장음표시 사용
131쪽
is ignis pro sulgure habeatur,
quia obvatae obliquum motum non pertingit usque ad terram Contingit pluri scoruscationem esse sine tonitru , vel ex debilitate nubis resistentis vel ex defectu exhalationis prodeuntis, quae non ita veli c. ter , ut requiritur ad sor-
mandum sonum, aperit nubem os siue potius, non potest nuben ape. xire Veliat sonus adeo tenuis,ut ad nostras aures no pertingat. Ait vero Plin. lib. t. c. . noctu maEisquam
quoque cernimus ante. Idem eum declaratione ab eodem exemplo mimpla , docuit Aristoteles Ratio autem differentiae inter hos duos sensus, quod unus alterulanticipet, duobus modis a stertur. Commi niter dicunt, species visibiles no is progredi localiter ab obiecto ad se.. sum, sed solum efficienter , cumq. hae qualitates intentio uales contra. Iio careant, productio earum fit in instanti, sicque statim propc fit obiecto . visus illud percipit sonus
interdiu sine tonitribus nil gurat. autem defertur cum motu locali, An quia noctu magis hi splendores qui dicit successionem,unde non conspicui sunt, ideo plures debiles statim, ac sonus fit, percipi durabcoruscationes: Qua die visibiles no auditu. Alii, qui actiones istas instisunt, conspiciuntur nocte An quia taneas,quasi spirituales in terrescor nocte ob maius frigus vigorosior est poreas non ad inittunt,dicut visum acrio antiperistatis eise velociorem auditu, quia sp Non videtur inconueniens, ali cies visibiles velociores sui specie- qualido coruscationem esse .nc , inson l. Vnde etiam in speciebus solum quo ad apparentiam sed in visibilibus datur succelato phisich e priorem tonuru . Quia potest co loquendo,sed tam breuis, ut mora tingere, ut spiritus intra nubenita, liter loquendo cum sensum id la- inflammetur, ne iue nubem ipsam eat, aestimetur actio instantanea prosciti dat, quia spirit is habet sus Vt enim lux, species tam tenui sciens spatium intra nubem . o simum esse habent,ut instar rerutriste aiat maior inflammatio, S sic fit spiritualiu sint,cum tamen vereres diuerier aroa , . scisio. Imos: cui contingere potest coruscatio sine tonitru ita facilius est contingere hoc, quod dicimus, corvicationem esse priore. Videtur etiam posse aliquando esse posteriore notabilitepore postri n: tru, quia spiritus no adhuc in ida matus dilcurrere potest intra nube, eiusq; latera diverberare post diutinam anitatione instam nrari. Sed his coiiderationibus pr 'cisis, coruscatio notabili tempore prius videtur , quam audiatur tonitru , quamuis non ita tempore antece-aat ira Lucretius sed tonitrumst uti post auribus accipiamus,Fulgere quam cernant Cculi, quia semper ad aures Tardius adueni ut, visum , quae moueant Ies. Id licet nunc etiam cogit Oscere Iscaedere si quem Ancipiti videas ser. ro procul arboris auctum. Ante fit,
ut cernas ictum , quam plaga per auras Dersos itum , sic fulgore iacorporeae sinia ita earundem rerum motus localis est i inperceptibilis,
Non semper sulguris aspςctus csi Di Iustia
aequali distantia pra attonitrum . ιψεν Dia Tromundus ait cum crepitu sunt itimi, is maximi, tunc manus esse interua L -trua.
li inter dictas duas sensationes. Vnde se obserualla resert in tonitruis maioribus vix pulsum artem mediatis inter utramque lensationem r in minoribus vero Ia. arteriae pulius se numerasse. Oppositum ait Alberi. -cap.24.Pro Al. berto haec ratio adduci potest: quo tonitrua sunt maiora , eo maior nubium moles scinditur, unde fit 'issio ex loco altiori, ex coseque-tii maius tempus reQuiritur ut percipiatur sonus, qui e longinquiori loco progreditur. Pro altem senistentia patentior est ratio an maiori sonitu vehementius impellitur aer deserens onum, sue eius sti
132쪽
Tractatus 1 de pulminis vj. os
speciem bonus , qui auditur esse major, ceteris paribus h loco magis propinquo vcnit, qui in quire.
in istorienti tua, unde citius Percipitur. Obseruat etiam Fromondus, cus neci sitie pluuia est, tunc ictus lariguidiore est e, S tonitru tatariis corvicationem Onimul inita nimirum , cum nubesse resoluunt in aqui in tunc arctius exhalationem perstringunt, , densior est aqua, quam nubes, ita fit inaior resistentia igni prorumpenti,atque adeo 'ehementior fit impulsus, Vn. de citius ad aures sonus de tertur Nities magis unita, in minorem locum coacta uno ictu strii ditur unde promptior, de ea peditior est sonus, ut ad aurem de ratur cum vel dispem manet, nec in aqua resoluitur tunc diuersa se obiicisit obstacula, ne sbnus ad nos accedat.
