장음표시 사용
411쪽
dus, qui 3cautoritate, Sc peritia rei militaris prestaret; qua re videbatur effici xt opibus. ε amoritate prςstantis Imperatoris plurimum adiuuarentur, non parumque virium sibi aia iungerent,ci nemo illum facile contemneret ut paris autoritatis, sed omne genus obsequii, de reuerentiae praesta retur. interim iubetur pecunia , quae collecta fuerit, in communi Ictimo osseruari, donec imperator eligeretur. 5 in opportuna negotia distribuerctur. statutum est praetcrea ut omnes ad mutuam defensionem tenerentur, si quis E coniuratis esset in sestatus, quod fieret mature collectis copiis, neque ullum auxilii genus prςtet mitteretur; quoniam in unius ac singul'rum salute omnium reliquorum salus clam videretur contineri. sed enim cum nuntiatum esset quatuor equitum , duodecim peditum millia ablHenrico Vestinum Duce colligi ad nutum Margheritae, quae Mipia copias colligebat, delecti sunt Blederodensis regulus, Se Ludovicus Nansienus, lembu gius, oc Arem burgius comites, qui Margheritam commonefacerent de iis Omnibus quae in San-
moi vie ie H,um, Illi cum multos Rederatos secum haberent, iussi sunt non in
ironianis comitiis filissent decreta. redi Bruxellas, quia non videbantur admittendae legationes cum tanto comitum numeroi grauiter serentes resista Margherita Atuacutum iter conuertunt. Agamontium, de Aurantium principes certiores faciunt quid in comitiis statutum decretumque sit. sed quoniam ita succresce rent in dies ubique seditionum semina, videreturque timendum cssene ad arma veniretur, Ma gherita iubet edictum fieri ae promulgati Bruxellis, nequis de rebus nouis loqueretur, Per quod tio admissi. Venia concedebatur omnium commiiuorum et rurum, modo ne denuo committerentur. Permisit con ones haberi extra urbem, sicuti coeptum suerat, donec a statibus cius prouinciae deo tum esset, quid iure fieri oporteret. sic antiquis eorum legibus non abrogatis res silentio prope est inuoluta. Omnium vero consensu tam ciuium, quam Margheritae institutum est suadente Aurantio ut octo tribuni militum ducentos pedites singulatim conscriberent omnes Atu acuti natos, qui iurarent se fidem Philippo Regi struaturos. neque in rebus ad resigionem spectantibus se implicarium . Quod si contiouersia aliqua accidisset, se neminem magis protecturos, ac neque verbi neque armis ros illas aggressuros. Sed neque ita tamen populorum Belgicarumque nationum animi quieti aut tranquilli esse videbantur, cum his pactionibus non satis fidei haberetur vel credulitatis maxime autem omnium locorum suspiciones huiusmodi Batauorum regionem inuas criant, qui quo sedarentur, reuocatur necessario Aurantius gubernator, eo prosectus. Atu acuteni caues, quia Bataui desiderantes Aurantium illum poposcerunt a Massilier ira, cognita magnitudi ne beneficiorum,dccommodotum, qus praesentia eius principis adportaret, praesentes Bria et lis petunt a Massilierita ne is discedat Atu acuto. sed cum magis, magisque in dies a Batauorum pinpulis flagitaretur, quod illa regio plurimum eius presentia. de iudicio indigeret, nectae luit ad B tauos denique accedere. fluctuabat maxime omnium Belgicarum ciuitatum Ualentiana Nerui VM rum metropolis, quae prorsus abiecit omnem regiam obedientiam, cum se liberam velle ii iis legi- ' bus vivere profiteretur. illa de causa Maigherita Norchemium regulum cum viginti, Ac duabus cohortibus peditum, Ac quingentis equitibus mittit, cum quibus copiis aliquo pacto urbem imgrederetur . At Nervii visis copiis vel elonginquo, ad arma repente conclament rota ur . ro
pulus, S ciues uniuersi mira alacritate arma capessunt. exitur. leue praelium commillitur, non
nulli utrinque Caeduntur. Sed quoniam nouis auxiliis undique confluentibus vires hostium minime formidabiles xidebantur Nerviis, Marsherita viginti cohortes peditum denuo colliSit, quo uires coniungeret cum aliis copiis prioribus'. ut autem res appareret agi legitime , im perat per publicum edictum illam urbem pronunciati perduellionis ream ad rebellem Philippi Regis. Interdicit commerci x. aeris alieni abolitionem statuit si quid illis deberetur. 'bir liquae copiae in agrum Nerviorum irrupissent, statim obuia quaeque populari ae succendere diperunt malicia demoliri. armenta abigere, capere, praedati . at obsessi. oc ipsi praedabundi in limstem Impetum faciunt. commeatuum quantum possunt in urbem important . omnia ad dimtu ruam obsidionem pro viribus comparant. tormenta varii generis naulta super moenibus 'in
hoste na diriguntur . obsidentes impetunt. omni studio infestant. Foederati ubi iam obsideri Valentianam intelligunt, mittunt subsidio duodecim cohortes peditum, quod ubi significatum est Norchemio per exploratores, procedit obuiam non procul a Basano urbe cum tribus cohor tibus peditum, & equitatu Contegit , Possu utique regulorum ac si io , commissaque acri pia vestatara gna. M trucidatis circiter duobus millibus, & quingentis e subsidiariis reliquos in sugam ue
obsessat stunt. Valentiana praesidia audito dii eou equitatus exeunt in reliquas copias, e quibus mul'tos trucidant. ac tormenta quedani capiunt. Committebantur vero caedes variis tu locis, iis quidem. & milites qui erant in hybernis Lille ad trecento, agrestes obtruncant, M Daganum apcedens equitatus circiter octmgentos trucidauit. Nam cum Basanum undis seditionem stuctua re diceretur, Norchemius eo quam citillime conuolat . urbem ingressus arma popularibus adimit . quosdam luspendio punit . firma praesidia imponit. duodecim cohortes peditum per Oc olitam portam oppiduli admittit . ad obsidionem Valentianae redit. redeunti fiunt obuii Nervii quidam ex urbe egredi . commisso minuto praelio sane atroci multis caesis reliquos inenariis in Urbem Includit. tentoria erigit. missis, Maggeribus militaribus castra cingit, ut copiae ab Vrbanis tormentis protegeremur. iubet muralia tormenta trahi, quae dum accederent, ciues ad deditionem sollicitat . promittit veniam commissorum eriorum Regio nomine. sed stustra illud fiebat, qui putarent se diutius serre pol se obsidionem, ad quam facilitarem omne genus hominum armis tractandis ineptum ex urbe excludi inr.led iam iii ierat annus sexagesimus septimus post
6 7. mille,x quingent in In episcopus Leodiensis, qui hac ipsa de causa Hageluu oppidum obsidebat
412쪽
bit cum tribus millibus peditu. Si trecentis equitibus, aedi uerberans nonnullis tormentis illud dolus conditionibus in deditionem accepit , V i certa pecunia in bellicos sumptus dissolueretur. iiii stililuui Ut templa publicis sumptibus reficeremur,quae Brent de uastata.Vt in poster si catholice viveretur. oppidum ca' At Margherita quoniam non procul ab Atuacuto circiter duo millia haereticorum conled ille intel ptum ligeret auce Filontio. mittit regulum Bellonacensem ad illos opprimendos. qui ubi primam ad illunumerum excreuissent, domos de p alatia. dc prox lina quaeq; continuo diripiunt. oia arma inuenta capiunt, bc campestria quaedam tormenta Bellonacensis acceptis trecentis sciomitariis e Bruxelle sibus praesidia in duabus cohortibus e Ripelmonda, has uires coniungit cum quingentis equitibus, de aliarum locorum praesidiis exceptis. at nouae religionis homines circiter ad quartum lapident ab Atuacuto castrametati certiores facti de iisque striiebantur, fossas castrenses ducunt non procul a Mola,quo se receperant ab ea parte unde timebatur equitatus quod fit per totam noctem. postridie pius ventum est. initur leve praelium .equiratus irrumpens ea ubi nullae erant fossae castrenses. hς reticos cedit.multi obtruncatur. multi thffocantur in fluvio. alii capti statim de proximis arboribus suspenduntur.sic Filontii copiae breui deletae lunt interea Valentiana magna ui tormentoria vigin- Ualentia tinimirum muralibus cu ingenti strepitu. 