Natalis Comitis Vniuersae historiae sui temporis libri triginta ab annos salutis nostra 1545, vsque ad annum 1581. Cum duobus indicibus Laurentij Gottij ciuis Veneti altero antiquorum & recentium nominum variorum locorum, prouinciarum, fluuiorum, vrb

발행: 1581년

분량: 743페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

Historiarum

rum. at illi continuo egressi volubilitatem dc inconstantiam tam recentis fortunae perpendentes. quae nimirum iam tum videbatur benignior Marte aspirare, cui rei accedebat multas ex pollulationis quia iniuria prima Henrici filia regno apparebat priuati, ad quam iure haereditario regnum per Pan ε opp. tinebat. Banas conueniunt; illud est oppidi nomen ditionis comitis Peni brucinii.ubi erant de alii coor tuo co- plures consiliarii. i eo ventum eii contes Arondelius vir autoritate dc et uentia praestans turpe sus priuari, nisi nefariis de atroci ilinus de caulis. quae certe in ingeniti imbecillarum muliercularii non solent contingere. parum laudabile esse ii legitimis successsoribus adempta lucceitiuo ad eos transseratur, qui nullum habent ius in haereditate. iussi quod tibi per dolos oc insidias ac fallacias. noper aliqua in lignia merita, pararint quod quidem turpius etiam fieret iis proceribus ac senatocibiis viris integerrimis approbantibus,qui cognitionem iuris id aequitatis se tenere profitentur. ac volutaequitatem in omnibu5 dominari. non esse negligenda incommoda Sc de uastationes ac bella. quae ex illa iniquitate sunt oritura .cum nulla sit vel publica vel priuata iniuria demam impune siticepta. qus si per humana arma non vindicaturat certe diuinam militiam habet vltricem. quae dicta cum non nihil aucta de ampliata a quibui iam tenatoribus fuissent, quibus inutia erat ducis Nortu brieci Misit rii iis sis potentia,qui prope illis par superius fuisset, Maria regina esse decernitur omnium contentu ne-

tuae regina mine prorsus repugnante. Sed antequam ita appellaretur, procuratum est ut venia concederet ut

conclamata. duci, caeterisque omnibus in illis bellis implicatis, quod tamen obtineri nulla ratione potuition nium igitur lubscripuonibus decernitur ut ea regina libet ea ptelletur, Londiniq; conclametu mi si sunt armati in Turrim qui Suffolcium iuberent excedere. ille ad filiam prosectus rem totam aperit, iubet umbellam adimi. subscribit edicto tanquam unus e consiliariis. at Ioanna non sine lacrymis quod regina conclamata fuisset cum quibusdam mattonis in priuatum thalamum recedit. Maria igitur regina Londini conclamaturi cui id soliti regum honores tributi sim t. 5c tituli Britanniae Galliae, Hiberniaeq; regnorum. appellata est fidei clistos.b caput Ecclesiae Britannicς. quibus auditis immensa exorta est letitia. at Pembrucchius ubi legisset, quae ad conclamandam reginam peribsolerihIl ; nctant, capitis integumentum multis preciosis gemmis ornatum in turbam ad laetitiae signum pro in steria li iecit,qui mos est earum nationum inter principes per m/gnas solennitates, tum aeris cani pani lii titiae. nitu.de turbarum clangore,dc bombo tormentorum cepta est signiticari laetitiae magnitudo. parate sunt mensae in omnibus viis. publica conuiuia inter anticos 3c coniunctos celebrata sunt in augustiore templo Londini gratiae Deo actae cum musicis instrumentis. his actis Sufibi eius in Turrim accedit Ioannam cum omnibus tuis domum missurus. Sed quia commissum fuerat negotium Milorto Vandeno Turris praeses o asseruandae loann , is caeteris matronis dimittis Ioa nam captiuam retineti concilium sigilificat per literas Nortumbriensi duci Mariam creatam cile reginam, iubet ut istud iplium curaret conclamari ac publice pronuntiari in castris. imperat arma deponere hortatur venia precari a legitima regina, tuisque rebus mature sapienterq; conlittere. ille occultato mς- rore, atque simulata necessaria letitia Mariam reginam pronuntiat, capitisque integumentumno minus thperiore preciolum in vulgus proiicit. his auditis e vestigio multi aa eam reginam princeres confugiunt, qui per amicorum preces veniam conlecim sunt. at Dux cum vix duo armatorii millia reliqua essent . in desperationem rerum suarum collapsus, nescius quid consilii libi esset capiendum in tantis rerum mutationibus de disti cultatibus,decet nil tibi clam in Galliam cile iugiem . . dum. Sed cum tardius quam oportebat illud consilium cepi isset, acuit iis Odoardi per simula-ὸu' 'tionem eius Opportunitatis capitur, quia dicerent se velle uti ipso deprecatore ad impetrandam Uiniam. dux multis excusationibus&terniuersationibusvius est , sed oti es vanaede irritae tuerunt. conabatur enim ostendere se tanquam Marescialium Britanniae ab ipiis militibus iure non posse teneri; quia milites tamen nollent videri eius partibus fiuisse ad uerius regulam. de ut ictuarentur cum Ioanne Gai te duce, illum omnino capiunt una cum filiis. de statre. oc comite Nuteromo. Thoma Palmetio. aliisque proceribus. dux ita captus Mariae iussu assignatur cui odiendus com ti Arondelio. Londinumque adducitur. Londinentes audita Ducis dei peratione in armis conitis terant, omniaque necessaria ad defensionem summa diliventia iam parauerant, quia nuntiatum suerat illum ducem cum suis copiis ad urbem concremanesim funditusque cuci tendam callia in uisse eo rumore ciues excitati armati constiterant ad caedes, incendia, rapinaes ibrtirer propuli m-das: sed cum adduci captiuum conspexissent una cum aliis proceribus, arma deponunt, quos ad Turrim usque cum contumeliis dc conuiciis insectantur. datus eii dux custodiendus Milortorindeno. de Suilalcius praeterea de marchio Nurantius. Id Elisabetia loror spuria Mari , ubi non procul a Londino esset ruri, audiuissetque lororem reginam fuisse conclamatam, cum quingentis equitibus ad eam salutandam concedit gratulatura pro obtenta dignitate, cui Maria seruire aliquando ab Henrico iussa fuerat. Maria ubi non procul abest et a Londino cum exercitu copias di mitti curat, quae illam deserere nolebant. nisi prius in Turrim addi ixissem. Sed tamen ita volente regina omnes in patria su1 reuertunt. Ipsa obuia habuit uniuersam nobilitate Lot: netem viriti que sexus. dc omnis generis atque conditionis complures honoris gratia, quae cum in ligni pompa Ac regali magnificentia in urbem ingressa sese recipit in Turrim. Ibi praesto fuit dux Nori lchius sic episcopus Camalodunensis, de alii quidam, qui ab Henrico in custodias traditi fuerant. alii r ligionis, alii alterius alicuius criminationis causa. pro quibus Onan: bus intercedem e Cama' unensi, non solium libertatem, sed multas etiam laudes ab ipsa regina sunt assecuti. Camalodunensis epi copus certe supremus scriba eius regni dictus est a regina, bc aliis insignibus honorum gra

dibus

172쪽

Liber Septimus.

