Natalis Comitis Vniuersae historiae sui temporis libri triginta ab annos salutis nostra 1545, vsque ad annum 1581. Cum duobus indicibus Laurentij Gottij ciuis Veneti altero antiquorum & recentium nominum variorum locorum, prouinciarum, fluuiorum, vrb

발행: 1581년

분량: 743페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

441쪽

4o 8 Historiarum

rus Sed enim cum denuo accersitus suisset postridie accessit. quoniam diceret eontilium se velle illum alloqui. audiuit concilij termones, sed nihil de rebus pmpossitis in legatione dixit. tantum conquestus cit de Britannis Gallicisque piratis qui tam communi consensu tolerarentur, ut nulla habita amicitia: ratione Philippi Regis nauigia praedarentur ac praedam ex iniquissimo latrocinio paditam in intula impudenti tumeatq; impune diuenderent. Nam certe quidem tanta erat piratarum copia in eo mari, tamque excreuerat illorum audacia dc temeritas, ut nulla habita disserentia ami cos bc hostes aeque praedarentur,ac praedam impune ubique venderent. accersitus filii etiam Get-raus Spesius, sed quia Britannos omnes famulos necessario dimiserat, ubi fuit inclusus, respondit se nolle tanquam reum vel captiuum cum satellitio ad magistratum accedere atque Belga postino. do dc ipse domi cum id am Britanni ita elausus est , nemo ut eum alloqui posset. Capta deinde sunt circiter viginti nauigia varij generis subdit oram Philippo Regi cum multis preciosis me .hus. Albanus interea Bredam, quod erat oppidum Aurantii, praeualida praesidia mittit, de in alia castella Sequanorum, quae Regis nomine tenentur, erantque coniuratorum. mittit quosdam Linuantum ad Butanum Comitem filium Aurantii Atuacutum deducendum, quem fidei te custodiae Lodronii comittit. fuit una cum illo adductus Atuacutii Louanto filius Agam otii, de Homel cum adhuc essent paruuli Bc tenellae aetatis. Coeperunt multi principes impulfi precibus uxoris Agamontii pro ipsius libertate intercedere ic precari, ut licereti plicaulam dicere M delendere luari . Albanus placidis verbis rem procrastinare. animos omnium spe libertatis eludere, multa blande dicere donec res a Philippo Rege decerneretur; praesertim cum multi caperentur quotidie ac torquerentur ut foederationem cum Aurantio patefacerent. Albanus Atuacuto Bruxellas reuerius ubi cognouit Aurantium &Ludovicum fratrem magnas copias colligere 1d inuadendum Belgium ficitos cladestinis multorum indigenarum auxiliis, mittit praesidium in castellum munitissinium gredam, quod erat Aurant ij, de in alia castella quibus imperatum est ne cui, nisi Regi obedirent. p tquod iere tempus portus Santonici gubernator Gernacius regulus urbis in litore maris Buta lanici sitae ac munitissimae, cum exijsset ex urbe, velletque deinde cum cohorte reuerti praesidiaria, Vsinnotti portas occluserunt a mercitote quodam de scriba impulsi, quia dicerent se polle urbem line. externis praesidiis Regi conteruare . id vero creditum est a pleri sique non accidisse Iine gubernatoris consensu. excitati sunt bellici tumultus de in Cantabris cum cit nolicorum calamitatibus. oc prole.ctis Germanis copiis in rastra Ugonottorum trepidatum est denuo Lutetiae, quare commeatus importatus cst undique, dc aggeres ad defensionem ubique extrum,ubi moenia illud requirere viderentur. Condaeus ut copiae commodius stationem haberent, eas in varia lota distribuit, quando a te-gita non infestabatur; ipse ad Ollerram consedit. non procul cum rat tris Andetotius. Amiras Scia titioni cum duobus millibus equitum te multis Germanis tribunis. ea dum fiunt, Bruxellis, Ec in uniuerto Belgio. in finibus Uemmanduorum conueniunt in unum multi publici latrones 3c crasse satores. viatores trucidant ae spoliant. exit in hos Albani iussu equitatus ae peditatus Hispaniis. latrones partim trucidantur, partim tapti in urbem adducuntur ac publice extremis suppliciis assi Albam Aue ciuntur. Inde Mecitniae, Gandavi, Bagani, dc in aliis Belgarum urbibus multi uno tempore caritas in Bes- piuntur, ita ut urbes redigerentur prope ad vastam solitudinem. AEdes Comitis Leucorum sologio. adaequatae sunt, ditusque euersae ubi habita fuerant comitia coniuratorum, atque in area citet-sarum aedium colhunna erecta est eum inscriptione facinoris incisa ad perpetuam memoriam eius rei. rit etiam Bruxellis edictum publice per praeconem, ut Omnibus nauigia armare liceret ad uersus piratas Britannoi, cum raptiuitas visitati nauigiorum in Belgium nuntiata fuisset. Lud Axu nuteo' uicus de Aurantius traires, reliquique profugi, quibus dies dictus fuerat, dc certus terminus tem- - - poris praestitutus ad apparendum, cum minime apparuistent, seque obtulissent magistratui, prinmulgatur eorum condemnatio capitis, quia simulata defensione patriae aduertus nouam quaesitionem, Ipsi nouam religionem introducere conati ei sent aduersus leges patrias, id regiam maiestatem. Iubet Albanus italum equitatum Bagani stativa habentem, dc bonam partem copiarum infinitima lora distributatum conuenire in unum locum ad fines Belgicos . Nouas copias conscribit propter timorem Gallirarum copiarum, quia verebatur ne rebus in Gallia compositis. vii di cebratur , omnes vites haereticorum ad deuastandos fines Belgicos deuoluerentur, omniaque incendiis. praedationibus, ac caedibus replerentur. Hecipia res init ut moderatius etiam ac prudentius in illos seditiolbs animadi terteret . qui cisent finitimi ciuitatibus imperat otiis, dc Germanie finibus, ut sunt Leuci, Bataui. Tongri, Sicambri, Buateri, Zelandi. nam in Sequanos. At trebates, Almoni ue populos animaduertebat seuerius cum multi sepius occiderentur. de Gandaui decem de octo aut viginti aliquando uno die: sed quotidie sere aliqui. tanto autem desiderio. tantoque ardore animi huic rei erat intentus Epitcopus Attrebarum, ut ipse exiret plerunque viri cum satellitibus ad hς reticos capiendos. Illud π re serentes tanquam contra decus atque lacram

dignitatem committeretur quidam pr sidiarii milites Dortensii, quod est oppidum Veronian p; ς'p Ax duorum, armati exeunt ad vitione. Episcopum nihil tale opinantem, ac praeter omnem opinionem. -- ps ex nisi diis repetite inuadunt. de illum, de omnes comites nemini parcentes miserabiliter trucidanta sit certior Albanus per nuntios copias hςreticorum redeuntes e Gallia conuersis vexillis in Belgian si, lues iter facere, Ec iam fines Belgicos ingressas esse: qui imperat uniuersum equitatum Hispanum Scum m. ne Italam iter capere Leodium versus,ic Tertium Insubrum magistro rastrorum Saneio Londognio. gine de pe- mittit etiam duo millia vallonum ad conscribenda filium reguli Berlamontii mittit oc ad colli cuma amer- dum equitatum dimissum a Rege Gallorum . Quedum parantur ad bellum in Belgio, in Brua ποῦ λ ma ubi pecunia denuo repeteretur, respondit Regina non esse spernendam illam facultatem, quam

442쪽

Liber Decimus nonus. 6O9

quam vel Deus benignus, vel Grtuna liberali vel si s in hoc prouida attulisset cum praesertim illa neque admisit quidem oratorem Belgam. cum diceret secum - g at non cum Albano acturam. nam per legationem nuntiauerat Philippo quod mercatorum pecuniamat non regiam acceperat quam tamen si Rex ita cuperet,inet redditura. Cetera quae cum fuerant redditu m i iii ii subditi liberi cum suis Acultatibus1mit teretur. fit etiam puin Britannia ut libri omnes catholici.qm a catholicis Britanni aut a theologis iacti citent Britalalco idiomatem Belgio.lubpgna perduellioliis intra spatium viginti Moc Odierunti astermitiir Belgica legatio cum R inam alloqui non potuissset intecto nego-

