장음표시 사용
231쪽
DECEM PRAEDIcAMEm tu Iomnis Murmeliij Rurmur deiclis Isagogris A GOGEN hanc ira decem Aristo telis Peripateticoru principis κατηγορ ρ tribus digero capitibus , quorum primo quidem agam de uocibus a praedicamentatorum serie reiectis er alienis: secundo rem si per ijs, quibus in ordine categorico locus est: tertio uero dictiones aliquot tradam,quae uel diuersa pro dicamentquelad unius eiusdems seiunctas steries restriis tur.Porro ut haec facilius incinoris commendari post Crtenacius inhaerere, singula capita risuos titulos sunt diastributa. De vocibus a praedicamentorum serie reiectis & alienis Isagoges in Aristotelis Praedicamenta. caput primum. Decem esse praedicamenta titulus.j. De praedicamentorum quaestiuis titulus.sbNouem regulis cognosci uoces a praedicamentis alietanas titu.iij. De reiectis praedicamentortim ordine vocibus regiMaari nouem, prima titu.iiij. Secunda regula titu. Tertia regula titu.vj. Quarta regula titu. vij.
232쪽
D EQuinta regula Sexta regula Septima regula octaua regula Nona regula PRAEDIcAM EMED. viii
Erua j, titua . Bifariam aliquid lacu habereri praedicamento fit v xiij De dictionibus quibus in ordine categmrico locus est.
caput Isagoges huius secundum. Series categoriae Substantiae istud. De ijs, quaesunt praedicamenti Substantiae, regula pria
Regula secunda tim. iij. Regula tertia titui . Regula quarta titu.v. Regula quinta ritu.vj. Regulasexta rituΛib gula septima fit .viij.
Regula octaua titu.lx. Regula nona tit . Regula decima . ' titu. .
Regula undecima Enail. Regula duodecima tim iij. Serici categoriae Mantitatis titu ui .
De ijs, qμα sunt praedicamenti Quantitatis, regula pria
Regula secunda tim.vri Regula tertia .. titu vij. Quarta regula timaviij. P s Quinta
233쪽
13 4. IO AN. MVRMEL. Quintaregula titu.rix. Series praedicamenti Ad aliquid titu. . De iis quae sunt praediumenti Ad aliquid. prima προ- ti titu cl. secunda regula tisuxx . Tertia regula titu. iij. Series praedicamenti Qualitatis titu.xxiiij.
De ijs, quaesunt primaesteciei Qvclitatis, regula ri
ma titv xxv. Secunda regula. titv xvj. Tertia regula is i litv xvij. Quarta regula tituαxclij.
De illa qui sunt secundae speciei qualitatis, regula pris
titu Mix. secunda regula. tim. N. Tertia regula. ritu. xxxj.
De ijs, quae sunt tersis steriri Qv litatis, regiria pris
ma titu.xxxij. Secunda regula . tirua iij. Tertia regula titv xxxiiij.
De ijs, qui sunt qucris steriri Q litatis, regula pris
Secunda regula titu. xq. series praedicamenti Actionis titu. xvij. De ijs , Θ μnt in praedic ento Actionis, regum ti litv xxxviij. Series praedicamenti P lanis titu. Xix.
234쪽
DE PRAEDICAM EN. 23ς Series praedicamenti Vbi litv xlj. Descriptio Vbi,ex Trapezuntio ritu.Mil. De iis quae sunt in praedicamento Vb regilla titu.xliij. series, praedicamenti Quando titu.xliiij. Descriptio Quando,ex Trapezuntio titu.xlv. De ijς, quae sunt in praedicamento modo , regula
Series praedicamenti situs titu.xlvij. Descriptio situs,ex Trapezuntis tituadriit. De ijs sunt ni praedicamento Situs aegula titu. xlix. Series praedicamenti Habitus ritu.LDescriptio Habitus situ.ll. De ijs quae sunt in praedicamento Habitus, regu. 'titudib
. De dictionibus aliquot, qu vel ad diuersa predicamenta,vel ad unius eiusdemque, seiunctas species
caput huius introductionis terium.
Qi,od una eadems species secundum aliud atque aliud versiis generibus supponi posit titu.j. De habitu, distolitione, scientia, sense ex postione
titulus .ij. De raro pisso,laui, astero tituit. De calido,humido,σ linune titui . De doctore imperatore intro,comite tituI.