dibus matus .HMana ad decem dies in Turri morata esset sese ad strum palatium Ri amotem tum recipit, quod distat ab urbe Londino circiter sex milliaria. cceptae sunt haberi conciones L . temp/ODiui Pauli . sed cum rei derentur concionatores, prohiberenturii lactanona ine, proponuntum; grauissima supplicia siquis in posterum illud

uacerbe etiam in autores rarum rerum, atque repugnantes est animaduersum. pe mulum It captiuorum crimina inquirerentur nec ita multo post Nomimbriensis dux, dc filius primogenitus,ta Norantius marchio e Turci educti sunt in amplam aulam ad concilium. ibi cu multa pro se dux orauisset, atque illud se flustra lacere intelligeret, rogat ut saltem filiis paternae volun minime participibus, nisi quantum paterna reuerentia, Ac obseruantia impulisset, parceretur: iure suppliciis vllimis dignum sit quod fallaciis, ves metu . vel superiorum im. Pulius Omnino sius cipiatur, sed quod consulto, scienti. volentiq; animo. liber ; committatur. sed nimI Omnino Valent apud hos rationes quominus extremis stippliciis, & ipse, oc filius, de Notan k dimnantur Capuis. postridie eius diei rursus adducti sunt eodem Andreas filius,& Ioannes, atque Atis Galles, Thomas Palmerius, de alii nonnulli, qui occondemnantur. ubi praestitutus dies mortis aduentasset. dux prior tabulatum in solo ad nicendens trepida voce, grauaq; oratione demonstrat omnium calamitatum manarum fundamentum esse peccatλquae ubi inlita penitus de magna fuerim, non nisi per sum oras uittacultates , de maximam vim numinis elui possunt. omnium vero errorum . qui ab hominibDus committi pollunt, maximum illum esse, ac primum locum tenere, qui spectat ad labefactan-cum. μακllandum exanimis mortalium immortalis, oc omnipotentis clementissimiq: Dei cul- it nisse tamen immortales gratias habete Deo opt. max. quia per sexdecim annos in haeroticorum tenebris retiatus, nunc demum in extrema parte Sc in margine vitie suae ad sanctam Roma .. . ui boli 'mq; Obedientiam redierit, cum omnem ritum deinde seruatit pium , de nucinari itia sumpserit. hortatur omnes qui aderant ad seruandas Romanas institutiones. ut Deum Titime colerent. Vt reginam veram, de legitimam dominam obseruarent . ita vero eius oratione mi uersus populus commotus esse videbatur, vi cu stodiae, Ec carnifex timore vulgi concitati propE in fugam sint conuersi. atque illud iacile accidisset si dux voluistet illud procurare . nam populus mirince erat mus principis grauitate orationis, Se misericordia commotus, quem sapientia, potemtra. amoritate, honorum gradibus insignitum semper suspexerat, de admiratus fuerat. Sed contracux cognito metu carnificis vitae prodigus, vel illum inuitum detinuit, ac vehementer etiam roga uit. Vt iuum munus exequeretur. ceso duce uniuersa ciuitas quodammodo perculla est. Sc tantam hominis admirata non modo in contemptu vitae, sed etiam in complectendis cathoi, vis ritidus sponte, cum ipse maxime omnium ratholicos insequeretur . nonnullis pneterea aliis ca- ua iunt amputata. aliis parcitur. at regina in Turrim reuersa tamdiu ibi filii, donec ex uiae coardi haeretico ritu celebrarentur. atque cum suisset statutum, ut talendis Octobribus coronaintur multis comitantibus equitibus ad suum palatium Uasmestiense proficiscitur cum magna pomri. praece ebant nobiles complures, quos sequebantur multi duces dc comites, Ac legationes post

. 20'. bitu duci ina induti, quia Sequanorum, de Normaniae principatus antiquitus

m ritannis . subsequebatur hos cum auratis operimentis lectim sub aurata v n Della. atque mula multo auro erant ornati. vehebatur in ra regina veste talari multo amenso in te to induta, atque ornata raput multis gemmis, cuius a sinistra incedebat odoardus Astinethus m, Mus armiger dictus, vir autoritate plurimum pollens. sequebatur currus a quadrigis tractus multo argento conspicuus, in quo Heli fabella, Menapiaque princ ps matrone vehebantur indute Gallico more cum multa magnificentia. has sequebantur duo currus cooperti auratis operimen is, In quibus Octo principes matronae a quadrigis vehebantur, quas circiter octoginta matronae aliae mulco auro, multo argento, multis gemmis, prope mira vestimentorum opulentia ornatae iam uis subsequebantur. vicina lecticae proxime sequebantur Norisicia , dc Esestria, dc Camal urimus, oc Arondela insignes matrqnae,ae praecipuae autoritatis . his succedebant duodecim pueri. oc nobiles aulici, de ingens multitudo militum: atque in pluribus urbis locis triumphales te. Huclines erant erectis cum honorificis inseriptionibus. que dum fiunt in Britannia, tanta excit ta est aduersus Ferdinandum seditio ab Ilabella regina inserioris Pannoniae Petro Chendo. 6c aliis quos memorauimus adiuuantibus eius partes, ut eius copiae breui eiectae sint, quae reliquae fuerant in ea prouincia, regnumque ab illa Turcicis copiis undique adiuuantibus sit recuperatum . illo per vim potita uniuersum studium adhibet, ut animi procerum confirmarentur in fide seruanda, quos allexerat ad Ioannem silium in regem accipiendum. indicit comitia uniuersarum nationum Tibinium. in quibus nititur demonstrare conditiones sibi non fuisse seruatas a Ferdinando. aequitatem suae causae cur ab eo defecerit. explicat quantum talamitatum cumulum erant deuitaturi, D tilium suum legitimum regem complecterentur. Ac quantum beneficiorum reportaturi. ita vero oratione . muneribus, amicitia eius prouinciae proceres sibi devinxit, ut neglecta spretaque Pervinandi amicitia Ioannem tanquam legitimum principem admiserint. neque prius cessatumini, quam ex uniueris regione Ferdinandi reliquias prorsus eiecerint: cum Sarmatarum Tur

xumque auxilia accessissent vitibus prouinciae ad illud negotium perficiendum . nullum vero diliventia itudave genu Iab illa regina praetermissum est. Sed quoniam nihil magis quam liberalitas

cc munita centia homines in offaera retinet, exterosque conciliat, mulier pruderitissima multa utitur beneficentia in omnes illos a quibus excepta protectaque suisset. vltionem in opportuna te pora

si, de filius

capitis con demitati. de alii mul

oratio Nor tumbrietas. Esitannu ragius coronationis Maria pompa.

perlinandi copiae eiecta E Transtitis

Ioannes ad misitis rea

173쪽

caroli sabaudia Duci

morti

tegra.

ceptae.

Andreas sumus Imperator a Genuesbu, creatusti pompa

ruens s ora

tio ad auria summu duis

dium in re pl. Genue

sem ad Cydi

num recuperanda

pora distulit aduersas illos, qui ab ipsa saeptui defecissem. postea foedere eum Ualuodneon.

iuncti superiotis interiorisque Mysia . contra x ite amicitia Solimam iussu cum purpurato Gurtensis praefecturae, Sc cum sanaacchis Taurumni, Ac Illyrii , cspit rationes totius regni recingnoscere. ara alienum dis loluerς illis stipendia intuere, per quos in regnum fuisset restituta at vero Carolus Dux Allobrogum multos iam annos e tuo principatu Gallicis amus expultus suum diem obiit, instinato haerede Philiberto filio, cui Caesar Astae ditionem tributariam comcellit, ne secum militans in Belgiςis sinibus pater ira carens haereditate rebus necessarias prodisgnitate omnino careret. Sepultus est Carolus Vercellis a suis ciuibus cum insigni exequiarum pompa de magnifico apparatu. Brisaccis cum summo rei militaris imperio in Galliam subalpi nam missus ab Hentaco rege repentinis incursionibus Hipporegiam. 6c Uci cellas capit. dies cum arcem Vercellarum etiam capere stibi tario adiiciatu non potuisset. non nullis aedificiis stii dentium partibus Caesarianis direptis de succensi s. magnaque thesauri parte capta, qui ius acra'r o augustioris templi diui Eusebii ab ipso Carolo occultatus fuerat . ingentem trepidationem in uniuersa insubrum regione concitat. trepidatum est Mediolani praecipue, quae urbs est metrinpolis Insubi um,ne reliqua omnia venirent in potestatem hostium Gallorum, cum per praesecto runa incuriam illis sui stent potiti victibus. nullibi enim comparata erant praesidia . quae repent,nas bc validas hostium incursiones de conatus possent reprimere. nam prosecto nati silmmima gistratus de urbium praefecti quasi ex altistima specula longe prospiciant rerum futurarum euenius, bc imminentes urbibus calamitates , paulo post per tua deliramenta subditos populos in

multas magnasque calamitates trahi spestini, atque frustra saepius praeteri l.i damna, re arci raconamur, cum non tam facile sit quidpiam euetium instaurare, quana iacile suerat antequam euerteretur, fulcire ac sustentare. Veruntamen Ferrandus Gon2aga vir nautas tanta celeritate cohortes conscribit, equites ad vexilla reuocat , cum Caesaris luminiis esset imperator in