- Coruscatio magis apparet in no-
ctis magis a)deniat nubem Sinubes densior magis compruni spiritum; unde sit maior accensio P
tior ratio est, quia diei lux liebe- in fulguri lucem. 2. Cardanus de variet. c. e s. ait . . . si/lgς scistςquetiora sunt omnibus m . igneis meteoris, quae in Italia centies vita die vespera spectantur
In corra Suessanus reieit, tempore cori
δε-ione stationum , 5 magnori tonitru Wmi AElpo rum videri coruos ignem per aerae in serentes ex uno in alium locum. rura , nouit simul cum coruscationibus plurimae ignitae impressio ι nes' superioribus decidunt oculi
autem coruorum propter inflamationes caliginantur. α ita videntes illa rubra ignita, quae cum corusca tionibps multiplicatur, ea int equutur, credentes sori e se carnis par. te sc ea insequendo videnruri portare ignem in Ore . Vt etiam x. popiliones ad lumen candelae curan 0n huius tuni inanis in ne medii axio. Earia r ignita et iami
mus, quae tamen latent. An p tius 1 igniculi de se non appareat, at colore nigro iuxta posito fiunt conspicuit igitur circa coruos solum apparen ratione nigredinis. Ar, potius reflexiones quaedam co-iulcationum sunt ex ipsis coruorutersoribus plumis idem inquit, tempore magnara mi ni coruscationum copiosa est anguil eorusca larum piscatio quia tura aquae ca- rio amara es uernarum in quibus illae conde fectar. bantur, amarae Minsipidae utruinento illarum disconueniuces, ira tuosae: subuersi redduntur ob descensum exhalationum in illas, s a cauernis fugientes, piuntur. Ob eandem copiam magna ruin exhalationum infrequentibus coruscationibus ait herbas flores arescere Stephanus reuentanus in suis meteoris ait,isequentes talia gurationes uas ad maturitatem adducere Ni intrum ob calidosia tuus, qui per aerem disperguntur, cum fulgurationum eruiuione.
De Tonitruo. Tonitruus ab antiquis apud se.
In acris literis requentissime Dei φρονε - Q appellatur David Deus male tu i intonuit vox Domi ut in
vinutrivo omini tu magnificetia. Et Iob. tonabu Deus in voce itia mirabiliteri ad quas voces apud eundem Iob dicebat Eliu, cor situm expauescere , ei mouet de loco sum, audire, inquit , auditionen in terrore voco eius, Onulid sore illius procedentem . Dicitur tonitrua terrores, ait Isidorus Eius explicata nimis ardua videri potest ex his, i. idem ob ait non uiuesti abatur cum auditi meri vox e , si vera esset Nicetae interprex io, quae est, nem potestinuestigare rationem quena admo. dum vox. .IOMIIuiess.ciatur
133쪽
rii, A. inpido la: id Anaxagoras dia tasque Oriotes, verberibus venti cebant, eum ionum fieri quia a feriunt planguentq; per auras. . . . s. gaicii hun DI Dubi extinguitur, eum aqua graudinis copia in de quo anculo stridet serrum cadens in fas nubes decidit, unde fit illa ii a*iam Inmbsum . Idem tenue nitus Sed iterum allitur diuia xviat Lucret. Ealliri lib. a. cap. 63. Lurula r sci protral Ocella 21Onitur, , invo aliquando Aristoteles in pota neque enim ventorum istana bresierioribus an aliyicis Iacontrari uiresoluitur, sicut etiam ad lo
est tum quia videremus corusca guia tempua durariCult cartam, tionem iuuiidaia , obscuram , ta me ...ctit exagitantur. Quo vali. cu vrdem contingere, cum ier iliore viden venti, eo intcnsior o Ium inragra tui: aliarias , at appa nus 5 si nulli vemus/aullus sini et potius L sui. 1 ut quia ipso a uls 2 sin respectu ad eui ut xlviii iudicio Icipitur potius num tonui rique ea se maio-bem rumpi qualix igne extangui. Ia , Ore lui H. . salua Lia in tos tauri ocius pro iij iiiii ulla toni aua , de taurens ducitat aguis, qu-u extinguatur tunc Iς vates sunt nubes do. Ainc enim ignis, qui non erat . .. i. Nube molliores sunt, nes pota parete deserumpit,ac mergit e nu sunt eo modo, ut cattae stridere .