6c stagore diverberatur. Muri prosternutur, aperiunturq; οφος in ad ingressiun quare ciues cum arctius quotidie obliderentur. n i ulla spes appareret subsidiorum, inter te de rebus urbanis ac bellorum eue tu communicant.Visum est pres a re ut saluis adhuc rebus saluti Oium cosuleretur, quam ut diuturna fame, rerumq; cium penuria amicti in manus hostium venirent cum magno capitis periculo. Mittunt igitur hora sere quinta noctis, qui suppliciter Mar-pheritae clementiam implorarent cum iam oeni preciosiorem supellectilem in duo templa copor lassent, quam concremarem, si inclementem hostem nanciscerentur quia essent sugituri expeditissimi per oppositam portam illi, per quam catholici ingrederemur. Margherita proponit has conditiones deditionis; Ut arcem liceret excitare Vt sex millibus peditum menstrua stipendia dissolueret. videtur duodecim obsides donec ea perficiantur. Sic Norchemius urbem ingressus primum firma praesidia imponit. mox cogit conciones relinqui. odi ministros ac principes ciuitatis in vincula conii 'citi illa Valentiane urbis munitissime expugnatione ita consternati sunt animi hominum nouaer ligionis, ut oppidulu Samarobrigae illa audita statim aufugientia praesidia res iuuerint, arcemq, pate tam regiis militibus ad eam recuperanda missis deseruerint. Nec multo post Traiectentes relicia dc ipsi ciues noua religione, qua suerant.co plexi sese regiis copiis dediderant. Quae du fiunt in finibus u Ebibri Belgarum, Nicolaus Pitilianensis Comes impetrata libera adeundae R nae iacultate accedit ad re' ii in Eris, d. 1 pondend5 ad acerbissimas accusationes de fide integritateq; christiam. apud Pontificem, quibus miti, elimi vehementer urgebatur. in Cyrno cum assidue pugnaretur modo his, modo illis fortuna belli arride- natione, te, deligitur summus eius belli Imperator Raphael Iustinianus a Genue sibi , qui statim in insulam Raphaes I cum magno globo militum traiicit. Dein prosectus primu cium Urcinium crebris incursionibus stinian sit in sinat agrum Bastellegae oppidi, oppidumq: ipsum obsidet oppidani ubi diutius hostiu Genuensia LIM, I p molestiam serre non possent, petunt suppetias a Sampetro.qui cu trecentis sciopetranis, Ee uiginti- quinq; equitibus statim eo contendit. Iustinianus re per exploratores cognita circiter sexaginta equii I ' 'te sciomitarios centum locat in insidiis. ubi Sampetru uidet pr edente cu equitibus, inca impetu famnes ui 1
sitit. committitur prςlium non leve. certatur acerrime. Sampetrus denique cognitus a Michaele Aila Mielia te in selo Dornano fratre M oris invaditur. ventum est cominus ad enses stricto . modo caesim, -- pu gelo Dornactim certatur magno studio. saepius utrinq; instauratur pugnae ad extremum multis utrinq; caden- no caesiis. tibus in eo certamine Sampetrus uirtute equitatus superatur ac trucidatur, cuius filius fuga te serua sipem morauit. eius caput Genua delatu est, Ic publicu l pecta tu virili et sae ciuitati in foro positum fuit Sana pe M imas vir inauditae crudelitatis ac feritatis,quippe qui x et leuissima de caiis avxore. d filios ex ea luic pios sua manu iugulauerit, praeter alia multa quae comisit in bello. sic Dornatius perduellionis reux occisis crudelissimo hoste patriae ab evlio redit postliminio. in Pannonia vero Caesar antequam m. gnouisset morte Solimam, Georgiij HolIbtutii legatu ad Soli manu Imperatore Turcaru inserat, qui dicebatur Byzantium contendere. led cum rumor postea inualuisset mortuum esse Soli manu , Hossolutus Iulio na redire coactus est. atq; obuius fit in itinere Selimo Eantiu cis magna part inpiam procedenti. Obtinuit ut nouu i myeratore videret, at non etia alloqueretur, quia diceret Mahometus illii missum fuisse orato te ad Soli manu, post cuius obitu non pol Iet legitime agere curo ceti Imperatoremisi vel ipsemet, vel alius nouus eligeretur. Hic ubi Taurumnia accessisset Caratanti in compedibus esse intelligit Iulς p sectum. utitur omni diligentia. vlesi alloqueretur quod ramo obtinere non potuit. desiperata facultate colloquii queritur pelliteras Caaarinus se omni spe subsidiorum destitutum obsidionem per septuaginta dies sustinitisse, 6c grauissime tame tunc aegrotas se. non accedentibus promissis auxiliis necessaria fecisse deditionei Rogat ut fiat permutatio restituto pro ne praesecto Albae regalis. Meti se in uincula donec causa crinita sit. rogat haec omnia ad Caesarem deserti. Erat illud facile a Cesare impetraturus, nisi grauisnam Turcarum acculationes a ud Selimum eius consilium infregissent. Nam querebantur alii nares eius iussu suis crudeliter abscissas. alii sitis propinquis aures, alii suos coniunclos lacrymabantur crudelissime siris se abeo iu- . . gulatos, atque multa alia pio ferebant Getarini crudelitatis genera, qua saepius usus fuisset in Turcas. per hane crudelitatis, de tot dei ictorum in Turcas commemorationem effectum est ut Seli- duci bis mus commotus illum arbitrio iniuriis affectorum concesserit ac donauerit. Turcae uas vinatium multis acutissimis lauis ita transfigunt, ut peracutae cuspides , dc acumina interius penetraret i cita fias ubique . nudum Caetarinum includunt. de loco sublimi praecipitem deuoluunt, atque ita imo mors eris j qucnt, ut visam inter atroci iluna tormentasiment. at prisectus Albae regalis quamuis mu ita millia lusim. nummum
413쪽
nummum obtul isset pro redemptione, tamen immunis Caesaris iussit dimissiis est. & in tutum locum adductus. Suendi us auctis copiis exierat in apertum, ut diximus,&Zatuar oppidum natu ra, Sc arte. Ec omnibus rebus munitum praeterquam firmis praesidiis, obsidebat, quod erat cuiusdam
purpurati perpetui hostis Cς saris, εcautoris atque consultoris vel potius alumni inimicitiae inter Caelarem. 6c Transylvanum. Ille ubi se obsideri sentit,ciam per noclem exit ex oppido, quod cum concuteretur diligenter, oc obsideretur arctissime intra paucos dies venit in potestatem Sirendii seruata uita, oc impedimentis praesidiorum. Uxor purpurati de ipsa cum supellectile dimittitur,ra Rar in quam non'atrocius saeuitum, suod minime gloriosum duxerit strenuo auci saeuirem imbecilr UR' lum, de imbelle genus muliebre. sed enim Byzantii bellum rursus indicitur aduersus Caesarem in Pannoniam; at equitatus non poterat colligi, quia multi equi perierant superiore anno in bello Pannonico, nisi per summas dissicultates. Accessit his de Persarum tumultus, qui magnus fiebat. quoniam Selimus non modo pacem cum eo Rege non confirmauerat sed etiam miserat Postulatu spolia Baiazeti fratris. qui Soli mani hortatu fuerat necatus apud ipsum regem. oratori ad illa repo tenda misso, quia paulo arrogantius pro Turcica temeritate uisus esset loqui,ad caeterorum contixistia, a b. ptum, iussu ipsius Regis nasus, dc aures deciduntur atque ita deturpato ubi ad fines uenisset suos caneum Rise putamputatur purpurato Turca ita iubente. Sic ubi bellici apparatus Turcarum per has dissicul- mutilati. tates euanuissent, aut certe frigidius fierent, Caesar ratus non irritandum esse potentissimum hoste iam prope dormientem, uniuersam vim belli conuertit in Transylvanum,quare quinque tribunos Sueuos mittit ad colligendas copias . comparantur de lintres ad eas in agrum Tyrolensem traiicie das, Sc deliguntur tormentorum magistri ad usum castrorum quae cit Turcς fieri intelligerent, non idem ceperunt consilium; sed multa millia in unum conuenientia incursiones faciunt in agrum