ter Insubres, ut Galli relicto agro Vercellensi be non ullis castellis lese Hippo regiam recem perim, de in sua finitima oppida. narii Hippor iam urbem a Caesarianis multa diligentia mu' nitain in ripa Durie fluminis Galli censebant petiore accommodatam rebus besticis. per quam liber ingressus pateret in Italiam. Genuentes culti dc fallacias Thermei reguli, quibus por

tum Syracusania in occupauerat, de insulam iere iotamciesse in potestate hostium intellige rciat, animum adiiciunt ad bellicos apparatus faciendos. tribunos mittunt ad colligendas copias. classem instruunt ad eas exponendas in insulam. omnia necessaria parant ad vires hostium pro pulsandas, & ad amissa lintulae loca recuperandae quae dum fiunt magna diligentia , punci prioriuriam summum impcratorem creant eius expeditionis eum omnium rerum terrestrium Samaritimarum imperio. huic datum est praetorium vexillum per huiusmodi solennitates. ubi adsuentasset statutus dies his ceremoni js, exeunt e palatio publico ciuitatis . in quo resident m gistratus duodecim procuratores primum eius rei p. quos viginti, Se quatuor ordinarii urbis ductores militum tequuntur, atque nos sexaginta ciues in equis magnifice induti cum centum alabardiscris. sequuntur supc ri magistratus die Dux rei p. cum sexdecim ordinariis item ducibus millitum, dc ciuibus sexaginta, qui omnes sensim ad templum diui Laurcntis incedunt. ubi ventum est, aduentum Auriae principis praestolantur. nec sane multo post accedit Ec Auria comitantibus illum inlignibus multis proceribus, inter quos suit Hispanus orator praecipuae dignitatis, εο Hieronymus Autia, Sanctus Leua, de Baptista Spmola cum magnatrequentia tribunorum acciuium varii generis. ubi princeps perhumaniter a Duce exceptus ictis 1 et per usitatas lolennitates. Omnes in locis sibi pro dignitate accommodatis consederunt. Cardinalis Auria nimirum, rei p. Dux, princeps Auria Hispanus orator, gubernatores, proci Irator q; Genuenses, magistratus diat Georgii MCyrnentes. Tum lacras biennia celebrata sunt quibus ab solutis Anialdus Iustinianus vir dotrina, grauitate, eloquentia clarus luculenta sane Oratione cilles ad concordiam . principem ad Qrtitudinem patriaeque defensionem hortatus est, cuius iat ut tanquam amantillimae parentis te altricis commendauit. post illam orationem coniecixtum est vexillum praetorium a sacerdote, qui vicario mimere iungebatur. coniectatum datur Duci reip.at Dux illud principi Auriae porrigens subiunxit se concedere eius fidei, integritati, virtuti sub huius vexibli nomine libentissimo amnio arbitrium & imperium rerum omnium terrestrium de maritimaru . dc honorem praeterea M sali item atque coiisetuat i onem patriae sum uteretur rebus omnibus pro sua usitata prudentia fictili ratio temporum postulare viae retur. se tam priidente imperatore Omnia fausta laticiaque sperare. Princeps certe respondet omnem vim felicitatemquedc exitum bellorum in manu omnipotentis Dei oportere collocari; at quod ad se pertineret ita tacturum pro virili, ut omnes intelligant neque fidem neque diligentiam neq; obseruantiam in remp. deiuisse, a

que se Icire esse viri boni pati iae salutem de conteruationem vel ipsi vitae, nedum caeteris rebus otinnibus ameserre. peractis his mitianibus D dc summi magistratus rei p. principem ad portam viri: templi comitamur. P;inceps Andreae Auriae nepoti Ioanne tini filio vexillum praetorium assignat, tanquam praetorio y lillis ero Sed quoniam Gallicae vires erant in insula satis ingemes. quae lolis rinis Genuςnsibus non possent retundi, legationes mittuntur ad Caesarem . quae implorarent a xilia Caesar perhumaniter excepti, legationibus primum sibi molestas ait contingere illius rei p. perturbationes. quam tranquillam de selicem semper fore exoptauerat, sita tamen non prorsus esse iniucundum quod per illam tam opportunam iacultatem esset demonstraturus quanti eius ciuit iis in se beneuolciauam ac fidem secetit, in quam semper optime fatuet a nectus. Scribit igitur ad

174쪽

Liber Septimus. I 6 3

Cosmum Florentiae Diatem,qii rogat ut omni genere auxilii, quo posset pro viribus Genuem esset propinquius mersus Gallum communem hostem. rubet Neapol: tam reus uac Siciliae proteges triremes instructas & omne auxiliorum genus concedere cἰenuentibus, atque ad praesectum Sardiniae literae mittuntur ut rem Genuensem commeatu Sc ea ui

qui cum multis tribunis & quatuor millibus peditum in insulam ad. nati garat, quos Dragulas summus imperator Turcicae classis cum octoginta triremibus viginti

sulam expositi iunt praeerat Gallicae classi Polinus summus imperator. quae classes cum Thermeo

Cyrnensem, Claramontem. Moretium Calabrum, Balbi tum Famuccium

ra, 'si'γh- peditibus partim Aquitanis, partim ΗΣ

am Syracillam portus praesidia post multa leuia praelia per fictilias lueras in potestatem Gallorum venientia ubi exiuissent maiori ex parte preter daram iidem a Thermeo vite conteritandae immaniter a Turcis fuerant trucidata; quoniam inulti Turce in oppugnationibus eius munitionis ceciderant. Thameus deinde relictis validis prςudus atque instituta auone munierdi SIracusani portus cum reliquis copiis Italis de milleatoue cita erit Amri

lubet ubi vitatium M,μ- ,1 . 0.n /- ς ς m in Alim omlo munitionem excitari Maheibalis Ut sim cum magna manu militum in presidiis este statuit, at Quer in denique Calatium sinum in suam potestatem redegit. Genuenses interea Viri satis n emo comparauerant, atque Siculis fic Genuensibus triremibus instructis ad septem millia neditum insilain ponunt. cum non leuia subsidia Florentinus etiam dux attia 'Iliuet. erant Genuensium copiae partim Italς, partim Hispane . partim Germane.Que ubi ori-& quoniam inra essent non adhuc mitis uia . vel hun promta Turcica classe, non dent per conatus mem tentare ne uno tempore a fronte cum munitionis praesiis . a terso cum mastna manu h

pi nnonae labor a Ir, clim praecipue molendinorum opera ob in eruallum uti . Nρος- um M q, 'asdam molendinorum structuras in Calatium sinum in α peditibus drigit, mite lo innes Taurinensis ducentos ic Uduς -0β Q in Thzrmeo atque his copiis ad mare deicendit. Collocantur insidie

Inter duos aggeres arenae. millae sunt due exploratoriae nauiculae quae obuiam procederent Qua-

. Λuriatia ratas pia multis e suis amissis statim coguntur magna vi remorum

oleum & molendinorum quatuor structurae in munitionem impo auoniam iam sorium Genuensium accitis caepius auxiliis videbatur prope momia rei Pixare,omniaque capta fuerant per Auris virtutem,quae intra Urcinium Mantinos& Calatium sinum ET, L ni nisu Cymenim iurgentem Brtunam vetiti Genuensium ab inclinata Gallicat rupphQxςNVς V k in petunt quod arma aduersus eam rem p sumpsissetit, qui facilem Nς ii. M Tbe zus praeter illud quod assidue copte minuebantur morte mul-1Orum.tum Id in modi lain caepit sentire, quod in rastris mus inopia rei pecuniariae lino ab urcumleptem mensium stipendia deberentur militiHiie Nui is iudi in castris eius inopia trei pecuniariae linoi poli altitur nam obsidionem cogitur. deditionis condita nes fueruntvt lordanas cum quibusdam militibus Ac impedimetis inermis excederet. viri relicitia

milli, fortum coiacedente victori im. at denique Thermeus copias iubet montra

deditus.

-hi J- Ni FiQR Bdς Vrsinum M Ioannem Vitelliu in Gallii mittit qui po ni1 in stipendia procurarent at milites nonulli aegre seretes tandiu sibi deberi stipedia hostiluernepotis a tera' toti u'I p ς pyς0 idi hortes.altera cἰilii Taurinest, ulla Hii rata usiqua tribuni autori laxo posset horu impetu Mos placaretnisi in Therii cus capta pecunia a mercatoribus iis stipedia dulcivit. cu vero defuisset pecunia

seditio miliis

raris.

