장음표시 사용
161쪽
iacta Lib. 1. de Meteotis igneis r
vestibus exii adhaerere solant. a. exarsit, &restin igne, nullum de leg:inus: Anagniae ustis cuidam eius vestigium cognosci potuit.
Q est, u TI A M hi ignes inter eos, qui ex Iublimi apparentia metera orologi dicuntur, numerari aliquo modo possunt. Iuu ἔ- . tente enim aere satis patenter per montium crateres se m nifestant, quamuis ex imo terri, seu etiam ex infernalibus arcanis locis affurgant. Talem este eorum originem,oste de dum in praesenti assumimus. Subterraneis ignibus adde inus sepulchra-Ies antiquorum faces, quae tam mirabiliter per plura securi arsis creduntur. Quod nos minimescredendum probabimus.
CAPUT PRIMUM. nes subterra reperiri. seneca lib. 2.
natiquae Lio. innumerabiles ignes F--I... in abscondito flagraui , 5 obscuro
Ignium ubterraneorum semper . Eosdem memorat AriitOBisor a teles saepius in meteoras lib. . c. . existit inquit,ln terra multus ignis. s.=umui . Gnesi subterraneis locis assur Et ab isto igne declarat fieri pluria kaii. . D. L qates comemorasse in primis mas evaporationes. De eodem iis videtur antiquislanus D. Iobus,qui loquitur capa In libet .de admiran. cum cap. 2 varias terrae conditio auditio expressit plurima loca , , nes proposuisset,utat .am gemmas, E quibus tales ignes se manifeste pio aliam aurum,&alia metalla pro dunt. Distinctius pluraq; ardentia ducentem subdit aliam ignitera loca enumerat pluribus in locis Pli. terra, inquit, de qua oriebaturia uius,praesertim ii 2. cap. IO5. Soli. nisi loco suo, igne rubuersa est. nus etiam &Strabo. Ex his Salijs Cum enim sermo si de iis,quae a. plurima recenset,&colligit Malol. Iiae terr proferunt, inter ipsas in colloq. canicul Aitq; tandem axnumeretur terra ab igne subuer si omnia velimus enumerare defisa sensus videtur de subuersione , ciet dies . Nisi id pronuntiauit ab igne, quem terra protulit. Ignes aute diei terinino , non eIatde si quidem in diuersis locis de nouo hoc timendum; breuis hora capiet apparent, aerram alioqui frugi haud confusam omnium collecti ieran ad euastant, ut apud Vesuui nem, vixqu aliquod ab ipso fuit recenter contigit. Eodem cap. diis in illam. citur, intra terram lapidem calor Ex ignitis locis nostrarum regio solui S in aes coii uerti. Plane io num maximesardens ei fies ira si-u st, iis c torpi Ope no Vbi activissimus, ciliae. Hinc Vulcanum , qui Deus, Ahia, nun tu i pidem soluit,sensus ergo ignis fuit habitus, tu huius noniis est de igne subterraneo. Plato in cauernis Dificinam ac sedem po ulredo ne dixit ingentes ignis am suis putauerunt an qui ibiqOIouis
162쪽
Iovi, sulmina 'construere . Flaminas frequenter sursu in extollit,sed nonnumquam igneos amnes per montium decliuia praecipitat. Aliquando tanto igne eum redundasse
Ieserit. Aug. 3.de cIuri. De caPII. ut mare serueret,pices nauium solis uerentur, rupes exurere litur , Ignium fauillis Catane usis ciuitatis
telia oppres corruerint. Alias
pluries eandem ciuitatem Isdem Ignium excursionibus diruere cominatus cst, sed trepidare visi sunt ignes, effluxum conibendo D Agathae velo longinguo prospecto. Ardent pariter aliquae Insulae Siciliet adiacentes, quae Vulcani propterea dicuntur. dc in eis Vulcani incudines suilla dixerunt Famae etiam et inter dicitia in liparim fuisse insulam igniiciam , quae tu,
habebat Hatus, quoru in in axi in Ohabente ambitum quinque stadiois mim flamineae massae erumpebant, ex earum Obleruatioue vento, upi aenotiones sumebantur.
Proximesaccedri Vesuvius Cam. paniae. Qui rarius qui dein, sed blemnius suos producit ignes Cum ivsgni regionis pernicie id praesti. tit sub Tito Principe, ut scribu . passi Authores, laesertim Plin us Iunior. scripturus idem distinctius Senior, edit E propinquo rem spectaret, crassiore caligine ob tructo spiritu interiit. Aliam insigne storridi in ontis accensonem circa no 4 O narrat Baronius in anno martyrol. ad festum D. Ianuari cuius beatissi in martyris virtute compressa fuit .lterum ex eodem cratere eruperunt flammae tempestate Benedo iecundi circa ann ε 34. Pluribus etiam vic bu, id con . tigilla notant recentiores,quamuis nec ipsi omnes receu leant suppo. nit enim B. Petrus Damianus ii . .
