Aegidii Menagii Juris civilis amoenitates ad Ludovicum Nublaeum, advocatum Parisiensem

461쪽

quidam Syrbenaeorum chorus, in cPosingulos oportet canere isqvidvisum fuerit,etin buccam v neriar nihil attendentes, aut auscultantes quid camtet 1 e chori ductor ac praecentor; vi re ipse quam ceteri tumultuosior ac metu incompositus. Itema πυρω,Hilo, est προκιλ D, quod αυλον κιρ- λάριινον Hesychius interpretatur. συζω, AttiCe τυ-

ρήγιλ .Ergo in prumaria significatione est αυλ', seu cet ri: tria secundaria, est sibiliu ,strepitus. Tamen Casa bonus ad dictum locum Athenaei, Συρ να- tave potius χορον , a turbati strepitu originem habuisse existimabat. Quam ego semientiam non improbaverim. Sed Comicunta quis ferat, το- , Nem F-ρῆ, teste Eustathio deducentem. Verba Eustathii sunt ad Iliad. α. pag. oro. κώ μο merri 'm o Κωμικος, coc F - ἡ παρετυμικολογων το ὐε τὸ Gerzιζειν γίνεταs. Quam tamen originationem prinhavit postea Eustathius ad Iliad. λ. pag. 87I. qui

462쪽

eam dicto loco damnaverat. εκ inquit, et τυρεύειν,-ποφῆς κακομιηχανου πζαγμώτ

Paulus, I. I. de Tutelis: Tu TELA, es, a Servius definit, vis, ac pote Nin capite libero, a tuendum eum, qui propter aetatem suam stome bdefendere neqvit, jure civili dam ae peramissa ΤuTORE& autem sunt, qui eam vim ac potesarem habent exapve re i a nomen ceperunt In se peliantur Tutores, Utuitores, alis dfensores e sicut a itui, Wi aedes mentur Eades

habet Iustinianus in Institutionibus, sub titulo d

telis. Etiam Gellius libro ra. capite yia tutore amni dictum ait Optime. Ex tueor, ei

ror, de tuseta Inde & istaenus Deus, & Dea Thelli neor autem proprie & primario, est, Rino, secto, isticis vult Caninius aut ae θεω ia, ut visam Martinio. se Mario, et defendo, inspiciendo euro. Ita Graecis. - δει dπω, ct pro rideo. ω pro cura uiurpatur. Rect

463쪽

AMOENITAT. CAP. XXXIX. 793

igitur Varro libro ur. de Lingua Latina. verba eo lubentius adducemus, quod in iis eamdem ac Paulus noster AEditui originem adducit)Tu ε Ri, duo significat, unum ab asseritu, ut dixi runde est EDd, Geor te, senex Z proh Iupiter lEt, Quis pater, aut cognatu' volet nos contra tueri y Alterum, a curando, ac tutela. Ut cum diacimin, Bellum tueor. Et, Tueri villam. A qm etiam quidam dicunt illum qui curat aedes fa a AEdituum, 'AEditumum. Sed ramen hoc Vsum ab eadem est profectum origine, qu)d quem volsemm domi curare, dicimus, Tu domi videbis. ID Plautus, cum ait, Intus para, cura,vide quid opus siet. Sic dicta Vestispica, a pestem sticeret, id eis, videret restem, ac tueretur. tapare a tuendo templa, s tesca dicta, &c. postremum illud de templis & res se falsum est. Templum est a V quod a τε κν v. τέμνω,

sca vero a nuntia, ut Scaliger ad die um locum Varronis: quasi hoc est, densam, seu fissam umbram facientia. Noni veritas AEdymi veriloquium: quamquam sic quoq; Sextus Pompeius Festus. AE DIT u u s. Sacrae aedis tuitor, id es, curam agens, inquit ille in libro deVerborum significat None. ASHtuus contractum est ex aedisimus. AEdit mus, aeditumuae, AE D I T v v s. Vel sic: AEdes, aedis, aeditius, AE DIT u u s: i in v. ut pro*io, proficius, Iroflaus: maximuε, maxumus e existimo, exi

464쪽

eo modo, quo sinitimus & legitimis, a Me & si

ut recte Gellius lib: XII. cap. Io. & ante eum Seius Sulpicius, apud Ciceronem in Topicis: cuverba supra in Postliminium adduximus. Ipte Festus, D I T I M u s: quast aedis intimm: quem Festi locum videndus Scaliger. Ρaul; Varronis sententiae fluet tamen Lucretius, qui Carmino suo AEdituos, AEdiluentes appellat