larianum. Canisam usque procurrentia multa capiunt animalia. multos mortales abducunt in mi serrimam seruitutem. Ut vero Caesarianorum impetus. 8c ardor hebetaretur metu imminentis sibi periculi, Zc refraenaretur; Parinus, Ec Graeciae purpurati Buzantio properant in Pannoniam magnis itineribus cum multis millibus armatorum . illuc proseat munitionem non procul ab Agna eri gunt,atque quo animi Cesarianorum abducerentur ab illa munitione impedienda. conuerter - turque ad res sibi magis necessarias. Vedes oppidum munitissimum in finibus agri Pannonici posi- l. tum obsident. Quae dum fierent a Turcis in Pannonia, noui tumultus pullularunt an Germania , - , . non sine magna cius prouincie perturbatione, quia Io. Federicus Feseriei Vinariensis filius Ducis euisti, iri iis Saxonum olim electoris nolui uel esuis finibus eiicere Grompactum virum Saxonem, ierocem si, reti, eii, bellicarum rerum peritissimum, qui ab incunabulis prupe militauerat cum multis homtificis contu, perduel- ditionibus, at seditiosum, bc parum recti consilii. Hune. dc alios quosdam rebelles Imperii, qu: alionis. esse intra suos fines pateretur Federicus. dc ipse perduellionis reus publice pronuntiatur. Gromminus quia certa pecunia sibi debebatur ab episcopo Artauriensi. curat ut ea sibi numeraretur. - ius causa venerat e Gallia in Germaniam. sed episcopus non modo non curat numerandam, veru etiam bona Grompachi quae essent Artauri, iubet proscribi. Grompactus indignatus copias collectas in episcopum educit. non solium recuperat adempta, sed etiam principatum ac vitam adimit eplicopo. cum illa de causa indignatos animos . Ac insensos quorundam Germanorum haberet, a quibus insidiae semper essent timendae, ducebat sibi necessarias esse frequentes corporis custodias. id sibi non erat difficile propter existimationem, quam sibi maximam apud multos compara uerat. at enim cum in postremis Augustanis comitiis esset decretum imperatore Ferdinando, nequis ammererum deret copias conlcribere aut colligere milites stib pena perduellionis, Grompachus non m os uos eo mitioru milites non dimisit, sed etiam nouos duces in uuasat stipendiis, profitebaturque leuelle quosdam August βψ populos ab Imperio oppressos vendicare in libertatem illud estici dicebatur adiutore deri per ψ occulta quaedam consilia, sed presertim quia putabatur Celar multa promisit se Germanis ante qua eligetetur Imperator lpectantia ad religionem.quae postea non seruauit. illa de causa put tur quibdam consulto excitasse illud bellum, ut probabiliter distrahi viderentur a serendis et uxiliis . cum ita Celaris odium dux ille in se concitasset, omnium principum suffragiis denuo decernitur in Augi stanis commis Imperatore Maximiliano vi perduellionis reus habeatur cu omnibus illi; . qui cius partibus studerent. decernitur, ut in eos animaduertatur, tanquam in seditiosos homines. oc paciso .es,i si quieti que communis euersores. Grompachus suas vires adauget. in oppidum Pederici Gottam tan . - serecipit. ad munitionem reparationesque animum conuertit . fit ad haec omnia intrepidus, seque spe subsidiorum confirmat. at Augustus elector magno equitum peditumque numero summa celeritate collecto, multisque acceptis undique auxiliis a Germanis principibus, qui non aequo ana mo res gellas i petiores tuli Sendatque nollent eo contemptus imperatoriam dignitatem uniciam prope totius Germaniae ornamentum deduci, ut vel inuito Caesare perduellionis rei essent intra fines Impetii. oppidum obsidet. in illud, ubi posita essent castra non procul a maenibus mssis. Maggeribus militaribus munita. tormenta diriguntur, ante quae tria ingentia propugnacula terra a excitantur. super his diriguntur tormenta in oppidum moenia magno impetu concutiunturqua i c. ta6rp. draginta muralibus. Hic tantus bellorum ardor fecit, ut quatuor tribuni, decenturiones non pau- eo necisum. ci, quibus Grompachus maxime iidebat, & cuius opibus res eius plurimum nitebatur, 3cciues eius
oppidi rebus suis diligenter consideratis.desciverint. nam prosecto visum est immane facinus si exulis desensionem susici perent aduersus tanta initia bellorum, cum bellum ipsi aduersus imperium essent suscepturi, ad quod seser etiam sex millia equitum. Sc triginta peditum vexilla misisset. Mittunt hi, qui te excusiarent apud Caesiarem . profitentur se esse 5e lare Imperii desensiores, at non histes, quod clam euectum est. Perunt veniam quod arma susceperint, cum istud stalsent iurati .ac
414쪽
nescientes aduersus quem bellum gereretur. se credidisse suum principem Federicum defendere. non oppugnare imperium . sed radicibus, oc initiis belli diligentius altiusque consideratis se cognouisse quod ab imperii desensioribus obsiderentur. se malle rebelles arbitrio electoris vinctos tria re quam tanta cum ignominia bellum diutius protrahere. accipiuntur igitur ingratiam Caesaris hisce conditionibus,rivit facultates, honor integer his oblinis ieruaretur,modo oppidulum, urbe, Zevinctos rebelles traderent. His de omnibus factus certior est Augustus. Ioannes Pedericus sistutus, at Grompachus vinctus traditus est. ne Grompachus venenum caperet,quod semper secum har bebat. Patefactae sunt portae Augusto. exeunt Germani pedites, atque omnes ab electoris copiis e spoliantur . principes eius factionis, dc coniurationis omnes sunt in vincula coniecti,& ad grauiora
a supplicia reseruati. inter quos fuit Panglier, Gulielmus Scili inius, de Albertus Stonius. arcis prμο- dia his rebus cognitis Augusto statim se dedunt eodem die. sic breui extincta sunt semina eius Ge t manici incendii. Suendius post Zamaris oppidi deditionem signa conuellit ad expugnandum oppidum Monetiam.quod crebris ictibus diverberat per quatriduum.atquedisruptis moenibus ad imgressum, cum iamiam esset invasurus, oppidani mrtunam belli minime expectandam rati cuncta ar Abitrio Suendii concedunt'. ingressus Suendi us quadringentos Pannones cum simplici veste di i mittit, impositisque praesidiis ad expugnandum. Itustium oppidum contendit. In Sarmatarum 'regione rursus res sane non erant multo pacatiores, quoniam Scythς ac Tur , & Mysi in Darda: niam de Tauroscytharum regionem, quae parent Poloniae Regi, maximas, & mrmidabiles incursio. Des fecerunt. circiter mille pagos concremant, & multa oppida ad Leopolim vique procurrentes. obuia quaeque serto ac igni populantur. multis trucidatis multos Iuleruitutem abducunt. at cum po 14. Palatinum Buta obsidere conarentur, assiciuntur ab eo non ignobili clade relictis etiam duodecim sekitarum muralibus tormentis. quippe qui ad suos fines iam tredecim equitum millia collegisset. Mysi intra sitos fines redeuntes maxima damna inferunt illi regioni. His calamitatibus acceptis habentur cinmitia in Lituania. Pollicentur multa armatorum millia Polono Regi si vellet exire aduersus communes hostes. Elector munitionibus Federici ita potitus. iubet eas omnes euerti. multa avehit tormenta multos bellicos apparatus. omnia propugnacula isto adaequat. deinde G tompactus datus orompacti est tortoribus puniendus cui vivo in quainor partes dissecto palpitans cor e pectore evulsum osten mori. ditur, Mori admouetur. Io. Federicus te excusat quod vel inuitus ad eam defensionem veneficiis sit compulsus lea tamen iubetur in carcerem detrudi, & mox in arcem Pomonii datur asseruandus. multis principibus pro eius Litute C sare togantibus rei pontum est non Moeabsiurdum si muli zum errorum nune uno tempore peniteret. reliqui participes coniurationis multis tormet octi m. nexibus excruciati vitam denique conclusere. erat illud bellum magnum dispendium Caesari allaturuin.nisi electoris ducis Saxonum.& reliquorum principum liberalitas.qui Bicurgium siue Eris Comitia Biciam conuenerant ad comitia habita deferendis auxiliis Caesari aduersus Turcas, Caesarem ipsumscii gu. suis sumptibus sublevassent. Augustus victoriam consecutus atque triumphans de rebellibus ad exprimendam magnitudinem leticis curauit imprimendam pecuniam argenteam eum inscripti ne ; Tandem bona causa triumphat. Caesar postmodo vatia comitia suis indicit. Primum Arsis Comitia Ar nam siue Brunam, deinde Troppam. ubi fierent petitiones, dc Tonium Sc Casurgium. decerni. 'i' tur Arsiendivi mille M ducenti equites concederentur pro nobilitate, quos Caelar mitteret quocu-que placuisset: at nobilitas uniuersa fines tueretur. Ut decimus quisque Caesari militaret Ut e mil- deeieci. 'le nummis prouentus, duodecim darentur Caesari. Ut in singula vata vinaria vel vino plena vel cerriisia certa pecunia pro magnitudine vaχrum ditatueretur. illud cum prius statutum fuisset Arsienae, mox Troppae nut confirmatum . Madditi equites trecenti. Caesar deinde cum magna pompa accedit Casurgium ubi postulantur in comitiis auxilia trium annorum vim unumiserantur quae Pecunia in loco tuto affertiaretur,ne veniret in cuiusquam potestate, nisi cum exercitus esset adue