epist. satis frequenter id olim cou-tigisse Proxiale tandem anno es 3 l. noua ignis ex eode monte eruPtio antiquam famam excessit . Ad stant Neapoli Puteolorum loca ardetla, qualite describit Iulius C q.
sar Capacius. Ex remotioribus lo. cis nullus celebrior Hecla rupe in Neeti. Istandia, de qua Saxori, rauamat in praefat.histor Danicae, mons est,imquH. Hecla Inlatanaia. qui rupem luderea in perpetui Gagrationis aestibus imitatus, iacendia se in puerva iugi flammarum erumtioue o
Flagrant in Asia mons Chimaera Asotes eae t. in Lycia. Immortali inquit Plin uom si odiebus ac noctibus famina ei ignem accendi aqua, extingui ve Io terra aut lino Cnidius Ctesias tradit Argarias in Cappadocia ex Strabone lib. I x. In Bactris Coplian. Ii vertex . Alia loca in Perside, deruibus in libet de admirandis auitibus Flagrant in Mediis &istia cinigetis, ac Persidis cosinio ignes, quorum hic quidem in Mediis minus, qui autem Psittacina magis sincera fiamma ardet. Qua de causa Persarum ite ad hunc culianas molitus est uterque vero ita
locis planis, nec inaequalibus inest. Caterum hos interdiu noctuq: percipere licet; qui vero in Pamphilia cremant, noctu duntaxat percipi possu ut In Africa maximo ardet in cenis dio Theon Ochema dictivo, Aeti picum iugum, torrentesq; solis a
doIibu,ssam imas egerit, ait Plinius .
Aethiopum item campi iuxta He. sperum ino utem mons Cua Zeuale a inplis,lino hiatus petuum ignem emittit, ait Leonius Extra. columnas Herculeas, ait Aristotel. capos de admir.audit .igite, flagrare iam aest. Accipi id debet de Te nerasta insula una est riuuatis, in quibus mons ignivomu est miri altitudinis.
Enouo orbe plurimi huiusmodi Novior λmontes reieruntur , o,q; recenieth aio ex Fern md Coriesio, Baia ha .re Dia2, Odoardo' ait la , Ioanne Caietano, Pecto Hii palens. aliouincia Ciasotulari mon Scruisetat lapides toti minore, ipsi, domibus, tu excia hiatum propulsisam is retinear,vade totus mons
163쪽
flagrare videtur . In Prouincia uua hutem alia duo montes sibi valde proximi ignem vomunt, ac
tremunt. In prouincia ascat recal mons est, qui noctu die et lumiglobum seruat. In Temistit an mons est, citius vertex cratere habet initale passuum, E quo bis in die sumus
exhalat quem nulla ventorum vis valet dissipare , unde globo, tegro seruet to nubes pervadit. In Terna. te insula una hio lucis mons eiicia fumum,ignem. ,&saxa nihil mino. ra ijs, quibus in moledinis utimur, cum incredibili strepitu. Ex insula de Moro ignis e nrittitur cum ire mau bombardarum simili . Prope Iauam maiorem in Nucupora iniu-la mediterranei montes ignem Perpetuo eructant. Mons Nonauata E pluribus specubus ei jcit igne, ex uno eoru feruens emuit aqua, ex qua fit sal . Ex vi eo Mala halo ignis,& cinis cum plurium oppidorum oppressione educimtur. Loea plana Non solum vero e montibus, sed ignivoma Milanis locis ignes alsurgunt, rarius tamen. Plana ista loca couimemo. rant Arist. de admir audit ca 3 3. Plin. lib. capcios atrabo I b. I x. Cur vero ignes magis moles amet, rationem reddunt Maiolus, di aliJ, quia montes concaui de cauernos ut plurimum sunt, plana autem campestriaiolid ora . Adde , montes validius ventis agitari, qua
calidos spiritus intra terram retundunt hi autem in lino reclusis
gisque coacti incendia excitant. Sed eonsiderata montium origine sint imio cogitari potest huius rei causa. Quamuis plurimi celebrioresq: in ontes 1 Deo constituti sint ab ipso inundi exordio, plures t mense ualiqui effectus sunt nat
rates,sOririant tu autem vi terraemotus , cuin ab incluso spiritu furtum terra propellitur, quam idem spiritus aequit scindere, unde rem
ne eterra in tumorem elata, in t rius concaua Haec autem vis ex ipsa
ignis actione procedit sic igitur priora fui se videntur incendi , ,
quam aliqui montes. ii ignium effectus fuere; nil igitis mirum si e
montibus exhalant, quando iam prius quam montes ibi essent,erant ignes . Vnde credibile cuipiam erit, Inontes lentriona os non fuisse a Deo sae os, sed enectus esse internorum ignium . Qua inuis negari non de. beat, ignem tu aliquo monte de nouo generari pose. Dic item potest Montessolidioris sunt subliantiae, saxei enim sunt campestria vero&plana loca, terrea sunt; terra autem laxior est. Hinc igitur fit, ut e terra facilesinterni calores euaporent Me siluant montes Here eos cohibent. Vnde diutius copio sor intra montes conclusus calor in manifestum ignem tandem eruispit, eius vis montis ac uiaten corro idit, indeq; emicat.
