장음표시 사용
11쪽
i, 'c' MA FRIDI Μ- ET QUATEM plecteret, ni utraque essent in nostra potestate Ec quod alias absurde virtutem laus, virium vituperati' consequeretur. Addit, illud utique in nostro arbitrio neque adeo arduum esse, ut quid juilum sit, quid non, recte intelligamus. Nam uti ignorantia, quam quis sua culpa contraxit, invitam non reddit actionem ita nec pravos habit in corruptum crebris peccatis animuin acti nem invitam reddere existimat. Vide plura in hanerem adducti a Pusendocto loca 3 MX. Ista quidem ita dicuntur, sed vereor valde ne non homini veritatem serio quaerentio a praejudicio amor,tatis vacuo satisfaciant. Erincipium enim petere videtur assertio, quod alias Legislator ausurde bona iuberesimala vetaret atque plecteret, necnon, quodalias absurde vi tutem laus,vitium vituperatio consequeretur imo, quae subjunguntur, quod utiquein nostrosit arbitri', neque adeo ariduum, ut quid justumst, quid non recte δενι--gamis; hoc principium illud Ethnicoriini de dominio intellectus in voluntatem humanam sapere videtur, quod tamen lubricum admodum fillax est, cum ipsi etiam sceleratissimi homines clare percipiant homicidia, furta, eiusque generis facinora plia a Legislatoribus severe prohibita esse,& tamen non obstante illa cognitione theoreum quibusvis sceleribus in pnixi sint dediti. g. X.
Fundamentum imputationis ergo cum Exc Thmmasio in Ob Hallans. Tom uob XII insere ex alio fonte deducendum Scilicet communis est omnibus passionibus, sive dominantibus, sive reliquis instinctus, se ipsas corpus, tanquam domicilium suum conservandi.
12쪽
ADFECTU HUMANI IN FORO CONSIDERENTUR. 11
cum quo conjunctus est metus destru onis. Cum ergo quodlibet animal a destructione tua naturAliter abhorreat, hincquoque homo movetur, ut ea sedulo sugiat, licet charissima alias sint, a quibus destructio vel in totum, vel ex parte saltem, certo ipsi imminet. At vero omiis poena a superiore in delicta statuta eiusmodi dostrumonem necessario involvit, eomagis quia superior seculiarem habet. Leges a se propositas & minas iisdem insertas in executionem deducendi, unde metus destru- Euonisadmodum propinquus est. Ex quo porro appa ret, in homine depreliendi libertatem voluntatis metuendi inallani&sic ex hoc metu a malo abstinendi. Qui affectus violentia obstante habendum esse,& hoc saltem
remanere, quod non amplius ob depravationem affectuum naturaliter ex virtutis amore actiones illas suscipiat interim tamen is hoc extra controversiam positum est, quod nihilominus saepe in foro affectus humani in considerationem veniant. Sc propter illos agens interdum ab omni poena excusetur, interdum .ero ali.
quam coercitionis alias promeritae mitigationem obtinere solleati
Ne vero contradictoria asseruisse videamur ante omnia notandum est, hominem agentem diversimode considerari debere. Interdum enim a lum Legislato-
res tur inde ejus actionibus judicium osmatur,
13쪽
an scilicet propter asse adtulti pslatoris excus,
tionein imereatur interdum vero consideratur in reo, iiis alis homines, qui in eodem ne iis cumo πιες-- corrunt, tunc quaestio extitit, annon propter eiusmodi actionem concurrentem aliquando agens ei in t tum, vel ex parte excusationem mereatur. Priori casu regula ins praee data vera est, hominem pro Aut re actionis non obstante assema habendum es e post riori autem exceptio subjunrei locum invenit quod i terdum affectibus aliquid in foro indulgeri soleati XIlI.Dιὸrdum diximus, affectibus aliquid indulgeri, nous per Quaeritur ergo quando in quibus ea, tum