ius Turcas comparandus. Ita demum decernitur in Casurgientibus comitiis, ut biennii tantum cerusias solueretur fari hoc pacto, ut singulae domus sub ditione principum vel procerum vel nobiliu; de sacerdotum, dimidium talari in annum soluerent, praeter publica balnea, tuguria pastorum. Scinas fabrorum. Arto gae domus. imperatoriaeque potestati subiectae in tertia parte Boemiς tres talams singulae dissolverem ' singuli parochi singularum urbium, pagorum, castellorum. centum
Cruciatos. cultores nouem cruciatos . seruidc mercenarii omners,quartam partem talari .Hebraeis acdiei inio certus numerus pecuniς soluendae indicitur, sed impuberibus tamen minor numerus. si ν vero Caesar iple aduersus Turcas militaret, quid e millium talarorum haberet prouentum equbir tem armatum suis sumptibus inqiratuor menses aleret ad Caesaris custodiam:omnesq; Caesari pro' suis facultatibus per has opportunitates opem serrent. Ut istud ipsum efficeretur si opus esset quin. decim principatus regni Boemiae tuerit Ut qui in millium talarorum haberet prouenrum, equite l. aleret praedictis conditionibus . Ut decimus quisque peditem suppeditaret,aut ipse militaret. Hς em, piae instructiatur aduectus Turcicas vires de indignationem Transylvani,qui serebat aegerrime . . r. Cais expugnationem, quod oppidum elset munitissimum, plurimumque utile rebus bellicis, cum s ea transitus pateret nolisari Poloniam, ubi opus esset accipere auxilia Sarmatarumatque illo oppii Godeupato non possent accipi nisi per summas dissicultates, quia oporteret transitum fieri per 1 Mysiam inseriorem. Suendius Monoia potitus per deditionem ad Ilustium obsidendum ca- Itulli obsi l stra mouerat quod oppidum rebus Caesarianis non minus commodi, hosti non minus detrimenti. dio. erat allaturtim. Quae dum fiunt in Pannonia, Caesarmoardo redeunte Buzantio re iniecta, qui initas fuerativi ageret de pace, denuo ad idem ne tium deligit Antonium Uerantium episcopum
uiatia ,de Milarapacium in autoniate in gnea vitet Parm eo ob eloquennam.&aruum liberalium
415쪽
Iiberalium peritos, atque multorum idiomatum gnaros. Hi cum multo magnificoque comitatu Buzantium properant. Sed quoniam Suendius fines ramaoniae,&Transylvaniae infestabat. neqtie hostem tuto dormire patiebatur, apparebat omnis spes pacis, Sc concordiae abrumpi, quia Traiilylvanus tanto acritas Selimum aduersus Cesarem ad arma suscipienda sollicitaturus apparebat magno conatu propter imminens periculum totius Transylvanie amittendς; idcirco purpuratus Cutiensis legationes de pace Byzantium proficisci intelligens rogat Caesarem per literas, ut copias. M. Suendium ab Ilustii obsidione reuocet, quo commodius agi possit de pace. Ridiculum cile donec pacis, &amicitiς reconciliandae ratio quaeritur , semina spargere odis, de uaimicitis, si quis post pacem conclusam Byzantii occupauerit . at ex altera parie consultat qui fieri ponet ut rebus Traniylvani periclitantibus consuleretur. Caesar interim nullam conuocandorum comitiorum diligentiam praetermittit. habentur mitia Pannonum Possonii, in quibus post multas querelas proce rum aduersus prςsectos praesidiorum decernitur communi omnium contensu ut centum de qui Comi ia Pos quaginta coronatorum millia, qui sunt aurei nummi, distatuerentur Caesari, quae pecunia ita φυω. i. ligeretur. in singulas sessiones agrestium bini talari dissoluantur, que singulς iubentur duodecim dierum operam concedere munitionibus vel excitandis vel reficiendis. scuti necessarium vitum e set in illis finibus . illis autem annis, quibus nulla habentur comitia, res ad dimidium perducta intelligeretur. contra, statutum est ut Caesar mitteret suos procuratores Pannones, & Germanos ad ad viranque ripam Danubii, qui bona usurpata a ministris praesectisque Caerarianis recognosceret. qui prius Iegitimis dominis predia restituerent. quique in eos animaduerterent qui furta. rapinas. latrocinia commisissent, ut celarent molestiae latrociniorum, quibus incole eorum locorum am-due vexabantur . Vt inusitata, & extraordinaria tributa a Suendio imposita in vasa vinaria. & in capita belluarum tollerentur. Vt Pannonibus, quoniam intra Noricos fines non admittuntur, noque in alias prouincias, liceret ubes atque castella redimere a rege Pannonum . quae Brent illi data pignori. Vt Caesar praesecturas Gelesiasticas concederet uiris Pannonibus. qui uisi essent idonei illis muniis. VtCςsar si castella Pannonum 1 Transylvano recuperasset, eaque vellet ipse retinere, alibi prioribus dominis tantundem rependeret. Vt nobiliores. qui centum agrestibus hominibus imperarent, decem equites praeberent ubi Caesar ipse exiret ad bellum, dc octo pedites. At ii dux iuni. mus cum Imperio rei militaris mitteretur pro ipso Caesare, daretur dimidium. sic igitur octo pedi tum decem equitum millia sunt in comitiis Polionii designata. Caesar ut tot populorum lamenta tionibus fieret satis, animiq; multis iniuriis praesectorum in subsidiis placarentur. in multos praetectos, qui inania stipendia surripiςbant animaduertit: quod genus ossicii tametsi magis spectabat ad ius belli, tamen visum est lamentationum causia opportune fieri, quare plurimum animi populorum sunt deliniti. Animaduertit etiam in quoidam Possonii, qui ninus audacter in pontificiam autoritatem multa turpia emittebant. Privat dignitate nonnullos ministros, qui ab ecclesia cathoilica dissesitirent. Iubet senatum eius urbis Caeci rem sequi per ilennitatem corporis Christi, quod anno prςterito non fuerat iactum. inde post paulo ex illa urbe discedit. N0n cessabatur tamen in Transylvania per idem tempus cum arma ubique in ea prouincia ci Numisnarent, quamuis Curtensis purpuratus simulans pacem non esse desperadam Caesari munex Miam quedam miserit, qui rogauit ut Germanos in praesidiis habet et pro Pannonibus in illis finibus, ne pax ab illis ut nimis auidis praedae.& natura intensis Turcico nomini abrumperetur. cum Germani tranquilliore miti reque sint insenio. his subiungit se capitis supplicium propositurum i cientibus incursiones. sed eum reliqui duces neque promisissent, neque seruarent hoc iustitutum in Transylvania, posteaqua Suendi us luas copias contraxit Casiouiam, ut pax componςretur. TransylvanuS exit in apertum cuomnibus copus, quibuscunque potuit. Ruuar&Balnea oppida recuperat, qui dicitur.de Rivulus dominorum. quae iam hiennitIna saerant viri tuo Suendii capta, qua uire mihi vitii sunt Tur non dissimiles lupo Aei ico, qui iacturus pace cumpastore canem perpetuum hostem, omniumque pactionum turbatorem obiidem poposcit. yerumtamen Ruber vicarius Suendii vir prς clarus ac strenuus in triligens quantum valea celeritas in omnibus rebus bellicis ,repente egreditur Ca uia. cum mille dc quingentis Pannonibus multibus, tribus millibus equitum Germanorum, duobus millibus peditum ac magii a parte praesidiorum T cei,dcsachmaris in hos impetum facinomnes prope trucidat. Risitat vi capit. Rivulum recuperat, quia disrupta ame propter vim ignis inpuluerem tormentarium sorte collapsi , qui aderat iii dicas oppor; uni res paratus . iacili ac sus, patuit . ςj si sunt multi ς defensoribus, non tamen sine aliqua clade Cesarianorum. Tinisci pu im ratus tolerea non procul a Vmundria incursiones facit. oppida quedam capit per deditionem. castellorum praesidia contra pactiones, Miura deditionis obtrunca'tur a quibusdam Tirmis. quisag Ie seruare conati sitnt, e pugna in teruitutem capiuntur. Pu puxatus tantum Iceleris, x peri, die non serendulo ratus in omnes illos Turcas accerrime animad extit, qui contra pactiones, Ecdaia sitatem, . tam fidςm in miseros captiuo senI. illud fiebat a Turcis non tantum probitans causa, quam. tum ut animos caeterorum praesidiorum pili cςrent ad stella d taeda,cum starent promiis a seruarii
atque ut arbitrareptur reuiu : ς integerrimae hostis fidei sec edere. quam arbitho fallacis, ac lincertae belli Brtune. Nam pecuniam captiui priter liberipi liberalit r largitur purpRrat