Sarphetiam mari ignis egredi marID
tur, nec minor violentia ac copia, git ignia. quam e motibus irequetiam quidem ast eris Aristoteles demund .c.s saepenumero inquit mari nis uaporationes existunt. Vimisero ignis copia testatur Senec. 2.uat. quaest. 26. insigni relato exemplorcum insula inquit. in Aegeo mari sui geret, pumabat interdiu inare ,&fumus ex alto ferebatur. Nan demum piodebat ignem, non continuum, ted ex interuallis eiulca tem,sulminum more, quoties a Ndor inferius iacens superum podus evicerat. Deinde saxa reuoluta srupesq; partim illaetae, quas spiritus antequam verteretur, expulerat, partim exesae,&in leuitatem pumicis versae, nouissime cacumen exuis
stimontis emicuit. Postea altitu idini adiectum,4 saxu in illud im- magnitudinem insulae crevit. Idein no a memoria Valerio Asiatico Consule iterum accidit . Scribit Nicephorus lib. 3. c. 36. maritimas unda, instar campi exarsisse captae Roma ab Alarico, quod ait fuisse signiviratum ella Deum ob D. Cluti-sostomum in exilium eiectimi Similem euentu refert Liuius dec.
lib. a. Alphonsus Venerus a saeus
164쪽
Τract. q. de ignibus subterraneis.
Chronic.Hispan .ad ann. O.'I' .ait mari egressum ignem, S aa terras progressum plura o pida consumps: se. Trasymenis lacus apud Plinium totus conflagrasse scribitur. In his narrationibus spectanda est vis di copia ignis, cum per tantam aquarum molem viam sibi fecerit, indeq; euaserit non extinctus Qua quam considerari possit,illuin igne sui. se ex eo genere quod aquis nutritur potius, quam restinguatur. Notat Alberi. . de proprietem. traei. 3. cap. f.monte S, qui sunt iuxta mare, facilius ardere, Se diutius.
Hinc est ut in quibusdam insulis
exigui ambitus sint montes perpetuo ardentes, ut in Vulcani js prope Siciliam Rationem reddit dicens, causa efficiens est vapor inclusus. aqua autem maris poros terrae foramina obstruit, ne vapor exhalet. In imo fundo maris geueratur ignis, sed hic exhalare nequit, nisi rarissime cum est in immensa quodammodo magnitudine proiiadefacile est, ad lateiadi filuat S ier.
sus litora iter sibi paret, sicq pluries p. ope litora surgit igitis, qui eremotiori loco' ex mari sun do. Originem trahit. Ac de insuper, e. mari uberiorem suppeditari ignis materiam . Aluutur enim hi ignes etia aquis,&aquae marinae aliquid ringuedinis habeat,&ad quencu. que ignem, magi, quam dulces, habent dispositioiaem. Obseruat Bod in libri Theat magis ardere terrae hiatus e ctra, tui in intra tropicos. Quia, inquit, extra tropicos maior aeris frigiditas calorem ad centrum cogit, in torridis veris regionibus calor exti alat Ad de terram intra tropicos maiori ex parte mari subtedi, unde ex hoc capite rariores se debent in ca
Alij sunt subterranei ignes, qui
non in sua rina, sed med 4alore se manifestant. Haec dicimus ob aquas thermarum quarnmcalor non nisi abigite deium itur Icum tantopere ferueant sat in Pro.
pinquum ignem habent. Quidam sui t montes, qui acci et 2ιi dentaliter solum ardent, qui nimi- rum no ab in trinseco ignem pro se hie a cerunt sic scribit Alber M.de prop.
elem prope Leodium montem a ardere, cum tu eum pluuia stillat. Nanifeste ab extrinseco formatur ignis adestq; in js locis materia, tu aqua accenditur,cuius alia resere Inus exempla Accidet italis et ii
fuit interior ignis ab eode relatus, quem inquit, pastores fecerunt ex igne super eum excitato, pluributaque durauit annis idq; fuit in Pro.
Quidam montes perpe tuo ignem Qui ue uomunt, alii statis temporibus pcrpetua Rationem reddit Agric libri de interin ortu subter. in fine dicens eos ignes, quorum materia est sulphur, non esse perpetuos, nec diuturnos,quia sulphur facile consul nitur. D. ut urniore sese ex bitumine , qui non tam facilesconsumitur &alitur a quis, quae materia facile suppetit,
cum per terrae venas aquae duc uti
Notat Maiolus, qllosdam mon, te non proserre flammas, nisi oriete sole, easq; durare vique ad quia tam horam noctis e contra alibi mons non ardet, nisi in tertia, vel
quarta vigilia usque ad solis ortum. Quo ad priores, inquit id ei Malo. cainam e se, quia noctu acta ea collectio humorum, qui ardent.