tem suam sequenti modo aperit. Cum autem, inquit, affectuum alii excitentur specie boni, veri sive imaginarii, alii specie mali, scilicet declinandi Sc avertendi, stimulent, vel ad acquirendum aliquod gratum, v. g. divitias, voluptatem, vel declinandum molestum,
v. g. periculum Vitae, Verbera, &c. naturae humanae congruens est, ut hos, quam illos, plus favoris, aut veniae mortales inter comitet r.eoque magis, quo insemus antolerabilius fuit m .ilum, quod eos excitavit. Longe quippe tolerabilius habetur carere bono, ad naturae conservationem non adeo necessario, quam excipere malum, ad naturiae destructionem tendens. g. XIV. Haec est sententia Pusendorssii, quae quidem ex mente Autoris cum illis, quae postea dicemus, convenit interim tamen eatenus obscura est, quoniam rationem proximam non indicat, quare scilicet naturae ii
14쪽
ADFECTU HOANI D FORO C ADERENTUR. rmanae congruens sit, ut eos alit clus, qui ad declinandum molest uni tendunt, plus favoris aut venire mortales inter conii tetur, quam eos, qui agentem ad acquirendum aliquod gratuna stimulant. Quid enim, si quis
dicat, omnes adfectus seque odiosos esse U. Brunnem. Proc Crim. c. s. n. ω. Ergo res clarius hac ratione explicari posse videtur. Iomines, qui ha eodem negotio cumagente concurruiti R. f. XII.,vel versantur in faeto licito, vel in illicito, &per consequens facto tali provocant agentis affectum. Quod si ergo agentis ofectusfacto ali
rincidistio provocatur, tunc agens venia dignus censetur,
vel in totum, vel saltem ex parte quod si vero adfectus facto licii alterius provocatiir, tunc nulla excusatio eo nomine locum invenit. Prius occurrit saepius in adfectu an umis, posteriusiitplurimum in voluptate Savaritia, pro ostendent ea, quae nunctiquuntur. LXV.
Ambitionis filia est IRA, c talis quidem, quae
vindictam Qui ionem involvit. irae autem multa in ure condonantur. Interim non aliter, quam si ira illicito alterius facto provocata suerit, qua de re nomnulla ex ure nostro adducere iubet occurriant vero diverse quaestiones ad nos in praesenti pertinentes principue in materia de homicidio, ubi quidem de Ira injusta dicitur in GV crim ari is . Das heri in e .
Iust interim tamen de ira tali, quam occisus fa- ctoninmiesiopiovocavit onge athidest ju imperatoxisS ebriumqmque juris interpretum
15쪽
i re L AGI ncUM AN IATD XVI. Tune vero affectus occisoris ad Fectum ponariae mlarat is a poena, injusto alterius facto provocatus esse citur, quando vitae occisoris irreparabile damnum in praesenti imminet v. Cost Crim art. t o puta, si quis telo lethali,ferro lapide &e insultatus seu invasisfuerit atquesne probabili vitae suae discrimine evadere non potuerit. Quae hic de requisitis moderaminis ejusmodi inculpatae minae inter DD. tam veteres, quam recentiores sese interdum non satis accuraredis utari solent, ea remou re animus non est, cum ex verois citrare satis elate constet quid hac partesitobservandu', ubi etiam dise
tis verbis habetur, 'uod aggressus primum aggrestaris ictum expectare necesse non habeat. Ex quo sponte sua etiam profluit, agressis propterea culpam aliquam. mputari neutiquam posse, quod ante susceptam dese 'sionem de illata, et proxime inserenda violentia non fuerit protestatus, neque jus competens sibi referrivs
rit, cum durante illa protestatione auresses exoptati simam occasionem protestantem occidendi nanciscatur, ouo pistola constitutionis minalis dispositio aperte eluderetur. Interim de hac materia fuseac ex prosesidiuuodajunx, scripseruntGeorg. Obrechi di necessaria δεῖ οὐ cap. D seqq. Joh hJraseae autoritate privata ca I.
dos missam celebrans aggrestarem occiderein missam postea perficere licite possit.
