Rerum scenicarum capita selecta

31쪽

Nor de arte poetica 279ris Post hunc personae pallaeque repertor honestae Aeschulos et modicis instravit pulpita lignis: nusquam tamen de proscenio illud raditum invenimus. Immo luculentissime Aenientiae meae Patrocinantur Nouolii verba in Voyage pittoresque T. II. P. 36. . . Ce qui acheve de persuade que celle magnificentea existe, 'est Ia quantile de ron cons de coIonnes de marbre qu'on raro uve en salsant celle fouillectmem de marbres Etrangers. . . o Volt encore destron cons de de ux eo lonnes et de uel quesaul res dans 'ex.leri eur u mur de avan, scene. Ous es Orceau etaient de disserentes longueur et de disserens diametres, eis q'ut Isiou- valent conveni a 'a V aut-Scen o a Iacia Ierie. p. 37. tro uve ussi de bases de mar-bre lanc, ept bapitaux 'ord re Chorintie de trois disserentes mesures des morceau de eo-Ionne canneices, des rises, des architraves, deschapitau de arbre blanc et des debris de sta

tue S.

Audessus de ce lancher lactice du pulpilum se leve te socie qui portat Ies colonnes, Ont celle' miro niodo Groddeehius haec insa verba pro sua Sen- lentia attulit putat enim salso omnibus iis locis a IIouelio usurpatum esse lyavant-εcene pro Iposcenio.

33쪽

Caput III.

De Graecorum scena eiusque mutatione. Operae pretium videtur de Graecorum scena eiusque mulatione quae a veteribus scriptoribus passim exposita sunt colligere, collectaque breviter ena rare. Nam Genellius, novissimus illarum rerum scriptor' , etsi nonnulla reclissime illustravit, omniaque ingeniose tractavit, maximam tamen partem neglectis Graecorum testimoniis, nova miscuit antiquis, genioque nimis placato, permira in universum excogitavit. Nihilominus tam speciosa sunt multa, quae sibi invenisse videtur, tanta arte composita, tanta probabilitate commendata, tanta certitudine prolata, ut aegre tantum a ficta ejus doctrina avellaris neque semel Graecos quam Genellium erraturos DGenelli, Theater et Athen Berlinis Leipeti 1818.

C. IV. Scenerie.

34쪽

pere possint, Ponte Palet, Sumnioque opere elabOrandum, ne talibus laqueis irretili omne in antiquitalis memoriam obscuremus, XS lingua litus, perdamus. Quamobrem ne ipse quidem pro tenui virium modo quamvis pauca eaque elementa tantum ex Polluce et Vitruvio solis fere in hac re testibus, desumpta componere dubitavi, ampliorem hujus doctrinae explicationem viris et doctis et ingeniosis relicturus.

. . .

Jam primum de scena proprie sic nominata dicamus, id est de extrem pariete, e regione spectatorum sito. Cujus profecto antiquissimis certe tempori hus simplicissima erat ratio. Non enim ut apud nos sexcenties sere mulabatur, neque sabulatum ad rupei quendam sterilem, tum in horto, tum ad maris lilius, in regia domo, in vili tugurio, mox terra mox mari agebatur sed una sere semper usque ad finem ea dein manebat scena, eaque, ne Pectatores unquam titubarent, certa ex constituta erat, ut tragoediae, comoediae, dramati satyrico peculiare esset cenarum genus CL Vitru V. V. S. Ge-

3 Quo reserenda sunt verba σκηνη τραγική, κωμικη apud Plutarch. vit Demet r. I. 900. D. d. aris. 1623. --δορων εἰς o Dωτα τῆς πιιείας ἔλεγε νυν πρωτον έωρακέναι πορνην προερχομνην ἐκ τραγικῆς mimici ibid. p. MI. . τηνδε διήγησιν σπερ ἐκ κωμικῆς σκηνῆς, παδευεῖς τραγικῆν μεταγουσιν

35쪽

nera autem cenarum sunt tria, unum quod dicitur tragicum, alterum Omicum, tertium Satyricum. Horum autem Ornatus sunt inlcris dissimiles disparique ratione. ' Elcnim tragica scenac, id quod rei gra Vitilli conveniebat, propriae erant regiae, templa

columnis, astigiis, ignis, aliisque regalibus rebus' condecorata ). In comoedia villae, aedificia privatamenianis instructa, alia ejusmodi repraesentari Solebant Satyrica scena montibus, speluncis, reliquisque rebus agrestibus in topiari operis speciem deformatis ornabatur. Atque in quoque cenarum genere tres erant portae, certo quaeque usui destinata. Media prin.