I ..1M tum t liud κε partibu3 Reginae quae captiua tenebatur in Britannia, quoniam ilhcidi pelliniuriam, i lectis circiter duodeuigin i millibus armatorum exeunt maper TY Wςmna iuri an suali ionis . Seditionis huius causa fuit rei pla studium quidem nouae

pNcerum eius regni mutua. nam proceres quidam automate Teo aque praestantes inter Sit enses egerrime ferebant aduertatim pari inlum regem & uniuer

ueta 'quam metheatrora ad 1 pectaculum molestissimum acciri. Idcirco accusabant eti'm iosam Reimproborum tyrannorum tinia negotia administrasset. ac .L procurauisset Regem trucidari propter libidinem cum alterius viri amo ... .r, i no capta esset. nam multi pleraque eius Reginae faeinora criminabantur cuius eausa ap- Britannosagitata. Copiae igitui Scotenses saepe commissis minutis praeliis in- atquealiquando tam atrox, tamque cruentum commissum est ut plum septingen 'epinae partibiis aduellabimir. mii I aiunt due regiae triremes ranael quae inti Ga RRm 'd lGun 'ique minitaremur, quae reduces tria Gilli nauigia captiua otia biri - - λβ p m 3 itanniam adduxerunt allestu stant Britanni milites ad ea Opiendas, . 1 st: . N. In vi 'IOmnino in Britannia bibatur . nam potus est Britannorum e i-ri i' ς'Vpulis hς bis contati,cuius qi damin a ita citur apud Belgas. Sed ne- Ethanotam L qHR D pmrius erat tranquilla,cuiti P ernientes pallim veteri odio in Britanos, per- poti homines vulusique insulaemala tolentia. est enim ibernia insula a sinistro lates A. T IS 'δ tui mi im propter religionis dissidium colleitisqinbustarn copiis in irri perin villas coiicremarint.homines trucidatini ingentem praedam avexerint. Ue iberniπω - 'n' nullaque dabatur quies a perpetuis bellorum molestiis.quippe cum arma taxoi' exercerentur, irequentesque fierent utrinque meursiones . nam Limani Smolengum M m oppidum mn marant.oppida rursus illam M Sussam magna ex parte deuallam atq;: ri m- ΜDisthouit rum trucidant, quos palantes in agro inueniunt. Tutia 'ibus Pannoni' nulli um genus insidiarum ac fraudum traii simiti t. Purpuratus Al- nillierem induciae antequam aliquid ipse praedaretur pro Turcica auaritia, auidi-

ire: ,2 'g' 'η ς RV Nuit tum Osinitimis praesidiis, qui praedabundus ac populaburilodae praefectus accit Pappae ae Risi ae praesidia.

celeritate ubi esse hostem perceperat. contendirip lium committit. circiter tre

IVO qt ni piutita octingeris, in fugam vertit.nec multo post eam victoriam n luites bellic' apparatus ad Pappam comitantes 1 Turcis erumpentibus ex in dii ratem: mae x, x e pxignantibiis sarianis ceciderunt sere quadrina ii. . . I in Qq Gy i mr praeconem, manifesto ac palam obnuntiat ac protesta, nuuim esse ponderis habendam, quia neque citaretur pro letibus regionis, ite δμ - ij p 'τα - vς tu idoneus Albanus eques Tolonii Oidi nix. tamqua in 'que se posse acciri nisi ad principem equitum Philippum Regem nimirum. Gl- . - Tq- lxxi pud Caesarem Melectores Imperii, atque ad alium quemvis id , --, - Vm 4 u iniu*desensionem.&ad reddendam aequissimam attollem om R A. t an in contra. ha S leuistimas esse rationes inqiiit, & ridiculas tergiuer. in P . iis δ' bH iudicium deuitare. Caesar ubi sibi allatae sunt litetie dea Palatino intercepta,ad illum lueras dediti quibus monebat ut mercimo tibiis a. - ρον ζ' η'ς δ 0 3bu ,qu λ ς merces quidem mercatoribus reddidit. sed peru q'- 'OMI: 'lita' dicebat iure vectigalium, quia non modo non esset solutum

T in lag30Diio Caesaris que gygantium eum muneribus conuenerant, ' i' Pinq*: φ D'uς ni mi, muneraque obtulissent.ac post convoratae missent ad ii m

opiparuma regium palati si, ubi reliquis legationibus audientia conce

siecta is vasa praeterea in ulta aurea & argentea.dc pocula miriari licit. precium totius muneris accedebat ad quinquaginta miles mi , , ' dςMO Mlim tin Π equi intur proficiscentem Adrianopolim, quae hii 2 4 2m p yy V δ' 'rum sibi conciliauerant per mutuam consuetudin ι esset sepius de induciis cum Caesatianis legationibus. Selimus Adri . in is t. .. , ''s ς' in primariis purpuratis, qui omnes postea Adrianopo- . Octennium concludunt, quia bellum krabicum noli leuiter inlatita tis otiis i. -- A p QP . ni p Turatorum ab illo desecerant.& armi a lueti is tua in sumpteram quacum induciarum hae luerunt conditiones, Ut induciae per octoannos p M m 1 dura

443쪽

, Historiarum

Albani seu

ritas.

omne quod

Albanum

In episeopaLeodiensem

coniuratio.

iuratio in

Lindotes.

duratent. ut quisque teneret quae acquisiuisset per ultimum bellum Pannonicum. Winiis indu ciis inclusi ellam Veneti dc Ioannes Rex Traniyl itaniae . Ut agrestes, qui tributum Turcis quotamnis de Caesarianis ditioluebant Turcis tantum dissoluerent, eosque dominos nabetent. deinde manum exosculati, acceptoque diplomate ut tuti in patriam redirent,Vna cum Abrahamo Turci co oratore Iuli obonam redit ad Cauarem . at vero Gallorum Rex risuas vires adaugeret. I lerat in Italiam Alexandrum Rangonium, Sarram Martinengum, aineam Ruin, qvi Omnem quem postent equitatum colligerent,de multas cohortes peditum. quo tempore Octo millia V norti in Allobrogibus properabam castra cum Condranis niungere traiecto iam Rhodano ad prati Tinuitium sed postea iter conueriunt vi obsidendam Granopolim ut exercitum regium ab tria pepediendo itinere Mittonum reuocatenti cum Andrensis quoq; infestaret I gonottos . qua habebat in castris circiter triginta peditum, octo equitum millia. atq; non parum animum Regis anteitabant Vires Aurantianae in Belgio fiuitima regione, qui aduersus Albanu arma sumpserat multis adiutrantibus principibusqui palam proluebatur se nolle aduersus regem pugnareata arma tum psille adlii berandum eam pro assiciam crudelitate Hilpanorum ac tyrannid cuicum noua in religionem pali profiteretur, non deerant multorum auxilia. Sed quoniam multos timeat necesse em qui se a multis timeri velit,illam tantam Albani seueritatem neq; praesentes, neq; absentes sentiebant aut audiebant aequo animo. quate dicebant alterum cyclopem in Belgium ingluuiem inratiabit eampoliaue, in homines impuridc nefarii assidue caperetur, urerentur uiui . trucidaretur,ad supplicia per praeconem accirentur.facultates fi addiceremur, bona diriperentur,capri torquerentur, profugi relegurentur, bc condemnarentur perpctui lii. Haec sit mrc fieri vi debatur, quia grauibus morbis grauia remedia ad bibeti lolent, sed tamen consiliendum est tem pus , ut enim quedam corporis partes per obsequium reuocandae sunt ad ianitatem, quasdam prorsus inlinabiles rescindendae, ne totu corpus m pem ition trahanti sic in Wgnis. dccauitatibus agendum est. nam extrema seueritas inutilis eit ut extrema elementia. Qui enim fieti potest ut in humanis corporibus immius Iompus aut nimia vi'lia, vel nimia tames, ac nimia satietas mala sit, o quodcunq, mediocritale excelleriuat in regendis Urbium corporibus nullus error committi possit, in quibus maxime omitium necessaria est simitia' inde fit ut errores modo in uniuersos ciues, modo in debiliores, modo ua ipsin Rivici pta redundent ceptum est agi ab impuris quibusdam hominibus ob eam seueritatem de opprirnendo ac trucidando Albano duce et illo trucidato nemine leueriore praelectum inueniri pollecta term dcc diros praeterea duces eius caede deterritos cautiores Mete, neq; tantam uina ac deuination ac Di procuraturos .eius coniurationis. Sc sulcepti cum Mesere consilii princeps, lic consul tot tuit Camiensis regatus,qui statuerat cum coluraus Albanu in quoda ccnobi quo it urus erat cum orbus imparis Dbi runcare.aliis erat imperatum ut Omnes Hii panos Braxellis trucidarentalia coriiuratione Ea Al bano per quendam e coniuratis patefacia continuo milius est per noctem magister castroru ad capidduin principem coniurationis. Sed cum non mulct inuentus captin est qui munus illud Ina erat suscepturus.erat in illis sinibus plurimus sesino de coniurationibus, Q omnes cupiebant Albanu tanquam non patrem patriae,& procurantem quietem auitamq; religionem conteruare prouincie, ita anquam ei .ei urem acerrimum hostem,ta prope crudelissimam ieram irrumpentem in Murum, de medio tollere illud commune odium in illum omnium populorum non solum excitatum erat propter ex icnaam sellei iratern , sed etiam multo magis quia videretur nimis antiquas seditionum caulas .M Ptimarios autores, primosque principes rimati, atque ad imas vique protundulionasque radices retiam, ut ita arxerim, penetrare . Ille tametii omnium Belgarum populorum M linitiminrum belgii odia grauissima in te conuertisse intelligit, tamen nequod indicium timoris edere vide retur, multo etiam atrocius in quosdam coniuratos animaduertit. Iubet Anci antio regulo caput amputari, principi corum qui conuenerant ex Atrebatibus. huic additi sunt lex e primantis illam n ciuitatum vitio palentia Scautoritate insignes. his adduntur post paulo duodecim qui coniuraverauetant in caput Albani ipsius. Nec ita multis interiectis diebus, quia Belgium ira amisectum M oppressumes,e videbatur, ut libere respirare non poste sibi appareret, nedum Hispanos non posse elicere, alia initur coniuratio de trucidando episcopo Leodienu, Omnibusque iacet- dotibus, quorum spoliis diuendi us aut impressis in pecuniam uterentur eiiciendis Hispalmin- bellicos sumptus. Illo consilio nonnulli armaticiam Leodium ingrediuntur. Sed re patefacta per unum e coniuratis atrocissimo in caeteros sὰuitur. Auramius interea magnis equitum ac peditum copiis collectis, sese accingit ad fines Belgarum liostiliter inuadendos, de cuius consillio Albanus factus certior uniuersas copias Hispanas,p ter praesidia tamen Bruxes latum Namurium versus mittit. duo millia peditum iubet accedere Mastrichium cum quingentis equitibus. quod in telligeret non contemnendas hostium copias velle Reimburgum oppidum capere . Sed cum praesidiorum Reimburni latius egregia enituisset in ea defensione, hostes coacti sunt infectum , atque flustra teintatum negotium relinquere. Eni mucio cum Vestalis in unum conuenirent valloen . qui Brederodenti militauetant, quia iam totum Belgium sere propter ipem auxiliorum aspirabat ad desectionem, cum quibus duo equitum Saxonum millia accederent, qui ab Augusto Hectore miriebantur, iussu seit praelectus Batauorum ad fines eius regionis contendere cum ita copiis, quas traberet, ut matute consuleretur rebus prς sientibus. Ita vero animi Belgarum erant adsuersus Albanum irritati de exacerbati, tantum odium, tantaq; indignatio excreuerat propter illuminum uersum Hispanum nomen, ut qui armis non possent vindictam ultionemque suorum siticipere, per crim inosos, dc contumeliarum plenos impresios libellos tam Bi estis, tum etiam aliis in locis atque urbibus sparsos arum liuar orem testarent . in quibus omnia crudelia ta delira, ut