stes demonstrat spmuericordia in rum calamitatum esse commotum, rquod facinus tam egregium Clementia tanquam inustiarum in hostes praecipue diliciis religioni , plurimum laues csui secutus est apua lTurcarum. suos, & exteros milite . nemo enim virtutem non laudat amat. Byzantii pacis nes'tium non sine multa dissicultate tractatur, ε confirmaturus, nisi haec tria ei sent
416쪽
in ingeret. Ne colonos insessaret, ac certos fines ne transgrederetur. Utque dii ona unitissimi oppida in finibus solo aequaret ac deleret. Nam tametsi multa erat in his difficultas, tamen Turcarum procerum ita consequebatur studia . ut videretur componi polle quia nimis dorum apparebat aduersus durissimae ceruicis imperatorem frustra tempus absumere , de aduerinsus arma , quae toties sibi' mina experti ement. respiciebant uutem magis ad res Melitenses quoniam somnio similes bi videbatur quod illa parua insula tantum sortitudinis, tantumque
peritiae rei bessicae lis beret, ut potentissimam classem, totque tormentorum vires , tantos in signum copiarum impetus, tot praestantissimorum ducum ingenia retudisset . Aurantius rothus Batauorum mira dexteritate compositis singulari prudentia redic Atuacilium , quo etiam Bredet ensis cum magna coniuratorum manu , at non sine maina Marghei hae trepidatio; ne, quae prςsidia Bruxellarum adauxit . atque nonnullos ex aulica consucinnide , tanquam 'suspectos in exilium mittit. Ut autem periculum iacet et fidei Boederodensis reguli, nomine Philippi Regis ab eo petit Oppidum Vianam , qui resipondit χ'nosse coincedete, cum eius neminem dominum pGter seipsiam cognosceret, & neque illud esset intra regiam ditionem. captus eius amittendae suspicione continuo illuc aduolat egressus'Atu acuto contra omnium suorum sententiam , qui plurimum eius praesentia confirmabantur, at Disce Maςfestio , qui nouae religionis partibus studebat, copiae ingressae fuerant Atuacutum , quo illa' ciuitas opti mis praesidiis aduertius Philippicas vites esset firmata. Dicebantur enim p cipuae autoritatis principes eius sectionis esse hi, Gulielmus Nansiensis , uti diatiam est . Ludosiiciasque eius frater , comites Ag.imomius de Horneus , hi enim partim ut nouam religionem introducerent. partim ut quaesitionem deuitarent dicti sunt animos Belgarum sollicitarie ad mimiam dese sionem . ubique iam pullulabant seditionum, nouaeque religionis semina te tumultiis; atque cuni prius viderentur in vitum conspirame haeretici , ut qui unum genu ς nouae religionis e lent amplexuri, post modo, quod maximum detrimentum fuit luis rebus . in plures lectas sunt dioisi , cum alij Caluin istarum, alii consessionis Augustanς, alij anabastitatiun i alii Imitatorum nomine magis laetarentur. Sed enim nihil est sapienti magis optandum quam vi ahi mi hostium sint diuisi x inter te distracti, eum vel lamina seditumum inter illog si fieri possit laetenda sint i sin autem saltem suspicioniam, eam vel tenuis suspieio iacile vel laederationes di soluat, vel saltem faciat subrigidas ac titudinatev. Tantam religionum varietatem principes
eius regionis intuiti, quod existimarem conferre etiam Iems negotiis ut res placarentur. Me. cliniam conueniunt ut ageretur de rebus componendis . conuenerunt ad ea comitia Comites Aga montius, Mastellius, Aris us, AurantiuR HOrneus, Amiras, Hoc stratius, Ni una taenii de alii complures . quibuscum miliaeuissicultates in componendis rebus se offerrem. Scilcitatum est missum Margheritam an placeret suam sententiam regiamque enucleare, quae ad conditiones &quaestionem l pectaret. his responsum est esse illam Regis dc Marthetitae senteiretiam nihil vecomponi possiet, nisi haec seruatentur ab omnibus Belgis, quae dicta sunt. atque hineesse imatu tibi ira ipsius Regis sententiam . . Vt populi scilicet haereticas conciones, ii otiamque resisti eri desererent. Ut arma deponerent. Utvrbes atque oppida admitterent praesidia, qtiaeeunque Marigherita voluisset. Ut qui errauiment per sex menses ne punirentur, post quod spatium res et e te. 1etuata arbitrio Maighemae. illud responsum uniuersana spem pacis prorsus delauit, quare corniblia Mech liniae lol uta sunt sine ullo decreto, eum praesertim tumultus ad Atua tum excitarem non aspernandus. Nam Tololansis regulus Caluin istarum desensor non procul ab Attiacuto copias colligebat, quo conoenerant plures mille dc quingemis armatis. Margia et ita summa celerita te mille pedites dc centum equites mittit antequam numerus augeatur hostium ac succresceret cum noua auxiliorum manus quotidie accederet haereticis, ini petat lamina bellorum surgentia dc lactentia ad huc, ut ita dicam , excindere dc conculcare. At quoniam Tomacentes ita ire quentibiis eladibus essent debilitati, plurimumque virium percrebras calamitates fuisset diminibrum, clam Nortam ius teguluS introductis per oppidulum, quod Regis nomine tenebatur. nouem cohortibus lectisti moriam peditum in quosdam administros deautores nouae religionis' acriter animaduertiti quos, potitiis rerum fine controuersia ac nemine repugnante extremis supti cus affecit. missae sunt ad Margherita interea Valenticns lcgationes quae agerent de conditionibus pacis, sed cum arctius in dies obsidereretur, succresceremque copiae regiς. neque ulla subessiet suspi oo subsidiorum, nihil actum est . atque quoniam graui alii pplicia ubiq; nouam religionem complectentibus imminere putabamur, accidit non in Uno loco tantum Belgatum ut matronae ac muli
res cuiusuis conditionis infantes in templa baptizandos obtulerint, quamuis de more noue religionis fulment a patribus baptizati, quod etiam fit ita procurante Ramegemio, Quae quod erauia acciderent 'deratis, prolati sunt libelli, in quibus querebamur heretici sibi prorni Tamum cumatem a gubern atrice & nobilibus aurei velletis non seruati, cum prohiberentur sub pena cadi. tis nouam religionem exercere . questi sunt de calamitatibus illatis suis lociis, qtii obsidebantur de infantibus rebaptizatis, de multis qui metu suppliciorum patriam de coniuges & liberos di-nularant. de Valetit sane miseriis maioribus quam unquam ab hostibiis passi sint, de militibus
quibuς totii in Belgium repitaur.a quibus ciues ubiq; miserrime expilarentur, de opprimerentur malin i pli nil ut exegissem usq; aduersus vel vibanitatem vel humanitate. ille libellus cum delerte ut ad GDbernatricem omnino non potuit audientiam obtinere, cum ira in re tranquilli ratem Belgii consistere profiterentur, si sibi seruarentur promissa, sin autem inultas lamita es tu i in finibus minabantur. quod si fieri vel et milite dimittat. at guberitatrix cu instaretur ut ibellum Κλ admitte et,
viana opp.a Bredero delapetita.
417쪽
seditio nuta Atua es, rei compos
admitteret.eo lecto demum respondet illi qui obtulera , se nescire qui sint conquerentes aut illi nobiles quibus satis iactu non sit,cu obliterata quaestion e dc edictis, ac proposita omnibus securitate, vii ieie o aiuqilotidie regiae letuantia. se mira i nouam religione fuisse conceuam eos censere quod Omnia quae de sciscerent ab auita teligione essent coptra tuam sententia & regia naeos qui rem hui modi aut cocedant aut ςomplectam ut sibi videri publicae quietis perturbatores. nowtuisse in tuu animii illud cadere, cu etia magistratibus per hac nouiraleuru auionias a matur, ocretia villitas minuatur, & Omnis squitas 1 libuet latur. se illud taxirime serae auod haec ia talia, ta 'neraria sibi attribuatur cu illa per huiusmodi simulatione usurpetur, quae texdmnino ausu uoi ii quiete si vindicaturus. oportete de iis magistratib. has querelas destire, qui ta abluma ceu inent. vi opportuna remedia adhibetetur, sita laxa lateq; patetia verbi concessioni addidissent. his obiicit cociones haereticas in urbes introductas, quare digna secuta snt noullo tu supplicia quod teplasnta quibusda deuastata, ς iotmeta bellica sint oportata ab incitata plebe per alloria temeritate,& capti bellici apparatus, quod regii magistratus excussi snt: urbes regia occupata. in acie sub signis militaribus exietini minati sint clade regiis ministris, omnibusq; catholicis, atq; ipsi gubernatri te pia, cenobia loca sacra & publica vel priuata nobilita sint succeta. omnia prolpectare ut ex interce.