175쪽

i 44 3 Historiarum

decunia in tot stipendia date sunt aereae tesserae tanquam numismata , &intrarertum tempus pecu

'ς μ ' illa offerentibus permissia. capti sunt tanquam autores seditionis Gilius, dc lis. l Orda

' T :ex Vin tu,. atque eittemi, suppi eiis afficti . ed iam dies Octobris primus aduentarat, qui

Coronatio constitutus id designatus fuerat coronande Marte Britanniς reginς. Illa cum Π potavi Ἀκ β, templum augustum V mestrente accedit multis ducibus, comitibus, dc marchionibus comitan- RR tibus. Quorum alii lceptrum regium, alii coronam alii regine sceptrum, alu mundum, tres cnso .

Icaria I tetaque regalia insignia portabant. post hos sequebatur reaina purpurea Velle in vulosa indata, cuius partem polli emam, quς trahebatur. Lustentabat Noreolcia Duc Bracchia sustentabant Durantius id Serasbarensis Epilcopi, quam Helilabella,&Menapi a Dux . oc alii nim

nes matrone complures comitabantur . sic igitur cum regia magnificentia ad templum accedat. Incedit cum illa Episcopus Camalodunensis, qui cum duodecim Episcopis erat coronationis cere monias peracturus. regina adducta cit supra ingens tabulatum eminens, ubi erat sublimis thio. nus, atque a quatuor lateribus populo ostensa in reginam accepta fuit. ibi Iandiu tu episcopus concionatus est: quo perorante regina pro ritu regum postmodo mouita decantatae sunt supplicat: nes. regina lpoliata, Ac iactata:vnctione de more peruncta. mutatis leuibus ad thronuin reducta. illi omnia regalia insignia oblata. denique e tribus coronis extrema ampo

sita ea oui res icta est. tum ea ita consurgit, quam alterum i pzrum a sin radix

atum comitabatur ad altare, atque iterum ad thronum reducitur . promissa est ili obedientia a principibus singulorum ordinum caeterorum hominum nomine, qu bus solennibus ablo uti lacris initiatur atque illis peractis regina primis vestibus telumptis deducentibus eam cum lceptris utrinque Duranio & Serostarensi epi scopis, quam oratores Omnium principum, oc proceres use signiores omnes eius insulae sequebantur, domum reuertit. cum ad palatium entum citet .men in regali magnificentia parat, fuerant, qua in aula Noriolcius conestabitus. M A tondetus Mate, scialius armati in equis constiterunt tanquam ad aule custodiam.at enim Demorus vocatus eques e nobilii lima familia, cui tantum muneris concessium est, ii cuti mos est in hisce coronationibus. magnifice omatus, pulcherrimoque equo inuentus armatus aulam inΓreditur pronuntiari Iu thost eo per Arat dum, siue publicum prae nem regium, quod, siquis audeat negare Mariam cile ver. mronationem tuitimamq. reginam, profitetur se velle armis illam defendere. post dicta praeconis proiecta citi Britannoru 1 heca ad signum aulam circuit, ac lustrat . cum nemo videtur re gra

IR dit.nuae salutata aureum poculum vino plenum capiens equitem ad bἰbendum prouocat . atq=ii lud honoris gratia postea largitur. Maria post conuiu:a. coronationi Sq; celebritate ac laetitiam comitia religionis causa indici iubet proceribus eius regna. Procurat viri diximus, ac postillat, ut retetnae lenes. Ed Odoardi spectantes ad religionem antiquarentur. Verat latardotum nuptias. Prinuentus templis restituit. Episcopos inique eiectos reumat. 1 tetra impius religionis nomen Politifici relinquit. iubet omnes ritus ad morem Romanae e etiae instaurari. omnes dentque antistites in prist mana dignitatem restituiti qui fuerant ab Henrico eiecti, quia noluissem amylecti Epret tam prauitatem. Que dum fierent in Britannia, sat πr serens felices Gallocutrilluccessus

in Beleio, quamuis percalamitatem Diuodurensem multis ducibus insignibus priuatus r no superiore tamen nullum pretermittit genus bellicorum apparatuum .colligit ad quinque missilia deditum, viginti de quatuor vexilla scilicet Hispanorum. dc unum italorum. qui rei:qui super uerant ex obsidione Diuod urensi, arque Samarobrige. dein sinitimis locis hyemiserant cum lex vexillis equitum rataphractorum . nam ramelli concita a tuerat seditio stipendiorum cause ab Hispanis. Qui tribunos, cohortiumq; premos mutauerant, dc mox placati fuerant a Ferrando Ce

da tamen Cesar subiratus post data stipendia omnem iracundiam suppressit per opportunitatem imminentis belli atque cum Sequanis .Relgicisq; copiis eos ad rumnam Morinorum vibrari 2 e pust alidam adducit est autem Terumna Irbs inon uine ampla ita propter res gestas, & multa obi dis ' orael in que illi vibi aceiderunt.iacta hoc tempore celeberrima ac memorabilis. sita est non procul' ut: Oceano septentrionali, siue Germanico-ripa Licci fluminis in ampla Planitae que paludibus

cingitur.& nemoribus, habetqi collam non procul distantem.a regibus Gallorum renovata a tundamentis te munita. de mox a Bessis structa. tum ab us de omissa vitium; a Dius recupermi 1 It curcum pum lim eo Cesari necopie accederent obuios habent ducent equit m Gallos.qui olim mpetu a cataphractis equitibus. peditibus Celatianis sugantur, nanduntur. diripiuntur.

capiuntur maiori ex parte, e quibus etiam nonnulli trucidati fuerunt. GaD ntra ubi primum Sequani propinquarunt Temanna egressi in eorum turmam magnam impretiolacuvmentum bellicum capiunt. multos trucidant. Caesareum simularet se vellem aperto bellum g inevi redente urbem aeterederetur, quam minus dissicilem fore censebat, copias eo adducit cum

trimi ta fere armatorum millia haberet in castris, praeter illos, qui spe praedae cactra tequebantur inestinendus ubi copiae illuc aduentassent, urbem obsidionecingunt quo propter Rosset Tulic bitum filius coninablij Oisonius cum multis viris illustribus fiterant ingressi ra delensionem cum Gallicis copiis. primum itaque in morem bellorum Caesariam castra tollis. 5c aggeribus vallant. Accireundant' sed cum arctius quotidie urbs obsideretur. Vandanus regulus&mnestabitus nonp, tum illi timentes: hortantur Memorantium per literas. ut ad oerium tempus se tueretur. confirmarem . praesidia ad constantiam dc strenuitatem, quod breui stippetias essent missuri. sed culiterae intra soleas calceolum cuiusdam aethiopis suissent consutae, ille cuilodias Caesarianorum viri: otiallere non potuit, vel per summam diligentiam vota fieri compin,quamuis Vcladulum