444쪽

Liber Decimus non in . II

Germanoruelades.

appellabant, Hispanorum facinora continebantur, perquς conabantur legentium M populorum Libelli mi

omni umantinos aci uerius Hilpanum nome concitare. proponebantur enim ouae contra anti uua nos i 'libertatem 5c privulegia patriae ista ei, eiu ab Hispano. omnesque sedulosis adhortationibus excitabantur, cum eadem breuissime dicerentur omnibus ubique Belgis et se expectanda . nam quicunque bona haberent,eadem parari dicebantur periculae proponebatur enitendum esse perpetuus eluitutis iugum excutere. quod M prauentibus, oc omnibus posteris parabatur. iactana et se aleam in praetenti de omnibus patriae iuribus, nili mature occurratur. de liberi a te, de religione de Δ.cultatibus, de salute carissimorum, de auitas latibus, de bonis omnibus, quibus Albanus auarissime immineret. nenimem virum mitem vel bonum vel lapientem posse appellari, qui patriam laborantem delerat, aut qui breuitate miseriarum retardetur deterreatiitq; a diuturna telicitate sibi ac suis posteris expetera. oportere omnes sortissime arma capere ad acrius communem hostem patriae, crudelis limumque tyrannum . nam quamuis nullum praetermissum est industriae, dilietemtiaeque genus ad tanti l celeri fautores inuestigandos, tamen nemo unquam fuit inuentus Guae

dum inuestigantur, nuntiantur magnae hostium copiae e Germania ad Mo:am fluuium contende μ' requi in monte Iura ortus apud Sequanos, quos diuidit mons ille ab Helvetiis pet Belgium deeur ρμ'

cium utiliter poIle impediri, tu et castrorum magistrum cum quinque cohortibus peditum illae properare. Imperat etiam Sanctio Abulensi cum duabus cohortibus Hilpanorum M quingentis equiti bas prastium committere cum hoste, quem inuenisset ad Mastrichium, quod fit diligenter. certatur acriter utrinque. hollis denique virtute Hii panorum luperatus ad Da serain, illud est nomen loci, in regione Menapiorum procligatur. caesi sunt ex hostibus circiter mille Ic quingenti. ex

Halpanis ad quinquagmia. Capti quidam insigniores. c quibus Albanus per tormenta omnem te Comutatio-riem atque ordinem ualidia ruin, quae tibi parabamur, extorsit, de rationem coniurationis. ea erat nis in Alb nutu i modi, It 'bi Albanus in nobium Bruxellis conuenisset adlexpurgationem a pecoris rei num serim. celebritatem pastitatis, coniurati cuin armis de malleolis circuinuenirent caenobium, ac flammas iubiicerent. dc caenobium cum omnibus qui inessent concremarem. trucidarem Hii panos e fiam. mis effugientes . at Belgium ab Hispanis liberarent. coniurationis praecipui amores Belgae fuerunt

Carolenus de Idus actus reguli . euaserunt ex illa clade multi, qui se UeZellas recipium ad reliquas copias Aurant ij.qui cum multis Germanis principibus uel ceperat Busaterorum regionem verius. In hunc miserat Albanns Comitem Megens cum Hispano peditatu, dc Aremburgensem cum duobus millibus equitum. Germani enim accepta clade minime territi. sed potitas irritati. duod hi '' illam calamitatem non e virtute hostium, sed potius ex imperitia rei bellicae illorum accidisse putabant . qui prauium temere commisissem, multa castella dc pagos capiunt, quod rem Hispanam non mediocriter amixit. Illud Albano sane molestiissimum videri coepit, quod tantopere in dies succrescerem hostium vites,quippe cum Nicolaus Neosta tensis Comes cum quatuordecim vexillis politum Jc duobus equitum in regionem Menapiorii in adproperaret; atque Ludovicus Naim uelisis e Germania immineret finibus Bucaterorum cum decem millibus peditum ac tribus equitum. qui iam ad oppidum vneddam castra muniuerat. His tot, tamque multiplicibus exercitibus nuntiatis Albanus, quia sciret magnis copiis opus esse tantis vitibus iustinendis,coepit suas vires de ille colligere. Ceniae iunt octoginta cohortes Germanici Hilpamque peditatus. Collecta uua- Coni draginta rationum vexilla. equites leuiores galeati mille de quingelui duce regillo Hotraxi meo ac ni militem sub imperio Naurentis reguli. His copiis collectis decensis mittit vallones equiratnmquebequa num ut cuini scopi js castra coniungerent. Ludovicus tempus non amittendum ratus Ue viamsi &demum dc Davum oppida uta in quadam palude non procul a mari inter se finitima vi armorum P Ru Oppi. expugnat. Albanus veritus ne si spatium temporis accommodatum lus muniendis concederetur plurimiam postea detrimenti rebus Belgicis interrent, statim mittit Megensem Comitem eum al'- p iera parte copiarum .iuarum, Sc Tertium Sardiniae, tres cohortes Tertii insubrum. Italos ae Hispanos ait s leatos quingentos, quinque cohortes Arembergensis, quamor i tribunatu Lamburgentiis ad illa oppida recuperanda quae cum essent adhuc debilia antequam munitemur. omniuno aduersus ingenici vires desendi non poterant. Ludovicias his captis Gruningam oppidum invadit, ted ob virtutem desens brum negotio frustra suscepto cogitur illam Oppiis nationem deuorere. Georgius Uanta ellius cum ingentes copias propter auxilia ducis Veisonum haberet Lineae 'tranii tam occupat: hos protegit. ne hinc ab Arem burgentibus copus, inde ab Hispanis circumuonirentu r. Albanus tamen ves inter hos tantos bellorum motus. inter tot milia caedium deuast, u es Provinciae, semina incendiorum, cum undique arma, litui, tympana, tormenta obstreperent, visique circum innarent bellici tumultus, tamen non minori cura tenetur in uestigandi bona

