Dialectica Ioannis Caesarii uiri undecunque doctissimi, nuper ab ipso autore recognita & aucta. Accessit huic Ioannis Murmelij Isagoge in decem Aristotelis Praedicamenta

발행: 1548년

분량: 271페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

Io AN. MVRMEL. De ijs,quae sunt secunde speciei Q lilitatis, Regula prima.

Titulus XXIX

omnis naturalis potentia uel impotentia est insecumdo genere Qualitatis. Naturalis potentia est Qualitas ad bene operandum innata, ut salubritas, durities. Naturalis impotentia est malit 3 ad male debiliter ue operandum, aut ad patiendum innat ut salubrita mollicies. Traperietuntius autem in dialacticis, Naturalis cinquit) potentia, uel inpotenti dicitur uis quaedam in ta, uel imbecillita qua facilius quicquam aut aegrius uel pati, uel agere naritura potest, ut durum, molle, ualetudinarius, robustus, ex quae bula nodi sunt natura insita, non aduentitia. Haec ille. Vires igitur naturales p lanetarum, siderum, elementatorum, animalium, plantarum, lapidum, σ caeterorum

sunt huius generis. Quia secunda Titulus XXX. omne simpliciter sterici proprium est in hocseeui do genere Qualitatis, ut rictbile, 'ebile, disciplinaesuscetaptiuum, hinnibile,latrabile,mugibile, gannibile, er eiusta modi alia. Regula tertia. Titulus XXXI. Omnis animae potentia est huius secundi generis. peris est Animi potentia uis est eius, qua alicuius operis est effectiva. Eius qui que sunt genera, ut haec subiecta iradicabunt.

Potentut

252쪽

c vegetabilis Ninuendic Generandi

i Imaginatio

laterior I Existimatio Phantasia

Irascendi Volendi Progrediendi Motiua

i Nodi

se Arpendi

Volandi

Simplex apprehendendit componendi I Diuidendi

Intellectis Ralac tiri contemplandi consultandi Agens

253쪽

Nou ingnorandum est ab Aviccna, Asberto Magno, Cr plerisque alijs poni quinque sensis interiores, sens

comm nem,uim m natiuum, istimatiuam, phalasam,Cr memoriam. Ab Auerrhoi vero, Thoma Aqllinate, 'Marsilio Ficino in libro de Poluptate qMatuor duntaxat,

uim existimatium a phanta a non scparantibus. Niceriphori hominis alioqui praestantis doctrinae opinio neutiis quam mihi probatur, uisum Cr caeteros sensus ponentis in ea litatis Decie ui diciti r Habitus er a jectio. De ijs, quae sunt tertiae speciei marilitatis, Regula Prima. Titulus XXXII.

omnis pactio er pactibilis qValitas, est in tertio genetare Onalitatis. Pasto ut his accipitur est qualitas tras iciis, quae sensui pastoncm infert, alit quae a pasione inae

frrtur, ut rubor ex uerecundia, excandescentia ex ira, pallor ex timore , ira ex contristatione. Pasibilis qualitatu dicitur qualitas permanens, quae sensiui pusionem αfert, aut quae infertur a pasionibus, lit dulcedo, amarities, albor, nigror. Pinio modo est actionis ellectus, praedicaremtum quiadem ab alijs distinctum, ut calcferi, instigidari modo est qualitas transens vel animae , vel corpori ex pasione inrinata , Cr res quaedam media inter pastoricin Cr qualitatatem,qualitas inquam inchoata er imperfecta , qum; non . potis est subtemini denominare, lit ira ex contemptione, erubescentia ex uerecundia. secundu

254쪽

DE PRAEDICAMEN. 2sς Secunda regula. Titulus. XXXIII. Omnis qualitas scit bilis in hoc tertio genere colloc tur: ut color, album,nigrim, fatium, lividum, pumcci ,

pitus, suburru , strepitus, fragor, bilus. echo: odor, s

Tertia regula. Titulus XXXIIII Pasiones animae, quae ex af tiones, Cr perturbati nes dicuntur, a quibusdam in hac tertia sterie collocat tur. Iacobus auicni faber Stapulentis homo doctifimus, de optimis studiis se Tibendo meritim optime, ponit eis in pi dicamento pinionis: nos supra mcdus csse diximus inrer pastoncm Cr Quelitarem. Stapulcnss Aristotclis uerba pcnstat illas pusiones aientis, Qualitates vero mirinime, pensitat Cr origintin earund , ut ita loquar fluxitalcm Illi aut in rcm putant pusioni superadditum, es non Qualitatem per fretam, at se men Cr elcmcntum t malitatis, undesi s accesscrit permancntia, facile paso bilis Qualitas coalestat. Piniones animae duodecim

Egidius Romanus, alij ncolerici ponunt, amorem, dera yderium, oditum, abominationcm, dclcctationem, dolore seu tristitia n, stem, desterationcm, audaciam, timorci iram, segnitiem. His adduntur a quibusdam zelus, gratia, inemessi insericordia, inuidia,erubescentia.Nonnulli θω

cies quoque rerum tum seiobilium, tum intelligibilumer piniones appellant, ex in hoc tertio genere Qualitatis reponlint.

