Theologia moralis decalogalis per modum conferentiarum casibus practicis illustratæ, et applicatæ, ad usum tum curatorum, tum præsertim pro animarum cura examinandorum ... Authore p. fr. Benjamin Elbel ... Pars prima 6. In secundum, tertium & quartum

21쪽

tae a

I. Cuiusdam militis carnes comedentis in pervia gilio immaculatae Conceptionis, non obstante

quod eadem die in Dioecesi .fuerit praeceptum jejunium. . . II. De quodam Concionatore tempore Quadra gesimae ter vel quater per septimanam ad po- . ' pulum dicente . sed non jejunante Scc. s3o III. De duobuq Studiosis. tempore vacantiarum peregrinantibus more solito, minime tamen . - servantibus jejunium. s 3

conferentia XVII De Collatiuncula vespertina.

I. De quodam assueto tempore Quadragesimae in eoena sumere duplicem portionem, ..quatenus hoc modo facilius posset esse contentus refectiuncula )ς II. Cujusdam, qui prorefectiuncula praeter alios cibos solus comedit portionem lactucae pro quatuor personis praeparatae, idque per mo- dum medicinae, ut ipse febat. ' ' . III Cujusdam honesti viri, qui quantumvis modicum comedendo sentit se plane saturari tam' in coena, quam in refectiuncula. ' s sa

. Constrentia rem De Causis excusantibus a jejunio Ecclesiastico.

22쪽

- CASUS.I. Cujusdam, qui oblata pecunia a Medim obsi- , nuit i estimonium, quod indigeat esu carnium, ' O - . s 83

gesimae ob aIiqualem infirmitatem dispensatus in jejunio, postea recuperata etiam valetudine perrexit sumere secundam resectionem. s 88 III. De quodam rustico . qui. tametsi potuisset. iboribus suis, non tamen ἐγ- resectionibus, sed ab esu carnium duntaxat

. .. . .

Conferentia MMDe Oblistatione pietatis M obtervantiae Parent,

II. Cujusdam Puellae sciscitantis. an non invitis . etiam Parentibus sibi liceat nubere militi haud ignobili, neque indigno. 62 IIII. Cujusdam Uxoratae, hinc ex parte sui Parentis graviter decumbentis. illinc ex parte Mariti sibi contradicentis valde afflictae M angustiatae. - - , sap

De Obligatione Parentum erga Filios. 63 ς

23쪽

I. Cujusdam puellae luxuriosae, quae ob iteratam' impraegnationem . parentibus suis derelicta, duos gemellos recenter natos occidit. . μ' II De quodam parvulo . qui Catechistae respo dendo mirum in modum confudit Matrem

prope adstantem. ss

III. De quodam Malefactore, qui ad mortem' condemnatus supra scalas elevatus, re inmani- hus carnificis constitutus, Parentem suum de neglectaedugationis debita minaccusavit.-8

De Obligatione Superiorum erga subditos , εο vice versa subditorum erga Superiores. scr

I. De quodani rustico, qui suum Parochum imsgniter decepit in solutione decimarum. 68 TII. De quodam marito'. qui ob distortos uxoris, mores eandem cum prolibus . domi reliquit. castra secutus. . . . 68 8ΠI. De quodam famulo, qui in odium cujusdam alterius conservi aliquoties notabiliter damnificavit suum Dominum Postarum Praesectum.

R . . . e '

24쪽

CONFERENT IAPRIMA.

SUM MARIO M

2, vi secundi praecepti Decalogalis prohiberiit inhonoratio Divini Nominis. Nomine blasphemiae intelligitur verbum eo vitii vel contumeliae adve sus Deum VHaec quinque potissimum modis fieri potessi 4. Blasphemia alia dicitur directa, alia indirectat alia haereticalis , alia non haereticalis seu simia plex. Maledicta in sanctos vel res sacras qua tales,

merito dicuntur blasphemiae. - S. Non item si fiant seb alia ratione, sine omni re latione ad Deum. .

Blasphemia ex suo genere est peccatum mortale, gravissimum.1. Unde raro admodum exculari potest a culpa mortali, nisi forte defectu inadvertentiae cui in deliberationis.