176쪽

Liber Septimus. Ιq s

sessas, de aggeres, ac vallos castrorum urbem versus penetrasset. captus est igitnr, Mad Beninco tum resulum adductus . cognitum ex interceptis literis Gallorum consilium. saepius habu a comitia militaria. decretum, ut tormenta occidentem verius collocarentur . est enim urbs. Vtidia imus, in ampla planitie sita maiori longitudine, quam latitudine, atque irma prope trigona, quς praγdicti numinis maiori ex parte aquamstarum, non tamen valde protundarum alluitur. poli multos igitur conatus, de minuta prςlia, quae per illam obsidionem lapitis excitata sunt. Agamon tius, quo tempore putabantur ventura obleuis iubsidia, conituit in acie leptentrionem vellus, donec erecti iunt in urbem maiores cannones complures. oc nonnullae colubrinae aduersus propugnaculum quoddam, quod erat in uno angulorum plus aequo elatum,&aduersus muri spatium. quod desinebat in alterum propugnaculum occatum versus . coeptum est propugnaculum, dc mu Iu, accerrime concuti una cum lacrata turri auguilionis templi. que ad medium, vique cela, dei: Oaque est. atqui Galli quamuis intelligebant quantum detrimenti propugnaculo. Sc moenibus assenent hostilia tormenta, cum globi tormento tum propter eximiam violentiam valde penetrarent, tamen intrepido Brtique animo persistere. summa vigilantia noctu, dc interdiu reparationes exci tare, audacter exire ad leuiora certamina. vel intra vallos Caesarianorum aliquando irrumpere. multa, caedes intra aggeres committere. nam lane dum ita leuibus prelus frequenter certatur. tanta vis Crat tormentorum, ut non modo ilicrae turres, verum etiam omnia sublimiora cicia, vel Irostrata, vel deuastata vel certe infestata sint. Cς sariani denique exercitum in quatuor partes dbribtiunt. ad meridiem Hispanae, Italaeque copiae castranaetatae lunt . ad septentrionem equitatus, de Belgae. ad occidentem Britanni.& Sequani. ad orientem Germani. sublatς sunt. 6c prostratae defintiones urbanae per i meetum, ac vim tormentorum at Britanni, qua libenter confluxerant ad vi cicendas iniurias, quas superioribus temporibus se accepit se a Gallis arbitrabantur, ad septentrionem cuniculum summa diligenda excavant ad propugnaculum, quod stabat e regione, prosternendum. illud sentientes Galli cuniculum oc ipsi oppositum moliuntur. in eo pulueris tormentaris cadum collocant.obseruanr certum tempus. ac lignum ad ignem submittendum, dum hostes excavantes repentino operis collapsu obrui pollent. sed cum per nimiam celei itatem nulla expectata opportunitate ignis subiectus sit a praesectis illi muneri, multa terrae ruina oppressi lunt inutiliter. Ec insulse multi artifices, Ac nonnulli millius, qui fuerant propinqui. cum veto ignis per soramen disruptum in cuniculum Britannorum ob ingentem vim irrupisset, circiter triginta Britannos vivos concremauit.dimissiam est ita studium cuniculorum .dc ad leuia certamina denuo peruentum Galbii cum tormenta quaedam in colle urbis eminente Iustitiae vocato collocassint. exeunt fimitentes ad minuriam praelium ad fossas utque inani curruntiqua in pugna multi Itali. M tormentorum ma gistri globis laniati sunt. Se aggeres Hispanorum infestati. quamobrem Caesariani quatuor bellica tormenta adiungiant verberationi. Sequani.&Germani vique consistunt in acie: cum urbem in uvdere undique ab illa parte statutum esset . ut vero Galli magis fatigarentur, coguntur singulis sere noctibus ad arma conci amare, atque sonitu tympanorum. Sc tormentorum bombo a lomno ex Utamur. indicta sunt postea comitia militaria per noctem. in his decretum, ut sollam occuparcnt, defensioneique adimerent, utque domorum plenarum terra beneficio protecti magnam operaria manum submitterent ad propugnacula ligonibus dilaceranda. de euertenda. 6c ad viam parandam 4ranatibus, atque aperiendam Galli assidue vires, Ac in dies debilitari intelligentes suas, sedulo vasis vinariis. dc corbibus vimincis terra oppletis, de trabibus, dc lignorum fasciculis ac sarmentis aduersiis immentam vim tormentorum i e protegebant. nam sexaginta muralia assidue verberabant, tamen animo paulatim apparebant deficere, primulque vigor,oc alacritas retundi, cum non ita miropide exirent ad leuia praelia; sed omni diligentia ciues conabantiat latrasacere de seniorum inopiae, seqtie quato possent studio seruare illa re percepta sesariani ne procrastinatio res opportune paratas linefactaret, aut eriperet e manibus decernunt uno tempore quibusdam e partibus sub auioram urbem adoriri . per illam conatum pollea Essa potiuntur. atque per ruinas muro: um ad Oram pro re perueniunt, quo etiam quidam signiferi Hispani accesserant, qui saxis,lc feruentibus aquis, dc tradibus deuolutis . oc missilibus ignibus cum magna clade suorum reiecti,depulsique sunt. at vero ne plus calamitatum recedentes. quam inuadentes copiae acciperent, Ben incortus, qui lumini ina peratoris vice inco bello iungebatur. iubet illas in acie consistere retrocedentes, quae sese receperunt

illo dine, ut paucis E iuis desideratis se io tutum contulerint. desiderati sunt haud pauciores quingentis e larianis per illum conatum e defensoribus urbanis ad centum, de quinquaginta. cael xum Caesariani mssa potiti confestim operas eo demittunt,qui comuns, ac rostratis sarculis. batilbtis , ligon: bus pluribus e partibus propugnacula disrumpunt.atque detrahunt, occupatis domibus .erra repletis, quibus Galli ad detensionem propugnaculorum utebantur. illa dum Oeiariani ni. tuntur sarculis rosti alis demoliri, pluribusque e locis cuniculos excavarit ad ea euertenda Conesta. blius veritus ne oblesti propter paucitatem, assiduitatemque laborum insuam obsidionis mole. stiam non possent sustinere, Grillum cohortis praesectum cum ducentis expeditissimis telopeditariis mittit. virum intrepidum. R in rebus bellicis exercitatissimum, qui quavis ratione ingredi niteretur . obicit bique specDissimi maioris subsidii confirmaret. ille cum perobscuritatem n chis non plus duobus milliaribus ab urbe distat et . in planitie consistit. Gyloratores ad recin Osicenda castra hostium. de qua parte minus dissicilis aditus pateret . praeminita elatum est per S qua nos istud fieri commodius posse quod illi magis oppretsi somno esse videretur. Grillos equites nonnullos Gallos praemittit.quos custodiae cauia adduxerat ad Castra Ger in anorum, & Hupanoruiniustada: iple quata fieri poteit celeritate ac siletio,in suoru globo,atq; cosertissimo cuneo per d

177쪽

i4 6 Historiarum

ac Sequanorum cohortes tacite urbem ingreditur.cum tumor increbuisset magnas Gallicas copias este propinquas,& iam totis castris ad arma conclamaretur, capti sunt quidam e Gallis, ex quib. c gnitum est ducentos scio pellarios in urbem esse ingresχs. hic nuntius primum Caesarianorum animos non mediocriter turbauit. sed postea ubi, in quo statu res urbana ei let, cogno tu lent, cuniculos peragunt. noua tormenta locant in colle vibi propinquo. assiduis ictibus per decem dies nullo inter millo ipatio urbem diverberant.Galli quamuis nullum diligentiae genus praetermittunt faciendis reparationibus aduersus tantum impetum tormentorum, tamen tantu dem per dies deliruitur, quantum per noctes instauratur,ac reficitur neq; Caesarianorum vitibus ullo studio pollunt resiliete Caesariam cum asti duis verberationibus iam menta eo adduxillent, ut lacilius, oc in uadi, & alcendi pol lent. quam antea, statuunt dum fiant cuniculi iuriis urbem inuadendo tentare. quare concunis domibus ad fossam terra plenis Teruannam tribus e lateribus inuadunt, a latere Germanor v. dc Belgarum,& verberationis scilicet. atq; ita ciliciebatur ut alibi scalae muris admouerentur ad tribarii tympanorumq; strepitum,alibi per ruinas muroru ab alcendentibus acerrime pugnaretur. urbani iumma virtute te defendunt, primosq; inuadentes per parua tormenta bellica, quae in reliquiis laterum collocata erant, ad unu trucidant. reliquos trabibus. saxis, tali itis, ardenti pice praecipito per ruinas dourbant.quae pugna cia utrinq; cruenta perdurasset, faciani coguntur cum multa tuom iactura in castra redire.ducum scilicet,&signiferorum, bc magis simnuoru militum .ex urbanis cecidit regii lus Oitanius Gallorum dux summus, aliiq; insigniores duces. Hemicus quia existimarat Tetia-nam munitissimam esse, & prope inexpugnabilem , cum propter naturam loci, tum propter virtutem dei lorum, copias educere minime curarat, quae tantae Opportunitati erant neces Iatiae, neque hoc anno magnum exercitum collegerat, quare audita morte Ossoni , aliorumque ducum. quos eximicra bellorum caeterorum euentus.& virtus fuisse demonstrauerat. Valde trillatur. voluit trecentos sciopetrarios lubmittere, sed illud nulla ratione consequi potuit . atque parum sapiens Munitionu est, qui munitionem xllam inexpugnabilem esse arbitratur, cum non minus euertendi, SI expi

