장음표시 사용
281쪽
onibus Via continet. inpiani verba Basiliit rum Interpretes, itidem tui, ita reddiderunt: νοπάτον, AB, su- 3 λακυινειν, 1 rari hy. Παροδος, ἄδε, το ελαυν iv Θρεμαα
το μονο- ον. ' Πλατεια ὀδός, Κι, το et ροε- ναμ, Via a Tribonio no, ut vides, definitur eundi, re agendi, sambulandi. Ire, aliud quidem est quam ambularet ei: est enim pedibus iter transire, & praedii .utilitatem respicit. . Ambulare, redire; hoc est, in sua vestigia reflectere; &spatiari valetudinis aut voluptatis causa: quamquam ut spatiari solum ac per se liceat, servitus imponi non potest: Ut pomum decerpere liceat, re ut statiari, ut caenare in alieno possimus,feritatis imponi non pos- , inquit Ρaulus l. 8, de Setvit. Sed receptum fuit, ut cui ire permittitur, praedii utilitatis causa,& ei ambulare permittatur. Ad spatium qVod attinet, idem est ire ac Atque eo fa- ctum esse existimo, ut Theophilus verbum 'ambulandi omiserit. certe Tribonianui a verbo eunia separasse non debuit, nec το age , inter utrum ique colloctae. Et frustra est Ianui a Costa, que hanc verborum collocationem laudat. 9. , Vald notaridum censio ,--t in ad institutiones Iu sinianeas, d odhoo loco, s in lege I: D.. de SemiatuM as: praeae rus, scr/pium es, Viam esse jus euntiat, mugendi, re ambulanui: ut, νυο ultimo loc
282쪽
ait, & ambulandi, certissimam disserentiam con est, inter Actum Viam. amvis enim qMActum habet, hamae tactia juae eundi ρ quo restia: eis nominatim utilitatem aerii i non videtur irimen habere ambulandi ζ quod cum pertineat advoluptatem σ sanitatem hominis , ei tantum concessum videm' a 'i Icer primipialter es' inromia natim habet, non ei qpi per con penti . Quin, melius Bassicorum huerprotes ' πικριενα s, διακινω, 'μὶ ελαυνέν. De, amoulare, es agere. Agere, est pecudes, juinenta, μment ducere. Sςrvius ad illud Virisii, en i e capelgar
otenus aegre ago, hane etiam vix Tis re δε ἀ
A so autem, proprie d agi disuntur psecora. Sed praeter jus eundi & ambulandi & Us di, quod habet Via, habet & jus vehendi. Pau
lus, lege 23. det Servitutibus praediorum rustico rum: Via constitui pellarior octo pedi us vel iam gustior potest: ut tamen eam latitudinem haseat, νά νehiculum ire posese alioqνin Der erit, non Via. Unde Viam a pehendo appellatam volunt,
fle prius Veham dictam iuisse. Varro libro I. de Re Rustica capite a. Villicin agri colenEF eam con tutus, at e appestatuου amissa, Mab eo in
eam eo'νMμntur fructus, s evehuntur cum νω t. A quo Rustici etia- nune quo e Viam V bam an gans, propter recturin. Ei libro rv. M.
283쪽
a hiculorum incursu. ἰ ni duos tus esit, propter euntium re venientium vehiculorum incumsum. Quamquam autem falsa sit haec originaistio, & Via a Graeco olit, id est, vicin, pq-, sit 3ppellata, ut ad Varronem, ex his Apollonii A gonautic. libro II. Iosephus Sc liger observavit et aut pntius a Graeco ut pi cuit Iulio Se ligero ad Aristotelem do Historia animalium: inde tamen manifestis patet, Viam ius vehundi habuisse. Quare Hugo Grotius, in Sparsione Florum ad Ius Iustinianeum, legendum putabat in Institutionidus Iustinianeis: V 1 A , est jus vehendi re agendire ambulandi. Quae emendatio observata priils
Connano, Commentariorum libro I v. capite x I.
Pro EuNDI, Connanin, ait legendum vi HEMDret alioqνin supero me hic iterum pauo pes subjici, AMBuLANDI, inquit Contim, iptis ad titulum Institutionum de Sqrvitutibus, Mehendi scripserat Connanus, quod proruus. ad το--raecedit. At verb, cum illist a Triboniano Via &Iter & Aetiun in se conti re dicatur ἱ co
284쪽
tinens autem latius sit contento; cumque ali'.