Iabolenus, lege A. de Vi bonorum raptorun VIDuAM, non solum eam quae aliquando nufuisset,sed eam quoqre mulierem, quae virum habuisset, appellari ait Labeo et qpia vidua fic diis, quasi vecors, Vesanus, qui e corde, aut smte esset. similiter viduam esse, sine duirate. 2

ter Macrobius Saturnal. libro I. capite I3. ubi cvariis ra Idus originationibus: Nobis ilia vitio minis vero propior existimatur , ut Idus voce diem, qvi dividit mensem. Induare enim,Etra

lingua, dividere est. Unde vidua, quasi valde icides, valde divisa. aut vidua, ides, a viro ditinod ipsum legere est & apud Rabanum in lideComputo sectione 33i. Porro Idus vocarephit, diem qni dividit mensem. Induere enim Etrutinina dividere es s Unde vidua, quasi valde icid est, valde dinisa,auit vidua id est a viro disjinae etiam est doctissimi Martini sententia. aliter quoque Isidorus. VI Du A, inquit, 'Voc

465쪽

AMOENITAT. CAp. XXXIX.

quodcum viro uno fuerit,nec circa consortium alterius viri post mortem conjugis primi adhaeserit. Nam qpae alteri post mortem prioris viri nuserint, viduae non dicuntur. Item vidua dicta,qνὰ olast, nec circa consortium alterius viri conjugalia jum custodiat. Non displicet Isidori originatio; bestunm. Hesychius: ια, μια,- ονη. ἴη, μια, μονη. ιον,μ όνον. Ab G sitiat Tonon exstat. alterum habet Hesychius. ιτlον. εν, Κρητες. Sed in usu fuisse, testificatui vox quam idem Hesychius, & ριο νον , &όρφανὸν interpretatur; & quam I νοκοροπικῶς abis D formatam fuisse, non est ambigendum. Abi autem, ιτερο : unde vidum. ut a τεος,tuus: ab εος,suus. Viduus igitur κυ,ως, est solus,orbus, compare orbatus. Viduus pharetra risit Aposio, xit Horatius. Τὰ vecors, & vesanus facta esse a vocibus con&sanus, & a particula vae, quae rei minuendae v let, nulla dubitatio est. Qua de re Gellius lib. V., Noctium Atticarum cap. u. u R B s. Pomponius, lege My. de Verborum significatione: U R A s, urbo appetiam est. Urbare,saratro definire,'Varus ait,urbum appellari cur. ivatunam aratri,qvὰdin urbe condenda adhiberi solet. s Habuit a Varrone, cujus verba sunt libro quarto de Lingua Latina: Oppida condebant in

Latio, Etrusco ritu, id est, junctis bubus ; puro σ

466쪽

vacca interiore I aratro circumagebantsulcum,s Terram, unde exsca erant, F o s s A M vocabans introrsum factum, Mustu M. Posia ρνὰ libat orbis, uRus, &c. Avare es oppida grae pri

enunt circumducta Mutro, ab orbe re uino, URBrsirio coloniae nostrae omnes in literis antiqvis f ikuntur URB E s. Inde eruditulus quidam lege

dum in verbis Pomponii contendebat, S' Vn ait. Sed frustra. Varus eo loco, est Alphen Varus,Jurisconsultus, qui ita simpliciter aliqvado appellatin : ut in lege a. de Aqua, &aqvae pluiae arcendae; in lege s. de Rei vindicat. & in lea3. Qui testamenta facere possunt: quique rerilantiquarum non incuriossis fuit, Gellio teste, bro VI. cap. F. Sed in verbis Varronis melius geretur ab orbe, vel urbo, quam ab Othre acto. Similiter Isidorus: URBs, vocata Orbe, vel ab urbo, parte aratri , quos in urbe cidenda adhiberi solet. In iisdem, pro re infrfumfactum, F introrsumjaritum emendabat Plippus Rubenius Electorum libro I. capite I. Urbis veriloquium ut redeam, Varronis & Poponii sententiam sequitur Scaliger in Elymoloiquas ad calcem Varronis edidit. U R B A RE, qvit, re orbare, est circulo circumscribere, πε-ψειν r unde urbs,2 orbis. Ortareota urre, Gassi dicunt cerner, qvasi circinare. Ab eo Seca in OEdipo oculos vocat orbes: ut Sophocles,qa

467쪽

fine dubio verum s. s inod sine dubio vorum

esse ait Scaliger, sine dubio verum est. orbus,est ab , non vero ab orbis. Similiter Gallicum boetne, & Italicum bornio, simi ab orphanus. Orphanus, Orphnus, ornus, bornus, Gallich BORGNE :bornime Italice B o R N I o. Praeponitur B AEol,

κυς ' αγρο , βοαγγοῦ ρωπες, et ραδινος,&c. Sed ad urbis originationem it rum , ut redeam; alii, ab ολπις, pro αλπις usium pato, το urbs deducunt: qua de re nos sepra in oppidum. Guietus, in investigandis etymologiis homo felicissime audax,a Graeco πας deducebat. Sic: π λις, & metathesi ορ Πώhi urbs. Vositus ab Ebraeo id est, cinitas eqvod a Martinio, ut innumera alia, dissimulato auctoris nomine, accepit. Quibusdam placeto, ν urbs contractum esse ex orbis, ut & vissim Va roni,dicto loco: quorum sententiam Vossus non improbat:&mihi, ut libere quod sentio, eloquar,

hoc ετυμον verosimilius videtur. Urbs ab orbe r ut taroHς, a /πολειν , circuire: quod in orbem fere urbes aedificarentur. Haec sunt, LECTOR BENEVOLE, qvaed in iurisconsiliorum veterum Originationibus o

servatione nobis digna visa sent. Nos quam illi longe dc vcriores, δc eruditiores, reconditiores