25쪽

a conferentra prima .

omnes quidem blasphemiae qua tales sunt ejus- .

dem speciei ;

llo. Nihilominus ratione diversarum circumstantiarum non raro contrahunt diversas malitias in confessione necessario exprimendas. II. Resolvitur Casus I. cujusdam Mariti, qui ne- , / dum contra uxorem, sed & contra Deum ex- eandescens, imaginem Crucifixi indigne tracta-Verat;

12. Proptereaque velut blasphemus ad extremum supplicium justissime fuit condemnatus.13 ι Quomodo vel quando poenae de jure in blasphemos statutae si1bstent arbitrio Judicis. )14. Resolvitur Casus II. de quodam Auriga sese accusante, quod blasphemaverit & maledixerit tum hominibus, tum etiam bestiis, praesertim equis suis. I s. Quidnam Consessario circa hujusmodi poenitentem observandum vel indagandum sit. . . 16. Et an possit, vel debeat absolvi, praesertim si deprehendatur habituatus, & inveteratus in si milibus peccatis. . lar. Re luitur Casiis III. de alio quodam , qui iii Clericum verba blaspheipa effutiit, non quidem animo blasphemandi vel Deum injuriandi, sed terrendi eundem ClericMm, & ab eo pecuniam extorquendi, ag, Quo non obstante dici potest ae debet verus

blasphemus. ..

1s. Proptereaque incurrisse Cassim reservatum, si Casus supponatur factus in loco vel Dioecesi, ubi blophemia formalis reservatur Episcopo. eo. Qui creaturis sine ordine ad Deum sumptis ledicunt, aequeunt dici blasphemi.

26쪽

2Ii Quin immo subinde in certis quibusdam cir cumstantiis ab omni culpa excusari possunt. aa. Quid judicii de illis , qui maledicunt pluviis, vento , vel elementis &c. a 3. An, vel quando blasphemiae sint arguendi , qui verbis Sacrae Scripturae abutuntur la . Insinuantur breviter aliae nonnullae proposutiones pessime sonantes, Sc hoc ipso a Consecfario dissuadelidae poenitentibus. 23'. Quo modo Confessario practice procedea dum, vel quid interrogandum, dum poenitens .ermanice sese accusando simpliciter dicit:

26. Qui ex perversa consuetudine blasphemare Deum, aut creaturis maledicere solent, tenentur sub reatu gravis culpae hujusmodi abusum. de

ponere.

7. Quibus motivis aut mediis ab hac pessimaeonssietudine poenitentes a Confessariis dimois vendi sunt.

Praemittuntur, & breviter resolutantur quae si a scitia necessaria ad

debite resolvendos Casus practicos de Blasphemis. QVaeres prim b, quidnam per secundum Decalogi praeceptum nobis prohibeatur N. Prohibetur nobis inhonoratio Diu

ni Nominis, veluti liquet ex ipso tenore praecepti ita sonantis: Non assumes Nomen Domini Dei tui iuranum. Exod. Lao. ν. I.

27쪽

conferentia prima Quemadmodum autem Nomen Dei quatuor potissimum modis honorari potest, scilicet r. illud frequenter cum reverentia Pronuntiando, a. invocando Sc laudando,

s. per illud jurando. 4tb denique voven do Se promittendo; ita ex opposito sanctissimum illud Nomen quatuor modis seu peccatis oppositis inhonorari potest, scilicet I. sine reverentia vel devotione quam libet ob causam impertinentem, ex consuetudine quasi, irreverenter pronuntiando. α. illud blasphemando, 3. temere jurando seu in testimonium invocando, 4. Uo Uen do ae promittendo, ast sine animo servandi promissum Ecc. Primus modus inhonorandi utpote non graviter injuriosus vel peccaminosus nibit nobis facessit negotii pro praxi, bene tamen reliqui tres, de quibus in subsequentibus Conferentiis plura. Itaque Quaeres jam adb, quid sit blaspbemia, EC quot modis haec committi possit aut soleat 3ν. ad primam partem huius quaesit Blasphemia proprie dicta est verbum m ledictionis, convitii sive contumeliae adversus Deum. Ita in re communissimὲ Doctores teste Reiffens uel Theolog. mor. tr. dist. 3. n. s . Explico brevissime. Diciis tur I. verbum seu etiam locutio contumelia Sc Blasphemia namque ex sua natura OPPO

nitur

28쪽

nitur laudi divinae , quemadmodum ergo laus divina prorcipue consistit in verbis aut locutione, quibus Dei Majestas, bonitas, munificentia vel alia attributa extolluntur&c. ita e eontrario blasphemia proprie dicta praecipue consistit in verbis seu etiam locutione contumeliosa adversus DEUM Sec. licet Reiffenstuet, Ilissens, Babenstu-ber, Michel M alii non abs re putent, alia quando etiam blasphemiam committi posse factis, utputa si quis in coelum frendeat dentibus, exspuat, vel medium digitum

monstret 6cc. quia inquit Illsvng tr. s. dis'.