ceps, ideoque ElymοIOg Magno et Suida auctoribus ipsa

αἱ τυχαι. Alia significatione σκηνὴ τραγικῆ occurrit in imae lexic Plato n. v. τραγική σκηνή πῆγμα ιεr ρον ἐέδευον θεατρο τινὲς παριοντες λεγον. s. t Finoi Magn. p. 763, 27. ho Suid. ... ἐφ' υ ἐν θεων σκευαῖς τινες πα-ροιπες ἔλεγον. bi enim pro τραγική ι χανη es Platon Clitoph. p. 253. in dictum esse opparet. Neque id mirum, η-χteiri enim in σκηνῆ. Cf. Rubnhen ad im Lex. Barissime tantum poetas ab hac norma deflexisse videmus, neque unquam nisi sabulae indole necessario id flagitante. Siculi Aeschrios Promethei poenam expositurus non poterat nisi ad Caucasum eum vinctum producere. Neque minus Philoctetam ante novem annos in insula expositum ab Od3sse et Neoptolemo in spelunca aliqua inventum esse consentaneum est. Maxime vero a tragoediarum natura abhorrere videtur

vilis illa casa in Euripidis Electra.

36쪽

εὶρκτή ὁ ἡ λαία του κυσιον ἐν κω αιυδέα παρακειται παρα γ ν οὶκίαν, παραπετάςματι δηλουμενον καί ἐστι ἐν σταθυος πο γων τ λ. Denique in portis illis post scenam καν ἐκ-τ θυρ. machinae versabantur ἐωκυκλ υατα ), quibus quae intus erant, patefiebant. Quod quum ita elliceretur, ut scenae frontes in diversas partes discederent, recte illa vocatur descit Iis. f. Serv. ad Virg. Georg. III. 2

ρ. . me periactis. Praeter hanc, quam modo memoravimus scenam in utroque latere positae erant περιακτοι Verba, τι τραγωδία in suspicionem adduci non debebant a Butim anno in Appendie Vitruv. Rhodiani p. 278. om I. Egregie enim concinunt cum Vitruv. v. T. Ipsae autem cenae suas habeant rationes explicatas, ita uti mediae valvae mnatus habeant aulae regiae, dextra ac sinistra hospitalia. Ct Herm. in Cens Aeseli Eumenid. d. vel in Annali. Vienn 1834. Tom. I. p. 28, qui egregri hanc rem illustravit.

37쪽

- 34 - versi Iecsc. scenae trigonae illae, quibus principis, ubi res agebatur, cenae regio depicta erat, et in dextra quidem quae propius aberat, ius inistra quae Iongius rena ota, ita quidem, ut templum e regia utrum sint Delphis vel Athenis vel Thebis acili negotio intelligi possit. ΡoII. Onomast. IV. 26. Παρ κατερα ἐτων δυο θυρῶν των περὶ τὴν φιεσην, αλλαι δυο εῖεν

α μια κατερωθεν melius Bullinannus δυο ειεν ανμπαναι μία κατερωθενὶ προς α αἱ περιακτο συμπεπι γασιν η μἐν δεξια τὰ uos πολεως δηλουσα, α δ ἀοιστερὰ τα ἐκ πολεως, μάλιστα τα ἐκ λιμενος. Vitruv. V. T. Secundum autem ea spatia ad ornatus comparata quae loca Graeci περιάκτους dicunt, ab eo quod machinae sunt in iis locis versatiles trigonas habentes, in singula res species ornationis,

quae quum aut sabularum mutationes sunt futurae, seu deoruin adventus cum tonitribus repentinis, vertantur mutentque speciem ornationis in frontes. V

Easdemquemo uel ius in Voyage pittoresque descis Ies de Sicile etc. o in II p. 38 sqq. in Theatro Tauromenitano invenisse se testatur: e murdu socie, destine a porter e plancherra pulpitum est de constructionare posteri eure ala sondation dece theatre, e troiive de chaque cote des entre es latera I es, des ens Onc emens triangula i- Si reetissime, ut videtur Bultmannus in Append. Vitruv. Rhodiani.

