad genua usque prominente Metai tur. Domus erant perquam amplae, ut interdum in
uno vico, duae aut tres tantum mansiones reperire
tur , aut CCC. hominum capaces. Gens belli f. i. cosa, arma illis arcus, sagittae, & lanceae, sagittas v ' nem inficiunt, lethaliaque vulnera ingerunt. Supra modum crudeles, non tantum inimicos bello perse- zoquuntur, dc capiunt, captosque ordis inensis deumn ---- rant, sed stolidae vindictae cupiditate amentes,capnuas
in spem prolis matrimonio iungunt, captiuisque, quos ad geniales dapes saginant, sororia affiniumque puellarum coniunctionem indulgent, ut prrinatos ex tali plcopula liberos, tanquam hostium suorum viscera, cum lubet dis repant ac devorent. Dei cognitionem nullam penitus habebant,de animae ero mortalitate
240쪽
' ANGMEN TVM. g V ac immortalitate, non idem omnes sentiebant : nam quidam omnia continuo naturae ordine vicissim nasci ac interire, vita que finem animae quoque interi tum statuebant: alijspersuasum erat, animas pollue mortem deferri ad certum constitutum locum, ubi suaviter legerent, continuaque ludendi, edendique voluptate tenerentur. In uniuersum tamen gens s pra modum procurandis sepulturis dedita, aurum ac gemmas, plumas versicolores, ac alia quoque I o praeciosiora cum defunela recondebat. Quibus vero animae immortalitas persuasa erat , etiam panem,& potum, dc vestes iaciebant. Sed iam euangeli et cis gratia,&anuquacrudelitas, & incredulitas deser buit, euangeliumque Catholicorum Regum pia cin ... , -
ira, illis in partibus per Antistites dc sacerdotes magno cum fructu propagatur,emtaspassim eccles ijs & es episcopalibus. Vrabaiussu Ferdinadi regis, ili-
hae aureae sue auriferae nomen tulit, limites eius a Panania Antiochiam usque pertingunt,dc ultra. Regis dio valla, multis fluminibus , multoque auro abun
dat : sed perpetuis pluuijs sceda, dc insalubris. Sequiatur Popeiana prouincia, in meridie ad Peruviae VL pq -- que fines excurrens, in Septentrione fluuio Sanctae Manliae finitur. Saneta Marthae prouinciam R M deticus Vastidas, anno M. CCCCC. XXIIII. det xit . Secundum hanc Benesuetae regnum ; Vtraque prouincia multa auri vena diues . Smaragdorum queis nilal iridi vident oculi, laic quoque prouentu . -n Sa Doctor