장음표시 사용
221쪽
scns probare,contrariorum eantim esse distiplina,postulauerit idcirco omnium oppos Poru eandem esse disecipitis nam.Secundus,cum quod vii Ualiter est ad ostendenduproposPum,particulariter ab aliquo petitur: uelutisῖ de omnibus contrarijs propositum est, de aliquibus solum qui1yiam postulat.Tertius uero,cum quis diuides propositum petit:ut si ci in oportet quepiam coniunctis: ostendere medicinam sani cr aegri esse s tum utrunq; postulat seorsum,atq; diuitia: verbi causa, ut ne medicina sanister russus,hi ne medicina aegris atq; idem dehinc ita artagum etcturi edictura sani est,er medicina it aegri est, igitur medicina sani est, Cr item aegri. Quartus demum, cum quis eorum quae ex neceβitate se inuicem sequutur, alterum petit:ut si cui propo situ est ostendere,quod diameter est incommensurabilis lateri quadrati, is assumat, quod diametro latus incommensurabile est.
A consequenti locus dicitur, queadmodu er Aristola
teles tradi quoties propter coseques redargutiosis,ut si quis perit costquentiam convcrti, quae tame conuertitur minime.Exepligratia i quis,quia hoc ex necessitate est,er istud est, idcirco putauerit, quia illud sit, Cralterum quos ex nec fitate esse.Unde Cr deinceps,quae propter opinione ex sensu sunt,hoc modo plerus fiunt
Hinc saepenumero id quod hi est,mel esse suspicantur,eo
quod flauus color ut Rhiri Crinci quoque consiequitur. Quapropter si quis ita argumet cruriboc mel est gitur flauu ,recte quidem sequitur: at contra non recte,si hoc modo, Hoc flauum est,igitur mel est.Huius autem Ioci.
222쪽
Hi DE ELEN cito sOPHIS T. alij duos,alij tres statuunt niodos.Ex his primus est, soties quis,ut ab antedecente ad co=equens recti sese habet obequentiae ratio e conario a consequente ad ipso antecedens firmam similiter atq; costantem conseqlieni me uim esse existimauerit: ut si animal est,homo est,igis tur si homo non est,animal non estSecundu quoties facta consequentia, ab abolitione antecedentis credit alitaqμis Cy coissequens perieque aboleri posse: ut si homo est,animal est,igitur si homo non est, animal non est.
Tertius uero modus est, quoties ex communiter acciri
dentibus per id, quod consequens esse solet, uoluanimostendere id quod praecedit: ut qui insanus est,in solit dinem Agit, Democritus autem in solitudinem Mit,igiatur Democritus insanus est. Dicitur autem per consi quens, quoniam consequitur insanum esse, in solitudia . nem Mere, inuntamen non conuertitur. Non enim siquis Agit insolitudine,conficquens continuo est,ut in niat. Inuenias siquide qui res humanas desticiens, stabitalitatem Cr quidem quaerat,eπ ob hoc ad loca a tumultibus libera secedat zqi admodum Democritu fecisse meis mori e proditum est:proinde falso creditum est ab Ashetaniensibus,rum insanivisse.Quemadmodum falso quoque creditum est olim ab infidelibus nostrae religionis monaciebos desipuisse, quod relictis omnibus quae possederant, in destria loca secesscrint: unde er Anachorita dicti
sunt Cr Eremitae ut de Paulo primo Eremita crHiluriois ne Hieronmus, de diuo Antonio Athanasius,cr de alijs compluribus Seuerus Sulpitius in eo libro, quem de uim
diui Martini inscripsit, nemom prodiderunt. De ἷoco
223쪽
TRACTATUS π.De loco ab eo Pod est,non causam
t Ii locus Geo nomen haba,quod est non comi I Iut causam ponere,quod quidem sit dicente Aristotele,cum asy itur id quod no causa est,rinqui propter illud siti redargutio. Accidit autem rite quid in his olloisgismis,quisunt ad impos ibit in quibus scilicet necessa irium est linterimere aliquid ex bis,quae sumpta sunt. -.quidem exonpum est,quo er Aristotcles ipse utitur, ut si quaeratur,suntne anima ex uiri idems quod si a reis spondente cocedatur,ita deinde elanchus sophisticus sit, Omne quod est contrarium corruptioni, gcneratio est: atqui mors corruptio quaedam est uitae contraria, er antima π viri funt idem lici igitur est generatio,cr uiuere generari.Hoc aute imposibile est, quippe qui uiuit, iam non generatur, ita genitus est. lic si is qsii propolluerat, num anima Cr uiri sunt idem,per interemptione isserat