ptis literis patuit, vel ad Regis ipsius profligatione. quod si velint se ab his in aductum Regis Donati, animos vulgi a pristina persuasone reuocet. vi milites dimittatur, gladiusq; e manibus mamru magistratuu o torqueatur, Omnibus patere quo ea petitio tedat his tumultibus auditis postulatu est per literas regias ut principes Belgat si couocarentur, qui iurarent se Dde cathoum Romana, obedientia ipsi Regi praestitutos quod facile secet ut equites aurei velleris illud tinctu talis nobiles derati omnes iussu comitis Agamoniij qui etia scripsit ad principes ciuitatu Fladriae ut haereticae cinciones dimitteretur,quod ipsum praesens postmodo procurauit nulla tamen ratio posuit res pro 'sus sedare, cu vatiae seditiones in dies alibi pullulat et na copiae quς ex Olanda & Telanda accellerat sederat Oi ii aucte quotidie accessione nouam viri u agru An tu erriesibus siritim si vexat,direptionali.& incendiis populantur, tepta & loca sacra expilut a stabat illi signu cos pirationi scandas Vulponas paleis annexas,ut eiusde sectae comites in bello dignosceletur MargheritUr ossandia Ambivantaria I cnetrotuq satrapa cu nonullis cohortibus peditu & turmis equitu repete e praeudijs I groru M plandrie accersiis obuia mittit.illos inopinatos. ac nihil tale suspicates summo in ne adoratur, commissaqi pugna adostrouillam agri Atua tensis pagum magna vi itute ac setii tudii te inuadentiu primo impetu per multos obtruncanti reliquos in fugam vertit ac dissipat ex illis qui iugerunt e praelio alii in Scalde fluuio petieruti alii in priuatis domibus exusti. pauci iugale seruaru 3t audita suorum clade Caluin istae Atuacutenses erant illis ope latuitA iam ad arma tota urbe conclamarat. Sed cu portae clausae essent, quas Agamontius & Hocstratius praesecti urbis iusserat oc ludi Kocurri tur ad ponte qui e menibus ad ulteriore parae fossae pei ueniebat.isso quoq; inciso reperto lato lut
re perciti sunt. ut Oino Atua tum occupare decreuerint obuiu que ex aduersariis trucidales, Ut in fuga vertetes. iat impetu ad arma ubiqi coclamatur ut breuissimo teporis spatio ad quaru ordo cim millia armatorii & iis tu Λ oes areas vibis oppleuerint atq; occupauerint. Primia omni u portas Vrbis, datiesqi capi ut post plateas. inde occupat tormeta. Trahunt in dat eas circiter viginti sine cotrouersia, ea res inopinata per lata celeritate catholicis accidisset. firmatur statu uturq; tormeta in via quada que Qilis duplicibus sς piutur L cartis pro vallo vilitur. stitia ut vigilias diligetistiora ubi magnus numerus exere uisset.nutios miti ut ad senatu fgnificates se velle illud palatiu ubi seira. tus habetetur. in qno multa erat tormeta & bellici apparatus. resposu est senatu velle palatiu detendere qua bre extracta sunt tormeta etia in platea palatii cu magno armatorsi globo, qui platea illa Dccupatui. at Auratius accepta catholi tu sentetia & resposci conatur inser ambas iactiones re coponere, quae certe nullo pacto couenire poteraticu hqreiici ta absurda postularet, ut omnis quies nilla autoritasq; catholicorii tolletetur &aholiretur. Petebat enim ne ullis sacerdotibus in urbe esse liceret. Ne iacta munia celebraten LVt catholici teneretur eos adiuuare si sorte obsideretur. Ne in pediretur quominus posiet copias colligere Vt ad illotu tutela & securitate &ad urbis eustodia duodecim tribuni decolioties co scriberetur. Nequa externa praesidia ut admitteretur.Vt claues ut bis pones illos asserualetur. Agamonitus noluit promittere se illos esse defensulsi, nisi cu esset Atu acuti. uo iis seruaret utique promissa suis ent ad r. Cal. Septebris anno superiore. se curat uim ne in Oaretur .cocedit vi decernatur duodecim tribuni ac mil ites maiori edi parte nouae religionis. ne ma
gistra tus aliqua ex parte nullaretur.Vt liceret sacerdotib. esse in urbe cocluditur,ac sacra munia celebraret.ut claues essent penes Agamoti si sic enim res coposita est his coditioni b deinde hortatur sarmatos ad arma deponeda. pollicet postridie mane se ditiora publice lecturu.At. n. ubi cognouisset hos decreuissetano sacerdotes eiicere eorsiqi bona in publicu redisere monet Germanos. Osterlinos.& Italos ac His panos, ut arma parare qd fit intra duaria horaru spatiu. erat. n.ad retinendam concordia ut dictu est, hae copiae collectae. erant Itali & Hispani sexcenti. Ostolini Germani. Belgae urbani. alii': catholici quingenti supra quatuor millia . Senatus mercenarii octingenti, omnes accedebant ad sex millia armatorum. Aurantius ubi tot copias se habere intel ligit, iam parui facit haereticorum vires; qui cognitis copiis Aurantii rogant per .nuntios, ut res compositae intelligam tur. ille se dissolem primum simulat ad has petitiones, quia honestissimae conditiones sint rete. . Verumtamen ut pacis potius. quam helli cupidus in sua patria praesertim Cttitisse appareat, ita rem componit. Vt duodecim duces siue tribuni deleantur, ac tormenta suis locis renitum-tur . sic intra duarum horarum spatium omnia tranquilla pacataque apparuerunt. Mirum autem
fuit tantum tumultum sine illa nota sanguinis pro .suisse tam breui consopitum. Post has
418쪽
ita paratra remtrouersias istuna belli alteram opportunitatem euertendae urbis, aut certe in id clade a ficiende continuo attulit. siquidem cum armati constitissent septingenti pedites Hispani. Itali, Lutitani. iamq; occupassent qua Caluinistis erat trant eundum. Caluiniit e statuunt non priores arma deponet ne victi videremur si sele inermes armatis concrederem. at Catholici armati nequesbi quidem illud facere honcitis iram esse contendebantisi ad horum libitum pirotes arma deponerent. conuenientibus his itaque turius apparebat res ad pugnam spectare.Denique datur illi id in unus Mario Cardoin t videret nequid detrimenti urbs caperet .qui iubet in amplissimas edes ita-Ioso omnes armato; catholicos ingredi nullis armis depositis. hos ibi clauiis uuia is detines, d nec illi per transeant. Rebus ita Atu acuti per sum Irin Auram ii Mariiq; prudentiam compositis mista sunt legitiones Bluxella ad Margheritam, quae illam de omnibus rebus facerent certiorem. Missus est postea Marius de comm H stratius ad Margheritam ad res componendas, quod nem-tium ita concluditur. Ut conciones. omniaque nouae religionis mania coelarent. Ut quantum Comnoctio placuisset Margheritς praesidiorum admitteretur.Ut nequis insessaretur religionis causa. nisi Phili in renua. pus rex aliter decreuillet. His ita statutis Marsherita ipla Atua tum accedit prςmisto Massellio instituto gubernatore cum sexdeci in vexillis peditum, ubi cum magia I pompa excepta est. apparuit in illa urbe olim storen issima te frequenti magna solitudo. quia militi nullo expectato i udicio st, mulo conicientiae eiecti ante eiu I aduentum lotum verterant. Aulautius quia Ma sellius Atua Au nutu cuti suffectus esset guberi ratot tam repente nulla habita sui ratione, quod eius aut otitatem sulpe