βψμ gnandi ratio ingeniola, dc multiplex inuenta sit, quam muniendi, quia ubi circunsistunt holies, vel vi tormentorum, vel cuniculorum, vel admotis lolis per nocturnas insidias, vel defatigatis o, set sis perasti duos,&diuturnos labores, vel proditione, vel caeteris militaribus artibus, denique capitur, nisi mature succurratur: cum vel annona deficere, vel bellicos apparatus necesse sit per diuturnam Obsidionem: vel praesidia semper minui, quae diutiua tenentur incluta modo vulneribbus perirequentes desensionum pugnas, modo morbis, qui varii defatigatos diu, de inci ulos itinuaciunt. Caesariani diverberationem non intermittentes prope perfectis cuniculis, detracti queligonibus propugnaculis , quae propter condensatum exterius sci et tariorum globum detendi non poterant ab Urbanis armis, cum anteridibus omnia iustentarentur.neque aliud deesset, quam ignem cuniculis submittere, puluerique tormenta rio, qui sub propugnaculis erat collocatus, si tuum exitum rei experiri. repletis igitur follis lignorum fasciculis, allatisque scalis ad muros conscendendos. quae coopertae erant ad euitandam vim laxorum igni cuniculis iniecto cum milerabili omnium nationum . quae in armis circumsteterantispectaculo magira fit strages cum Galli lublimes serremur cum terra, & mox cum magno fragore praecipites caderent, multique ciues ruinis edimciorum It visent Opprelu . ita vero repletae sunt 1blsae partim coniectis falciculis lignorum, partim ruitiis ita iis per tCrmenta, ut via strata videretur ad inuadendum. Galli quod intelligerent se non posse diutius Caelarianorum vitibus resistere,quia iam omnes aggeres essent si iccisi, de uallata pro pugnacula , muri deiecti, omnisque spes lalutis vana appareret, decernunt agere de deditione . a illa dum tractamur, Sequani ,&Germani prioris gloriae cupidi, quod primi omnium quique vr- hem inuade te niterentur, cum Hilpana vexilla ex altera parte conuulsa esse intelligerent hac ipsa de cauti, audacter per ruinas incedunt: sed astrenuis delensoribus coguntur recedere, seque denuo recipere in castra. Galli, qui caeteras urbis partes tuebamur, his i uccurrunt, quorum dii cestu nudata sunt aliae urbis plateae desensoribus. Hispani illam opportunitatem non negligendam rati ii rbem nullo prope negotio admotis scalis ingrediuntur, atque obuios quosque trucidant. Clemetiatri Galli cum Memorantio regulo de salute consultantes, denique Hispanis te dedunt, a quibus spano tu me magna humanitate, dc elementia seruantur. solis captis principibus defentorum resiquos mili- morabilis. res inermes, ocm morem mitioris belli liberos. priuatos tamen impedimentis. in patriam dimit. tunt. at Germani , dc Britanni ac Sequani nulli vel aetati, vel sexui, vel dignitati parcentes, taliquam immanillimae tigres inaudita seritate obuios, te inuentos quosque iugulant, & trucidant. templa, de loca publica, dc priuata nulla habita. ves Dei ipsius reuerentia. nedum hominum rari,i, hi ei diri'iunt, &succei dunt, Omniaque lacra contaminant, violant, profanant. Teruanna igitur postpta, in eis sis, tredecitu dierum alliduam Verberationem cum viginti,&quatuor millia globorum, de amplius

solo aequata. contorta fuissem ita capta est ,-Caesari iussu post triduum linio adequata, ne Galli possent inde in posterum fines Caesarianos infestare. Memorantius cum nonnullis viris illustribus in potest tem Ben incorti venit. ceteri duces relicti limi arbitrio, tanquam preda Hispanorum, a quibus la norifice tractati redempti sunt honestis conditionibus. sed quoniam acerba, molestaque gloria Benincotti videbatur illis, qui tanti iacinoris autores voluissent haberi, cum.nihil magis animos nobiliorum ducum perpungat, de sollicitos habeat, quam ut preclarum preconium sui nominis ad posteros transmittant, quia vidcbantur satis honeste distentiones de capti iis . multis e principi. bus querelas ad Caesarem illa de re det trierunt: qui ad has controuersias diluendas duce Allobrogiicii lummo rei militaris imperio omnibus copiis prςficit concedit autoritate illas contentiones diiudicandi, perficiendique belli donec tempus anni copias esse sub dio pateretur . nam tametsi frigora nonnihil

178쪽

nonnihil insestabant propter anni intemperiem. naturamque regionis, quae dissicilis est, de palmdola, tamen cum Dux ille venistet in castra omnibus dilIentionibus atque controuersiis ledatis. Mcompositis post diuturnas mi Isultationes habitas cum principibus exercitus de mitantequa Henricus auxilia submitteret, tentare Edini expugnationem. At vero in Britannia quia videretur Ma Comitia Britia non latis aequo animo caelibem vitam perterre, habita sunt comitia ab eius regni proceribus de illius nuptiis,in quibus decretu cit factu, ut liceret reginae pro arbitrio nubere vel Britanno Hro, vel P Τὸ externo principi, quemcunque illa in maritum cooptallet. Henricu S audita Tetu annae lactura magnopere turbatus eli quod tot praeclaros duces uno tempore cum urbe amitisset, cum Vix neri pollephiratullet, ut urbs tam munita oc inexpugnabilis habita inter illas nationes tam brevi per vim bellinium in potestate in holitum venili et . vetitus igitur Edinii in ne j iidem artibus caperetur, cuius Balblioneus Dux praeerat prςsidiis. mittit etiam Horatium Farnesium. cui dederat in matrimoniti Dia

nam filiam spuriam cum multis Italis. Gallitq; proceribus. inter quos erat Dux Chii vicecomes, Heliae maritianae coloniae marchio, equites triginta de quatitor . nobiles quingenti, qui iponte sese ad huiusce loci defensione obieceran Lest auteni Edin uni oppidum insigne Attrebat una, non procul a . flumine Guinca vocato in finibus Vermanduorum in planitie. undiq; procul a montibus. quod pluribus aquis irrigatum miri lice pabulorum copiae idcundum redditur, abundatq; omnibus rebus ne 'cessariis humanae vitae. Tum Henricus iubet exercitum vatijs in locis dii perAini in agru Ambiano rum comi enire iubet multas nouas cohorto colligi.quascia veteranis copiis commildes et. Imperat tribunos Helvetiorum cum copiis acciri, ut potentem . numero lumq; cxercitu Cς lari opponeret; quem. si daretur commoda pugnandi facultas,adoriretur dum Coi et tablius regium conlilium exequitur prosectas in agrum Ambianum, Dux Allobrogum omnem spem, summamq; belli in tota

celeritate repositam esse arbitratus,quod hos r timores .de apparatus iam percepi isset, incredibili studio copias Edinum adducit atque intra biduum. cum non adestent satis valida praesidia, eo loco pintitur cum omnes ad oppiduli defensionem se recepissent . illud cum arctissima oblidione a tribus lateribus cingeretur, concutereturque pluribus leptuaginta bellicis tormentis, fierentque cuniculi,

ubiq; ad euertenda mei . nullum quietis spatium obtellis. neque interdiu, neque noctu relinque-hatur . Ianta vero erat vis tormento tu in allidae verberant vim, ut maior pars breui ceciderit eius