ob costquetis scilicci fulsitatem igitur iam non sunt anima Cr vici,cr respondens hoc quos concedat argumentationis ui impulsu ne tunc quid subterfugere poterit redargutionis nota.Quippe qui quae antea cocessa fiunt, eade ipse postea negainit: quod certe pcr imperitia eius accidi non aduertentis eam propositioue,quae interepta
est,causon non esse cur illatum 't consequens falsi , per hoc ne interimenda quide fuisse. Quandoquide ipsa posita, aut no posici,nihilo minus id qd' imp ibile est, eodem ollogisemo collectu sicquitur. Quin haec potius inisterimenda erat,mors corruptio qusdam est:quae nimirufusa propositio est. Siquid nes mors corrAptis,nes viri
224쪽
ιιe uJ- non habent, nata tamen habere.Igitur cum hoe quidem ut in habet, illud autem non habet: si tum interis roget quistiam, sunt ne haec videntia, an non videntiasntruemlibet restondens dederit, erunt proculdubio ambo uel uidenti uel non uidentia. Quod quum utique falsum
esse statim de rebenditur ex tapothes facta. Haec ita ex
Aristotele pene ad uerbum,ut caetera magna ex parte, quae in hoc tractatu continetur,omisis multorum ambagibus in re non magni momenti. Quemadmodum ad ignorantia elenchi omnes
praedicti loci reduci possint, ct quod
dupliciter elenchus accipiatur.
INquirendum deinceps, quo pacto praedicti loci omnes,
ue elenchisophistici ad redargutionis inscitiam relloes cari posint, idq; ex Aristotelis praesertim instituto, ut qui de omnibus his ita pronuntiat. Aut distinguendi flunt, inquit, apparentes hilogismi omnes, atque redargutioαnes, asst ad ignorantiam elenchi reducend uel ab ijs praerieipue, qui hanc omnium dictorion modorum principium faciunt: quatenus elenchus ipse generatim accipiatur, fu muls omnes intra suae desinitionis ambitum positas paraticuus amplectatur. Dico autem generatim, quando allata qui ex dictis modis siue locis unus cr ipse habeatur, neminpe ad quatuo limas particulas factae definitionis relatus. Itaque sciendum, quod omnes paralogi mi, quicunque iuxta praescriptos modos sunt: peccant,uel quia hilogi ismi non sint, tametsi uidentur: uel quia contradictio hi his non recte sese habeat: uel quia non eadem ubiq- tam rei quam nominis ratio obstructur: id quod nunc per singulos P locos
225쪽
i,s DE ELENCHO SOPHIs T. Iocos discurrendo breuiter' ostedere operaepretium fuerit. Ergo quic*ns furit per aequivocationem, per amphibori logiam, cir per figuram dictionis, omnes ad elencha res cuntur,eo quod in his duplex tum nomen, tum oratio su initur , ob rei uidelicet signiscatae diuersitatem. Si nilitera tem er qui per compositionem, Cr diuisionem,cr accentum fiunt, ob ipsius tu orationis, tum nominis uariatiores. Porro qui secundum accidens fiunt, Cr irem propter cor
sequens, Cr per id, quod est sumere quod in principio est, necnon per id , quod est non causam ut causam ponere: propterea quod unusquisque horum praeuaricator sit praescriptae nuper ollogisticae legis. Qui uero propter i. quod quo quomodo, r simpliciter,quonanon de eodem
Uirmatio Cr negatio est: quare ncc in his ulla est uera contradictio, licet credatur. Postremo autem Cr qui sunt propter id, quod est plures interrogationes ut unam facetare: quod in his non enucleamus,neq, discernimus propriam ipsius propostionis rationem, quae quidem est ut unum de uno dicatur. Nam eadem est unius rei, Cr reis piciter definitio,ut hominis, unius hominis. Cum ergo, qux in
bulogismo sumitur, apparet esse propositioi, cr non est, 'quatenus in ea non unum de uno praedicatur, man stimquod cr hic ad nnscitiam redargutionis reuocandus est. Est enim redargutio βllogimus quidem,ncaepe contradiactionis Ex quo iam palam factum est,Omnes locos siue in dos ad ignorantiam elenchi reuocari posscibos quidem,qi iis dictionesunt, quoniam in his apparens est contradictio: illos autem, qui extra dictioncm, maiori ex parte propter
Dilogistini rationem definitioncm .