unde constet, Viam rustu esse latiorem : Actus. vero ab eodem Triboniano definiatur, jus agendi, vel jumentum, vel vehiculum, licet in definitione: Viae pro eundi legeretur vehendi, itan tamen plus haberet Via quam Actus. Hoc cum vidisset Theophilus, Viam in se Ιter & A stum continere non dixit, quemadmodum Tribonianus, sed tantum eadem habere quae Actus: N: κν η Via --α-το Ακτους. Addidit autem de io,. Rehum &Viam in aliis quibusdam rebus differre, quae ex Digessorum libris petendae essent:
juris privati & publici peritissimus; quamqVam
illum Cujacius inter quatuor illos Franciscos re censebat, quos Iurisprudentiam male excepisse dicebat: ceteris int, Duarenus, Comanus, Balbduinus: Quare, inquam, Hotomanus, lib a. Otaservatiqnum capite aI. Ulpiani verba ; quae, ut diximus, in Institutiones suas paene ad verbum
transtulit Trib9nianus ; ita legenda existimabat: ITER, est jus pundi ambulandi hominis 3 non et-.iam jumentum agendi. ACTus, es jus age .d, jumentum L non etiam vehiculum. ItaqPe qvi Dre habet, Actum non habet: qvi Aectum habet, e . I ter habet; etiam sine semento. VIA, est, sec. undi clerudi re aevehenH Firmabat vero emendationem illam seam. praecipvh auctoritatα Pomponii in lego q. de Semtutibus: Si ta- --
285쪽
gusti loci demonstratione facta, Via conregna su
rit, ut neqvrvebreulum neque jumis tum es inire Iter magis quam Via, aut A , adquisitus' pidebitur. Sed si jumentum ea duci poterit, non' etiam ' vehiculum, Actus videbitur , adquisitus. Quibus verbis liquido constare putabat, Pomponium in ea fuisse opinione, ut existimaret,Actum, jus agundi jumentum habere, non etiam Vehic - lum. Addebat . vocabulorum originationem. Actum enim' Varro de Isidorus dictis. locis ab , agendo'deducimi Agere autem, proprie, est pe-I Cudes agere ; ut jam monuimus.' Et sane, M. - s latitudo vehiculum agi vix pati potest, . nisi pelli ramaxium sit e modicum plaustrum sic ap-i pellabant, quo homo tantum gestari poterat, &'i quod a servis, non a man is, veheretur; unde - inomen: qualia, hodie conspiciuntur Lutectae.' Nam Actus latitudo quatuor pedum dumtaxat fuit, ut discimus ex Varrone. Actus, inae it, Mis minimus constitutus ire latitudinem =edes quum i Or, ροὰd ea qνadrupes agitur. Itemque ex Festo; cujus haec fiant verba : A C T v s, Der inser . vicia
nos quatuor pedumotum. Nihil enim ea de re apud Iuris Auctbres et qui Viae latitudinem, cum de ea non dictum est, ex Lege Duodecim, Tabes rum, in porrectum, octo pedes, in antactum; id est, ubi flexum est ; sedecim habuere statuerunt;
rictus vero esse arbitrariam pronuntiarunt, i. l. 43. de Servitutibus praediorum rusticorum. L
3Mudo, idquam, quatuor pedum, vehiculum agi
286쪽
vix patitur. Pes enim Romanus antiqvusmino
fuit pede nostro Regi' sive Parisiensi circiter publice: diviso namque pede Regio in mille partie las, pes Romanus antiquus nongentas & kx ex dilis continet, ut in Vita Petresti sui Gessendus ster obsovabat. inare Consuetudines Bono enses; quae omnium optime hujuscemodi Serviatates definierunt ; semitae, qua pecora aguntur, non etiam vehicula, qVinque pedes tribuerunt lian chemin iter, a Age se petit clo Hero ν, d' une herseo er His conrenis cis 3 pitas fur se rei on peut fluis ot alter a Menal pieri se menerWramener fis es sam amen AFit are poterat emendationem suam vito Munus & Theodosiani Codicis doctissimi Interpretis, quisqvis tandemisse sit, auctoritate ι quiad inse. Ium xv II. libri I, Sententiarum Philli Actum esse definit,m pecora minarei choc est, dueero coepimus. Item Basilicorum biterpretum monio, si modo eorum interpretationem videatat) qui Adfui tribuunt jus agenes oves & pecu des, non etiam vehiculum: , clis, etὸ , ὲ--λοιῶ -η ωοζύγιον. Actus esi jus
agendi ovem, Pel mentum. poterat eam firm
re& his Triboniani, sive Ulpiaes, verbis: qui ctum habet Der habet: eo is uti potest, etiam Fne jumento. Nam si Actus jus quoque vehendi haberet, postulabat ratio ut adderetur, sine ν hiculo. Quare Theophilus eum dixisset, eum quiActum haberet, cum jumento vel vehiculo
287쪽
tranare posse, addit. QviIter habet, non habere, nec ,posse cum jumento aut: vehiculo transire. 'Quod enim ait Cujacius Observati num lib. xxi I. aste 33. in dicta lage I.de Servit tibus praediorum rusticorum aperte & sine vitio scriptum fine. --,Pelm