Forte sol ipse orietis eam materiam
accendii, sicq in solis ortu incipit ardor Neque eitim dissicile est radios sos caliquid ad igne in valde
disposiιum inlla in mare, Prae ertim si radii ex locis condiatone niantur . An ardent ali noctu ν quia a sol halitus initaminabile, ex crahit,&sie quod remanet, edditurini. nus a tum ad la minat . Nai iii sole nainina inalignius ardet, sino
Supradi: t g nesciat ei diu parum Di nons vernili ita desitur, coiecti soli, lu- luc/inine. Maxime ubi sinceriores nam re mae Λlicubi enim atro sumo com S mixtae
165쪽
138 lib. 1. de Meteoris igneis.
mlatae solem potius laedunt de es
rei oc Cardanus sεcunda de subtilitate , prun .er stibi erraneos non se brerraneor m Umumcaueae. mm- flammas, sed potius prunas Qura, inquit, flamma indiget nianifesta antiquis Philosophis nullus respiratione , plurianum absumit ad dilige tutori studio causa scio Emped
materiae, Spropterea integrum rum sui uperquisiis videtur, qua Lshorum montem bituminis breui absum Empedo let. Sed cum minus caua Umaret, reqLentiores essent terraem te nam miserosAetnae hiatus scruta di M.tus, a th aether male sellant ferue n. i vellet, Ini I, Iuleii t. inodHotiores,&per interualla virluerent, ratius de ari .poet. Hi maiorem hu-scut per interualla eniicant nam ius hilosophi iniuriam si narratrinae e montibus. Additq; talem a sculiq Poe .ae Narrabo interitu triari ignem habere respiratione tu huc meus immortali, haberi, Mim cupide fung io, tu ouatiu,eo inodo ii Empedocles, ardemem frigidus quo id sit a calicio cinere. Aetnam in liliint. THorraver igne .ubterraneos semper cre Quoad cauia in materialem Li Causama. senil erere cereis obat Plin. lib. 2. cap. O . cet. i. 3. de lucer antiq. cap G. terrae ιι. sum ubi recensuis ignibus montium , suspicatur eam et se talem,ut sine subdita cimn sitici ius unius eleuieti sui contumptione flammam suste rati f. clanda, exi ima patiat, dc tet, qualem is au .hor desiderabat ira inimi, crescaticiacillis, lai m Pr a tui, ex antiquitate lucerni per re pucandum ei in tot Oiste irae 4e tuo, ut credit, ardentibus. Sed . Oblocis, tot incendiJ rerum a id absque fundamento cogitatur. tura terra, cremat Excedit omnia Nescimus adhuc an sit pomibilis mam iracula , v lum diem suis quo lateria ardensisnes consumptio
nou cuncta conflagr. rent . Hinc ne Montes ignivom iam temper
Stoicorum opinio die, trema in ardent, at si materia ab igii non didi ita liuione ob aucta in nimium consumeretur,semper, aequaliter ignis naturam . Et lain nos catho arderent. Ex dote Onllat, eos lici credi inus munduin igne , ca sulpta ure ali. Materia ardens, quae Iores aluendum . . quamuis idio nis montibus emittitur cito co- continget naturali cursu , nihilo sumi coirspicitur, ideli ergo crede minus ignem semper crescet iii dum de materia, quae foras non
tra te iram a lintorum etiarnia emittitur
dcctriti non aberrat Ita plano Coin muniter pro materia assi. D. Gregorius Papa,ut latius inscii, nant venas sulphureas. ωetia in ait appropin luant mundi fine bituminosas . Sulphur quidem se cresces terrae cauernas ab ignetas manifestat ipso odores Campis sormatas. Exedit igitur ignis errae leolani, ubi perpetuus ignis,sulphv. viscera,sed te. raedi solutio non erit rei sunt Bitumen etiam in alios . sitie stipe in turali Dei iusti, quia lor dentibus locis anilest apparet, te igno cluidem posset diui urniore praesertim circa montem Hecla tempore terram destiue te, sed an semper ardente,copiose enim bitu. te tale te in pus, quando nullia de , ni en illic estisditur. Cardan. lecto . hoc cogitabit, Deus ignem desuper in Hippoc de aere,dcc .ait in menta immittet horuin igiti si e se haec tria sulphur,
bitumen, uni trum; io tertiiun rarius, unde rarae iunt aquae, quae nitrum saPiunt. Agricola lib. I. de
hi , quae elauunt,&c.fic arbitratur: arida
166쪽
Trasi . . de ignibus subterraneis. 39