, potius quain in eam immerga Grandine etiam in inseriori locoux , enthe eitim ulmen progredi MneranIur, quam tulinina a --. xl, 'rat aerentis currat, cu in uiuua caderens ad nosgrandine. saepe deicendit. Tum post ui sucio natum.)Lapstas gran. mira imis fulminum no extingui vinum non est adeo intei rupturi ex ur ab aquλ pluuiae, immo inter a. uerpola ua H. sunt plui a lovi- quaa genera r. Tum quia idem ua . . . iqnisciolium aliquando ingreditur, ςn ad xit tonitum sieti ex sὸου. . um uni no extinguit guum, sed nubium collisione . Mindino. ignis in in exterminat. Tum dum, tuquuxilumma ultei se demum tunc ignis in aquam im Plausulae ut, sic ili arvili in re mitius strentat, matulo est in uia se nubiu sonus potest esse magnus , teria densa, nubiuin autem ignis ina inλga concurruiri. Additq;emnitateva valde rara. Gebere nubes secundiain cocauit
opposio idem Lucretius in xem illidi,Vt eo nodo idnent. quia
quit,ignis inciri licui aridiorem ca neque manu iliter se a tres: non
imi , eam initiendit ex tali com Plaudunt, et palma rum palma 'r' iustione fit sonitus,quo modo lam uata plausum t. Pro tale
rus, cum comburitur, crepitat. Ati tui existimant Eo in . Vi eo nulFestantii in abest, quod aridio meI.in conuartum Iliaec sunt. Condri sint, lardere possint, ut po Pingit innitus, cuin nullum in aris Mus in quarn. resoluantur, cum is percipimus entoria in sensu in is smirrita pluuio tempore continis non posent nocis eventi in sitnes, C ,&quo validioras uni, eos α qui nubet eo modo illiderenti noc
iatur in ta uitruc in momento se illisio, an Otu, imo oebo et L in nra I. a nautem, viri tuae, ri contraria, o re tincti, ror prolixiori tempore durat, a d inuicem cone urrerent nubem Assiriuolauido messest, beret, mi se Perculer t. Nubes a ventes baesi et strepitus Samaior ignis . laza montus Pereutiunt, nec quid idem Philosophus alios propo qua insonant, cuin tamen nati si in modos frui venti nub Mi ret soni erilen te , Qui, thra,&diuet rauit: eonindo, in satium unum e I potibus emtau
134쪽
cundum concaeuitatem inuice in sbi Geuiore, di se percutere, ita secuti Lari eandem concauitatemporent monti illidi Sunt etiam in montibus cauernae, sinus, sinuosa loca, atque adeo responderet cauitas, quae fingitur in nubibui.
Non potest in hac sententia reddi
ratio cur live ine n Ofiant tonitrua . Cunno itiae ionibus frigidissimis, in quibus nubes sunt treque utiIsrae
nandi curam demandat. Non es ter id adimittendum mutim dicen do posse etiam esse opus naturae Planetici habet connexione in cuin ibiiciana naturalibu conditio nibus, ut ab ijs videatur pendere tanquam enectus earum Commemorandae hic etiam sunt
duae absurdiores sentent Ii. Vna
Pararet . est Paraceli, qui ait sti epitus ille rellana per totum firmamentum non aliter aera boni barda sub testu. diae laxaretur, ellum enim est reflexioris testudo. Sic tonitru sui inina accommodauit ino enim e quibusdam stella firma meti piG-gredi dixit. Valde propinquulnia est Paracelso firmamentulit, quod
tam longinguum metiunt irAltro M . . nomi Altera sententia est quoru-Rab. 'st dani Rabbinorum, qui credimi nuruum aliud non esse, qua in m.
nitum aquarum ex una nube iii auteram proiectarum , quasi nubes solida eisent corpora, quae aqua in veluti conchae exciperent, rursusq; pro Jcerent, I quas in aere liuinis . na discurrerent. A ac teli Ex Aristotale tonitrui generatio in hunc modum se hali et exliadaiatio lac intra crassam. latami bem inclusa, i ir, de locum
ampliorem quaerit, ii Ira nubem sagitatur , laterat ercutit,in maxi- inodari et nubem scindit, exi taliscinione strepitant nubes Declarat exemplo soni , quem edunt ligna, cur comburuntur, sumus enim existens intra lignum viride
subulatura calore ignis, unde in iorem locum ex pesens, Girillius
quaerit, vi , cum impetu exi Es, causat sonum. De quo sono ait vulgares dicere, eis risum Vulanni, aut vestae seu eorundem comminationem ad adstantes, quando sonus est vehementior . Sic itena castanea, cum non ine is cortice coquitur, crepithi, spiritu, cortice in disrumpente magis simile exempluin proferiant bombardae,in quibus incensus puluis, dum rare fac us vi erumpit, validul edit sinisgorem
Dices disparem ese rationem, in allatis exemplis corpus spiritum coemens, solidum est cerassum ,
nubes tamen rara , mollis est. Resp. sonitum in bombardis non fit ratione solidi corporis aenei, sed ratione scissionis aeris neque en inis ulvis incensus hombardi disrum. pit, aut percutit, Uesonat, fugit
enim potius ab aere, qua in ad illud feriendum accedat, sed sonat, quia via erem scindit. Et alloqui si sonus fiet et ex conitione ad aes s
