Dialectica Ioannis Caesarii uiri undecunque doctissimi, nuper ab ipso autore recognita & aucta. Accessit huic Ioannis Murmelij Isagoge in decem Aristotelis Praedicamenta

1쪽

Εx Bibliotheca majori Coll. Rom.

Societ. Iesu

2쪽

NIS CAESA RII

uiri undecunq; doctissimi, nuper, ab ipso autore recogni ta & aucta.

Praedicarita

Apud Theobaldum Paganum

3쪽

A v T o R E s qui in hoc opusculo eliantur bi sunt.

EX G R AE c I S. Plato PGp rius Aristoteles Herodotus historicus Theophrastus Diogenes Laertius Themistius . Suidas cleomedes Athanasius Galenus Ioannes Damascenus Nicephoras Georgius Trapezunti M. Gisertus Poretanus. i E R LATINI s. m. cicero Vergilius Ouidius

auuenclis o Seneca

F. Quintillianus P situ Secundus

. H inius αLactantius Solinuε Ambrosius Hierarimus Augustinus Seuerus Sulpitius Boethius Priscianus Grammaticu

Donatus Grammaticus Diomede Granimaticus Martianus capella Macrobius 'A. Gellius Iustinus Historicus Anselmus Alexander Hegius' i in Rodolphus Agricola iLaurentius Valla Georgius Vulla Placentinus Eramus Roterodamus Thomas Linacer Ludovicus Vives Iacobus Faber Stipulensisladocus clichtoueus B ured M.

4쪽

VIRO MAGNANIMO

IUXTA Q VE EGREGIUdocto Vullhelmo Rissenstein, Ioannes Caesarius S. D. I a, V A N D O in mentem mihi uenieeonsuetudinis eius, qua tecim interim, eum stolbergae agerem superioribus an nis,non tam utebar, quam fruebar oppial do quam 'miliaris. Uuilhetae uir malagnanime,ac iuxta non uulgariter docte: uix mihi imperatare possum,quin grauiter moleste, feram, illius conflueti

duris carentiani Qnippe quod ea mihi nunc non perindenti liceat,idq; propter locorum distantum,quae nos dis git,adeo corporum tame magis quam animorum intercapedine ut facile mihi non fuerit, nedum commodum, ta tum arripere iter: quoties me tui inuisiendi conueniendis Iupido jefit tenets.Hinc illa scilicet animi mei aegriturido. Siquidem nihil mihi per id temporis tantum solatii adferebat,aut tam iucundum erat,atq; mutuus ille conuictus, ut in quo nulla prope alia de re confabulatio inter nos agebatur ultro citros, atq; id quidem sup mesam praesertim, quam de literis atq bonis artibus, et earum scriptoribus, magnis quidem illis er grandibus, eisdemq- claficis marigna ex parte, quos uocant, nec ijs tantum, qui superioriabus seculis claruerunt sed er ijs pariter, qui nostra quos tempestate clari habetur, inter quos primus Erasino Roαterodamo, ex Philippo Melanchthoni uterque nostrum

5쪽

. EPISTOLA O quasi consensu adiudicare solebat . Loquor autemble non de his artium scriptoribu eruditis uiris, quos

Germania nobis donat. Nam habent Cr reliquae nationes sios, ut Gallia, ut Hilania, ut Britannia olim dicta, illis quidem si non superiores, certe nec inferiores, imo pares potius, ex cum illis ueluti ex aequo comparandos: quod tamen nolim alicui odiose a me dictam videri. Taceo impraesentia de Italia, altera post Graeciam bonarum lite

rarum parente. At de hoc ad praesens satis supers, ut de

quo tecum coram quam perlueras agere malim. Quare

illuc redeo, unde digressus sum. Adijciebat huic noBolivi suavi er iucundo conuictui non parum gratiae, cr ut ita dicam uoluptatis studiosum illud tuorum liberolarum G aliorum quorundam ingenuorum adolescentum contubernium, atque una cum his praeceptor ipse fuepidagogus, alter quidem post alterum. Nam alter in auterius locum succesit, ac uices eius subqt, recta scilicet prioris misione iuxta praescriptum tempus , sed honesta: uterque sane, ut literis politioribus probe institutus, itimoribus non inelegantibus pulchre praeditus, quales vitrique er discipulos fios dedita opera reddere conabantur satagebantq;. Nec eos suus isse pulcher conatus nilitirnterim, id quod literae profecto ipsorum adolescentura, quas ad me aliquoties post abitum istinc meum in pari triam dederunt, plane indicant, ac testes ut non Misae, iis locupletes proferri possunt.Qua quidem in re Vullhelinerarum admodum de te,Cr tamen utile exemplum praebes, non modo priuatis hominibus quantumuis magnis Cr potarentibas, sed cr principibus quoque i iris, quod merito imita

