장음표시 사용
171쪽
GEOGRA A GENERALIS. I sdam de communi nomine enunciantur. Tales sunt: Insulae Canariae, quas olim fortunatas appellabant. Insulae Flandricae sive Asores, inter Europam S Americam Septentrionalem in Oceano Septentrionali. Insula: Hesperides sive virides, ad Occiden tale Africae littus e segione Promontorii Viridis, quod nomen commune habent. Inrisulae Lucares, prope Americam inter Floridam de Cubam. Insulat Principis inter Hispaniolam& Americam, quae sunt omnes in Sinu Mexicano sitae. Insulae Maldivae, quae jacent in Oceano indico, non procula Malabarino Indiae latere. Insulae Cameria Canaeo insulae Masarreniar. Insulae Molue-Cae, quas Oceanus Indicus essicit. Insulae Philippinae, quas in ultima Asia Mate Pacia ficum inicit. Insulae Maris Acgaei. Insulae Salomonis in Mari Pacifico ad Terram A stralem. Insulae Iaponicae. . Insulae quae A gliae adiacent & Scottaei. SI aliae adhuc la.
pars terrae talis, quae alieri terrae parti jun-:gitur quideris nec a Mari diremisim .sed parvo tantum Mangusto adhaeret tra . inreliis
172쪽
Μs GEOGRAPHIA GENERALIS reliquo autem Circuitu undique Mari allui. tur. Sive: Peninsula est quoad maximam partem Mari cincta, reliqua autem continenti adhaeret. Tales sunt: Nova Francia. in Orientali latere Americae Septentriona. Iis. Chersonesus Thraciae ad Hellespontiim. Chersonesus Cassandriae ad Sinum Thessalo . t nicensem Graeci Maris. Peloponnesus Morea. Thaurica Chersonesus; item Cam-
ille Tractus. quo Peninsula Terrae coinnem' ti adhaeret. V el: est illa arcta via, per quam ex lata terra pervenitur in latam. Patet ergo ex hac definitione totidem dari Isthmos, quot numerentur Peninsulae. Celebriores sunt: Isthmus inter Aegyprum & Asia , quo Africa adhaeret Asiae. Isthmus Corusethiaeus inter Peloponnesum & Graeciath. Isthmus Panamensis inter Mexicanam Ame-/ ricam & Peruviam. Isthmus inter Auream
I Chersonesum de Indiam. Isthmus Tauricae Chersonesi. XXX. Promontorium, Caput, vulgo crabo. st
Mons an Mare prominens. Vel: promon. torium
173쪽
GEOGRAPHIA GENERAMS. 47rorium dicitur talis mons, qui in Mare ali. quo tractu procurrit, vel, littore supra viis cina loca est elevatus. Celeberrimum sine
dubio promontorium est Caput Bonae Spei in Africae extremo, quod superandum estiis, qui indiam petunt. Celebria porro sunt promontoria Caput Viride in Angulo seu Cuspide Africae, ubi ab Occidente in Ori entem littus flectitur. item Caput Victo riae, in exitu Freti Megallanici. Caput Vincentii in Hispania&alia. Scopuli dicuntur partes extantes in Mari, Vel etiam petris.
XXXI. Mons est portio terrae sensibiliter globosa, cui' superficies in aequaliter distat a centro
gravium communi. Vel: Mons dicitur pars ,terrae ad insignem altitudinem pertingens; mae si minor sit, dicitur Collis vel Clivus. Est vero etiam aliqua montium differentia; . mam dantur montes, qui parvo sunt circum. . . scripti tractu, & instar turrium sunt eleva.... ti; alii vero longo tractu per immania spa- .etia se exiendunt, qui juga appellantur. T lia iuga formant Alpes; notum 'porro est Tauri montis iugum in Asia; item Caucasi Montis jugum, quod a Septentrione versus
Austrum extenditur; Iugum Chinense; I in
174쪽
sa Arabiae; in Africa porro celebestiis uitice poetarum ingeniis inclutum est jusum Atalas. Iugum Africae prope Monomotapam equod Montes Lunae constituunt.' Iuga mia Vegiae & Lappiari praeterea sunt juga Perii. . viana omnium Iongissima , totam enim is mericam, inquit Varenius. At stralem ab Aequatore usq'e ad Fretum Magellati cu et pervadunt, separantque Perurialium Reis gnum ab aliis Provinciis , ita ut tra istus hiujus jugi sit octingentorum circiter Germanicorum , quorum qu ndecim sinuth Irad um facere ponuntur; atque adeo celsa sint fastigia horum montium, ut ipse avium Volatus fatigare dicantur; tin' 'dimia x i, quod adhuc exploratum' sita eoque dif- ficillimo transitu π Multa ex illis perpetuis teguntur nivibus tam aestate.' quum hyime;
multa nubibus involvitutur, quaedam 'ust ta mediam aeris regionem elevamur. me HL spa*is aliquando transeuntibu ' ex Nicat gqa in Periiviam accidit . ut'in summis mom
175쪽
Montes ignivomi suo Vulcani sunt cella. bres Aetna, Siciliae Mons . qui sine dubio celeberrimus est, vulgo vocatur Gibesi quantopere certis temporibus saeviat, & jam si Vierit, quantopere terras circa se devastet, experientia notum est. Heola mons in f,-landia, qui interdum non minus saevit, quam Aetna, magnos que lapides projicit. Vesuvius sive Vesvius, quem alii Vesebium vel Vesbium appellant, est notissimus mons, qui vulgo dicitur Monte di Soma, in Campania felici, cuius inincendio extinctus fuit naturalis Historiae Auctor Plinius,cujus casum describit Plinius Iunior Libro 6. Epistol. IGFlorus de hoc monte ita habet. Hic amicti vitibus montes Gaurus, Falernus, Massieus, M pulcherrimus omnium Vesuvius Aetnae imitator. Martialis ita de hoc monte mindulatur.