ς iuratorum, que fisto addiceret. neque vel tantillum a primo consilio retrahitur, quat Emate. ' is locum relinquebat facilem Sc iuspicionis plenum quod magis ad propriam P qua in ad te nam utilitatem praeesset Baegio. Enimuerociam Albanus haberct in castris deceminit in vetera-ninum Reditum maiori ex parte Hispanorum, duodecim Germanorum, totidem vaticinum mul -Α 'tu cataphractos. multos leuioris armaturae equites, ciliciebatur ut his viribus fretiis param cura 's' t copias hostium, pol setque vel ad rus leuiores animum defles ere. publice per priaconem pri lacte nuntiantur eorum nomina . qui ou religi 'nis causa solum verterant ἰ vel pecunias i erilleste aut iii stipendia tumultuantium . quibus clara duritur,acpmponitur oti nitun usas Effii residum diluendasque criminationes ste accitiationes o Proponitur pta 'spes et ui ctit i 'a quie .hoi , rum usco addicendorum , alii omnibus qui e patria pro iugerat Ne sis te seu condi mii a

445쪽

Historiarum.

gnis.

esse magistratio obtulerint intra statutum spatium. Sed metu acerbitatis do suppliorum nemo fuit aequo animo pateretur se patria te bonis priuari potius, quam se eius arbitrio committere. Scrinterea magnis viribus collectis repentinis incursionibus populabundi fines Tauros rarum adoriuntur. multos mortales inseruitutem abducunt . pecudes abigunt. pagos luccendunt. Obula quaeque ferro ac igni deuastant. Palatinus his auditis praedationibus collecto magno globo equis tum hos ad praedam recuperandam insequitur. propius accedens extremam aciem trucidat quibus in fugam versis omnem praedam recuperat. Ludovicus Nansiensis audito Hispanarum copiarum aduentu in regionem Busaterorum contrahit copias ad pagum Etitem uerminum , atque cum Hispanus peditatus fuisset coniunctus cum Arem burgendous copijs sese hostibus ostentat. exeunt mille siclopetiarii. eommittitur leve praelium quod ad noctem usque protrahitur . noctis aduentu pugna dirimitur,quare abritisque reditum est in castra. Postridie tiarsus exeunt Hispani ad practici; lea hostis longe discesserat, qui dictus est Danum versus iter cepisse. Hilpanae copie existimantes hostem in fiagam versiain diffugere magna alacritate fiagientem insequuntur. Hostis uatuitus peditatu sine equitatu insequentem,quia nondum equitatas accesserat consistit initur praelium .iam acriter inuaduntur Hispani cum hostis haberet trecentos serratolos in castris, ut deniq; fugati prostigatiq; sim. certatum tamen fuit utrinq; per aliquod spatiu magna virtute ac mrtitudine. multi ceciderunt sed plures ex Hispanis. nam serine quinque millia hominum cecidisse memorantur. capta sunt ista bellica tormenta Hispana cum bellicis apparatibus. multaq; pecunia parata in stipendia militum.

Hispani s

specto necata multi.

Albanivitio Albani sentε

selimi nobi

Omne caelatum argentum Arem burgensis.qui id ipse captus est. Ac omnes insigniores duces ex Aurantianis copiis cecidit Adolphus Nansiensis stat et Aurantii, dc alii quidam. ex Hispanis in ea pia

gna captis plerique suspendio sunt necati propter incredibile odium in Hispanos, quod facinus adeo indignum visum est Albano, ut partim ad ulciscendas tu iurias tantamque nationis ignominiam, partim ut tria millia Hispanorum, qui erant occupati in clistodiis Belgicorum procerum liberaret, statuerit multos Belgas allicere extremis suppliciis .ae primum deeem M octo insignibus viris impetrat capita amputari, inter quos duo metunt fratres Andeloius Vulnglienus, de Turionius Coc inius reguli Battem burgenses, qui cum sonitu tum panotum dc musicorum instrumentorum ad lacum suppliciorum extra uriam accesserunt. reliquorum capita palis sunt infixa, sed horum duinrum sunt humata. Uix intercesserat unius horae spatium post cladem ab Hispanis acceptam ubi accessit cum equitatu Curtius Martinenglius. post cuius aduentum Hispani exeunt in hostem d. nuo. intromittuntur clam in oppidum quatuor cohortes peditum & nonnulli equites, cum iam tumultuari quidam viderentur. Albanus Horneum de Agamontium Gandauo Brumllas adducendos cura ,quibus profectis Albani sententia pronuntiatur ut caput publice illis amputetur, quelecta est ita se habens; Illustrissimus de Excellentissimus Feldinandus Aluarecius Toletanus Albanus Dux, prorex Philippi Regis eum summo Imperio in his Belgarum regionibus, vilo crina moso processu inter procuratorem eius maiestatis actorem dc cotra ptinopem Agamontium captiua reum. visa item informatione praefati procuratoris de omnibus ictipto oblatis, id ipsius Agamomtii cosessione defensionibus scriptis diuersi generis ad tuam expurgationem visa etiam culpa ipsius Aga montii pro Ius, qui laeta maiestatis de perduellionis crimen commilit, cum federationis coniurationisque se utor merit Aurantii ac reliquorum prucerum harum regionum,cum praetcrea scederatorum defensionem sibi receperit ac depopol cerit, cognitis item inulti sermcibus commisiis in Bel ca administratione aduersus confecitationem fanta catholicae fidei cum teditiosis ac rebellibus ciuibus. cognitis etia aliis criminibus.qi in impio procelsu cotinentur, d mmo est procuratost omnes coclusi rasuas ut probaret Albano . omnibus', suis consiliariis, idcirco declarat p dictu mitem comisisse crimen letς maiestatis Se perduellionis atq: ut in hominem huiusmodi gladio saeuiendu esse. cuius caput in loco publico sublimiq; ponatur ut conspiciatur ab Omnibus. ibi amEladiu consistat quandiu Albano placuerit aut aliud decreuerit statuitur nequis inde austrat subitana capitis. prς terea decernit ut omnia eius hora fisco addicant cuiusuis generis, sq: ration , iura.

se a hi reditates ad illia spectantes ubicunq; locotu illa reperta fuerint. Bruxesiis pridie non. Iunii At Galli Parisietisses, qui antea decies centena millia nummum Resi contulerant per spem rei bon egereta. euellendorumque seu itium haereseos, eam pacem aegerrime tulernnt,quae tamen non

fuit diuturna. nam Honotti ne solis suis viribas regiae potentie non possent resistere vel alma Turcarum 6c orientis in Galliam ultro excitanda esse duxerant. missae sunt --- Lunt itaque legationes Byga tium, quae illum Imperatorem sempiternum hostem christiani nominis ad euersionem Galliae ii uitarenti actum est cum Mahometto purpurato viro callidissimo, de ab aequitate no alieno .de onottis in fidem ac tutelam imperatoris admittendis. qui ubi cognouisset eos in Regem religionis caula arma sumpsisse. valde comotus est aduersus vel ipsas legationes. addebatur literis principum legationum, quae ad Imperatore Icribebantur. quod Vmnotti tumultus etiam etant in Germania excitaturi, quando ita commodum esset Imperatori ut suos fines ex ea parte facilius posset dilatare. se vexaturos etiam Hispanii in Regem quoties Turea in eum aliquam expeditionem suscepisset neque omnino inutiles Bre clientes illi Imperatori. I id sibi facile siturum, quod no ipsi lotum. sed plerique praepotentes Germani principes eandem rationem religionis complecterentur de iumrent, qui possent Imperatoris Christiani omnia consilia aduersus Turcas suscepta impedire dei stingere. respos'm est,raonottos tam esse abiectos, ut supremus Orbis terrae Imperator negotium se indignum putet dc refelles de impios Quere, qui etiam nolit ad tam humilium hominum amicitiam det lecti.neque tamen certam fidem eorum posse set qui vel suum Resem ipsorum oppugnem. Turcas cum principibuhac regibus negotiati tolere at non cum subdi aut serii regum.