moria lapsus. Scriptum dumtaxat exhibent pandinae Florentinae me jumento qVM verba e margine in te um irrepsisse, Antonius Faber Conject. lib. p ultimo existim H . . Sed neque etiam τὰ sinet Nebiculo 'gn it Theophilus. Adduci tamen mihime possum ut credam, locum ulpiani a Librariis corruptum filiss*eo quo dicit sotomanus modo. Nam praeterqyam quod ejus emendatio a recςpis lectione . nimium distat; propius aditum cederet, si legeret , Actus, ess jus agressi, se Iigmentum ρn, vehi ilum; o eurrit eadem laetio in Institutionibus Iustiniani reamque agnovit Theophilus quem ante Basilium, Basilicorrum' u storem, vixisse certo scimus. Vertit exsim:. Actus, 'AR ora bo τήσω σε
stremum κνὶ, vocem aliquam excidisse, indicio scriptum fiussi videtur,-ελαυνέν
288쪽
excidisse quae seq untur: verba, ωψε Via βυτα-α 'το ἁ-ους, manifeste:osian xlunt. Menim in Viae definitione mentio juris vehendi non selum non eadem h bebit Via quae Actus, ut vult Theophilus,sed minus habebit quando Aetium habere dixit jus ducendi, non modo jumeneum, verum etiam vehiculum o i ad
Basilica quod cistinet, in iis scriptata fuisse,
lubens quoque credideries Ulpiariun dmen at quid inisse Grotianae, laut potius Hot hianianae lectendationi, screpsita verosimile est: . scilicet, 'qui,di'Iter, hominis esset, A his, homum1s & jumenti: Via,' honunis, jumenti, & uin, culi. Ut enim nunc Ulpiani verba legunturi imepta sunt. Ea vero sic immutasse 'i ribonianum
existimo; pdd ceteri Iurisconssilii Actes jus quoque ducenai vehi culum tribuerent. Paulus l. r. de Servitutibus praediorum rusticorum: . Num habet , er plostrum ducere, es jumenta agere potest. Modestinus l. Ita tit eodem: Inter iurum s Iter nonnulla est disrentia. Iter est enim, qua qpis pedes vel eques commeare potem Aritus ver), ubiHarmenta trajicere, re vehitulum d cere liceat. - Marcellus lege XI. madm dum Savit. amitt. II cui Via pes Adrus debeba- μει
289쪽
rum ut vehiculi cereo genere ineretur, alio genere
fuerat usus Videonu ne amiseris flamitutem. Graeci etiam Interpretes δε αεξι His ιδον Actum vocaverunt. Nec adoriatur poinponius in diseta lege 13. de Servitutibus. Ibi enim, ut recte ybdis amicus noster Ludovicus Nublaeus ; Vir singulari integritate, sapientia, judicio, eruditiones non definit Pomponius veram naturam, selenne que Itineris, Sc Viali propri dictae; differentias i ad inquirit in duas Viae jecies, quae a Vera, germana, & propria Itineris, Actus & Viae natura nonnihil aberrant atque deflectunt r& docet ad cujuseam trium harum serviturum
naturam altera atque altera illarum magis accedere censenda, sit. Viam propie dictam, &Viae species cum scribo, ne quid novi audeam, non vereor: nam ex lege 22. de Servitutibus prae, diorum rusticorum, &ex lege a. f. 22. & 23. quid in loco publico: immo & ex dicta IF patet, Viam esse genus, species autem Ite Actum, & Viam. Si tam angusti loci demons ratione facta, inquit Pomponius, Via comessa fuerit, ut nerve vehiculum, neqve jamentum ea inire posse, Der magis quam Via, aur Actis, aviqvisitum pis itur. Sed si jumentum ea iacis rerit, non etiam vehiculum, Actuae videbisur ad-s risitus. His enim verbis nihil aliud innuere voluit Pomponius, nisi ejusinodi Viam ad definitimnem Actus esse revocandam. Ciebat forsan dubium: quod Actus, ut plurimum, continet jus
290쪽
agendi, non modo jumentum, sed etiam plostrum, seu vehiculum. Verum perspexit, Viam, quae ita constituta erat, ut non etiam vehicinium, aut jumentum tantum ea ducere agere stis
putanti liceret, quamque ad certam Viae speciem referri conduciat, propius nimirum abesse ab Achus quam ab Itineris, aut Viae proprie dictae natura. uno verbo, esse Actum, non plenum quisdem, sed angustiun dc imminutum. Sane, vel ipsum verbum quo Pomponius animisit sensim hoc loco explicat, improprietatem quamdam arguit: & particula reis quae in allata definitione Actus non tam vehiculum jumento conne Et, quam alterum ab altero disjungit; non levi argumento est, ita utrumque agendi jui concurrere posse in definitione Actus, ut tamen alterutrum adesse sussiciat. Quemadmodum autem Ulpianus, cum Actum jus agendi vehic tum non habere existimavit, verborum proprietatem sequutus est ue ita Paulus, Modestinus, atque Marcellus, cum contrarium pronuntiarunt, loquendi consuetudinem respexerunt. Qua in
tentia video esse de doctissimum Iohannem saacum Vossium. Ita enim ille in Elymologo, voce V IA: Si proprietatem vocis flectasset Ulpianus, scribere debuisset, Actus, est jus agendi j
mentum, non etiam vehiculum. Sed popula- remis endi eon etudinem, non natisam voca
tali uim stemmis: mire Paulluae, cum l. 7. titulori Servit. Erad. rust. ait. Qui actum habet, dc