arida eius ignis materia eis non a cipium, omnisq; motus originem Dotest, quia cito igne consumitur, hunc vero calorem maxilne vige. de aqua restinguitur, proinde in re in inferioribus demetriis aqua guis est . Pinguis vero est marga , terra hinc calidas es therma. sulphur, bitumen Marga nec alia rum aquas,&montes igne in emitterra pinguis ardet , nisi fuerit sui tere. Replerus iuxta suam sentenis phurata, aut bituminosa. Sulphur iam de propria anima tione terrae, aqua restinguitur hi autem ignes dicet hos ignes procedere 1 calore aqua non restinguuntur aquas terrae magis proprie vitali. Verum calidas fouent; bitumen autem aris nos supponimus elementa non I det in aquis,is igitur apta est mate uere, atque siccarent calido vitali.ria horum ignium sed hic Author si talem calorem habet en ab eo agit de igne, qui aquas thermarum potius conseruarentur. Calor enim ' calefacit, athaea quae sulphurei a vitalis potius conseruat, qua in de- sapiunt. Propterea subdit: sulphur sti uet&incendia excitet. Nec ea a secum, si it ad latera canalium is lor aethereus eos potest tam vehe- aquarum calidarum ardere,&con mens in his inferioribus , quae sunt currere partialiter ad calefacien remotissima ab aethere calorem das aquas. Et lib. a.de eadem re diffundente. Terram sentimus fri indifferens ait bitumen primas om gidam, qua parte soli non exponinis materiae,qua subterraneus ignis tur, de interius humidam i igi- ardet, iacilestenet secundo ponit diorem ubi a sole magis remoue-siphur. Datur apud selgas desalios tur, igitur in profuit Sissimis locis populos terra, qtiae est materia ignis non potest esse ab aethere tam calivmalis, quaeue diu ignem detinet, da, ut incendia excitet. nec tam facilesvi lignum igne con Alo dixerunt, hos ignes accendi sumitur,&vehementius etiam ca a calce, cinere intra terram in ori lefacit. Similiis ergo ella potest ma clusa. Uertim praedicta sunt ignisteria horum ignium seu alicubi effectus inius igitur rrior sanis cauest bitu inen alibi terra , ubi ignes in assignanda est. cito finiuntur, 5 rarbardent eis Alber.M. 3.meteor tract. . c. . Non unis potest sulphur . Considerat Anto resert Anaxagoram dixisse ignem nubium nius Philoteus in topographia A et nubibus implicitum de cendere is, nae 1 principio quidem ignem ac vapori immixtum penetrare scendi ex materia,quae lacilesignem secretiora terrae sua subtilitate is concipit, ut est sulphurea&bitu At non explicatur, qualiter fiat ta- minoia, sed continuari ex alia, quae ais ignis descensus. Ad nos non ne Et sit minus aptari tamen aestio descendit ignis, qui quidpiam in ne ignis disponitur ad incendium, cendat Cadunt quide in fulmina,&ubi ignis est nimis vehe ines ma alliae ignitae accensiones pectanteriam etiam repugnante in ince tur, sed hae terram non penetIant.
dit, unde etiam aquam potest con Vapores halitus ex inseriori loco ueriere Inluper ignis sicut at , ad superiora potius tendunt, quariam, quam reperit, consumit , ita deorium feraturi vapor, id est aqua aliam adgenerare potes . Sic ait vix aliquid caloris cotinet Sequanis Albertus, compertum est,aquam , tumuis calida,ignem extinguit Po- pluuiae descende iuem sub non res ius, qu in excitet. cause es Si undamenta thermarum statim Aliam Anaxagorae opinionem Nonyist elans nou in sulphur&naphtam conuerti reser Seneca: in inlamori, inquit, tu rum ., calor Circa causam etfacie tum, Zeno parte spiritus crassum aerem &i pev n viciatu ter si Stoicorum secta dixit fertur, nubes coactum , eadem vi qua
ea in rebus omnibus reperiri diffusura apud nos nubila fi angi solent,rum aethereum calorem, ut vitale prin pit, ignis ex hoc collisia. nubium,
167쪽
cursu 1 elis aeris emicat. At in
caueritis terrae formantur nubes,
sunt l, ibi calidissimi spiritus, quae in ignem conspicuuia emicat,idq;
in maxima quantitatu, in tantum vi montium undamenta combu rant ,. utiq; antecedenter erat ignis,