446쪽

Liber Decimus nonus. Oll

sententiam illam. ubi recitata sitisset, visis est Agamontius aequo animo atqi intrepido tulisse , qui

cicitur magis commotus fuiss) vxqris &filiorum calamitate quam liuo ipsius infortunio, cum illis praelec ullam tuam culpam in miserrimam inopiam rerum omnium bonis omnibus ilico addictis proscriptis necessario incidendum effet, quod cetia non leue magis erat supplicium inter opu lentiam preterum educatis, quam etiam mors ipsa. Dieitur idcirco literas scripsisse antequam cpueretur,ad Philippum Regem , quibus filiolos & amictam. innocetitissimamque uxorem summolluvio commendabat.eas lueras consignatas Iprensi episcopo committit. rogat ut ad Regem persorenaas curet. deinde a peccatis expiatur, interque celebrata saera Eucliaristiam uinctissimam luuiit, cam iptum recit etiam Homeus. Postridie tabulatum eminens ex asseribus extructum mane vi. Ag v litur,quod erectum est per noctem tectum nigrispannis. statuuntur diae columne quae sectum habel rent in lammo praeacutum tanquam clauum. & puluini ad iusa capita eponentiai quibus ita para-i 'orati , adducitur sub meridiema magistro caltrorum Se duce Salineti tanquam priucipibus intellitum tu suo peditatu comitantibus sacerdotibus & episcopo I prens erat indutus Agir montius serica veste purpurei coloris at superius veste nigra gestibat auro intertexto. Ic nigra pileumgris cadidiiqi plumis intermistis. manus erant tolutae ae liberς, non sequebatur eum ea a niter de more,cum adesset tantum praefectus satellitum ordinatius in equo sub tabulato qui dextra virgam rubram gestabat. Carnifex latuit sub tabulato donee Agamontius pontem ascendisset, quia Nucis cum magistro castrorummepilcopo communicatis superiorem vellem sponte ex humerisu deiecit, seque in genua procidens de lexit. exosculatus crucem ab episcopo oblatam deiecit pileum, A monsima anuissimoque animo ictum earnificis expectans paulomst caesus est. Infinita prope multi, Caedes. a tuao in torum nundinarum undique confluxit ad hoe tam miserabile tamque i inusitatum & mau, a uitum ipectaculum. quod nemo certe siccis oculis spectare potuit. eum nunquam auditum sit prinae ila morein priuatorum publich trucidandos datot et sit earnifiei. Ac capita illorum ita exposita tumet pectanda ductus est breui x comes Horneus ubi Agamontii eadauet tractu. M testam subpano nigro fissi ut in alia parte tabulati. etat Hotneus nigro colore indutus qui locutus pauca ad Horneus cea ' licitaui bant deiecta veste sponte ingenua prociditi capitis in tegamento sibi oculos velati sua. e manibus iunctis ictum carnifieis constanter ae λrti animo expectat. Decisa utrisque capita colum-r unt imponia ubi per tres horas lueruntiae postea cum calaueribus ad sepulturam lunt concese e viginti conortes Hispanorum quae illos adduxerant. maestae ae lacrymabundae recedunt uisa conr stantia insignium ducum & tanta λrtunae mutatione. Habebat Agamontius octo filios inares Ammon i, si tres Imrinas. qui Omnes cum matre relicti sunt in lumina paupertate honis omnibus ereptis &2 Ur'r Agamontii tanti casus impatiens cum prς tet dignitatem aut commila repea re fa- cta ruet mendica e principe cum tot miserabilium filiorum calamitatum cumulos prospiceret, cui: ά miserabili M lugubri morte amisiiset, tanquam altera Niobe attonita constititiae poli nndie euas dici extincta exanimataque est. 'Vna rursus e filiabus nubilis mima praestantissim cus, tanta' nustrias se incidisse per id aetatis cognouit ipla sibi mortem consciuit filii itan ue omnes in, Erpetuis lacryinis vetiabantur,cum tota domus tam repente caedibus Acmiseriis repleta esset. Phi- ii, o lippias cuius animum tan rum et edulitatis non inciderat cum non posset sui miniistri iactum

improba neque tamen non nimis atrox dueeret. voluit omni no aliquo pacto corrigere pro regia mala luetudine ac benignitate. commotus igitur misericordia quae facta sunt non reuocat quidem. 1ea certam pecuniam stipendiorum nomine adolescentulis allignat in annuos sumptus& alimen, Belsarum cum veniret a nemoriam beneficiorum ad Agamontio acceptorum. Tantum vero suit Blu moor i Aga uentu populi studium, tanta, tam communis omnis sexus Ac aetatis. tam singularis in Agamon m nuum. um beneuolentia, ut magnus fieret concursus in templum Diue Clare ubi sepultus fuerat. nutiisque ciuitas Agamontii tumulum multis cum laetymis complecterentiar & oscularentur, precarentarque pro eius anime quiere de tranquillitate tanquam pro patre patriae. Dicitur Albanus quoque iple viso tam miserabili spectarato, cuius autor laetat. lacrymas continere non potuisse. At certe tantum odium omnium Belgatum & finitimatum longinquamque gentium ob inusitatum ficius :n ipliam Albanum exarsit, vi nisi ante hune easti m ingentes vires comparasset. uniueri a Bruxelentis multitudo in illum impetum fecisse eumque trucidasset. Non enim terrorem, sed opinionεnuadive Crudelitatis & incredibile ultionis desiderium me illud factum animis mortalium iniecit. macerbitas inusitata Ac grauitas suppliciorum . quae contumeliae in principes maecipue inso ex Hira Mintur, non putandae sunt terrere, sed potius irritate animos caeterorum mortalium, & praecipue R' principum. illud eum cognouisset periculosum esse princeps sapientissimus Carolus Quintus imperator, non trucidauit Federieum Saxoniae ducem religionis reum.& armatum,ct contra imperiit ut magestantem ,-eum multis coniuratum in eaput imperatoris . neque omnia bona eripuit, mortin quae tantum vita simi posse ad insiligendum denuo inuitate . neque Lanigrauium quidem ulla Io.ntumelia affecit. sed tantum in maximum discrimen imperii inciait, quia nimis diu captiuos do' let iam illi segere vel aegrotanti per noctem eum maxima trepidatione hac ipsade causa necesse tot Nemo est enim quin squo animo sibi a sapiente Si bono principe 5 elemente imperari serat.

'auaraoc crudeli simperium omnibus molinam. nee tali violenter seratur . natura enim m. Π meliora inique dominentur. Laudatur idcirco Macedonis facinus. quem hortabant ut Macedoni Sid/m Quem proptet maledicta obtruncate, quem ille clam missis muneribus laudum suarum Regis Hem. conium tradidit cum dicerer se meliorem fuiste mediciam qui sanitati restituerit egrotum.que u i interiaciendam cenitabant. nam dexteritas & clementia & liberalitas principis facilius domi Milocti cle mos mortalium, quam ulla vis se uetitatis. Praecate Igitur Antiooeus aduersus Iudaeos belligeras mentia. petentibus

447쪽

ctumNas si dia Responsum a

mulgata ia

petentibus septem dierum inducias adquaedam solennia, non tot una inducias concessit. sed etiam

tauros pulcherrimos auratis cornibus milit ad iacrificia, & alia munera adiunxit, qua liberalitate, munificentiaque Regis victi Iudei post solennitatem ceni iacuerit m non esse turpe tam magni sic tamque lapienti Regi parere, quale lota alio belli coni opita est. Sed quia Lalchus copias. S ilia. tiam. Urutenorum, Tauros cytharun que, ut diximu , regionem populantes profligasset.qui erat praesectus cum iunimoimperio copiis Sidoniae Regis. Selimus id tactum grauiter tulit . quare iuber oratorem Polonum, quem romiserat Byzantium, in custodias tradi .Quoniam rex ille amicos Selimi populos praeter leges pacis cu Polo ius infestasset. Dux autem Pharodinensis collectis copiis conatur. Tieciam Faltrianum. ali atque nonnullas vibra maritimaS finitimas oceano Occupare. Illae urbes cum vellent libertatem defendere, tanquam liberae, mittunt oratores ad Cesarem expostularum de