235쪽
DE VOCIBVs A PRAEDIc Atamentorum serie reiectis er alienis Isagoge; in Aristotelis praedicamenta, caput primum. Decem, esse praedicamenta. Titulus I. RIM U S omniu Aristoteles decem κρωτηγορία constituit, quae a Quintilianoelmeta dictitur, a Scuerino Boethio pr. dicamenta. Sunt autem haec, Substantia. Quantita Ad aliquid, Qualitas, Agere, Pati, Ubi, Quando, Situ' er habere. Substantia est cui fugulam exempla restrantur Ri homo. Quantitus, ut linea. Ad aliquid, ut pater. Qualitus, ut iustitia. Agere, ut secare. Pati, ut ferari. Vbi, Mi in Academia. Quando , ut hodie. situs,ut iacere. Habere,ut togatum esse.ses ex his ea uersiculis complexi sumus. Arbor, sex, seruos .seruore, refrigerat, ustos: Ruri, crus, stabo,nec tunicatus ero. De praedicamentorum quaesiti uis. Titulus II. . Decem praedicamentorum quaesitiva tradunt eruditi,
id, quantum, qμid huius, quinte, quid agens, quid pratiens, ubi, quando, quomodo situm est, quomodo habituritum est.cum enim quaeritur,quid est Socratess restodetur, homo, animal, aut substalia,quae . quibusta dicitur essentatis. Quantus est Socrates interrogatim respondet, quadriis cubitus.Quid Platonus magister. Qualis temperas. Quid
agit distulat. Quid patitur: uerberatur.Vbi philosopharitur Athenis. Quando locutus est Alcibiadi s hodie.Qu meo situs est stat. momodo habituatus est s palliatus.
236쪽
D E PRAEDIc AMEN. 23τNouem regulis cognosci. voces a praedic mentis alienas. Titulus I I I. . Quemadmodum ut Seuerint Boethij uerbis utar qui serere ingenuum uolet agrum, liberat arua prius fruticitabus, falce rubos, Alicenis resecat: ita cr nos Drimum te docebisus, quae uoces a praedicamentis alienae sint, ut vijs reiectis, in praedicamentorum ferie collocandas faciliori ratione comprehendas. Tenendae igitur tibi sunt thoum regulae,quas his triuialibus uersiculis comprehendi: complexum, consignificatis,fictum, pol cmum,
Vox logic Deus, cedens, priuatio, parss, Ilaec studiose categorijs non accipiuntur. De reiectis a Praedicameloru ordine vocibus regularu nouem Prima. Titulus IIII.
Prima regularu haec est,Nulla uox coplaxa,ns simplieis loco accipiatur,m praedicamem ponitur,proindes quis te rogari in qua categoria collocatur iustus homo in nultata, restodem. signate aut additu est,nisi simplicis loco ac cipiatur,quod ob uerboru inopiam saepenumero pluribus 13 uno cogimur uti ita tametsi uoces suntplures,intellectus tacimen sit Imple Cr res,quae signiscatur,una. Excmpli gratalia, corpus an matu licet uox fit complexa, genus tamen
est unumsc cr qgantitas continua, ex quantitas discreta. Secunda. Titulus, ob muαNulli Ducategoremati locus est in categoria. uncata ν regorema dicitur uox consigniscativa, id est, ea quae nec 'uniuersalem,rem,nec particularem signiscat sed consignia 'a id est, cum alia dictione orationem ad significandum tangreditur, M omnis, nullus, aliquis,quidam,hi ille, μαα
237쪽
xis Io AN. MVIR MEL nam, uide,apud , heu. sciendiani voc loco est, ex octo partibus orationis quas gramatici constituunt) duabus duntaturat nomini quidem cr uerbo locum patere praedicameth participium autem sub uerbo suo comprehendi, ad uerabium uero sub nomine. Nam ut literati docent, Cr nomen in adverbium, Cr rursus adverbium in nomen aliquando
transit. Loci adverbia ad praedicamentum Vbi Apertinent. Temporis, ad mando. Qualitatis uerὁ, quantitatis adverbia,ad Qualitatem Quantitatem, reducuntur.' Tertia regula. Titulus VI.
Omnis uox rei commentitiae er fabulose quam n rura non fert) significatia est a praedicamentis aliena ut cerberus, Sphinx, chimaera , Siren, oclops, Harni
Quarta regula. Titulus VI I. 1. Nulla μοx pobsema in categoriam recipitur, nili ambiguitate deposita, unusignificet. Σπολαγ μγ Gr ce dicitur multa significans ut canis, terrestrem significat, marinum, Cr coelestem unde lepidum extat Ausonii de leupore capto epigramina: Trinarcii quondam currentem in littoris ora te canes leporem caeruleus rapuit: At lepus in me omnis terrae pelagis rapina est, Forsitan cr coeli,si canis astra tenet.