Ex eodem fundamento profluit, quod marito adulterum oςcidere liceat, si in ipso facto illicito, concubitune Q
16쪽
Aoncms HUMANI IN FORO CONMDERENTUR i, nempe Cum uxore, eundem deprehendat. Quale quid Patri quoque indulgent Leges Romanae, cu nutriplicitamen differentia: tyratione Acti quod maritus in propria domo adulterum deprehendere dc beat, intuitu patris autem perinde sit, sive eun in propria, sive generi sedibus invenerit: ryratione persona aduheri, maritus eum solum occidit qui vilis conditio=tis eis, Pater vero quem-eunque gyratione personae occideridae, Pater siquidem 34Mulierum Iliam uno quasi ictu interficere debet, ma- ritus veTosolum adulterum occidit, . . M. Ἀδ f. ad L. Aul. de adult cujus differentiae hanc rationem reddunt DD.
quia pietas paterni nominis plerumque consilium pro liberis capit, sed mariti calor&impetus facile decernentis
nem ad d. l. δ. n. r. Quod si pate vel maritus dictos ter- uitatem extraordinariae poeia locus sit, Brunia ibid. n. a. g. lin. Quid vero sentiendum de eo casu si Muster in actu ad mi deprehensus marim pro redimendo apisi pericuti certam perimiae δε-- erat, quaeritur enim an eo casu maritus actionem habeat ad exigendam pecuniam promissam, vel annon e contrario adulter marito a. genti exceptionem quod metus causa 'pponerepossit piis vive id est, adultero competere dictam excoptionem, hoc deciditur in L s. LF iamet caus Pr inde, inquit Ulpianus,siquat infum, vel aduoeris deproh ensis, Wii flagitio, vel dedi aliquid vesse, figorii, Pomponius lib. u. recte scirisit, posse eum ad hoc edictum mi inre: timuit enim vel mortem vel vincula. c. Adduia.
pr. να ubi Paulus: si pudis in Lo in incidunt,
17쪽
, rit Lm JURIDI WAN ET QUATENUS quod pro compento sumo acceperum. Prore tamen etiam. uirestituant inter venire debet. Nam gestim si moti, re Praetorion recepi an adulter sit, qui ridis sed hoc se lum, quo hic occisi metu mortis idato.
Non leve duhinnatue movet Brunnemannis d. I. ni. Non putarem, inquit, hunc textum procedere in iis calibus, in quibus Leges ipsa gladium vindicem patri Scmarito, sed huic certe respectu porrigunt, nam cum hi minitentur licite saltem in foro exteriori, non poterit haec licitavis, comminata tantum, aftionem quod metus causa parere, quae vindicat metum mortis mi illam contra jura. Nam si vis Concessa comminatio viola tire magis concessa videtur. Et sane, ita videtur, quia Cui
licet id, quod majus est, illi sine dubio etiam licebit, quod minus est. Sed respondet ipse Brunnemannus: Nisi quis dicat, violentiam in illo casu scit occisionis iraesumi ex irai quasi fit rore inflictam, quae praesumtio cepsatin eo, qui pecuniam litorquet. Scilicet tota res ex natura adfectuum dependet. Ira taxia Leges ciuiles excusat in ejusmodi faictis, ad qui perpetranda assectus homines ommoveresolet. Commovet autem non ad accipiendam pecuniam, sed ad infligenda verbera. imo ad ipsum vitae pericuIum inserendum. Non Obstat L . pr. . de condia ob turp. cain. quia ibi non est sermo de eo casu, si maritus violemo opecuniam abaduhero extorsit.
Aliud notabile exemplum ad praesentem materiam pertinens occurrit in Iun. C de rapti Viet ubi de R ipt ribus ita constituit Justianianus Abi elisur sis viii imsi cressa itfanis,sumimin per Lim Mureiam Mi notio
18쪽
AmmTU HUMANI IN FORO CONSIS RENTUR. nem ut hi, qui hu-modi crimen commiserint, se qui eis auxilium invomnis tempore praebuerim in niι jue Di in ipsa rapina ct adhuc flagranti crimine comprehens I a renιibas virginum vel ingenuarum, vel viduarum vetes sa-rumlibetfoeminarum, aut earum coryanguineis, aut a Tutori- his vel Curatoribus, vel p.rtronis, te Dominis cmnυιcti inιeim Fciantur. 2ιὰ ni uti magis contra eos obsine3e sancimus, qui nuptas mulieres arsi sunt rapere quibus connumera.
minetiam eum, qui ais Bonsam suam per vim rapere ausus fuerit.