eius Ducis iniuris s.atque se laci, dexteritate M prudentia ita faciam est, ut uniuetium hoc negotium sit compositum, dc Omnis controuersia sedata. Albanus post Agamoimi taedem iubet eius a se cretis vitium ab equis quatuor in partes distrahi ac d missi, alios quatuor vivos comburi. Illis tam atrocibus spectaculis visis,quae quotidie edebantur, alij conscientiae stimulis exagitati. alii vel ius innocentiae distisi, ne in tam grauia pericula per fraudes Ec insidias occultorum inimicorum aut inuidorum coniicerentu Mogerenturque per tormenta fateri .quae nunquam commisissent. aut excogit eui. diffugium ex omnibus Belgarum ciuitatibus, atque extorres patriam 5comma bona relin-Quunt at nouae religionis copiae,quae clade illa superiore insigni Hispanos affecerant, cum consistorent e decem mulibus peditum, Jc mille de sexcentis equitibus, nondum castra mutauerant,uniueo iamd regionem incursionibus infestabant, quare missus est eo comes D stainus tribunus cummis cohortibus is Tertium Inlubiu. 5c Dux V ortu cum mille oc lexcetis equitibus Se regulus Amber nardecim cum equitibus quadringentis. accessit&Cepinius Vitellius cum agnam an u nobiliuHispanotum ac Italorum , qui dictus est magister castrorum pro cauo Arem burgensi ad eam expepeditionem. In regione itaque Baia letorum assiduis prope minutis praelijs pugnabatur cum praesid is Grumnetae urbis, quam copiς Nansiensis oblidebant. Erat illa urbs munitissi ina Sc annona Momnibus becti eis apparatibus instructa Hi in paludolo loco ieie agseribus & lossis militatibus vallaverant.qui neq; ab equitatu insestari possient, neque expugnari, nili per luminam difficultatem. sat auditis his tantorum bellorum motibus in finibus Belgarum M Germaniae, mittit nuntiatum diansiensi vi arma deponat. Secus facienti proponit penam perduellionis Ludovicus rei pondet se non pota istud facere, nisi ptius lactus esset certior Aurantius frater,caeterique principes omnes laederati ad quos illus factum pertinebat, quos pollicet ut se breui certiores facturum. Postea uniuerium tuum exercitum. qui constabat c sexdecim millibus armatorum partim mercenariorum , partini transiugarum Belgarum in duas partes diuidit. Vtraque pars non . procul a Gruninga consedit. duo natur quotidie, ut dixi leuibus praelijs, in quibus superiores erant plerunque Hilpanae copiae. naureter id quod urbs esset egi e munita rebus omnibus necessarijs, tum virtute comitis Megensis strenue defendebatur. qui erat in praesidiis cum octo cohortibus Germanorum lc mille Hispanis; ineratque Curtius Martinengus dux strenuus crim trecmtis equitibus.erat manis obsidentium t hor ut apparebat, qui multis tormentis concussam urbem amplam dc munitissimam conabantur expirenare.cum nulli bi via aperiretur ad inuaderidum. expectare ut sponte dederentu miserat insulsum.magnis prςiertim copiis Hispanoru in finibus Belgii existetibus.Cepinius cotra omiu studio copias contrahit.cum suis Gruningam acceduo; ut ei viis inde hostibus Obsessos liberaret. Albanus omnibus rebus necessariis comparandis intentus, insidiis in Opportuna loca distribum, petit Regis nomine a duce Menapiorum, ut inquatuor e tuis oppidi, Hupana praesidia admitterentur, ne Rab diti possent cum hostilius conlpirare. illud quamvis durum videbatur Duci. potentiocis principis arbitrio iba oppida committere, cum Reges in alienis occupandis non seruent ad unguem plerunq; aequitatem. pro quibus etiam ougnant, inhilq; inceri ius sit quam regum voluntas in regnis de imperiis praesertim, ac munitionibus restituendis; tamen quia non posset Vel si maxime vellet. ingentibus copiis resistere, quod armato Albano non erat tutum negate, concedit. His munitis conitituit Albanus exire in apertum, hostes collatis signis. si aliter non posset. eiicere e Beleio, direptis igitur oppidis . coniuratotum sum addictis ac munitis Hispanis praesidiis , constructu pontibus de litaribus apud Molduccla iuni ad copias aduersiis hostem traiiciendas iter capit cum de cena ad septem cohortibus peditum Hispanorii, ut cum suis vatibus aliis coniungerentur. Postea transit in regionem Menapior um cotendens ad urbem N i megam amplam 5e opulentam, cum iusti stet Moldii cchii antequam diicederet edictum promulgari adque litionem spectan .quod idem iuit initium tam a tum calamitarum proin algatum est α Atuacuti. Ac in alias urbibus nemine contradicente. vel resonante. Enimucro dum variis in locis Gallis hinc a regiis copiis . inde ab Ugonottis res i lis modo parantur. modosecertatur. quod et sic tan finibus Belgarum. visi sunt tres loles invide Theodosia liue Casta ut vocant, non procul a Bosporo vel cimerus. angustiis, atque an inbuersa regione Icapezuntia. quod accidit hora tuti diei cinio sereno oc claro, cum arcu iupra hos qui ad tres horax perduratur,deinde alius ad orient .alius ad Occasium recessit, tertius lolitum cuseium per auens peruenit lolito tempore ad occatum . nec multos post dies in eodem corii loco hora quarta noctis ima in crux. m gna quaedam stella, bchana. praeter omnem crinsulitatem 1 plendentia. tam crux: dc stella. rutili minus luna lucerent, quς ad auroram usque perduratum . illud variem miratum ivit ab iis, qui rerum futurarum te conlectores eise profitebantur . nam portendi deuast tionem impetii, Turcatum pleraque vaticinabantur. interea Ugonorii urbem amplam S opulentam Beau is per insidias capere nituntur, cum paulaum multa eorum catholicinum nomi e i

448쪽

Liber Decimus nonus. 6 I s

: grederentur. sed re patuesacta omnes ingressi trucidantur. quo tempore gubernator portus Santonum Gernacius regulus cum exiisset ad quaedam negotia, velletque in urbem reuerti cum cohorte. peditum ad urbis praesidia, excluditur ab urbanis Ugonottis, cum profiterentur se sine exteris praesidiis Regi posse urbem defendere. at Parisienses quod Germanarum copiarum aduentum in castra . nonottorum intelligerent, veriti ne vires omnes Lutetiam conuerterentur commeatum deserunt in urbem,ramque in locis opportunis ibssis Ac nouis aggeribus muniunt. Condeus autem vi suae coinpiet commodius cammetarentur, quia non in sestabatur 1 regiis, illas in plures partes distribuit cui ple ad Oilicertam, siue oderam eum phalange constitisset . nec procul ab ea Andetotius cumraitris, Se Amidas cum duobus millibus equitum Sciatilione suo oppido. poli captum Blesiacum. . quod oppidum se Condςo necessario dedidit,saluis praesidijs Sc impedimentis .cum ciues decem mili lia nummum dedissem ne diriperentur. captus est paulopost AE neas Pius Ierini cum suo equitatu stationem habet, qui locus erat principis cuiusdam Ugonotii. nam cum duos e primariis oppidi cepisset AEneas postridie ante lucem affuit e castris Condaeanis oppidi resulus cum mille &quingentis restris. qui totam noctem equitauerant, qui castestum ingressi Wsis 1 decim galciatis Pij. multisque captis ipsum quoque capiunt post diuturnam defensionem. captus est oc tribunus rat-turum a vicario Pii, qui paulo post ex vulnere accepto obiit. nec multo post accedentiburs nouis auxiiijs regiis oppidum recuperatur sugatis Condeanis. multa leuia certamina propinquis his exercitibus committebantur,cum modo ad lio , modo ad illos victoria inclinaret .at regina quoniam inter resios proceles natum esse in castris non nihil controuersiae intelligere mi etiam insidias ia)Andientem filium patefactas mi decreuit accedere in castra. ut his tantis rebus aliquam moderati onem adhibereLCondcus ad eam Odum Colignium mittitiqui Card. fuerat Sciatilioneus. cum aliis quibusdam proceribus ut cum ea ageretur de pace: qui no n valde atum responsum ac Ieruiit,qirod parum videtur papem optare. qui re am benignitatem noluissent admittere. ad eam opinionem impulerant regem ingentia Pacisientium promissa, cum populus decies centena millia nummum M amplius in bellicos tum plus obtulisset, at clerico, ordo octies centena millia. multique alii principes obtulissent auxilia. censebat etiam hostem Regis non posse tot copiis alendis sufficere, cum plures mille M qu ingentis rat tris confiigissent in castra regia.& multa auxilia e Germania a regi is expectarentur, respondent denuo repetentibus pacem legationibus nolle regem quidqua de pace audi-xe, nisi una esset religio in uniuella Gallia, unus rex. unum genus te mutile fortasse fore ut legatio nes Lutetiam accederent ad colloquium Regis Olus cum reliquis legationibus ea Lutetiam comitat ut compositis discordiis castrensibus, atque procul ab urbe subsistens regium responsum expectat .at Condeus interea veritus si a regiis copiis opprimeretur ne non pateret locus ad exitum e Gallia satis commodus. decernit contendere ad loca maritima ut daretur traiectus in Britanniam Arari fluuio traiecto per pontem apud Sciatilionum Genabum versus iter facit. huic cum vellet resistere Augusto nometanus,qtii transitum custodiebat,auentum sane Sc atrox praelium committitur multis utrinque risis. vi tamen Condaeus penetrauit cum haberet octo'equitum millia, ac viginti de tria peditum,quas copias regiae maiores paulomst sequebantur. Vmnotti deinde Chiatres urbem non ignobilem de opulentam. multi Hile fit mis praesidiis communitam Obsidione cingsit. Ac sex bellicis tormentis concunut ita cum negotium nimis apparuisset dilficile ob virtutem detens oriri relinquitur audiebatur in de pace legationes a Rege cui legatio destinati sunt sex e J3cerib. primatiis.adue dabat ut huie paci legatio pontificia de Hispana cu nu Paucta fuisset castra regia multis auxiliis, qdi, bat certissima victoria ita p spe pacis Emanib. Regis extorqueri. sed rex bc regina ob insigne caritate annone dicebat se no pol se ςas aut ib. audire tot lametationes lubditor u populoria, aut regionueuersiones factae simi igitur induciae in viginti&quinq; dies, atq; pax ita coclusa. i. vir ne arma de Pre Regi, ponat, neq; catholici quos volet. a vi intra viginti de quatuor noras Ugonotti arma deponat post Gallieuveo pace publicatam. 3 ut illo tu raim. de Germani exeat intra viginti dies e tegno,qua via a Rege decet notu .netur. ne Honotti scitantur pacis beneficio nisi restitutis omnibus locis quς tenent regiae oboclientiae. s exercitationes religionis relinquetur pro edicto pacificationis nulla ex parte coarctatae. ε Nobilibus conciones concedentur in suis domibus, neque in prouincia eas petem, nisi in Mirandolo. Quod ad stipendia restrorum, ipsi numerabunt quadringenta nummum millia, relinitu Rex, septiligenta millia nimirum, non soluet nisi quo breuiore tempore poterit. s ut rex mille equites. Ec sex millia peditum ordinarios apud se retineat. 9 Rex praeterea declarat quod eos vult quod bonos . de fideles subditos existimabit obliteatis e memoria omnibus insidiis sibi paratis. Murbium oppidorumq; captiuitate cςdibus subditorum, incendiis temploru ac domorum, exactis tributis de monens regiis adulteratis, quos in gratiam reci piti permittitq; Vt bonis perfidiantur pacato, cum tuum asilinum populum ad pacem Bc concordiam ac tranqui m velit perducereues quoniam venerat in suspicionem Codaeus dum copiae dimittuntur po hi scriptiones per quaedam delata, ne sibi. pararentur insidiae. petit a Rege, & comitiis, ut Genebu sibi aa tutelam concederetur dum rex externos milites exceptis Heluetus emitteret e regno, cum ipse rati ros esset emissi trus. atq; pro Genabo Blesiacum illi conceditur a comitiis.cum principes factionis ad salutandum regem accessissent. data est opera, ut copiae dim iterentur. promulgatum est pacificationis edictum in uniue