226쪽
Ex quibus causis sophisticae prodeant
Consentaneum fortassis uerit inuestigare quos qui
bus ex causis huiuscemodi imposturae atq; deceptiones proueniant. Itaque dicamus ex aristotele, quod doctaptio omnis prouenit in his quidem, quae per aequivoca tioncm Cr amphibologiam sunt, sophismatis .eo quod non
potest quistiam diiunguere id quod multiplex est, sine
multipliciter dicitur, ab eo quod uno modo dicitur duntarixat. At in his,quae per compo tionem, cr diuisionem: eo quod nihil lateresse putatur inter orationem compostam cr diuisam. Similiter aula cr in his,quae per accetam sunt: propterea quod nonnullis id significare vidctur eaum vox intensa cr remissa, hoc est, acuto uel graui accentu prolata. Et in his item, quae per figuram sunt ob dictionis militudinci quod discite fit dijudicare, quae similiter atq; aliter prostrantur. Fere enim quisquis hoc facere poterit, ii in procinctu est, ut quo ucrum est uideat: Cr per hoc promptus erit uel concedere,quod concedendum est, uel negare quod est negandum.Rursu autem in bis,quae per a ridens:eo.qgod quis nescit dijudicare,idem necti an diuertam quod sumitur, tum an unum, an multa. Similiter autem in his, qui per consequens furit: per hoc quod arbitrarimur, ut consequens ab antecedente non separatur unquam est enim ipse antecedentis pars quaedam ita nec a coli sequente antecedens separatum iri. Porro in his , quae sunt propter omisionem orationis, hoc est, alicuius paruticularum, quae in elenchi ratione positae sunt, cr in his
Di sunt propter id, quod aliquo modo Cr simpliciter
227쪽
,is DE ELENCHO so PIIIS T. dicitur: er in bis ite, que quod in principio est, sumunt:
tum cr in his quae per tion causam ut cavsam accidunt: σquaecunque plures interrogationcs ut unam faciunt: prolapterea quod in his omnibus non exacte discernimus neque
sumptas propositioncs, neq; ipsitus Ilitas simi uerm teris minum, hoc est, ratione desinitionemq;:per hoc quod paurum nobis di bene uideantur ca quae iam dicta sunt,ut non causa er causa, qμod simpliciter quoquo modo , ex inter
rogationes plures, Cr interrogatio una. De recta solutione paralogismorum.
OVia uero non minor ars est soluere nodos, quam eosdem implicare ais costi ingere, quod quidem itagiae regis nodus in Iouis repto sulesus,que Alexider Maismus ut est apud lustriu historicu idcirco, quod ingenio soluere nequiuisset, gladio usu uioleter abscidit) ob hane nimirum causam, quia sophistarum argutias captioness, quod oncategorematura nexibus ceu nodis quibusdam inriplicitae atq; inuolutae sint,ut struere fria is non facile, ita procul dubio soluere longe est discitimum: Aristoteles tande ipse,cum quemadmodu sti uatur ille certis locis praeriscriptis id iam mostrasset, eade quo pacto etia dissolvereu tur, pari cura atq; diligentia docere tristituit. Vnde cr ab eodem recta solutio definitur, jsi ollogismi manifestatio. Porr. falsus biloglymus duobus dicitur modis: Aut enim quia cx fulsis coiectus sit, aut quia o Misimus non est, tametsi uideatur. Ergo cum duobus modis falsum cses logismum continga duobus quoq; modis ipsum dissoluenta
dum docet,nempe aut per interemptionem, aut per distino
228쪽
TRAc TATVs π. 22sctionem. Per interemptionem quid ,ut quoties ex fulsis collectus est. Perdijunction uero, cum apparet sad gismus,er non est. Verum enimuero, ut id quod quaerimus breuiori uita, quin quae ab Aristotcle tradita cit, assequi posmus, ex lacobo Fabro Stapulensi tres regulis in aniamum induxi hic subi jciendas. Quarum prima haec est. In omnibus paralogismis, qui sunt per aequivocationem,uimphibologiam, compositioncm,diuisioncm,CT accentum , si quod simplum est multiplex, distingvcndum est. Alioqui conlusonem pari quae tollitur interm,cum ipsum distinis guttur. Insiper cr in eisdem consequetiae ratio discutienda exanimandas uenit. Secunda, In omnibus parulogismis,
qui sunt per figuram dictionis, per accidens, per id quod est secundum quid Cr sinplicite per ignorantiam elenchi,
per consequens , per non casis ut causam, per id quod est plures interrogationes facere ut unam, consequentia neganda est, Cr mox cur negarasit, ratio subiungenda.