Quinta regula, Titulus VIII. Voces logios, qvis aliarum gratia dialectici usu pant, simi a praedicamentis alienae. Voces logicas, id est, rationales, appello eas, quas iuniores terminos secunda intentionis uocant, cuia modi sunt, Nomen , verbin,
238쪽
D E PRAE DICAMEN. iis oratio, propositio, uoiectum,praedicatu genus, species, cr id genus alia. Sexta regula. Titulus IX. . Nulli dictioni insinitum signiscati locus est inii praediis
eamento. Infinitum quidem actu intelligo, non potentia: Proinde Deus,numen Aternum, inncreatum,creator ,er id genus reliqua nullium fiunt categoriae. Septima regula. Titulus X. . Omnis nox omnia rerum ambiens genera loco categoriae uacat. Sunt autem quatuor c quae vulgo transcenderia dicuntur teste Ioanne Piso, ens, unum,uerum, Cr bonursi ita accipiantur, ut eorum negationes iit, nihil,diuisium, falsum,cr malum. Addita sunt illis alia duo , aliquid, crre ab recentioribros Avicennam secutis. Octaua regula. Titulus XI. Nulla uox priuationem signiscans locum habet irre praedicamento,ut citas, surditis, tenebrae. Nona regula. Titulus XII. Nulla uox partis principi 'ue materialis seu costitutivi significativa, in praedicameli serie reponitur. Proinde Ioram materia, corpFs, anima, caput,pectus, uenter, manus,
pes,er id genus reliqua seunt a praedicamentis reiecta. Bis iam aliquid locum habere in prata dicamento. Titulus XIII. Bifariam aliquid in praedicamento locum habet: nam aut per se in recta serie collocatur, ut genera, steries, er 2ndiuidua: aut per aliud praedicamento attinet, iastrifariam. Primum enim disterentiae omnes specificae rim mi pridicamenti, cuius genera ,quorum illae sunt diuisis
239쪽
x o IO AN 'M V R M E L ue non secundae qualitatis stheciei ut ex Neotericis quid loquaculisophistae falso autumant. Deinde autem partes Cr principia ei praedicamento attinent, cuius ea sunt, q ex illis constituuntur mi caput, pes. marius,ad substanti referuntur: unitas,Cr punctam ad Quantitatem. Postreamo uero motus species ad suam quaeque terminum reductatur: ut generatio Cr corruptio ad Substantiam, cremet tum Cr dimrnu tio ad Ouantitatem, alteratio ad Qualiatatem,loci mutatio ad Ubi Trapezuntius motum quid speciem quantitatis facit: generare uero, corrumpere, augere,diminuere,alloea re, Cr loco mouere Actioni subriijcit.Sunt qui motum ob ambiguitatem a praedicamentori serie remouent, cum defuis quae uidentur steries nos univoce, verum qui ce, praedicetur. De dictionibus, quibus in ordine categorico locus est. caput is roges huius secundum. Series Categoriae Substantiae. Titulus. L substantia corporea simplex corpus Animatam corpus mistam Incorporea
corpus animatum Animal Rationale Socrates Homo Plato
240쪽
DE Pst AEDICAMEN.De ijs, quae sunt praedicamenti Substantiae. Regula prima. Titulus II. Omne nomen significans substantiam incorporear est
primi praedicamenti, ut stiritus, angelus, daemor', manes. hoc nomine nunc intelligo animam i corpore separatam. Propertius. sunt aliquid manes,latum non omnia finit. Angelus autem bifariam accipitur, nunc pro spiritu, eas huius categoriae: nune ut est osticit nomen, non substantiae ψc nam αγγελγ Graece,interpretatur nuntius Latine
est primi generis qualitatis tametsi quidam in praedicam tum ad aliquid coni jciant. Regula secunda. Titulus III.
Nundus, coelum,orbes coelestes , planet steri, Crelementa sunt huius praedicameli. coeli unt decem, corali moreum, coelum costa inum, firmamentum, Cr septem planetarum orbes. Planetae septem sunt. Saturistius, Iupiter, Mars, sol, Venus, Mercurius, Luna. quos hoc uersu complexi sumus: Luna,Hermes, Opris,sol, Nars, lauis,m pater huius. Rerum naturalium elementa
sunt quatuor, ignis, aer, aqua, er terra, de quibus hic noster est uersiculus: Aer, ignis aqua, cr tellus sunt semi
Regula tertia Titulus IIII. Omnis animalis stecies est praedicamenti Substantiae. Specierum animalis,hae sunt sterialis Aut hominequus, leo : illae uero subasternae, ut pecus, bestia, bellua, fera,PUmpei , piscit, auis ,serpens, vermis. Pecudis species