Adhuc alius casus est in Nou. II. c. N in qua Permittitur marito ut sit post tres ex scripto contestationes eum, qui ipsi suspectus est in sua dona o aut ipsius uxoris, aut in popinis, aut in suburbanis cum Uxore sua invenerit, propriis manibus eum interficere possit, ita ut nullani
propterea poenam timere debeat Jus Cationi una tamen hac de re paulo aliter sentit v. cost. P. cousIL quas a. &Stephani adae μυ. II7. n. I. Ergo duae quaestiones hic separandae si an marit interficiens indutierum coram Deo ab omni labe sit immunis quam PIaecipue negare bdetur jus Canonicum: a anno saltem latis marisin quoad mam emporariam excusandui quam assirmant LGges Romanae.
g. XXl Lmaeritur: Si quis ab alteroad uinum moraim, ubi comp ruerit, ita prematur , ut ni alterum transfodias, ipsi uipereundum, quaeritur, inquam, an hic, qui ait mam tunc transfodit, ne nomine se excusare queat Ita videtur CarpZovio ' O im. . o n. 1sqq. dum statuit, extraordinaria talem poena assiciendum osse, qui incen- a sa
19쪽
, M. LOA JURIORVM AN ET uomvs Im ista in provocante in arenam descendit cum demisque in ardenti pugna vor be Jausib occiderit. Duas addit rationes. Primo,quod provocatus ad occidendum moveat justo ac intenso dolore, quum temperare dis.ficillimum est, cum metus improvilus instantis periculi tollat rectum judicium consilitum deliberandi iis uiis, quod ignoscendum sit ei, qui se voluit ulcisci provocatus. i. or ris nutaret quem in finem etiam ad Ommi. . M o. -υ. . provocati XXlli. Nobis autem abitrahendo abilla constitutione M. Unica contrarium verius videtur. Diximus quidem. affectui aliquid condonandum esse, si ille injusto alterius se o provocetur; sed limitatio addenda, nisi Aille, cuius auectus provocatus est,similiter infacto illicito dein lde deprehendatur. Egregie hac de re disserit Anton. Matinariisere m. adi. 3s m. s.cta, αι. Nos ver inquit, utrumque qui in singulare certamen prodeunt. capite plectendum censemus, non provo ni tantum, sed etiam provocatum. Ciar enim provocatum compar mus ei, qui mo amen inculpatae tutelae excessit; cum hie in insidias incidati ille imiat: hic arceat a se vim injuriam, ille etiam inserat hunc periculum deliborale non permittat, illum tempus, ratio, amici deliberare jubeant,consentit Brunnem Proc 3 quis β. n. .Pinn-
vocator ovius, scopo plane abludit. Ita enim O- manus: Si merius majestatu mirant Alium accuserit, P traii sivi mnis eum capitis puniri desideravis, non δε- bra
20쪽
Afhincos HOANI imum comi RENTUR. Di EF hoe fricto idem puto, O si ab eo petitis rerior meum erimina igninen fenim es ei, si talis usti m -- Lex loquitur de retorsione criminis objegi, pronus occisione induello. Egregia sine cons Mentuli
diutius Matutaetrici eis excipit quesdem casum. sin continenti orta rixa altercal ne irracundiae pro caverit, alter eo sum fervore in pugnam descenderit.
ubi a poena gladii excusari posse putat, qyi crebris adverserninjuriis ita exacerbatus sitit, uisestinere diutius conectam irae vim requiverit. Verno et luc placeto lilia, in mannia Cm qui illam invitio nitune demum admittit, si alter viam evitandi injuriam
nullaniliabuerit,autconuiuislacessit usprobabiliterm tuat, nes non congruderetur, in ipso con clavi Oirride retur. Alias enim non video, quomodo excusari pobsit provocatus, quod iniuriis alterius provocatus medium ulcistenditi jurias omni lege prohibitum elegerit., XXVI.
In materia inguriarum quoque eatenus induIgetur irae injusto modo ab altero provocatae, ut injuriam illatam in alterum retorquere liceat, idque moribus introductum est, principiis Iuris Romani tamen non adeo cootrarium qnamvis hoc multis rationibus in medium adductis asserere voluerit Finckelth. Obs 3 .δc Henning Rennemannus norarit de jure Retorsionis. Loquimur de eo, quod moribus permissum est, ceterum an illi mo. res inconsideratiotae morali pro justis, an vero pro improbis habendi de eo in praesenti non disputabimus,cum dehac quintionea Struvio in tr de vim ficta trivino,Ρf