qui vapores istos sol inauit, qui crassiorem substat iam in spiritum subtilauit, quiue illi summum calo- ris gradum inpressit. Harei milia meteora, quae spectamus in aere , ex solis calore formantur, Qta. inen leues tantum igniculi produ. cuntur in imis terrae locis sol ne qui sim lia operari . Manifestum enim est, at ionem solis calefacti. Uam non pertingare ad loca valde profunda,' si terra eruamus, post aliquot pedes reperimus frigidam humidam . Et saltem actio solis eo est languidiori, quo locus terrae est proin dior, proinde in locis profundissimis esset tenuissima, de non deberet esse longe intensior; qu1mst supra terra, quia copiosior ignis
intra terram, quam supra sol excitat . Dicere igitur plane oportet exhalationes, quae sunt intra terra, ab aliquo giae interitis existent excitari,de huius antecedentis ignis causa assignanda est. Alber M. refert Democritum adriissὰ, calorem in terra unctuosa
di glutinosa aliqua do perfrigus ci
cuia istans coprimi in cavernas motium, eamq; sic comburere Alber. id aestimat probabile, ut etiam . Auersa S Bodin. lib. 1 theat. Sic co. stat actione simili anti peristasse- te ἔν se . xlialationes hyeme ad profundiora terrae se recipere, sicq; tempore ostigido cauernas esse a idiores. Igitur talis actio ita potest intendi, ut calor usq; ad ignis statum accedat. Verum calor, qui dicitur constringi iii tra terram, esset idem, qui intra terram existeret, ut sic frigus in arctiorem locum eum adduce. ret attolis calor,vel nullus vel non nisi tenui iiimus ad loca profundita sima pertingit. Vanum est . quod singitur Inautioneste recipere
hyeme intra terram . Potius terrae litteriora ideo calent e tempore , quia halitus calidi ex ea assurgentes uomersipunt foras obfragus ex ternum sicut nostra corpora tunc sunt calidiora , non quia cabor externus interiora pervadat, sed quia noster calor non exhalat exterius. Abulens. in opus. paro scap roi. m
at aquas decurrentes intra terram
transire per loca sulphurea, si vel '
citate fui motus eam materiam incendere. At flumina, quae supra a
terrae superficiem discurrunt, nihil minus velocia sunt nec credenduest terra it ei ius esse magis inaequalem , quam sit exterius, ut sic ma
gis piaecipiti cursu labatur ibi aqua.
At apud nos flumina quantumuis velocissima, nihil vel mini In unias teporis inducunt. Et si intus venas sulphureas incendunt, hic aliam materiam aliqualiter calefacerent
Aqua suo motu potius frigidior eua
Auersa ait, occulta celorum in Nonoeeti Issuentia incendia excitari . At in DU--- dignum philosopho videtur citra extrema pericula ad occultas causas recurrerea Et solum pro miris
quibusdam effectis minus indecorum id habitum est cum tam eu hic agamus de calore. notissima s.
ac pri in qualitate. Ea insuper ocis culta influentia cur solum in occul.
to operatur pala lis diffusa transiret per te irae superficiem, ubi materiam sulphuream lanam mare deberet.
Volunt alii, ipsasmet exhalatio exha
nes calidas, quae in maxima copia 'tationes ea intra terram includuntur, in igne si . conlierti S alia ibi in flaminabilia
accendere.Sicli enim intra terram
dantur plurimi vapores , qui magis coacti evadunt aqua, ita etiam exhalationes ab aqueis corporibus& alijs materi j igni disti in bolis seiuncti accendi polsunt in ignem . Sic ex cauernis numina de ammas proserunt, quod in illi rudi phi. lompho ita miris est ut rustico h
168쪽
Tract. q. de ignibus subterraneis. IGI
calorem stigiditatem pro serii ventorum propria est:merito idem Hi copiosi halitus, qui concrescunt credimus, hi venti eiusdem ratio.
in aquam 5 exardescunt in fiam nis sunt, minoris potius uicarimam, supponunt intra terram o ciae. Neque enim intra speluncas piosum ignem, a quo formentur vehementiores sunt, cum vix ad Ita plane assarmat Aristoteles, qui eas ventis pateat ac elsus Legimusa .mete. agens de terre motu, con quidem ventorum violentia incen.
siderans copiam spiritus calido dium in siluis excitatum , sed id
rum halituum , qui ad terram cis prouenire potuit ex arborum colli- monendam requiiuntur , ait eos sone Frequens enim est, perfri- produci ab igne,qui intra temnα cat: One solidorum corporum,praeest, S, sole. Et idem alia dicta sertim quorundam ignorum gene.