ctam haberet Mirgaerita mutationem illam rerum grauissime tulit. his accessit quod Margherbia simulauit se vel se ut omnes procero eius prouinciae iuramento altringerentur se defensuros partes Philippicis ii ne 'la exceptione . at Aurantius respondit se iam pridem iurasse in omnibus obtemperaturam esse Regi, quaecum patri jς legibus Belgitum consentirent. Qua l siquid aduersus patriae priuilegia moliretur. primum iuramentum nullum erat intelligen sum contra aequitatem valere, nedum secundum . illa igitur indignatione,quod ita fuisset e praelectura repete deiectus. commotus ciam exit ex urbe Atuacuto ignara Margherita cum multis nobilibus. primum adit Bredam . . . oppidum, inde in Batavos, inde in Germaniam penetrat. Interea Amsterdamum oppidum MVtana admittunt in praesidia sex cohortes Germanorum, atque in fidem a Margherita recipium . - '' 'tur, cum oppidani se coactos dicerent a Boederodensibus praetidia accepisse. redierunt in eius mu- 'lieris amicitiam diali quaedam urbe de castella traiectus Molis siue Matricinium Sc Bolduchi uni. quae antea tumultuabantur. Reliqua erat Batauorum regio. quae a Brederodensi cum magnis copiis assiduE licitabatur ad defensionem. Margherita ideirco No emium regulum iubet copias cum Megetaeoniungere eam prouinciam liberare. Bredero leniis non e sectandas has vires ratus greges M, uxore Sc bonis omnibus suis nauigiis impositis ad oppidum Bramum maritimum in finibus Germa fustiniae appellit euius tamen amici cu tardiores tuissent nauibus conscendendis. rapti laetunt. his cognitis praesidia munitionis Uiana mittunt, qui agerent de deditione cum Henrico Duce Bransticen si Viam rapta. atque arbitrio eius se dediderunt Margherita dueem Veisonum mittit ad illud oppidum accipiemdum . de quo multa fuit introuersia es Philippus illud esse inrta fines Batavors arbitraretur at Bre detixleus cotedebat sua esse,& ab omni eius Imperio immune. Dux ubi arce Zc urbe occupasset cu ruatis, iubet omniam ςnia, Omnia propugnacula, oes desenuones devastare. euerti, stilo aequari, ite dentio fieti mu uitionibus auderet aduersus rege insurgere Cςtem l .ura,que fuerat os fici ne noue religioliis lolo aequata sunt Atu acuti, Margheri iussu, de materia militibus donata. missς sunt et legationes e Germania.quae peteret nequid molestiae insistetur hominibus Belgis quiestet Auetustanae sellion Is.qui N. libertas cocederetur,na multi coij ciebatur in carcere. His rei su e' nihil fieri posse sine colentu regio Rogati illos principes ne sese redi ad religione spectatibus in Belgio implitaret. nec ua multo post promulgatu fuit edictu Regis nomine ad sed ados oes tumultus qui noue religio ius causa suboriri polset, na rex scripserat se sibi tesseruasse castigatione mimotu vel venia cu nulla fieret in eo mentio illoru quae hactenus suisset comissa erat aut summa haec sere edicti; t. Ut capite plectatur, praeter fit addictione bonoru ut promulsatu anno superiore fuerat,concionatoris nouae rei igi iris cateide poenae addicti sint fauetes quouis modo, aut loca cocedetes, aut coueticula talia adelites pro arbit rio tame Gubernatricis: quaelaturq; nu id curiosi vel armati potius Beerint. iussi iunt et cocionatores subrina suspendii solu vertere. paretes vel domini vel curatores plectam tui eo iudicis arbitrio pro erroribus familiae.quotu coueticuloru accusatores impunitate assequam ruti si legitime in postem vixerint. magistratusq; ae prςtores ad euerteda ea coaeticula inuigilet. a. ut pro edicto anni luperioris es facto tu loco tu expilatores, aut qui flamis si ierint, aut ijs ope retes laqueo preλcetur bonis fisco addictis,qui ab omnibus capi possint. M as magistratuς deduci. impaturq; magistratib. ne ili huiusmodi impune fieri emittat sub pena refici Motu da notu illato. rus aeris locis; quod ipsu munus iniit gittit vicinis ecclei js. s. Ut exercetes ritus nouereligionis mammonia videlicet, bapti sinu. ii 1. suspedio nectitur. quib. feretes auxili si plectaturi arbitrio iud, eis. . Uttiantes notiti ritu catholico intingatur, quotm nota dc dies inalbu reseratur, quo baptisma ceperint. M pate tu nota apud parochos, atq; patetib.q secus secetini pena P arbitrio iudicis inlisa tuti istud si nat more noue relligionis Se lacerdoti Moisereti pς ira capitis .pponatur,& bono: u fisco addictio. obstetrices intra Eq. horas deserat ad ira a gistratus nisi bapti Zetur. iudi pςna ad arbitrium. Vt nullus ludi magister vel publici: vel priuatim iuuet me erudiat niti prius suerit examinatus a delecto ad id magistratu, iuratieritq; in no explanaturia aut plecturu iuxta forma pleri beda dogmata ab re etia Catholica datiata. q sit agreses aut errores docuerint rapitis danetur Se ad lictionis bonori passi in ira P arbitrio imusaturia ad eos miserint. O. Vt Magultatus,ptores, visitatores diligeter tem H
419쪽
decreta omnia de typographis&biblyopolis piomialgata, atq; Obstinati capitis& iacturae honor si
condemnetur,ii sic sint aflueti .alioquin tana extraordinaria tantu plectantur.ae mulcta irrogetur emetibus libros. . Quicsique tribuo subditis regi jsiniussu Regis imposuerit. vel si vitio conterat. Quadruplu restituat. 6e proa; bitrio iudicii demnetur, iami licit si sit per elemosynas aut hum,na officia pauperes allicere ad noua religione . si quis cotulem pecunia ad colligedos milites capite
et ad publica pace perturbanda, idq; sub eade pena. s. Iubentur exules, erones, apost x urbibus excedere. 5c ij priseriim qui ob religione Vencrunt,subsena virgarii aut exilii, :lto metitis. io. Iabentur quicuq; in Belgius iude costaxerui, si sint exules qua primum a ob pena expressa in exiiij literis. sinalii tat,iubentur afferre vitae suae ratione approbationi, Uetatur oes motus de inium; in catholicos besacratos homines sub p a capitis de addictionis fisco bonosa quae omnia suu debitu robur assequ&ur, donec aliud de negotio religionis demtu fuerit. Non tamen diu in ualuerunt haec educta perficere quominus in Omne genus rerulacraru impii hinmines crassati sint,cum saepius etiam varijs in locis plerique tumultuari non destiterint quippeoi Ruremonis sere ad quingenti exicusi sint ex vitae ad concionem hauetitam profecti quibus cum te ad filios de uxores accedere oportere cotenderent fili j dc uxores e menibus sunt demissi. Has rantas vel garei calamitates dc molestias visum est tuae terra poricdere,cii post ingente motu terrae delitatus inusitata pluuiatu steque tia de crebritas iacta sit multo ante Bruxellis, non sine magna mortaliucopsit Alba
Belgium proficisci. Ille paratis copijs in Insilibria, magna militum nobiliumque Hispanorum ma nussipante Barcinone prosectus coicensis triremibus selici usus nauigatione Genuam applicuit. sed cum febris inuasistet illum in ea nauigatione, aliquot dies Genuae commorat ut . monet per literas Cueuam ut iustas copias quam citissime instructas haberet, ne ulla re tardaretur, possetq; iter tu ma celeritate,uti res postulabat,conficere.Cucua statim iubet omnes Hispanos atq: Omnem equitatum Alexandriam Paleariam conuenite, quare Albanus paulo post Astam contendit. bi primum conualuisset, atque ibi recenti iebre detinetur. Hispani dum Albanus conualesceret partim in agro Assensi, partim in agro Montissereati ultra Duriam si iuni stati uallabent; erant enim circiter no uem veteranorum Hispanoru millia,& septem Italorum Allobrosum, ac milleequites leuior galeati. rei bellicae non ignarae copiae, de quadringenii cat phracti eqvites. comparata sunt omnia int rea quae ad facilitatem transitus essem necessaria per Galliam praelertim iter facturis. ne ab Helvetiis ilicosissimo S ierocissimo hominum genere impe ircii iur.Hicdum ad iter se accingit, Margheri taliteras dederat ad Philippum regem. quibu&agnificabat se magnopere vereri ne Albani, Hispano rurnq; aduentus in eos fines onmem quietem, quam ipsa tantis laboribus, tantaq: industria comparanei.sunditus eue iteretici per b*nignitatem δc clementiam platauisse concitatos tumultus tot populo tu. qui si denuo suscitarentur, maximum illud rebus Belgicis futurum incommodum, cum nominus peticuli sit in renouatis, quam in nuper nascetibus ricetibus, aut animis exaceibatis. At Phi-
MUnus e ballius venetus legatus adses unu .