so regno. quod quaedam urbes aegre admiserunti Non tamen fuit sine aliqua controuersia Germami quoniam cum alii Gallicis, alii Codaeanis, nouaeq; religionis partibus magis fauerenti plurimuinter se dissidebant nam ubi Casmirus per regionem volphangi esset transiturus promiserat se si ne xlla offensione illud esse ficturum, sed tamen diripuit, deuastauitq; omnem rcgione pertransiens. conspirauit isitur ad eius rei ultionem cum Gulielmo Duce, qui regiis partibus fauens audebat, ut

449쪽

filius palatini a suscepta expeditione reuocaretur. arma igitur ab his principibus utrinque sumpta

suetum. at Tolos enses nuntium tam molestae pacis qui regium edictum attulerat, suspendio necarunt. sed iam ciuitates oe castella mitituebatitur Regi ubique in Gallia, quod non fiebat sine aliquo Honoriorum tumultu. atque eum rex suos Helvetios haberet procul todiis, quorum erant ad si piem millia, non patiebatur eos longius a se discedere. Codςus intra n li satis fidebat regiis promtibiis. ncque uolebat arma deponere cum multas cohortes equitum de peditum circa s e haberet vete. ra notum. Atraras& iple circa se habet equites de pedites. per quod tempus Lugduni gubernator edictum promulgari iubet ut omnes reiscinatae religionis, ut vocabant,homines, qui habitabant in Vobe ab anno. i 36o. Ad sua bona tuto redeant. naodo quiete N in obedientia regia vitiant. ne armagellent, aut habeat domi praeter enses M pugiones. qui urbem intrantes dent nomina,quo in albo scribantur, Vt artes de uicus 6c domus cuiusque sciretur, qui neque possint conuenire, neque luam religionem exercere iii bpςna capitis&Omnium bonorum. ubique arma tractabamur interea, atq; baque adaugebamur presidia, omnelque urbes tumultuabantur, quae pro edicto Honotiosa,

mittere reculabant . ea res fecit ut tardius Condeus loca quaedam Regi restitueret, Scin primis Montem Albanu. Arecomicos Pessulu siue Mompoteretu .cu etia Lutetie 5c Rothomagi de in aliis locis non ulli Ugonotti lint caeli vel direpti. Lutetiae, vel cotra qua erat imperata. cocionatores catholici plurimu invehebatur in autores ta fedae pacis. ibernia quonia tumultuati apparebat paulatim, missus est cu potestate pror ia praefectus Heliciis Sydneus cotiliarius q vel antea pluerat. n1 Ibernii tametsi bellicosi lum .dc rerum nouatum cupidi suopte ingenio, tamen quia nulla haberent tormen- . ita, nullosque apparatus bellicos. tacite sistat reprelli. Germani principes auditis Hornes M Agamoi, Cφ Πδ tu coibus, mitifice tristantur. lugubres vestes induunt. C diuiti causa comitia indicimi lo- idilatar d. niam Agrippinensem, quae urbs est in regione Ubioru in ripa Rheni fluminis sit a. decernitur in in t

orite Aei millia, quia amini anguinem principum lubditor tum Impetio de affinitate vel kdere cum iot ,

montii. pilncipibus coniunctorum saeuitum esset, tanta, iniurias multas novise serendas conquerebantiar. seque excitabant inuicem easdem calamitates omnibus imminere, nisi mature occurratur. Non vi

deri ita Aga montium fuisse antinaduersum, cum facultates innocentes, nulliusque sceleris conscienusellis cic innocentibus filiolis . intereptae tam inhumaniter, sique admiserrimam paupertate psummam auatit iam deiecti. Minis crudele esse filios innocentes luere peccata parentum scelerat inrum, nedum innoceatium. ac lationes fuisse confictas, ut per hanc simulationem Albanus suam auaritiam oc ingluuiem expleret. nullam liuile tantum scelus Agamontii quam quod esset inuisus , Aloano de opulentus,nimisque se illi considenter aedidisset. teros principes Ze priuatos aut de eratione trucidatos ella, aut per limulationem ad hoc icelus Aga montii occultandum. sic addictum esse scelerii celus. His tot lamentarionibus de coiitumeliis in Albanum decernitur omnibus sustra. gim cetae Agamotu esse incisceda. Na Saxoruli Dux Dines Palatinus R hen i Mocotiaeusq; de alii electores animum statim adiiciunt ad equitatum peditatumque conscribendum . nam triginta peditu, limeraea ob leptem multum millia decreta sunt. Nansientis ad Gueiungam. ut diximus, castrametatus ab H, morie Aga spanis In testatur conantibus abbatiam quandam recogno cere. initur inimi tum praelium, cum Naa

Ru siensis copiς vellentit et parantes impedire. na parabant Hispani super cratib. p paludes s traiice tre. Vt equitatus etiam ruto pertransiret . increbrescebat autem leue praelium ita ut collocatis qui mgenti, icloperiariis in inlidus Belgae Nansienses in qtubuidam domibus. Se super ponte ducente ad tabbatiam, bis in fugam sitiat verti ceciderunt e Nansiensib plures ducentis, ex Hispanis decem. Ludo ulcus cum sentiret numerum suorum ita paulatim absumi. idque fieri inutiliter . mittit praeconem it ad epintum, qui nuntiaret sibi Optimum videri ut quam citi iii me sine diuturna regionis de ista . . tione cui uicunque illa tutura sit victoria, finis illi bello imponeretur: quare se facultatem facere, sin vesit, de totali imma belli dinaicandi. Respons uni est nolidum esse, sed cito suturam huiusce rei Opportunitatem. expectabat enim adhuc Albanum. Aurantius cum est et apud Coloniam cum vibginta oc quatiror vexilli vpeditu in , dc inule de octingentis equitibus ita auxit animu comitis Uadem