6쪽

NVNCUPATORIA. εrmitarentur ut vis imitentur. Quin er illud non minus ad cumulum laudum tuarum accedit, quod uiros probe doctos non tantum afctu Cr animo benevolo ac more

pleno prosequeris , sed Cr eosdem tibi quorum saltem notitiam tibi habere ex praesentia contingit beneficiis non uulgaribus conciliare ac deuincire studes. Quo crrectum existimo clis tamen me mea fallat coniectura ut Dialecticam suam idem Philippus breue quidem illam, sed miro artificio conscriptxm tibi nuncuparit , anno abhinc tertio plus minus, ut uiro scilicet de se bene neriato, ac sui in primis studioso. Quae certe causa est sh tibi persuadeas uelim ut cir ego tibi meam, ubi illam nuta

perrime recognoveram, ac paulo locupletiorem reddi taram, nuncupare destinaueris, ac nuncupem, plane hac

nimirum ratione potifimiun inductus, quod ex literis Erhardi Holfatiensis, quis ille superioribus diebus ad me dederat, dum idem adhuc domi tuae tuoriam liberoram praeceptorem agebat,intellexeram Dialecticam meam uel qualemcunque ipsius Philippi cura er subornatione suae blice nunc praelegi atque doceri in Academia Uustremae bergensi: unde tabitare nec possium nec debeo, quin tutabenti animo illam fis amplexurus, utpote tanti uiri cauculo approbatam, non quod ea ipsa tibi nunc rectui sit, quem scio studiis longe grauioribus, si quando per otium

licet, uacare sedulosed unde tui, illorum aequales: priae nutillitigeritis rudimenti haurire, ac percipere queant. Bene gale, Cr quod ficis, boni consule. coloniae Idibus Iuliij, Anno a cunis τi natali

7쪽

IN COMMENDA,

TIONEM ARTIS D I A L Eis .cticae, pariterq; S de eius usu, i utrum philosophiae pars sit necne, Ioannis Caesarij . I

PRAEFATIO.

M T E R liberalia studia, qgae uulgo ita dicta sunt, autore Seneca, quod sint libero homine digna, non minima ex simari censeris debet Dialectica ob id scilicet,quod caeteris artibus er discipliatus ancilletur quodammodo ipsa, Crsuum praestet obse quium, cu bnterm nihilominus er ipsa pars philosophiaeer sit,er habeatur,quippe quae proprirum perinde ac retaliquae bonae artes finem retineat. Est autem hic rientio iudiciums rationum, qucmadmodum id tradit ac docet Boethius quos, haud ignobilis apud Latinos philosotapbus ultimus tametsi si Laurentio Vadae credimus em ditorum. Itas haec ars, quatenus quidem ipsa suwm habet retinetq; 'em,iss a sola philosophia consideratur, parsutis philosophiae ponenda est. matenus uero sinis ille ad alias quoque philosophiae partes sum pollicetur exhilabetq; operam, instrumentu ipsius philosophiae,er sciendi ratio non ab re iudicata est. Quo etiam nomine tanto marigis baee ars amplae citenda uerit studiosae iuuentuti. De qua quidem arte, qmnquim complures ante me,lit etiam post

8쪽

P R AE F A T I O. ν ζ1 ne quidam , tam ex Graecis quam ex Latinis hominibus, non sine laude scripserunt: ex his tamen alij quidem adeo operose atque prolixeint discentibus illam, aut etia legen tibus restidium propemodum pariant: alij tanta Ut breuia rete, ut eius rei institutioni ncutiquam satisficere pro bentur, partim ob artis subtilitatem, partim ob quoru

dam ingenia non ita prompta atque capacia:quidam uero tam confuse,atque ut ita dixerim argute, ut quantum quidem ad ipsam institutionem attinet, maiorcm in m dwm proluerit, eam artem non ex illis addiscere conari. Omitto nunc eos, qui de eadem arte scripstrunt er ipsi quidem, uerum adeo barbare adeoq; inerudite, ne dicam