255쪽

xss Ι Ο AN. MVRMEL. De ijs,quae sunt quartae speciei Qualitatis, Regula prima. Titulus XXXV. Omnis figura, Cr circa. unumquodque constans Ioram, est in qκarto genere Qualitatis. Seuerinus Boethius

figuram cr formam hoc modo separat, figura, inquit, est

triangulum uel quadratum: forma autem ipsius trianguli vel quadrati quaedam Qualitas: unde etiam formosos horimines dicimus . Figura enim quaedam uel pulchrior , vel mediocris, uel alio quodam modo constituta qualitas forama nominatur. Figura cui geometrae definiunt est quae sub aliquo uel aliquibus terminis continetur. Sub aliquo quidem, ut circulus: sub aliquibus uero,ut triangulum uel quadratum. Nicephorus inter Duram ex frinam hoc discrimen tradit, Figura dicitur talis expresse Cr linearis effctio. Forma extrinsecus promi nens coloris qualitas, idea, Crinyrmatio, Cr interpolata coloratio, Cr smpliaciter talis quaedam iniecta uisui, superficiei βrma. Simiqui figuram in rebus inanimatis accipiant, 'mari a tem in rebus animatis. Alij porro figura quidem fastigiose cedentem: βrmam vero supernam superficiem uocant. Η

ctenus Nicephorus.

Secunda regula. Titulus XXX VI. Omnis qualitas circa quantitatem consisten est in boequarto genere, At paritas cir imparitas circa numeriam: rectitudo Cr curuitus circa lineam: concassum, couera ,σ planum circa superficiem: tere rotundum, orbiculare. turbinatum,nramidale,quadrat trigora tetragonum, peritagonum, circa corpus. Series

256쪽

DE PRAE DICAM E N. xset series praedicamenti Actionis Titulus XXXVII.

manens

Iniantellectu Extra intellecti Inretectio Simplicium v Non simplicit prehen illa apprehensiva simplicium cpprehensio Haec simplicum apprehensio sta,illa. De ijs,quae sunt in praedicat ienta xto Actionis, Regula.

omnis dictio significans agere. Itbum praen mentat ut calefacere rigefacere,humectaresccare, intelligere, appetere, Rideri, assilirholfaci, glis atri, tangi, sentiri. R Series

257쪽

,ss Io AN. MVRMEL. Series praedicamenti Passionis.

Titulus XX XIX. Pasio Spiritualis

corporalis.

Pasio spiria

tualis Partis brutae Partis rationalis.

Pasis spiritualis

partis brutae sensitiuae Appetitia e

Exterioris Interioris .

fio fensius

exterioris

Abrevisibili Non illata ab rei ata

uisibili victo

De ijs,quae sunt in praedicamenis . to Passionis ' egula.. Titulus, XL omnis dictio gnificans pati, est huius praedicamenti,

ut ad intelligendum agi, delectari, contristari irasci dentatire, uidere,audire,odoro olfucere, gust e, tangere,derimentari,doceri, uri,siecari calefieri, frige feri, humectari, siccari, discere,sterare, metuere, π id genus reliqua.Scire vero est in praedicamento Qualitatis. Serie

258쪽

DE PRAE DIcAM E N. x sSeries praedicamenti Vbi. Titulus XLI. Vbi

commune Propriam. Vbi eommune Extra quam . In aqua. ubi commune extra aquam In ciuitate Extra ciuitatem ubi commune extra aquam ' in ciuitate

sub tecto sub dio sub tecto In loco sacro In loco profuno sub tecto in loco profano

Publico Privato In aedificio . . a priuato In aedificio Socratis, In domo Platonis. Descriptio Vbi ,eX Trapezuntio.

Titulus XLII.

Vbi, est quae a loci circunscriptione procedit, corporis Vbi quid. locatio. Non est enim idem Locus Cr Vbi:nam Locus est in eo quod capit,Vbi uero ian eo quod circinscribitur. De ijs,quae sunt in praedicamento Vbi, Regula. Titulus XLIII. omnis dictio significans in loco, est in praedicamento

Ubi, ut in igne n aerae, in aquain terra in urbe, in arro, R , igneremo

259쪽

Praesens Praeteritum Paulo post futurum

Hoc mox,

dico I o A N. MVRM E L. in eremo, in uilla, in templo, in theatro, Romae, Athenis, in Academia Misceo,domi, militi humi uri, hic, hi illic. Series praedicamenti Quando.

Titulus X LIIII.

Quando.

Non praesens Quando non praesens

Futurum

Quando fututram. Non paulo posi

suturum . Nox.

istud mox, Illud mox. Descriptio Quando, eX Trapezuntio. Titulus XLV. Quando est. quae relinquitur ex tempore remm elle ctio. id diuiditur in preteritum, instans, Cr Iuturum, quamuis nihl horum sit: nam cum haec tria tempora sint, quanto tempus non est,seda Pssio rei, quae luisse, uel esse uel sutura dicitur. De ijs,quae sunt in praedicamento Quando. Regula. Titulus XLVI. omnis dictio signiscaris in tempore, est in categoria mando, ut hodie, heri, nudiustertius, superiori mense, superiori anno, mane,meridie,u heri,cras, peredis, olim, quondam, obmpiade comissima, anno ab urbis origine quingentesimo, anno a Virginis partu 9upra mille initimer quingentesimum de Nertio, er id genus caetera.

260쪽

iEnatura Intellecti sui corporis In pedes erecti

DE PRAEDIc AMERSeries praedicamenti Situs. - Titulus XLVII. itus - appetitu itus ex appetitu

sensitivo. M. situs reuolum tale

Alieni corporis situ sui corpo

ris uoluntarius Non erecti in

pedes

status

Hic status, Iste status, ire status.

Titulus X L VIII.

situs est partium quaedam positio ac ordinatio, quastantia, sedenti astera lari er huiusmodi dicuntur. De ijs, quae sunt in praedicamento Situs, Regula. Titu. XLIM

omnis dictio significaur positionem meam paratra n ac ordinationem, ς' in praedicamento situs, ut sta timssio, accubitus', iacere, raritus, stisitudo, asperitus, Duor, acclivitas, diuites, inclinatio,in exis, supinitas, G uvngs reliqua.

SEARCH

MENU NAVIGATION