Hic est pampineis viridis modo Vesvius
umbris: . 'Presserat hic madidos nobilis uva lacus. Haec juga quam Nysae colles plus Bad-ohus amavit ri Hos nuper Satyri monte dedere M
176쪽
1sS GEOGRAPHIA GENERALILHaeo Veneris sedes, Lacedaemone gratior illi: Hic Iocus Herculeo nomine clarus erat. Cuncta jacent flammis & tristi mersa ia.
Nec superi vellent hoc licuisse sibi.
mion Gassius refert, regnante Vespasiano adeo vehemens fuisse incendium elus&flamis marum impetum, ut cineres ex eius foco seu penetralibus cum sulphureo fumo eroiecti non modo Romam vento deferrentur, sed etiam ultra Mediterraneum Mare in Africam usque S Aegyptum; praeterea aves in aere suffocati deciderunt in terram, pinstes in fervente & infecta vicina aqua litterirc nr. XXXlli. . Fodina dicitur locus in terra'. ex quo te rete metallicae de minerales, vel aliae terrae sp cies effodiuntur. Ita dantur Fodinae auri. argenti, Cupri, Gemmarum; ferri, ali
Sylva dicitur arborum multitudo longo de continuo tractu terrae protensa de sine custura propagata. Derserta autem dicumtur vasti Terrae tractus, qui ab hominibus non coluii
. . Haec de Disisione Orbis Naturali.
177쪽
DIVISIO ORBIS TERRARUM ii. POLITICA.
I1m superest,' sit de tertia orbis Divisio
ne nonnulla tradamus, quam diximus esse Politicam. Non habemus hancce anatur constitutam. aut ab ingeniis Mathematitarum fictam; verum cumiab antiquis jam retro seculis nos apud homines invaluerit, plerisque gentibus vel necessitate vel usu suo probatus , ut semper fuerint adhuc sint, qui magnis terrae portionibus imperare, ac quibus vicissim obedire terrarum incolae conis silescant. eorum autem imperantium quilubet suam terrae partem propriam sibi vindicare soleat, factum est, ut inde Imperi rum, Regnorum, Ducvtuum Principatuum, Archi. Episcopatuum, Episcopatuum, A batiarum aliorumque nata fuerint nomina, quibus nunc terrae partes sunt insignitae.Cum vero in hac orbis divisione tertia pertractanda Geographorum plurimi aut valde sint
breves, aut eam Vix verbo attingant, ait
men illa magnum praestare possit usum, &iis , qui prima vice Geographiam .ddiscere constituerunt animo. dc iis, quorum labor Mindustria indocendis tironibus versatur;
178쪽
I si GEOGRAPHIA GEM IS. cum illi summa Geographia capita uno.quas1 , intuitu Conspicere queant; hr verd summis hisce capitibus ita indictis facile possint in animis discipulorum excitare, rursus & in
mentes eortim revocare ea omnia, quκdicta iis & prolata mei sunt: haud incommodum fore Lectoribus arbitror, si paulo prolixius, quam plerumque fieri ilet siqii idem integras Geographiae pertractationes exceperis ' hanc tertiam Orbis divisionem pertractavero. Constitutum ergo est, agere de Divisione Orbis Poli fica, ita, ut ubique limites simul indicantur; haec enim parS, non nisi infimae plebis hominibus, quibus
terrarum Orbem asseribus tanquam repa gulis occlusum esse nullo negotio persuaseris, ignota esse debeta Europa. EUROPA. terminatur ab . oriente Palia Marotidi, Ponto Euxino atque fluviis Fan L. Walga, Obyu; a Meridie MarL Meditetiaraneo, ab occasu Atlautico, .dca Septentrione Germanico alluit Mati. Quae a tem in Eurisa consideranda enim ii simia
179쪽
vi iis . l. Legione scilicet,a Extremadin a MΑndalusia; ab Occidente atque Meridiet eum Mari Atlantico alluitur; versus Septen- trionem tangit Galliciam, Hispaniae Provi Ciam. Inlatitudinem non multum pater, merum' a Septentrione versus Meridiem lon. retractu porrectum jacer. Duae ejus sunt partes', quae sunt: '
dividitur in quinque Psoriosi ,
180쪽
r3 OGRAPHIAE GENERALIS. ab occasu Provinciam Interamnenissem, a Septentrione Galliciam.
Occasu Mari Atlantico, & a Meridie Gaditano alluitur , Andalusiam ab ON. tu habet & a Septentrione Trans. TR
tu atque Meridie Mari Mediterraneo alluitur, habet ab occasu communes cum Poris
tugallia fines, & praeter illos Oceanum quoque in Gallicia de Andalusiae parte a Septentrione Uceanum Cantabricum cum par te Pyrenae'rum montium. Dividitur in xiv. Regna minora sive Provincias quibus accedunt aliquot Insulat. sunt autem sequentes ita in suas plagas distributar: ' I. Provinciarum Hispanicarum duae mediam sibi vindicant Hispaniam, quae sent: x. Castilia Nova, meus castilim veteri Castiliae bjacet, de Tago si mine potissimum rigatur, habet . ab ortu Valentiam, ab occasu Ex.