occasione repetit, prius etiana is rari ignem: at vero perfricatione is dixerat cap. . venti etiam validissimi in materiam iis υιn Ali volunt spiritus&flatus per quantumuis ad ignem propensam
torum cauernas terrae discurrentes hos nunquam contigisse scimus. Alio ignes causere. Ita refert Alberti modo venti incedia excitant, qu lib.de propr.elem.trae o. c. 3 dixis tenus ex ardentibus prunis faciunt se Democritum, ex confricatione famina assurgere. Hoc igitur in scilicet ventorum ad materiam do etiam intra terram in caue
sulphuream quod ipse Albertus apis ni id nonnunquain praestant. Vn probat. Idem tenet Antonius Phi de si alicubi sit materia ignita, quae lotaeus in topographia Aetnae Lu si potius carbo, quam flammadovicus Vi si nicholi)s ad D Aug. v et in ea loca incidant, poterutex- lib.1 I. de Civit. c. 4 idem siccon citatione sammae incendia suscit firmat flatu incendia haec excitari re. Et plane constat exseruentium
vel hinc deprehendi potest, quod aquarum scaturigine dari ignein is non omnibus vetis ardores illi pro perpetuo ardentem; isq; igni si ueniant,sed Js tantum spirantibus, ius es in solidiori materia, quae si qui subire per aduersas speluncas veluti carbo,ut sic perpetuo duret. possint, ut in Aetna Euro vel Asti Ex hoc igitur igne possunt interioco. Itaetiam Surius in comment res venti flammas excitare unde ad ann. Is 3 quo tempore Aetna sequuntur nouarigatum e monti- plurimum exarsit,&ex Trogo lib. bus eruptiones Idqu probare linquit; Sicilia est plane calternosa summum potest obseruatio Viues.&hstulosa quo fit, ut ventorunia, Sive etiam ex praedicto igne ardet effatibuspateat, unde ignis coiicipi potest ventus aliquid deterre ad lotur: intrinsecus sulphur habeti bi cum sulphureum Seu potest ven- tumen, ubi ventus perspiramenta tus aliquid sulphuris deducere ad cauernarum incubuit, diu lucta locum ignis, si urexhalatio sulphu-tus, concipit ignem . Idem appro rea extendi potest ad euudem ignis ' bant Auersa loco eit. ali). Ve Iocum Maccendi. His autem O
rum cum adeo frequentes ventos dis inchoabuntur noua incendia .vbin; di omni tempore sentiamus, Idq: credi potest contingere in no- mirum est, Haliquando nou co uis ignium eruptionibus At si nonspiciamus ab iis incendia excitari assignamus causam primi ignis. Immo tam longe absumus vlix Dicendum igitur luperest, hos aliquantenus timeamus . vi ipsis ignes in cauernis terrae ab authore Confidenter expona inus quaevissa mundi reconditos suilla in mundi uersit cillime inflammabilia, nec purium creatione. Qiuid enim aliud defipuluerem , nec sulphur excludet ciente quacunci naturali caula,qua.do. Talem experimur ventorum s ipsain primam causam , eoruna
naturatu in hac nostra regione que causavi sui se dicemus Zala, ipse
169쪽
1 1. Iab. 1. de Meteoris igneis.
elernentorum Creator eorundein bus ilicalescunt.
seriem, ordinemq; disposuit, ipse ' Nulla memora a constat origo emtur ignem in inferioribus repo ruptionis ignium e quibusdam suit, qui eosdem in superioribus montibus, Mantiquissimi Auth constituit. Ipse aquas separare is res loquuntur de ijs, supponendo congregasse dicitur . Ipse libravit ignotam esse originem, imo nun fontes, collocauit montes, ter quam originem habuisse. Id autem ram tam vari distinxit Ipse igi non leue indiciu est, ab initio mu- tur sua loca ignibus attribuit, quae di tales fuisse quosdam monte 1 si
de facto habent. Infernales certe essent opus attinens ad naturales ignes intra terrae viseera ipse repo caulas,pluries audiremus quosdainsuit, semper enim extitit inferna montes incipere ignem e inittere, lis impioru carcer,&ps nati sipuis alios desineres. Probabile est plu- Occupant hi ignes notabilem tentae riuios effectus naturales non nisi a partem,ut colligitur ex supradictis, subterraneis ignibus prouenire temperq;ardent, neque sunt via uti huiusmodi effectuum existentia tumultuarii' accidentales ignes sui ab ini. io mundi, igitur semper filminum, uellarum di current tu, in terra extiterut huiusmodi ignes, di similes meteorologici Terra in ac proinde a Deo facti fuerunt. ipsam notabiliter uariant , qu Nam fi a naturalibus causis produ- plane valde diuersa esset, si tot a cundi sui se ut longiori temporis effet solida, nec inius aleret ignes decursu id praestitum mittit . Et