nu esset valde diuersas, neque seu lii alsimilatur alicui stino,quem facitis perculsuri diuersus etiam effet sonus bombardarui ex aere. aut erro. Plures sunt tonitruorum diuersa Tonitru i s. Io. Da . Cardanus eos dis rum Huιν tingua prout varie indicantiu linia sta ι.nis eleensui . o nitrua , quae strident, fulmen peragrare non πω uiuo cent. Quae cum tragorct sunt inaquo, rilinam loci propiu- qtri, lacidi se tu fulmen in rem diiram ostendunt'. Quae crepant multu, descentum sulatinis ostenisdunt. Quae mugiunt, graue inisonitum edunt, ventosa magis sui Quae in arbores incidunt, breuior. fra oorem ei sciunt, quam quae aea Dcia .QVae in aquas,illa si nouer,
& cum fragore liridorem gignunt sed hie videtur supponi talem isa. gorem causari in terra ubi caditi ulmen . Quod postea expres affetarit, duens, fulmen praeter tonitru
135쪽
is M a se 1 de Meteoris igne ii '
Ioco ubi ceciderit, qui tamen cum Mea ab incluso spiritu, vel utrum tunitru misce u , sicq cos nosci uitur vestica spiritu plena δε seria. an propedςciderat,in exaudiri in betur prima species vel spiritus fine tonitru quasi ruinae civiciam findit quidem nubem, sed perplu-Verum is tam acer strepitusto res ictus,eo quod sic dii ii sim mala tius in nube est. Eorundem discri ria incenditur aut diuersae nubes me quatenus in nube formatur, discominuatae occurrunt,4 se fidproponit sic Alber. de pals aer tri quidam sonitus prolixior similis ei, laus modis e editur exhalatio a qui fit cum pannum nouum cum ni primo per violenta expres impetu discerpimus, .se est ea si me, . secundo vapor paulatim unda species Vel tandem spiria
scindensi iubem , in quo est euo tu intra nubium colicam eration Elans, inuenit aliam nubem siccam volutatur , nec Iandra exiluin
constrictain,&spissam,&impin aperit, seu volutatur circa latera xit in illa, ex collisoue iacit O nubis, cuius diuersas quidem parianum Tertio egreditur vapor par te rumpit, sed intra nubium maia. uus, rarus, Hanam matus e nu iam de collectionem , de sentiturbe tenui, non mulium aquosa , murmur quidam prolixus, desinae.&tunc videtur ille ignis sicut alba qualis, eo quod aliquando in nube flamma, de non facit sonum in classiore unpingit, tuae magis spiri- Dropria nube, sed obuia ei alia nu tu retudit, estq; diae tertia species.
bes valde aquosa spilla , ideo ii uersus etiam est otiitrui sonus
quia debilis est, flamina extingui ex diuersa altitudine nubium, vatur in illa nube aquosa tintiniendo idiorem enim tonitrum audimus, potius, quam tonando, velut scrin quo propitiquio ivst nubis scissio tum candens in aqua. Meliori me Sed haec diuersitas no et in thodo alii apud Senecam . Vnum plo sono ole respectu nostri se n. geuus tonuiui est, cuius sit graue ius. Ait Albertus diuersificari et ii
murmur, quale terrarum motus tonitrui sonitum ex meri asse .. antecedit clauso vento, fremen clione caloris, velisi oris exi na. te. Contingunt vero cum caua nu tium in nube, id est ex calore, qui bes claudunt intra se spiritum, qui intra nubem existens, ipsam Lan intra eas volutatus, similem agit git Calor etiam nubem ametens ' mugitibus tonum raucumac conti nisi Orem , vel minore. raritatemnuuia Sinter nubes exitum clau in ea in inducit, quod concurrit addit talia sunt praenuntia imbris euariandum sonu in
Aliud genus est acre, quod crepi Tonitrui sonus in principio so-
tum magis dixerint, clui insonum, aete te validior , postea remi qualem audire solemus, cum Q sior. Tum quia exhalatio nudenti per caput alicuius disrupta esca istum pens maiorem impetu in est, di fiunt cum globata dii lui habet ui principio , quando primorin nubes.&spiritum, quo disten nubem scindit, deliri eps nuta is re . ' intuerit, emittit hoc proprie ira silentia vim hebetat. Tu in quietigor dicitur subitus, vehemens. interior pars nubis est magis densa, Varista sed magis communis diuisio est,in olui ibi validior est actio anti peris i ou1- coitru crepans,iuidens,&tum uti stasis,scq cum scinditur, maiore in
t in m. tuans, seu murmurans. Desumi reddit sonum
tu veto ne mole ex diuerstate si Sonus videtur eis Prolixior,qui risui fuiritu disrumpentis nubem, is fit scissio,&credi potest sonum , nisi is, di ipsa nube. Et proximese ipsa scis habere sicut intim pano, in quo fisi . .
tione.&agitatione . Nam vel spi perseuerat aliqua tutum sonus post ritus uno ictu nubem totam scia percuitione. Id praesertim videturdit, quomodo durumpitur casta procodetricum spirituit atra nube
136쪽
reuoluituro sonus est valde pro .