in ube, ut si quis paulo liberalius institutus in eorum libros i ncideret, uidelicet ut dialecticam inde discere uelle auisaltem pro exploram habere posset, qualisti

ars ea sit,is haud dubie non tam autores tale quam artem ipsim contemneret protinus, reqceretqHoc ipswm cum ego tandem animaduertissem, expertus nimirum iam multo ante ea omnia, coepi mecum cogitare, quonarii pacto huic tantae molestiae remedium qualecunque, uel per me

tandem afferretur si modo iam scopum ipsium attigi: sirini iq; aggresipus sum colligere in unum hinc inde ex non contemnendis autoribus eius artis praecepta, sed s in tim Cr per compendium, atq; de his componere tractatatus aliquot, uidelicet numero decem, quos er ita digest

atque distoctui si timen iudicio isto meo non restor) ut

totius stre artis uim in his comprehendisse uideri pol im, adeo, ut nihil, quod ad artem ipsam pertinet, desiderari A 4 queat,

9쪽

queat, nili ab eo 'ru's, cui non satis fuerit rapidis

suegenera rerum, iuxta ciceronis conflium, percepisse atque tenere, per quae reliqua ipse persequatur. Uerlim non minu3 usus sum er ipse breuitate, iuxta Horatij in Arte doctrinam, sed temperata, ut citra restidium a uemagnum laborem studiosus lactor Dialecticam ex hac nostra institutione facile assequi positi, modo idem non sit auribus usqueadeo delicatis, ut elegantium dictiorinis magis spectet Er obstruet, quam rem ipsam, quae docetur ac traditur . Hunc ego uelim prius ipse secum pendat, atque animo reputet illum Manilij uersiculi , quam tu licim sum ferat nimis alioqui pineps, quo doctor ille studiosos artim admonitos esse uult, artes plerass tales esse,ut non admodum orationis elegantiam affectent , sed doceri contentasint. Vesculus autem ille huiusmodi est, ornari res ipsa negat,contendi docerLAt nunc etiam priusquam finem huic praeretioni imp nam, quorundam grassismo nassiorum sententias bre αniter subscribendas subqciendaues existi aut, utex quiabus intelligere etiamnum poterit diligens lector, qualisanam ars sit Dialectica, er quatenus is ipsa discenda immorandum fit, simul etiam unde er quomodo hiluentio eius habeatur, tum uero quod praeter hanc artem aliarum artiis studia non sint contemnenda, contra fasin er. temerari aliquorum iudicium. Dixi. Cicero in Bruto.

Dialectica inqui D ars est, quae docet rem uniuersam distribuere is partes , latentem explicare definiendo, obfcgram

10쪽

obscurvi expunite laterpretindo, ambiguam primum videre. dedistinguere, postremo habere regulam,qua uera Cr Iasa iudicuntur, er quae quibus propositis fuit, quis non fuit consequentu

Aulus Gellius cap.s.lib. σ.

Dialecticae, inquit, disciplinae studium atque cognitio in principiis quidem tetra asternabilis, insuauiss esseer inciuilis uideri solet, sed ubi aliquantulum processeris,

tum denim er emolumentum eius in animo dilucebit, ersequetur quaedam discendi uoluptas insatiabilis. cui sane si modum non feceris, periculam non mediocre erit, ne ut pleris alij in illis Dialecticae raris ac maeandris, quam si Sirenios scopulos,consenescas. Augustinus in libro de ordine.' Scientia argumentandi, diuidendi, definiendi, non ab hominibus pro arbitrio is tuta est,sed in rerum ratione comperta est. Boethius in eius libri prin6pio,quem De syllogismis categoricis inscripsit. Sed qui ad hoc opus inquit lector accedit, ab eo primum petitum uelimus , ne in his quae nunquam alias attigerit, statim audeat iudicare: ne ue, si quid in ludo puerilium disciplinarum rudis adhuc σ nondum firmus

acceperit, iam ut sacrosanctum amplexandum, ais etiam colendum putet. Alia enim teneris atque imbuendis adhuc auribus accommodati: alia firmis ac robustioribus dotactrina mentibus reseruatur.Quare si quid est quod discreta pabit, ne statim obstrepat, sed ratione consulti, quid ipse sentiat uuid nos offeramus,ueriore metis acumine,et subri ι a A s tiliore