Igitur omnino credendum est, ter certe ad naturae uiliorem pertis tam taliter a Deo constitutam, nebat causas natara Lum 1 praeci- intra ipsam a Deo ignes cocreat O . uorum este tuum constituere 4 Equidems reliquas elemento ui Hi autem effectus sunt, sontium occoncretione, pectemus, eas soliti fluminum emanatio, maris salse putamus non creatas a Deo, quae do, de fortas aetius, seu nux sic accidentaliter tantum continguat, refluxus mineralium productio quaeuhparui elementa euaiiant plantarum etiam gerini nati ex visunt pluuiae,gradines,&c. alve interno ignium calore eodere ro aquarum collectio in mare, ea videtur, ut et .am animalium uorum deductio per fluminii alueos, undam formatio . Halitus Iam a Deo plane sunt. Terram in mon aqueos, quam terreos ex hoc ignetes eminere, in fluminuatucos eΣ prouenire dicemus nihil mitius ac cauari etiam ad cieationem attia a sole. Exsacris litteras habemus,nent. Immo in ineralium forma Deum in mundi creatione aquastio in hoc genere recensetur . At supracstos colloca se sicut autem certe non lain terram consolidant v deri poterat, speciatis rerum na- metalla quam eandem excavent turis, repueuare queuineleinea-
ignes. Igitur hi etiam opus crea tum supra reliqua corpora, ita re tionis sunt . Fecit Deus sontes , pugnans videtur igneum in infimo at in generatione fontium plurimi loco. Et sicut se habet aqua ad lo- sunt calidarum thermalis aqua cum superiorem , ita ignis ad inserum, cur autem solos sontes frigi riorem . Vt igitur constat, aqueum dos, non calidos dicamus elementum in supremo loco crea Deo creatos Notabiles plane sunt tionis tempore a Deo collocatum, d utili mimae thermarum aquae . ita arbitrari debeinus ab initiore- absque dubio ad Creatoris prout postum ignem in loco terrae. Prin4d etiam attinebat eas formares, nec cipat te id probandum est ex eo,
debuit mundus a Deo tam mirifice quod ignis hi subterranei, qui per
exornatus ias caruisse . At aquae montium soramma conspiciuntur, thermarum nonis ab inteInu gni sunt ipsi ignes inflarnales, ut late
170쪽
Tract. He ignibus subterraneis. 43
ostendemus. Ignis autem inferna Scriptura id ali uado figuifica set,
lis constitutus ah 1 Deo in mundi uindet cribit opera creationis. E creatione, ut videtur certur clesiasticus Sapieutiam dicit anti-Hanc noltram lententii expres qui ore in omnibus creativis, insam reperio apii uitili uincomm . in Genestin, qui dic H, ignem in
principio mundi incipio creationis
tempore intra terram Leconditu, eunde in i ibidem nunc degere sidu cogno: ci ex seruore aquarum therinali uin Glossa ordinaria in illa verba in principio crerauit ait nomine cerrq significarie iam ignem , qui in ea latet, vult l. igne elementum suti se ab initio creationis intra terram inclumit Itomnes qui diculu, lio, ignes esse iniernales, nobi lcum sentire debent in creatione horum ignium . Rabbini dici int, ignem internalem secunda die creatum . Hinc aduertunt deo pete secundae diei non
dici: vidit Deus quod era bonua , quasi ei non placerct, quod est
Imino ij ipsi, qui nihil dixerunt de
creatione ignis subterranei,4 non nisi naturales causas proponunt in eorum productione , fortasse non sunt alieni 1 nostra sententia, cum
qua stare potest, ut nouae ignium Oenes subterraneos mont
ueniant, quod omnino videtur cis vus apparentes esse myer-
comparationem adduci ea , quae fueruncati inivi O mundi, pluraquhenum erat, quam ipse Moyses In is Genesi ei prellarit, sciamen non nominat ignes iubterraneos . Respondetur inulta iunt opera crea.
Iionis, liae Ioyses expresse S distincte non recensuit. Imo solume Ii & terrae creationem expresse
proposuit, neque e terra recensuit montes . Ecclesiasticus enuin erat creatura, iaci conspicue appareu te Minter quasno est imis intra terram conclusus,qui raro: paucis in locis conspicitur Saltem ignis inferni a Deo creatus est,in intra terra constitutus,&tamen de eo nutata mentio inter opera creationis.
Deo prodet mone deputaria con Cturione mundi, de ad hos pertiis ne ut ignes montium, ut videbi
cedendum, cum dictae ignium eruptiones dicant ordinem ad certas quasdam temporis rationes V. g. ad tempus autumnale, ut colitingit in alus meteor ; ad quaeda in loca, Vt v. prope mare . Se non per hoc sequitur integram eorum ex iis stentia in e 1 5 bai se dependentem 1 talibus rationi nus . Sic in alias operibus creationis contigit. Nihil certius, quam mare factu a Deo, tamen alicubi inaria excre: cunt, alibi exsiccantur ex causis naturalibus sic montes motu terrae steris nunturin surgunt, nil magis vulgatum, quὶm mineralia effici vir tute astrorum, tamen dicuntur creata ab ipso Deo. Dices, si Deus ipse Creator reclusi se hos ignes intra terra I a
V aniles sabulas, vel vulgaria
hominum narrationes aliqui id contemnunt nos id unum in aliis ignibus arbitramur summa coasderatione dignum. Tribus modis cogitari potest hos ignes e se internales. Priino valde improprie, di rasti m cendo eos prodire ex inferno eis aQὸν di hoscienter solium, idest quod ignis in un .sese in
in serno existens tam amplam a fernales. beat activitatis sphqram, utinateriam extia internum longe posta, in cauernis terrae reclusam accedere valeat, taee materiarii dens in foraminosis montibus appareat Secundo minus i in proprie dicen do dictos montiu in hiatus est a 'profundosusque ad loca inseri alia, di per