Nota Cardan. Is de variet.c.83. quamuiston unu duratio breuis de sua natura via in loco nubes scindantur tamen aliquando durare vique ad duas horas. Id vero contiugere ex eo quod in diuersis partibus fiat diuiso, ic Orinantur plura tonitrua , quae tamen vud ntur esse unum, quo modo plures voces videntur elle unus lonus.
In diuersis regionibus inaequalia admodum sunt, ut dicebainus de fulminibus. Refert Ioseph e Soci. Iesu ann. Isco in regione Sancti vincenti, tonitrua plurimum perare ea, quae in Europa fiunt, in
gentem omnibus terrorem Incute re, licet rato fulmina demittatu ur. In Tartarorum item regione,vire
fert Vincentius sunt adeo horrendi fragores, ut aliquando homines ia-
Quaerit Anaximander apud se,. necam, cur aliquando tone sere-nocq l . Et respondet, quia tunc
quoque per crassum M siccum aera spiritus prosilit Declaratum est sumpra,qualiter fiant fulgura tempore sereno, idemque hic valet Vel altissimae quadam nubes nobis inuisae sonant,vel id fit extra nostrum orizontem visibilem Cogita,quod narrant, tonitrua, quaesiunt supra Atlantem montem , audiri ad 6 milliaria. Haec plane extra unum orizontem speciem soni transmit
Ait Alber. dem s. aer. ante toni iam ru/ te trua esse validos,&sortes ventos. romimo Quia, inquit, tripliciter egreditur exhalatio e iube scilicet ante in- staminationem , in ipsa inflammatione, dc post Ante quidem, qua
do incipit comprimi in profundum acumem sui, eo quod siccus est. penetrat nubem, & egreditur ad
aerem &commovet ipsum fortiter,&sic procedit ventus . Sed hoc parum respondet experientiae
nasci tubera. idem ait Diosc. libri. αἶHn eaevnee Iuuen sat.1 post hunc radun tonitru . . tur tubera, sive Tunc erit . facient optata tonitrua cenas Maio res Addit Athaeneus, si maxima
tonitrua fuerint,maΣIma erunt tuis
bera. Disputat de hoc Plutarchus A. symp. que a. quidam apud ipsudixerunt,atonitribus terra in rupi,& tubera a ijs non perduci, sed ostendi. Alii , inter ouandum multum aquae genitalis decidere admixto calore main ignis, quod est acutum,&purum abit in sungur, pars ver grauior, S: spiritu predita inuoluta in nube,eam mutat, frigore expulso tepefacit, unde aqua lenis decidit in stirpes.& crassescendi causa est.
Scribit Plin.li '. cap. 31.de cono Az eo chis inargaritaru si tonuerit paui truorum es das, ac repente compressas, quae femi vocant phys emata emcere specie modo inani inflata sine corpore, hos esse cocharum abortus. Ex Opis post eade in tonitrua alia animalia adiuuant ad pariendu ad enim praestare dicitur ceruis . Vnde Dauid , Vox Domini praeparantii
ceruos 'Notat Gal. l. de theriacet ad Pisonem, mulieres praegnantes aliquando audito tonitru se turn e inittere. Inqit Arist. de hist.antia mal. lib.6. cap. 1 s incubante gal- sina, tonuit oua pereunt. Colum eula docet, lauri folia subuci gallimae
incubanti, quasi lauri folia vim habeant etiam contro noxam i . quae a tonitruella potest,scut 'me cauere dicuntur a fulmine Volunt autem tonitribus validis)stem
tibias oua aut frangi, aut sterilia euadere vinis recentibus nocent.
Quia halitus sulphure a noxii, hfulminis reliquiae, per aere in diaspers in vina se insinuant. Vel ni.
mia aeris agitatio vina coinouet , &'ces agistantur, quae vivum in ficiunt Alex. Aphrodis tritu. 88. hoinines quos ingens tonitrui strαpitus attonitos secit, intereunt,auea mentes evadunt. Quia elusim.