spatii. quod inter utraque propugnacula defensores protegebat. Dux Allobrogum statuit ut urbis repetitis conatibus Oppidulum inuaderetur, in qua pugna tanta enituit virtus, ec fortitudo Gallo rum non sine aliqua strage, ut Caesariani cum multa suorum iactura coacti situ in castra recedete . renouata est rursus verberatio, atque per has pugnas, quae Wpius repetebantur, paulatim oppidu'li praesidia aedestiasbre, minuebantur. ad Dux Bullioneus ubi intelligit se non poste diutius resiste Duel, pullicire concilium conuocat sociorum dc ducum, quo in statu res situ docet. dc monstrat aduerim tan- nci oratio. tum hostium numerum, tam paruis viribus non poli erelisti. militare decus constitere in illis locis defendendis, quae delendi possum, at vel per summam inopiam auxiliorum, ac desen lorum stultum esse manifestis periculis se obi jcere . nullam turpitudinem iure posse centeri committi ab iis a luibus, quos neccilitas, at non voluntas ac timor ad deditionem compulerit. non modo non iudicari prudente qui per debilitatem locorum aut presidiorum, aut per inopiam apparatuum, ocannonae munitiones tueantur, neque velint se dedere ed etiam ab hostibus denique victos nullum vitae locum iure inuenire. atque ingentes poenas subire suς pertinacie , ac temeritatis . qui innim non intelligat quς detendi possitu , Ne quae relinquenda sint, eum omnino militem non volse appellari, quae cum fuistent ab omnibus approbata, qui intelligebant quo in statu res et ient, decernitur ut certis conditionibus fieret deditio, praeconesque mitterentur ad Ducem Allinhrogum. Dux cum appareret illis pactioni nus at sentiri. neque quidquam deesset preter oblides, desub: criptiones, Cς lariani qui rem egre serebant, quia vel gloriam , vel predam per hanc compositionem lita existuarabante manibus praeripi, atque certissimam victoriam extorqueri, leuia certantina cum Gallis committunt. Galli repentinum conatum Caesarianorum veriti cuniculum e cauaram non procul ab ea verberatione, quo cum hostes irretivissent morae impatientes ignem subiiciunt, quare multi Germani, oc Hispani concremantur . ea vis ignis cum multum damni Sequanis etiam intulisset ii repens in loca quaedam aifabre facta, tanta indignatione illos allicit, ut omni termone de foedere neglecto conatus renouatus sit . qui tamen noctis aduentu diremptus suit Caesarianis in castra redeuntibus multis e suis desideratis. dum obleni reparationes singulari diligenti reficiunt, eriguntque aggeres a tormentis disiectos, Dux Allobrogum cum contentia militaris concilii, quod illi Caerat adiunxerat, ad expugnationem Ednai nurum quodd. ni stra strataeema. tagema excogitat . iubet verberationem accerrime renotiari , quae cum per bi tuu in ficta fui bset omnes deseirsiones sum prostratae , atque cuniculus sub eadem moenia excatiatus. qua lincus erat ita uadendus. statutum est ut milites ad conatum delecti cum primum phalanx ad murum accei ret, aperiretur. alictumque dimidium ad dexteram, alterum ad sinistram distribile. retur, ac di trideretur atque ita vacuum spatium in medio relinquerent. illud cum ad unguem obtertiatiam factumque esset, statim iubent ut tormenta displodi in obsessos, qui Dequentes addesensio ne iri accurrerent. sic elum suturum erat, ut multis laniatis ignaris eorum quae parabantur, magia pere debilitarentur praesidia. tum diplolis tormentis iubentur magno impetu urbem inuadere. nam sine hoc artificio oppidulum capi non poterat propter multaS reparationes , quae intorius fuerant erectae per Farnesi j, dc Rullionei diligentiam . ubi dies ad pugnam destitiatus asDentasset Allobrogum dux cataphractis in acie constitutis addit agmen consertum peditum ad eos sustentandos, qui erant Oppidum adorituri. ea altera parte constituit equitatum leui N 1 ru

179쪽

Iis armaturae cum tanta manu peditum, quanta posset ab illis lateribus vires hostium susteti

rare, si conatum mite vellent retardare. milites rutas pridie corpora iurare in aciem instruit. vexillisque in oppidum erectis iubet ad inuadendum accurrere . illi simulantes se velle adoriti, vii iussum tuerat , bitariam diuiduntur, cum alii ad dexteram, alij ad siniitiam secederent. tormen ta continuo per medros Caesarianos disploduntur in obIelsos obiectos , aliive egresstis ad delen. lionem : atque ignis subiectus est cuniculis sub verberatione latentibus, qu erat irrumpendum. Horatii par- Illuc Horatius Farnesius cum omni nobilitate, multiique equitibus diui Miciraelis confluxetat. nesia rides. quorum maior pars cssa est, aut vulnerata, atque Horatius i pie globo laniatus interiit. illo inex pectato euentu muris collabentibus, Sc propusnaculis, α aggeribus plana prope via lacta est c larianis. quo spectaculo territi reliqui deseniores , quamuis strenue pu3nabant, diuque poli modo lultinuerunt impetum. 6c vires Coarianorum, tamen Celariani demum oppido per vim armorum potiuntur. Omnia terro, cedibus, incendi js, populationibus, rapinis dei truunt: ira inie edes, praecipue hoc faciunt Sequani, ac Belgae ac Germani omni prorsus humanitatis, misericordiae,

' deu/sta' clementiae memoria ex animis obliterata, &deleta. Dux Bullioneus, ac reliqui proceres Galli. - qui superstites fuerant e superiore clade Duci Allobropum se dedunt. dc eius vicem gerenti B nincotto in illa expeditione. ceciderunt insigniores e Gallis Horatius lamesius, vicecomes maritimae coloniae, Monuillae, Ambuosae, Carnutentis, Megensis reguli. multi praeterea tribuni, Centuriones cohortium praefecti, ac signiferi, tam equitatus , quam peditatus . e Cauatianis deliderati sunt nonnulli duces, & signiferi, id honoriticentissimi milites antesignani, qui semper in prima acie pugnabant, semperqtie inuadendis urbibus primas tenebant, ut suam sortitudinem omnibus conlpicuam tacerent. missi is fuerat Castalius ad Caesarem reuertus E Pannonia ad illud oppidum recognoscendum . quod intellectuna fuit tanta diligentia Horatii ingenio ma niti, ut vivo Horatio capi omnino non posset. tanta erat unius prudentis principis in re bellica praestantia. Caelir postea ipse in oppidum ingressus decernit illud oportere sunditus euerti. at Dux Auxisi opp. Allobrogum dum Edinum deitruatur, ac devastetur iubet copias non procul ab Auxio oppido

castrametari , ut ita vires quae sinitimae erant Gallorum resten arentur quominus consili i Caesarianorum impedirent, atque ne aduersus nouum Edinum hyemarent, quod erant Caesariani aedificaturi. Dux ipse certe Allobrogum cum magna manu militum, atque equitum turma Obvia, quaeque succendens uniuersum agrum ad mare, usque & Aureliani populatur incursionibus, ocrapinis. Caesar postea iubet nouum oppidum aedificati non procul ab eo, quod euersum fuit inter nonnullas paludes, quatum opera munitum tutumque reddebatur. atque ccptum est Nouu Edinu melile sextili mira celeritate aedificari in coronae morem. vocatumque fuit nouum Edinum, Hec Nuctum. ruinis antiqui oppidi Edini extructum. post illud facinus Caesar Bruxellas se contulit, at Dux Alialobrogum impolitis firmillimis praesidiis, simulat se velle ulterius progredi ad expugnandas alias

munitiones: quae cum egregie talent munitae, & Henricus iam satis validum exercitum collegissi et .viliam est iam anni tempus postulare. ut copiae deducerentur in hyberna, atque magis conu niens rebus bellicis initium anni l)quentis expectaretur. illa victoria Iulio nam nuntiata ingentis laetitiae signa edita sun L per illud tempus, quo tortuna Henricum Gallorum regem his calam, talibus affligit in finibus Belgarum, neque otio manica quidem familia suis caruit crumnis, que acerbissimarum,& miserabituam tragediarum prebuit argumenta. Nam cum Per sq. ubi dictum suit in Cappadociam ingressi multas urbes incendiis rapum, coibus sui sient populati abductis cinionis in seruitutem,quod ipstim factum suit in Syria quoque, Soli manus rumorem excitat . quod ipse ad illud bellum esset in Cappadociam exiturus ac mi iburus in Syriam cum exercitu Rostaneni purpuratum virum precipuae autoritatis inter Turcas. sed hoc fiebat subdole, quia curabat capere insidi, in Mustapham filium.quo celo putabat, dc vitam, & Imperium tutius se conteruaturum. pelli ratum Mumphasci enim fuerat Solimano futurum, ut ab eo filio ex imperio ei jceretur, qui si imma prudentia, bc au limani fili u. toritate apud omnes nationes plurimum poterat, mirificamque sibi per animi sapientiam existimationem. M perliberalitatem, i plendorem. mansuetudinem omnium populorum beneuolentiam concitauerat . ad hane autem rem explicandam videtur initium necessitio altius repetendum.