Tertia, In omnibus paratombinis, qui sunt per id quod est
petere id quod est in principio, ipsum antecedens aut missandum plane est, aut certe addubitandum.
HABE s studiost lector, Madolescens, fue adultatae aetatis iuuenis, dialacticum tibi paratam, non aliam ob
causam sic mihi crede iis ut posthac, quicquid in stu dijs liberalibus addiscendum tibi fuerit, citra crassam ilis iam cir foedam barbariem , facile id iam uJequi uideri posis. Quippe quod haec sola uisast hactenus deesse ad
ternarium illum studioris numerum , quae triuij comis muni nomine appellant: id quod in primis triuialium lata P , dorum
229쪽
,; o PER ORATIO. dorum magistiri atque praeceptores saepe ac multum comquem sunt aliqκot annis, tulas utis praeceptores qui ut pro comperto ipse habeo)totis uiribus. ad hoc contendunt, ut docilem iuuentutem rite instituunt, a Barbarie auocent, bonus artes doceant. Ital si haec dialectica nost a talis ti bi uisa fuerit, ut ex ea id, quod sumiopcre tui moliuntur praeceptore pro uoto assequi potueris, bene est: sin uero
nondum id a me praestitum sis quod equidem uereri pose sum ) conatum saltem quaeso i non rem ipsam,laudaueris.
IN GARRULVM so Pilla stam Ioannis Murmellij Rur lina delisis Epigramma.
GArrula qui nomum tentas lapidare libellum, IIn lucem pueris ede Sophista tuum. . Non decet in rudium coetu traducere doctos,
Vana loqui turpe est, gloriolanis sequi, Ecquid apud calathos, ter musicbria pensa Reddere te clarum luna caprina potesti Quando nihil praeter uerbosa sophi ta nosti, Barbarie sordens grammaticis rudis. Ecquid habes s phiae,quod te in penetralia ducas, Ecquid Aristotelem Porpbriurus tenes' Haud ope pretium est mihi credo refellere nugas, Digna legi scribens experiere uirum. Mucius cr possum genuinum infigere dentem:
Deque meo crudum uulnere ullinus erit.
Ingenijs hominum studeo pro Veii ndis, uis mihi uero gloria nuda prior.
230쪽
O v s RURE MUNDEN, sis Petro S. P. D. Ogas me sedulo, er crebro adhortaris Petrecturi uisime, ut breui te arte instituam, quanam ratione voces eas, quae in categorijs locum habent, discernere queas ab illis, quae a praedicamentis alienae sunt: cr ut certos quosdam tibi tradam canones, quibus facile discus, in quo una quaeque uox categorica pri dicamento reponatur. Ardua pro 'cto res estos is caninaesecundiae mor bus exposita, tam uaria Cr multijuga opinionum dira versitate, dialecticorim alijs alia sentientibus, breui ea sita bello perstringere, quae pluribus longismi operis uoluaminibus uix satis exacte potuerint uda docti fimo phialosopho explicari. cum tamen mecum cogitem, quanatum utilitatis tibi studiosisq, liberalium artium iuuenibus ex hoc quod petis, prouenturum sit, utcunqM pro te imporis, quo suppetit otium, breuitare, uotis tuis non in rem genere non possem, Accipe igitur lucubratiunculam hanc nostram,ut habeas ἐσαγο ν quandam in AristotHiis decem praedicamenta: Cr ingenium tuam ne grammaticaesolum,sed stuctuosis etiam dialecticie studi s excolitaro, ut uera dignoscens a fulcis, ex finiendi, diuidendi, arispumentandis rationem tenens rectam uidis habueris, e iter expeditum ad optimum quoque disciplviam. Vale, Cr praeceptorem tuum dilige. Alcmariae Phriborum optapido studijs liberalibus sane quam accommodato. Anno a Pria virginis M. D. xiii. Idibus Septembris. P In Aristo