137쪽
spira utra animalem per aure 4 b l,renaspii tus ille couis trabitur, crassescuqu denaque ineptus ad animi iuuctio ues reddia ur. Et cumi inmodicescraselcat, etiam duc effusa animae a corpore
tua in signa te inpO: una P. ta .cuaestate vehementius tonuit , qu aut salsi,ventus ex ea parte dea uariatur contra, si mi iturionuit, imber. Fortasse,quia tonitrua indicatu maiorem nubium cauitatem, απιι.norem earum .coactionem 5 den. si tem . Tonitru aim et ana fit cum spiritus intra nubium caulin discurrit volutatur, si liuia aixero cum arctius a nube
Biat ura etiam stina . ovium ι&tulgura uiae ea iri inde vemcn AIa Maiatena, observa ventum . Iobabile estodes ex eu,rion Omnes parce exhalationis Arare . exardescere in ulmina, sed aliquas euia paries i. ventum relaminiano sempQ ab qualis ventus tu cinco. mitata r. ea arue in positicia inabit, qua ipartus ulmuris est a
bis, idemq; promittunt nigrara vespertina illud vespertina noni
luin diei horam seu est plaga a
devorare videtur. Et opuLaeso vanior si undique fulgura cadant aamas nuntiant. Atque Udα crebriora, Measiora cecudem nt, in deventus orietur. Sila montiumismmitatibus, inquit , ipiraute au stro ad metridiem fulgurauerit,pla uiam, aut flatum decerit it . Fauo uius uigurans pluuias, vellem pestates parce Aquilonis proaun-ejat. Quod videtur referri ad id, quod ait Arist. Fauonium nouele
perit ictus ignescit; At maxυοῦς. Quilouem Litur stulgura nunt cudit ostionem habent ad sor in in pira fauonius , expectari potest: aqua nubes crassiores dodensiores,qua; iures. Ait ver i dc O. .
t insere aestiuo tonpore, vel quia magis aes .iae tonitrua ener ntia. . Seu pod. - quia in lire me est tiricidio. I, 'i, POre rotest fieri maior nihil illi in con 'tio quod non ta
pentus a luit , dc exi pio di imbreicio peltas heri. Addit, vespertina fulgura perae .latem ingruentem
pluuiam , vel post triduum indicare. E linum 4 vent .sgnis per aestatem , unde ful ra dctonurua, illinc vehetuentissimi ve adi de va- lidi si inii Pirδbuut. Id potaus in uitiae Me proinde ce .la ua aestate, quia tunc facilius in statuto ς aratio ducta maiore nutrium oeio luitur concierio, qam hyeme deo sitas , ob quam illud assereba In nubibus etiam niaior includitur Iur in aestiuis tonitruis copia ex balationum aestate, unde 'dur Addit in cum sereno csto sui quamuis Plurima earuin Darnes csi. Ieroso creo pet , pluviae erunt, de tonitrua, dc uinantur m tuli nuta, i tu es acthuc hyemabit; atrψcissi in em cum supersunt Pro ventis, immo etiam
ex omnibus quatitur partibus, Si vapores attenualuit in vento- fulgxuauerit. Cui ab aquilon rum veniunt a. . Quod si lautiam inposterunt diem a lyam inquit, v chc mens, vitiburi piae portendit. Cum a septentrione , celleus fulgur erit, celerius, inve- ventum eum. Clim ab austio, Vel hementi st1bunt si vero leni der, curo, aut savonio nocte serena fui ex iguus ventus erit. rura uerit, ea tum de imbrem ex Per hyemem vero,& autumii L
138쪽
ventos sedare , de quo crebriora, ScFulgura τι vehementiora sucitant,eo efficacius mento id praeitare . Vere at me
gura vetitos sedant sub actione amateriae, quae in fulminibus componendas insumitur. Nec itere tunc ex nimia immissione fulminum, ventorum lapsu nubes,
vapores attenuantur, ut sitit ventorum materia 'immo ipsae crassescunt in pluviam . iterum ex leazde venign.qualiter fulgura ventos comprimant. Aitq; si stante austro fulgurauerit a Septentrione, cessare austriim'. Quia scilicet signum est,parari venti Septet ionalis in ateriam, hic autem ventus praeualet in austrum euinq; sternit . Addit si fulgur erat ab orientes, auster cessabit cinia dies rortasse, quia venti orientales non stant adeo esticaces ut boreris, neq; tam efficaciter sedare possunt austriam cum quo non habent propriam oppostione. idem author opus.de sinpluu. vi eum exponit rederi Bonaven .air, tonitrui hyberna matutina imbre Proui ex ima S,ac aeri ius praedicere, quimronuruis vesperi Asiaestiua luerint,magis ve-
maturinis speri. merid. quam matutina pluo vestis ut a praesagire Itaq; etiam tonitruarinis . hyberna vespertina,&aestiua matutina, atque adeo tonitrua de se imbrepi didum; generantur enim
curn nubes addent autur,& concrescut, cum se regatur exhalatio calida a vaporibus aqueis . Aestiti. , autem vespertilia certiora sunt, quam matutina . Quia post matu. tinum signum sequitur velima smiis actio , per quam impediriIr actio vaporum, aestiuus diuris
iiii calor diruuter potest Meuia cere vaporum concretionem, quas num matutinum praenuntiat. Post vespertinum vero signum sequitur nox,in qua solis actio remittitur, unde caula ad pluviam inclinans habere certius potest simio es.