38쪽

res, dans Oule Ichauleur dimur, doni rugagem est absolumen inconnu J D'en a vid'exemplo nulle pari: in si je cro is, qui tenait a uetque Outume singuli ero et particuli creta e theatre; e pense, qu'il potivait servi risu decorali Ons, qu'o placati par essus architecture. Jam quoniarn πεοίακτοι trigonae esse perhibentur, eas prima rei scenicae elate ita comparatas suisse verisimile est, ut tria Iatera scenis Oinicae, tragicae, Satyricae convenircut Quum vero sabulae Iocus et regio interdum mulari coepta essent, illipolissimum usui eas inserviisse probabile est. Facillime enim picturis vel texturis injectis vertendo

nun mare, nunc montes, nunc fluvii repraesentari

POlerant, mox sulgurum species, mox ipsi Dei marini apparere, quaecunque denique machina cs Boet tiger de Deo ex machina ferre nequibat. s. Poll. IV. g. I3l. καταμ ti ατα δὲ φής&ατα, ἐν πίνακες et σαν, ἔχοντες γοατας τῆ χοεic τῶν doctia ατων ποος- φυοους κατεβάλλετο δὲ ἐπὶ τὰς περιάκτους, ορος ει κνυντα χὶ θάλατταν, et ἄλλο, τοιουτον. IV. f. I 30. κεραυνοσκοπειον δε και βροντειον, τομεν ἐστι πεοίακτος υlyrii l. f. Vitruv. I. I. Oll. IV. 26. καὶ θεους τε θαλαττιους ἐπάγει, καὶ π νγ σα ἐπαχθεστερα ντα ἡ χανη φεοειν ἀ

Et tali modo versurae illae instituebantur, ut periaclorum dextra versa Iocus mularetur i. e. τὰ τῆς πολεως cI. Poll. IV. 126. utraque veroo 3.

39쪽

gio i. e. τὰ ξω . . Hanc itim solam veram sententiam inesse optime judicavit Buli mannus in Pollucis verbis. εὶ ὁ ἐπιστρεφοιεν αἱ πεDiακτοι, ἡ

Habemus igitur et scenam ductilem et scenas mobiles περιωκτους), quibus omnis mula liOnum ali essiciebatur. Siculi id bene explicitum est apud Servium ad Virg. Georg. III. M., Vel scena ut versis discedat frontibus. ' cena. quae fiebat aut versilis erat, aut ductilis. Versilis lum erat, quum subit lota machinis quibusdam convertebatur et aliam picturae aciem ostendebat. Ductilis luna, quum tractis tabulatis huc t-que illuc species picturae notabatur interior.

ρ. 3. uInstituenda restat quaestio, utrum periaci lantum, nunquam Ver ipsa cena mutata sit, sive versutis sive calablemalis, an nou. Iam vertendo scenae faciem mulatam esse nec

propter ejusdem magnitudinem credibile est et vel eo improbatur, quod vix tum Oppositae essent scenae ductili motαχTOl. Injecti vero tabulis id actum esse, si Pollucisi dem habere volumus, non magis verisimile est,

Quamquam unam tantum versam csse haud consenta

neum est.

40쪽

- 37 quippe qui diserte dicat: κατε inro δἐ υφάσματα ἡ πινακες ἐπὶ τας περιάκτους, ορος δείκνυντα

Neque omnino ex ipsis, quae nobis Supersunt, sabulis necessarium id fuisse colligere possumus. Eteni in in Aeschyli Eumenidibus, quae inter tra. goedias sola nobis suppedita loci mulati exemplum pertactos vertere salis suisse clare patet. Periacti enim mutant locum et regionein Num aliud quidquam requirebatur Minime vero Templum enim manebat o tantum discrimine, quod uo amplius Delphicum erat sed Allieuiense. Itaque non

est, cur cenam ipsam aliam picturae aciem relu-lisse credamus. diuuine autem in Omoedia scenam eamque Saepissime mutatam esse existimanduim est Fateor, nos quidem desideraturos suisse, at non Graeco S, qui illusionis, quam nos dicimus, minus cupidi lubentissimo morem gerebant poetae, dummodo autum esset, ne in errores iucurrere possent. Id quomodo diligentissime ab Aristophane prospectum ii,

In Sophoclis jace nulla omnino id quod Genellius voluit, mutatio flagitatur immo ab initio usque ad finem res ad mare prope Ajaeis tentorium agitur, quemadmodum argumento