R. in asty. non tantum per sonum vocis,

sed etiam per scripturam M alia signa existerna Dei contumeliam loqui possumus. Dicitur adb. adversus Deum, in quantum scilicet hoc modo minuitur laus re honor Dei: unde qui de Deo ipso vel de B. Virgine aliisve Sanctis quatenus sunt aliquid Dei Sec. malevole aut perverse loquitur, blasphemus diei debet ; sicut enim Deus in Sanctis suis, eorumque gloria verissime laudatur, ita ex opposito si Sancti qua tales inhonorentur aut vilipendantur conviatiis impetiti, Deus quodammodo vilinc tur de contemnitur non sine blasphemia. Dixi etiam: Blasphemia proprie talis est verbum convitii adversus Deum Ecca ueper hoc innuerem, nomine blasphemiae in

latiori sensu intellectae intelligi posse quoia A 3 . . Ha

29쪽

ε consarentia prima

vis maledictum, quo honor aut dignitas alicujus etiam hominis laeditur: at verti hodie Theologi nomine blasphemiη non intelligunt nisi verbum contumeliosum in Deum, quo scilicet divinae Majestati detrahitur, veluti jam pridem advertit D. Augustinus lib. de moribus Manichaor. c. Iubi ait: Est autem blasphemia, cum aliqua mala auuntur de bonis. Itaque jam vulgo blasphemia non accipitur, nis mala verba de Deo dicera : de hominibus namque dubitari potest: Dear autem sine controversa Φοηui est. jam ad alteram partem ejusdem quae sti. Blasphemia quinque potissimum modis committi potest ac solet. Primb. Cum Deo aliquid tribuitur, quod ei non conu nit, sed potius repugnλt, ut si dicatur cru- delis, injustus Zcc. a. Dum ei aliquid

ςOnVenien . negatur U. g. quod sit omnipotens, Omniscius, providus Scc. 3. Dum

creaturae tribuitur id, quod est Deo proprium, veluti subinde faciunt perversi M. lascivi amatores, appellando person mam tam Deum aut Deam, Omne bonum,

suam beatitudinem δύα 4. Dum de Deo vera quidem dicuntur, sed irreverenter, utputa jurando per corpus Sc sanguinem Christi ex indigia tione vel iracundia con- . tra Deum. s. Denique dum convitia vel

contumeliae iaciuntur in Beatissimam Vir sinem aut Coelites, quatenus sunt amici

Dei i

30쪽

De Blasphemia.

Dei , vel 1 Deo specialiter honorati icte Ita post Filii ucium Babenstuber tr. s. dist.

s. a. 1. n. s.

Quaeres 3tib, quotuplex sit blasphemia breviter. Blasphemia mox descripta recte partitur I. in directam Sc indisinam. . in hareticam Sc non hareticam, seu simplicem. Ita ex communi Doctorum Sporer tr. a. in Decalog. c. 1 . se'. s. n. Iais

Directa blasphemia appellatur, quae fit cum directa seu expressa intentione inhorinorandi Deum. usdemve bonori detrahendi : quae si sola mente duntaxat fiat, dicitur mere interna seu etiam cordis, si autem oretenus simul proserantur hujusmodi verba, dicitur blasphemia cordis ct orissimul. Addunt alii blasphemiam realem sea veris aut facti, quam appellant tunc dum quis secundum dicta n. 2. signis externis ceu quibusdam characteribus mentis interinnae internuntiis v. g. exspuendo in coelum, pugnum illuc monstrando Me..Deum inhonorare nititur Me. Indirecta blasphe mia appellatur, quae fit cum virtuali tantum seu interpretativa intentione inhonorandi Deum, veluti contingit, dum quis scienter α deliberate loquitur verb divinae Maj satis inhonorativa, esto proferens omtemptum Dei positive non intendat, m db advertat hujusmodi verba esse dimin

tiva honoris divini, α nihilominus serio se