signum est, tam validam esse aer. sprope iis onem ad aquam, ut vehemens meriar Inusaellus nequiverit
eam impedire . Quo ad hyberii a vero,cum matutinum est signum, iii dictum est, validissimam esse institutionem aeris ad adducendam pluviam, is cum sol sit debilis, non
pote aeam discutere. Vesbertisiumve: o Pgnum indicat debilem eris
aeris constitutonem, de propressi . nem ad pluuiam , propterea Lini eam expulit ad occidente IRO, nec potuit coalescere pro 'mine, contra sole in orientem praeualere .l Plinius aliter vaticiliarur ait o d. nitrua matutina ventutis gnifcΣ-- ., re, meridiana inbrem . An id in pli, o telligendum de tonitruis aestiurg,de tunc quia subsequitur vel mens calor, impelli vapores nubes, n8 in aquam concrescant, pini v ige ac attenuat, in in natus resoluit adici potest, tonitruorum maderia sunt exhalationes, is fiunt cum hae
intra nubes coneludunt , suntq; sp ritus, lentus quidam intra nubes inclum, at sol vehemetiri di scutit nubium crassitiein proin irci Ius inclusus spiritus Si hyeme coru det, Se tonitrui
exaudiatun,pluuia, nou nix descen .
dit,in per aepe grando, ait Cardan EI. subtil. Inquit Alber M. de petis
aer obseruarunt rustici, quod o 'rum esse expertus sum duobus an nis, scilicet quando audiuntur in ligni boreallibus tonitrua . initio
veris, Mibriesper totum annuutia , plus ventabit, quam in alio anno. Indicant enim multam materiam esse in aere,quae non tam lacilesco- .sumitur Sues deveni cap. 23. alvse obseruasse, non multo post toni. trua sequi ventos. Cuin aurunno. S irae multa fidis tonitrua, ne se saltate persta Tonitrua estae,5e abundantes colliguinur c ubertatem
vero non tonuerit, fruges magna aliud: με.
ex parte deficiunt; ait Ambros Nolam probi. 62. Vel quia, cum o
multum tiruates Pluriarum plui P
139쪽
imbrium verbabundantia confert tonaucrat, praecedentium mensa ad ubertatem mesis Vel qui a significatio perit Halienus Sues1- cum tonat, signuin est aquam plu- nus. Dialem esse excalet actam, di veluti Ait Alb. M. cap. 2s cum Iuppiter
decoctam ex ignibus , qui tonitiva conivuctus tuerit cum Marce te in Pranotionia comitantur, haec autem aqua uber Porei sti in ianis aquilonaribus, circa sanitati conseri, sicut obest aqua cruda, multae scintillationes hen in aere, tale. . ninais frigida Sic alti 'lutarc . . Periculum futurum est homini Sympo:.qx agricolae putant,aquas, bu, propter aeris peltilentiam ex dirae inter iunnina decidunt, esse nil ilia corruptione futura propter incrementis idoneas Addit Ambr. vapores lucensos pestiferos immixneicio quam prolixam considera tos aeri,quiaIuppiter cusole eleuattionem cocursus maris, laeminae eos, ct Mars iucuded Ocorrupit eoia etiam in stirpibus, quod vique de, mita fit aer venenosus.IO BUt. adeo extendit, ut dicat, tonitrui Cardan. tulgetra inquit, cum Puris sonicum veluti qtienda maris con gent aerem, si morbi, aut marc cursium es adliugum generatio res, vel in hominibus, vel in anianem malibus suerint, soluentura similip ... Lazis uer in Opus de sig. temp. ter innoxia erunt, si vel breui es.. I ἡ. ad cap . de signis fertilitatis, ino sauerint, aut succeserint venti scia aeaciata piae exsiguis c glestibus to uitruum, idi. Si tamen antea neque mor- dic trulcaecionum praenotione pro Uituerint, neque successerint ea. fertilitate recens et Aitq; Hermes Dirigidi , euenient distillationes. Tris megistus ex tonitruis docoru multarum specierum , ut morbi scationibus, quae fiunt in anno,an vagen in , ό soria erunt pelti- notauit tertilitatem. Nam si sole lentes , ut si sint ad lauces , vel currente per Arietem tonauerit, ad pectus, vel ad ventriculum. Ide herbae abundabunt, quadrupedia Author ait, irequentia fulmina si- multiplicabuntur, verum agri be girificant 1 ccitates , ardoaer, solis stiae iuuentur.Currente per saurum , annonae inontanae prosper
buntur, agri bestiae reicent, vexum in convallibus erit vini in o. ria. Currente per Geminos, si tonauerit, legumina abundant bestiae lanigerae paucae,reptilia multa tui in dicos, consequente permintationes ad morbo aettiuos , tua ob solis calorem , tum ob vap rem iam genitum. Ideo bella,&morte Principum, qua ration id denotant cometae. Sed neque P tu .ipzs, ne tu alia sibi timentis