468쪽

attulisse,qui Etymologices paulo peritus fuerita ., nemo, puto , inficiabitur. Quinaqvam autem id in nobis, qui in Latio peregrini sumus, & ab eo tempore quo vocabula in Lingua Latina reb simposita sunt,diutius quam illi,saeculis plus quindecim absumus, dignum laude sit: ut sitiit ingenia hominum ad culpandum promptiora, non deerunt,certo scio, ex Leguleiis illis vitilitigatoribus,

ut Catonis verbo utar, - 5ε τριμ cim,

qui hocce Observationum nostrarum caput damnabunt, carpent, illudent, irridebunt: quique nos in eo Grammaticos potius; atque utinam non Grammaticulos; quam Iurisconsultos fuisse, dicent. Et profecto ita est. Verum similiter quo que veteres illi Iurisconsulti, cum eas, quas examinandas suscepimus, Elymologias referebanta, Grammaticorum potius,quam Jurisconsilliorum munere fungebantur. in & illorum nonnulli de Grammatica Tra status integros ediderunt:

ut AElius Gallus, qui, Festo, Gellio, Macrobio, &Servio testibus, plures libros de Verborum, qVae ad Ius pertinent, significatione conscripsit. Labeo Antistin Iuris qpidem Civilis disciplinam principali dis exercuit Considentibus de Drepublice restonstravit. Ceterarum quoque bonarum artium non expers fuit: in Grammaticam sese, al-qve Dialenticam, titerasque antiniores, altior fpenetraverat. Latinarum vocum originationes percalquerat et eaque praecipue scientia ad enodandos pleros gre Iuris laqνeos utebatur. Sunt adeo la brι

469쪽

AMOENITAT. CAP. XXXIX. 399

bri post mortem ejus editi , qui posteriores inscribuntur 2 quorum librorum tres continui,tricesimus octavus, tricesimus nonus , quadragesimus, pleni sunt id genus rerum ad enarrandam es ili strandam Lini m Latinam conducentium. Verba

sunt Gellii. Sed vel selus de Verborum significatione Titulus , qui hodie in Pandectis legitu , Grammaticam Iurisprudentiae partem visam olim fuisse testatur. Et merito humaniorum lia terarum levia illa studia cum illis verae & non simulatae Philo phiae gravioribus studiis sita Iuris- prudentiam nostri appellant conjungenda Vet res Iuris Auetores existimarunt. Non obstant humaniores illae disciplinae per illas euntibus, sed

circum illas haerentibus. Budaeum non magnos

in Iure progressus fecisse in cognoscenda utriusq; Linguae antiquitate impeditum, scripsit Antonius Augustinus. Sed earum linguarum studium Jurisprudentiae studio non selum non nocere, veru in prodes se, testis Cujacius. Res ipsae, quas las se§ari & consectari Legustii nostri profitentur , sine verborum cognitione intelligi non possunt. Et ut eleganter divinus ille Plato qui &ipse cum multis aliis in locis, tum ipse in Cratylo toto, quemadmodum vocabula rebus imposta sunt, quaerit) ος αν ωδη - ονοματα,ώπτου Ταπζάγματα : Mi verba noverit, noverit etiam, res. G κ ἀνάγ- μεγάλους φοιών οι λίθους ευ κειe . Sine minutu lapidDιω, qui iasides adstructuras aedificiorum feligunt, uni

470쪽

issent non posse apte magnos coliscari. Quocomnium Vocum, qVarum origines hoc capite,ivestigavimus, origines assequuti non sumus ue &venia dignum esu, qui Etymologices paulo petus fuerit, nemo quoque, ni fallor, inficiabitur omnium, quae a Majoribus constituta sunt, iris reddipotes: ut vere Iulianus. Iurisconsultrire quoque Cicero: Ma am molesta usti C Uium , reddere rationem omnium vocabhrum. At verissime varro: De Originibus verram qni multa dixerit commode , potius boni csulendum, qpam qpi aliqvidnequiverit, reprehdendum epraesertim cum dicat Etymologice, noomnium verborumposse dici caussar.

Eunuchi mititare non possent.

item Seripi.

E Nu c H os militare jure non potuisse, alret ex his Arrii Menandri, quae capite ψ.Ti Pandectarum de Re militari referuntur a Mυiuno testiculo natus est, quive amisit, ure milit secundum Disi Trajani Rescriptum o nam res Sysia Coram memorantur eo habitu fuisse nra. Si enim quibus ambo testiculi exsecti sunt litare jure potuissent, cauis non erat, cur id duaereretur, qui unum amisisset, quive cum natus iaci: nam plurimi cum uno nascunt v