nic vitrui . . innino illud necessariu ducebat. his accessit Ui --bes non vltima cepit non multo post denuo tumultum L Vbi Turcarum nouus imperator iam auquot mentes imperium suscepisset, inmetiantu ndique legationes, quae tuorum principum ninmine letitiam 1ignificarent de gratularent uini quod munus delectus est a senatu Veneto Marinus Caballius xjr clangimus. oc inter Venetos patricios cognitione variarum rerum , domina, opimi praestans qui δί gratularetur pro sus pro imperio, dc antiqtias pacis conditiones. veteremque an stiva cum nouo Imperatore Selimo confirmaret . ad illud facilius impetrandum munus adiungi tur.quod recchtibus imperatoribus honorarivmafferre oratores consueuerunt Hic dum ad iter iis
accingit. Ioaries Micho Hebraeus Sesimo pergratus vir malo promptoque ingenio, qui ad Turei care ligionem ecfecerat per admirabilem quandam talliditatem, facilitatemque ingenii saepius Seli, mum sollicitat aduersus Ducem Naxi e Crii pa familia oriundum, qui erat Dux vigesimus primus eius insilia: ut illi avitum principatum eriperet. Est autem Naxos una e Cycladibus insulta in m
riasigaeo, caeteris omnibus Cycladibus amplitudine & fertilitate praestans, inter Parum celebrem ob antiqua marmora oc Myconen, cu facile se coniecuturu arbitraretur ut illo duce eiecto, ipse principalii obimeter quod etiam euenit illud Acile erat persuadere novo Imperatori rerum omnuam Imperatoriar u satis adhuc imperito, Sc amico, dc ad quod vel ipsa utilitas adhortabatur, cum insula possideretur a Christiano resulo, cuius vires omnino no esset fi midadae, neq; etia Turci dignitatis videretur pati hoste prope intra suos fines imperare.ad illud inuitabat et de filio ipsius Ducis maledicta.& obiurgationes qui eniq; obtinuit ut Dux ille ex imperio istulς eiiceretur,am ipse i eius
locis sufficeretur. Accedit igitur ad ea insula occuplaacu imperatoria autoritate quod iaciter Turcatu studia etia,qui erant in imul obtinuit: quino satis inuo animo serebat eius Ducis imperium ritibus
420쪽
ritibus Romanis 3e catholico more viventis Hic idem Dux imperabat Andri etiam insulae regulo, quae est inter Scyrum M Teniim . cuius proueritus adcedebat ad quinquaginta nummum millia cum sexdecim millia tributi nomine Turcarum Imperatori dii solueret, cuius sub impecio erat circiter centum millia hominum . Dux ubi primit miludia aduersarior uin nuntiata limi, ByZantium properat ad causae suς defensionem, qui cum sciret gratiam quoque ibi de s mores purpuratorum esse vςnales apud Turcas. quindecim nun mum millia secum affert. Per hanc pecuniam se deprecatoribus purpuratis vlurum sperabat ; sed captus & pecuniam Sc omnia bona uno ieitapore amittit de in vincula convcitur. Demu soluitur quide e vinculis. vivirbonus x qui nihil comuisset. sed principatum non recuperat quate per summam paupertatem ac dit Venetias. Veneti viri boni, utpote qui tantae mutationis retaim non mediocriter misericordia ei, ent commoti . cum scirent hunc innocentem fortunae inuidia per eius Hebraei iniurias Ecauaritiam ad hanc calamitatem, non sua culpa peruenisse. multa liberalitate in eum usii in t ; quod ipsum secat Ponti sex ubi Messisset Romam Qis: dum infeliciter aguntur a Naxio Duce. ωrtuna ex altera patre res Allobrogum laetitia dci elicitate perfundit . nam Daci Allobrogum pueriqui natus erat iam prope sex annos, cum regia pompa praetentibus multis Christianorum principum legationibus baptisma Te insignitur, multisque preciofis muneribus donatur. Romagas Melitensis ordinis eques ex alterχParte fit obvius ad Epiam insulam duobus Turcicis dicrotis cu duas iple haberet triremes. de mus. ros equites eiusdein ordinis .commisso pretio cum his malit utrinq; Ceduntur, plute; vulnerantur Roniagas vulnus accepit in faciem e sagitta. poli diuturnum certamen alterum dicrotum captum
in cu centu de triginta Turcis. alter u au Eptam in terram inpinge, a Turcis relinquitur. cognitu este cathenatis cinis quin q, dicrota aduentare, atq, capta duo remulco attracta sunt in tuta ad insula Melitam. in Insula Cyrno saepe minutis praeliis pugnabatur , atq; Genuenses commissa pugna latis atroci cum filio Sampetii multos e suis desideri runt. Turcae quoniam dicerentur onerari X quaedanaues cia magna auri copia aduentare e nouis indus, quadraginta Sc quinq; triremes educunt luliacae area, illaiqi praestolantiar. sed ubi decidissent de spe illarum capiendam.quod illae se defendissentcgreg E ad angi istias Calpes, litora quaeque proxima Barcinoni diretionibu & incedijs implent aeropia tantur. Ludovicus Gongaga interea Mantuani Ducis scat. r missias a Rege Gallorum cum testate proregia venerat in Italiam citra Alpes, ut Oppida insta a rada recognoleeret. Salassum, Carmaniolam. M Saullianum quo munirentur summa diligentia, quae res non nihil suspicionis suturi helli attulit Italicis vibib.is cu nouae munitiones nanquam sere fieri soleant sine finitimoru suspicione per quod iste tempus Casalenses ea est urbs Mantuam Ducis,questi sunt apud Cς late quolsibi antiqaa iura de priuilegia instingeretur aDuce MantuanoMantiquaretur. Vbi nihil ab ipso Cesare impetrassent erediti sunt occulte conspirasse ad desectionem. Atque ut origo huiusce seditionis riteat ignaris eiu ς negotii, videtur allius initIu octauia controuersiς repetenda, quae ciuitatem no Diem Catale uniuer Iam prope ad ultimum exitiu perduxit. Casalentes igitur antiquitus quibus clam pilust ijs fluebantur, penes quos erat omnis urbis ipsius Imperi u lc gubernalio. quippe qui solia Imperatotem Romanu suae reip principem agnoscebant. nam a Fedecim primo Romano imperi rore amplissimu priuilegium habuerunt anno sexto post ira: lle centu uecoctoginta, quod fuerat ab Henrico confirmat si anno tertio decimo post mille oc treceios. Sed cu aduersus Henricu postea na cu Ticino Vercellis, Alba,Ualentio urbibus conspirassent, omnibus priuilegiis urbs illa ptiuata est olliq: indictu exilium Imperatoriu. si euti sicriptu est ab Alberico lucile ad legem Iulia M.ue statis. ialeniet imperatori si exiliu veriti confugi ut ad Theodoru Andronici Palcologi Co 'animo politam impera oris filium roetant ut in fidei ii patrocimiiqi eius accipiantur. quo pacto omne pericu Ium deuitaruiar. Huic successit in principatu Montis latrati de salis Ioannes filius. post que Gulielmus locu naenibus cinxit & ampliauit,cu antea pagus potiu quam urbs videri posset. Sic effectu est ut urbs Cisale non modo salute. sed etiam securitate de omnia ornamenta Paleologis deberet. ciuitas ideirco fim sine controuersia sub Paleologis ad morie utq; Ioannis Georgii potheemi madichionis G illa firmilia Paleologorsi. Post in iri u morte oran u hotu nata est controuetita inter Duce Allobiogii de Salassiu marchione ac Duce Mantuanu siue eius uxore Paleolog1 de illo principatu .caiisaq; delata ad Carolu.U i meetatote, que iamen principatu quida ad Imperi u deuolui albi tratiantur. Inter illas cotrouersi MCa calentes clam do Et Caesare sese ab illo principatu et Ieseiunctos aecli habere amplissima priuilegia meri mistiq; imperii Miutii ditione regia quae nemine contradice te fueriir 1 Caesare confirm it i Postmodo causa inter predictos principes agitata statuit Gesar principatu Montis ferrati dc Casale ad redericu Gongaga & eius uxore Margherita Paleologa tute pertinere. aditiumque patere etiam i minis Paleologis ad illam haereditatem, quoniam illae quoq, pro consensu ultimi march Onis ad principatum vocarentur. atqui cum Ferd mandus postmodo in Imretium Carolo fratri successii Iet. Catalentes procurant eorundem priuilegioru confirmationem. etd. Caesar edoctus pet cos qui Paleologoru partes tuebantur, noluit Caroli statiis mitiuam sententiam comprobare,quonia ira non videbatur iure se posse illis negotiis implicate. aut antiquare il-Ia iura quae a superioribus Celarib 1s Ducibus Mantuanis de Paleologis essem concessa.quibus omitia iura ratio. e et te imperii ed Idsent, eosque sempiternos vicatios ina peratorum constituissent in uniueritim illum princet inim .' Deinde cum Maximiliantis patii in Imperii in successisset. Corradiis Mola Ie Oli uerius Capellius Iutile. viri primarie aut orituis inter Casalenseqquod rid i-stniqii dam. iura Dusis Manniarii paulatim , tirpari, ciues auaro malignoque consiliolior tantur adtentandatra libertatem, cuius intelligunt omnibus a natura mirum inlitum esse desiderium. Docent eam ciuitatem multa perantiqua iura ac priuilegia habere. Proponunt multas immunita
Ludovi tua Goraga pro rex in Italia
lia Casalen aia Mituano duci inter des com uersia
leologis muris cinctu Corradus Mola& oli uerius eapelli is princi pes sediu