Per Cancru,fames in tergetes, locu fulininibus, nisi ne ab ij seriantae vallabunt fructu, Per Leonem, tur . . annona cara Per Viigine, quadru . . Migis vanitia est , quod ad- . Peda morientur. Per Libra in , in . est, significare seditiones, ait vallibus siccitas erit in anni princi tiones populorum iucOilantiam,rio, deinde descelident pluuiae. imo cichaei ei es. Equidem insgein in fine anni erit annona ara Per illinu,&perditullinum haese dico- Scorpium racemi pauci, oleuaxis tun principem 1 uterum , tulini- vile, plices,' pecudes molientur ne, Quod prope ipsum aliquando Per sagittarium, fructus arborum cecidit, non negauerim com .1IO cadent. Praetermissis autem alias stiatum sed eo ulmiue,'n quo signi, si sole currete per pisces to Cluilius Dominus dixi Satanc nauerit,eii siccitas desiluctuum de re Feris non dicam Satan tunc inopia, sed vinuin abundabit e la cum intrasses, cum exinde adq-xtim ut Leopoldus inquit, tonitrua mone possessus, postmodum honsequen is mensis delent portentae renda haeresum portet sub dia
prioris . iam si secundo mensi lo doctore edocuerita maiorem
140쪽
Υractatus et .de Fulminibus et 3
Deit vanitatem, quod ait Cardanus praedicti paterat, s.de variet
cap. 8s stonitru ultra laOraecineta extendatur, prodigiosum erit, quoniam sua natura tonitru breuis sonus est. Infra breue tempus continge non ea regione bella, seditiones,&fiet maxima desolatio. Longe plura cons milis notae ex
diuersis philosophis collegit Beda
opus de tonitruo, eorum illumina haec est, tonitrua inquit,ab oriente praefignant humani sanguinis est usionem. Ab occidente mortalitate di pestilentiam, a meridie cladem incolarum pelagi, a septentrione mortem pessimorum peccatorum. Tonitrua mens s Ianuari j praedicut sterilitatem, atque etiam in Ortalitatem hominum, iumentorum. Februari auribus ocent. Marti j mortalitatem, vel diem tremendi iudicii prefirurant . Aprilis maris pericula. S i rugum vastationein s. Naij pluuia ubertatem . Iunii copiosam piscationem . lulia
mortis pericula, arboru Infructuo statem . Augusti mortem piscium pelagi,&serpentium septembris laicorum migrationem . Octobris procellas, ventos . Nouembris an secunditatem, de sterilitatem a. Decembr.s omnia prospera, 4aluberrima Die dominico indicant mortalitatem clericorum,S sancti, monialium. Die lunae mortem laicorum Martis frugum abundat lam Mercuri; mortem meretricum raduis abundantiam sei gum. Veneris bella, Regum mortem Satin ni bellum, pestilentiam. Demum antiquae gentilium prς,. dictiones.quas Liuiminibus capta . Τ ant,commemorari possunt. Ma- p lioni inis habebatur fu ina rau sta solum , si quae rarissim E contingebant, sereno coelo . Infausta praecipueserant comitiorum tem pore Tulini ne tacta tanquam mali omini 1 sacrifici)s rei jciebantur Quod tamen poterant coii uenien. ia bonam partem accipere . Sic constat in vero cultu Deum c
cro quod ain igne supern delapso
quae sibi grata eniit sacrificia , de clarasse, eo igne Oblata consumendo,quo indicio dicunt Deum respe. xiis Abelis sacrificium Hilic eleia Eanter Origenes uiducit lolium se Ioquentem, cum uucius referret omnes suas oues celesti igne conis sumptas Nego paulatim oues sacrificaturus eram, sed illi gratias, qui omnium ovium nicum holoca sturn suo ipse igne effecit, atque sulcepit. Etiam ipsi gentiles locasulmine tacta pro sanctis habebat, quod Deus ilia sibi consecrasse videre ur S propterea in nullius o. minis proprietate habebantur aiscit etiam ad haec , quod ait Plutar. in Lucurgo, argumentum, in tuli,
testimonium ijs est, qui sunt Euripidis studiosi, ni soli post morte contii: se, quae prius dijsian mortalibus dilectissimo Lycurgo conti gilse, scilicht,ut offa fulintne tange
Tot deinde erant fulminum s perstitio ae significationes,ut sulgurales proprios, de integros libros de ijs conscripserint trulci. Et tam implexa varietate huiusmodi significationum di ciplina tradebatur;
ut Senatus consulto florente Republica sex insigniorum virorum iiij singulis Etruriae populis in ea addi
scenda tradendi e Tent. Minus conuenit ea prolixius reterre, ciuitandem deridenda sunt. Quod etiam secerunt plerique ex ipsis gentilibus Horti in omnium completarix narrationem, si quis expetat eam requirat a Pierio Valeriano, qui peculiare opusculum scripsit de sui minumignificiatione . In eo aure post relatas antiquor opiniones. qui in malam partem fui inina accipiebant, ipse conatur ostendere suini inii casus sub eqitutos potius bonos, qukm malos euentus. ι de si fulmina ommosa elsent, P. tius in bonam, quam in mala iapartem eae accipiendi. TRA.