ut singulare genus fraudis muliebris, inaudita prope patris crudelitas in filium, horrenda Ottomanicς familiς elades, intelligatur. Soli manus e serua muliere e Circa ilia oriunda filium nomine Mustapham primogenitum sit Iceperat, quem cappadoci ς prouincie in Conia prς fecerat,

v ibi honorifice cum matre. & non prorsus priuatus viveret. ille ubi corporis vires creati sent, de animi dotes, atque ornamenta cana sui expostationem concitauit, ut summus dux, de Optimus princeps fore putaretur. qui ubi Byzantio cum matre ad presecturam exiisset. Solimanus alterius serue, que Rossa nominabatur, amore captus est . Imperatores enim Turcarum multas sinient habere captiuas mulieres intra quoddam septum, ex iis, que pulchritudine praestantes, in evpugnationibus urbium capiuntur. atque cum visum sit.: nullis matrimoniis . nullis taedis . nullis nuptiarum ibi ennibus, harum aliquam pro arbitrio rapit ad libidinem. que vero semel eum Rossa filii e Imperatore concubuerit, neminem prorsus virum amplius pati fas csse arbitratur, nisi Imper

solimano. tor ipse cuiquam dederit in matrimonium. Soli manus tanto amore eius Rossae capitur. ut quatuor ex illa filios susceperit: Melie mettum,quem praefecit Ciliciae, & Pamphyliae, cui postea modi luci sit ei iit in presecturam sellinus . Baiisettima , cui concessa fuit Mecho resia, de Zrangit gibboius, qui utrinque gibbum habebat. foeminam praeterea Chameriam nominatam, quae locata est in matrimonio Rostani purpurato. Rostanes ubi in Abraimi demortui locum fuisset lubetogatus ad honestam conditionem.Ianizaetoruua , de sui racchorum , dc uniuersi exercitus

stipendia

180쪽

Liber Septimus. I 69

stipendia perduxit, quae prius ridebantur magna,& intolerabilla α vectigalia quoque adauxit.

quare principis prouentus ampliauit . illis ambus omnium populorum in se odium mitiseum excitauit . at inciolabili Solimani pet illa lacinora sibi conciliata beneuolentia parum curabat ani. mos vulgi. nam proiecto g stimus est tyranno cuique, qui pro tyranni utilitate omnem perfidiam , improbitatem, crudelitatem exeiceat ; ac non modo nullam infamiam, aut hominum minas non timeat . ita neque ipsius Dei quidem ultionem, aut iram vereatur. Unius Mustaphat an,

mum Rouanes verebatur, quem sibi iciebat esse infensum, quod eum militum, populorumque omnium studia sequerentur. is timor Rosianem etiam impulit . ut una eum Rodi muliere in ca- Rossa inaudiput. dc pernitiem Mustaphae conspiraret . sic autem inauditum fiaudis genus paulatim interitur. tum si duRollatimulat se velle religionis,&pietatis caula ad honorem altissimi Dei, ac prophetae Maho. geuu saco metia Xenodochium excitare. atque extruere ad excipiendos peregrinos. pecunctatur Mupletem gi vocatum, qui summus est. & princeps Ottomanicorum lacerdotum.&tanquam summus Pon tuo, an illud factum futurum esset gratum Deo. dc conferret saluti animae sua. responsum tu, sit ad acceptum quidem Deo futurum. sed nihil ad eius animam pertinere , quia facultatibus domini, at non tuis aediscati qui est in alterius potestate, neque virae propriae possit esse arbiter. illudenim ad Soli mana. non ad ipsius salutem attimae necestario spectare, ut qui facultates omnium subditorum postideat. illo responso simulat se non mediocriter tristari, quod non modo corporis , quod libenter domini arbitrio lubiiceret. sed neque animae quidem libertatem his rei, de cuius inlute actum esse videbatur. has querulas voce saepius cum multis domesticis tacta. uit . ea res via ad aures limani peruenisset ignari muliebrium insidiarum partim amore, par tim etiam misericordia commotus per nuntios illam iubet esse laeto animo. quod cito eius vintis fieret satis . nec mult post diploma mittit. per quod illam libertate dona t. ea gratias immortales agens institutum aedificium peragit. abstinet ab omni libidine interim per opportunitatem eius pietatis, quare magis etiam Soli mani desiderium sui inflammate cum gratiora sint quae apparent cum aliqua dissicultate obtineri, quam qua volentibus vltro se uunt. aut sunt in promptu. mittit Solimanus qui nuntiaret, ut se sequenti nocte expectaret: at ea remittit si ficatum, ut prospiceret ne sue legi aduersaretui, quando libetam sponte fecisset. diligenter viveret ne peccareticum non poster legitime rem habere cum libera muliere, quod etiam posset EM uplete cCgnoscere. dat tamen unum Solimanum Ec ficultatum de corporis. & vite esse dom, num responsum propter cupiditatem acerbissimum visum est Solimano. qui quo magis prohibebatur ad illam accedereaeo magis illius flagrabat desiderio, quia non videbat quo res denique tenderet. hisce stimulis agitatus Mupletem accersit.:consulit an possit per religionem rem hahere cum liberta . ille ut erat precibus. At muneribus impulitis. atqne instruitiis respondet istud non licere, nisi uxorem duceret. grauissimum fore peccatum si aliter fieret, quod ita a lege esset staturum . atque hoe responsum magis etiam animum Solimani cupiditate incitauit. extulerat autem aptius Rossae animum non mediocriter Hieronymi Lasthi oratio viri ingenio, de eloquentiaciati perpetui Oratoris Byzantii pro Poloniς regno. ut enim sunt mentes mortalium propense non

solum ad audiendas proprias laudes, ea etiam ad credendum quidquid de se honorifies dicitur, vel de gentis splendore uel de maritum no itate, facile Laschus persuasit illi mulieri ad res maximas Rost persuaa piranti. quod esset e sanguine regum Polonorum . quare magnam sibi conciliauit eius mulieris sum a qui beneuolentia at certe ea res diuulgata videbatur Ossae multo seciliores nuptias factura cum Ini. N perator limanus uxorem e regia stirpe at non priuatam esset ducturus Solimanus demum stravis ''i' simis stimulis exagitatus eam uxorem ducitiassignat quinq; Sullamnorum millia, quod nomen eth di' aureae pecuniae Turci annuum prouentum,quem haberet dotis nomine, quod quidem tactia est ducit uxor Epraeter Ottomanicae familiae consuetudinem, cum Ottomanici imperatores nullam certam ram rem habere consueuerint, ne appareant habere sociam Impe i. nam modo hae, modo illa ad libidinem utuntur pro arbitrio, atque quae harum conceperit. & pepererit, Sullana honoris gratia a caeteris nominatur,& postea, ut libuerit Imperatori, praestantioribus proceribus locatur in matrimonio, quod facinus proceres summum honorem sibi esse arbitramur. his artibus Robia e seruili conditione ad tantam imperij amplitudinem prouecta, coepit excogitare quibus aditibus rursus effici posset, ut unus e 1ius filijs post mortuum Solimanum ad tanti imperii amplitudinem ascenderet, quod Mustaphae uti primogenito debebatur. huic desiderio unum erat impedimentum egregia Mumphae virtus etiam & autoritas. ad illum expugnandum visum est Rost

nis generi opera, de consilio uti oportere,qui etiam iure videretur Mustapham cognato, postha biturus. quem maxime iaciebat inuisum contraria animi virtus, oc egregia magnificentia. atque cum nonnullam pariem proventuum Mustaphae etiam in illa prouincia subtrahere voluillet. le apparebat non modo dignitatem Rotanis, sed etiam vitam in magno periculo versari, si

Mustaplia unquam imperium suscepisset. hunc Rossa ita blanditiis in suam sententiam alibeat, ita promissis adducit, atque attrahit. vi communi consilio denique ad euertendum . MIabeta landum Mustapham conspirarit. probabilibus igitur rationibus persuadet Solimano mulier vitam. & impetium positum esse in magno discrimine y ter nimiam Mustaphae autori.

talem. & beneuoleluiam earum in ipsum nationum, cum multa exempla Ottomanica tamilia habeat crudelitatis in parentes filiorum domestica,&in recenti adhuc hominum memoriat altera parte Rostanesi ut probabiliores faceret mulieris rationes imponit illud oneris omnibus magistratibus,qui in Ioni reliquasq; propinquas pruuincias Cappadociae mittebantur in praes tu. ras, ut quanto maiore studio possent omnia praeclara de Mustapha conscriberent. monet ut paterno

. N s desiderio

SEARCH

MENU NAVIGATION