oui gensis ut ille Bergam tuam urbem ingtellas praetidia a Megensi ina posita eiecerit. quo facto indigi Mos Albanus mutit Saneium Lond niuiti cum Tertio Inlubrum. de multis bellios tormentis a vi bem rccuperandam. Comite eiecto viri Regis nomine occupatur, ac praesidia imponii tur. His iita actis Gueningam vellus properat explicatis vexillis. cum pauca tormenta essent in castris Hispa nis, iussa iunt quaedam attrahi Meelinia in fines Busaterorum Oim bellicis apparatibus. Jc lintres couch. ad pontes faciendos. Vbi Albanus cum copijs Gueningam ac iit. hostes conmatio abscedunt ab ablutta. Ieque in quandam munitionem recipiunt, de impedimenta Empedemum versiis mittunt. Pol bidie acies idem iter faciunt quas Hispanus com iso toti praelio insequitur. Nansienses. ponlcs Omnes a tergo vel concremant vel reicii dunt,cum multa ellant traiici eda flumina quae im pediebant equitalum quominus inlequeretur sic Nansienses pie icillatum. noctisque beneficiolunt prolectς. Albanus comita prosectione holtitim castraliaetatur ib: de iri ad Gueninga, ubi prius holio conleverant. postero die motis castris relictis mille de textantis equitibus Gueningae in prae 1 tuus, hollem ad Sectoton vlque paguin insequitur. relic us est equitatus quo fieret exercitus expe diuor, cum illa regio non valde Iu equitatui accommodata propter frequentiam fossarum de cinpiam ceni quod plurimum eli inique in illis finibus. ibi lubstitit per biduum, cum ne dissipatos hinites inuadaer, quos contemna cogi obatos occoniunctos cupiebat profligare omnes viro praelio. taut intelligereth captiuisqii Od esset hostis consilium. Interim nuntiatur Albano hostes ad pagum Hiem mingam colligi, quo magnas numerus equitum ac peditum auxiliariorum accesserat. Nam mum excitatum erat Odium apud illos populos ad aeti Hispanos, ut omnes tanquam ad com

450쪽

Liber Decimus nonus. Ir

mune incendium totius Se Bedii Sc Germaniae extinguendum undique cum armis conuenirent. copii Ni Flibebat enim in castris iam Nansiensis quindecim millia peditum Sc mille equites, praeter illud, sensi, . et in finibus Augustae aliisq; Germaniae locis assidue summa diligetia eo latus Sc peditatus colligebatur. Nansiensis cum hiscopi js Amasio fluuio a tergo relicto, qui ortus e montibus Melibocis no procul ab oppido Pli leo in mare deuoluitur consedit in loco tam munito ibisarum, lacunamqι Amisiu, Lbeneficio, ut castra essent omnino ineipugnabilia, cum possent Hispanae copiae in altissimo limo ubique demergi. si conarentur illa in dete. 1 latere habent Emdemum oppidum opuletissimum. plut imumque faciens ad res bellicas, unde multi lintres suppeditabantur ad convehendas res necessatias. Ibi statutum est ut expectarentur auxilia quae adducturus erat Aurantius. nam Comes Empedemi quindecim cohortes colligebat, Dux Saxonum Lant grauius, Argentoratum, Francis r-dium, liberae ciuitates aliae laederatae pecuniam de copias suppeditabant. Pollicentur in quatuor meas es stipendiorum vadimonia, quae Cal. Septembris intelligantu r. concessa est illa prouincia regulo Clius deluc statio, ut lexdecim cohortes peditum Sc tria millia equitum colligeret Filius Ducis Ves .lonum colligit duo millia equitum ab alijs tribunis ad oppidum Careenam collecta sunt duo equi. tum, tria peditum millia. multis alijs in locis Germaniae ingentes copiae colligebantur, cum neque T. ex his solis partibus malum Albano immineret, sed etiam e Britannia. cum etiam inde subsidia Na- siesibus copijs pararetur.Na si sigetat illuce Belgio collegerat tria millia peditu. suggerut pecunia in stipedia,qiti bona ecclesiastica ibi possideretarma coempta lunt,& sex tormenta bellica.conducta

sunt quinque Britannica nauigia.quibus copiae traijcerentur in fines Busaterorum cum his accedulcirciter octoginta nobiles Britanni. at Hispanus orator cognitis his motibus bellicorum apparatuuin insula, accedit ad reginam.docet inter conditiones pacis nanc etiam contineri, ne armalcri exterosci insula aduersus Philippum Regem exire pateretur. fit edictum nequis armatus exeat. fit vanum edictam, quod arma ante illud paulatim fuerant transuecta. comes etiam Suaretem burgensis ma. gno studio colligit duo millia peditum te octingentos equites. quibus vires Nansiensis comitis adaugeret. sic Albanus dum per illam seueritatem conatur caeterorum animos deterrere atque turgentes seditiones breuissime extinguere crabrones irritavit,ic ius atque atrocius excitat incendium.

nam putabat concutiendis facibus se1itionum ignem extinctum iri, cum tamen magis irritaretur Scsuccenderetur. nam certe quide viri nobiles vel impietatis vel perduellionis res pum edi sunt etiam grauius.quam vulgus 6c i3nobile cum grauius peccent, ut reris autores improbitatis, sed tamen id cum moderatione quadam facere conuenit. Quod si in alterutram partem peccandum sit, modo ne sit extremum praestat per nimiam clementiam, quim per nimiam crudelitatem peccare. δε- pienter itaque fit a Venetis in impios 3c seditiosos: non enim prius occidunt, quam obitinatis 5 mos inuenerint, neque tamen necant palam erudelitatem publice profitentes, ut fit 1 barbaris, sed clam, qaia contenti iunt sceleratos e medio tollere nullis ereptis facultatibus innocenti familiae. Neque lane pontifices istud faciunt Rome. nisi immane aliquod se inusitatum commissium sit facinus

vi vivos de paulatim comburant, quo lentiant pςnaes atrociores,cum nimis appareat inhumanum,

sed hi vel suspendio puniunt, vel viunt post suspendium a ficultatibus abstinentes. Nam illa atro. Moderaso Gla suppliciorum quanto maior fuerit, tanto vehementius impetitam multitudinem in salias hae p cior reses impellit, at non deterret, commovetque misericordiam, si constantiam impiorum, vel potius in anam pertinaciam inuenerit. Albanus auditis his tot belli eis apparatibus ab oppido Sobio tere- butta iis . mo. Vbi consederat,castra mouet, Redenumque accedit, quod hostes initio eius belli oceae auerant, ibique castra ponit, ac munitionem erigit. Tertia dein se vis ilia castrametatur ad c is ale R iis emum in ripa flaminis, ubi hostes etiam prius consederant. erat ibi potis peram plus, ubi Albanus reliquit cohortem Germanorum quia hostes non possent nisi ea diffugere res eo denique redacta erat, ut via ad salutem necessatio fetro Se virtute esset Nansiensibus copiis aperienda his ita statutis hostem versus castra mouet qui distabat circiter decem milliariae cupiens Albanus cognoscere quo in statures essent Nansiensis, mittit Sanctum Abulensem cum triginta selopetiariis equitibus ad captiuos siciendos, quod neque equitatus posset propius accedere, neque per exploratores quidquam sciretur. redijt cum captiuis Abulenus. Albanus delecto loco ad pugnam praemittit cratum icto peti nos equites Sancto se Monteio ducibus ad hostem ad minutum praelium prouocandum. lubet hi. liarium Rometum tequi cum quingentis selopetiariis. mittit nost hos Sanctum Londo tum cum mille suopetiariis, quos iubet sequi aleigo duo vexilla catapliractorum equitum ducibus Caesere Mnaaga Sc Curtio Martinengo. Hispanae copiae iussae sunt consistere. neque discedere iniussae, qui bus praeerat Con aluus Bracamontius de Alpnonsas Ulloa post Hispanas copias sex Germanorum cohorres itint constitutae, quas bubsequebantur quindecim vexilla vassonu in .le se eenirequites galaau Hae copiae ita luccedebant. quia propter angustias locorum ita iter alicubi utrinque arctabatut obcenum, ut no plures septe a ston te possent procedere. qui primi ad leue certamen profecti sunt. qudia alii pilantes ac dissipatos procul a castris inueniunt pontes 5c transitus devastantes. ne His a. nipos mitratisite. initur eue pretium. Nansienses coguntur intra reparationes se ad tormenta re-ripere. se enim Belge Nansiensis instincti paratique erant. Habebant a latere fluuium Amasium. a tergo casale, ubi duae acies peditum talistiterant, de magna ala equitum leuiorum . saristarum a ui, Deso ram egi re erat armatus . tamque dectit E instructa acies, ut omnino apparet et formidabilis. siensium in

Mopellarii prius dissipati praelium instaurant. nouisque subsidiis accedentibus sciomitariorum structio. aciebus stremi e resistunx Sanctus satissas postulatum mittit ad Albanii, quod vellet hostes spe victoriae dissi dii tibi, obtinetur. cupiebat Albanus illos trahi in frequentiores selopetrartas Sc instri i- istorum Hili morum aciem. ac larissas, quibus cedentibus clam siccedebant Gecinam id vallones de

equitatus

SEARCH

MENU NAVIGATION