장음표시 사용
91쪽
achivi, cum moueantura ex inseco de Plato repreheditur, quod alueri iluotore sed passivi: Non quidem rationes iurium . 1ςorsum accept. Quas natura coeli exigar aiuluauia. rit. Tum quia salie ascensus e. propriam perlectionein s moueri, stensus situ in or lane d centium, id eRuu ex nullo capite probatur, e di ergo si coetu in accedit&recedit ex eo qui id nat ala est coelo obeui Iali centro, iam participat rationem redi subdi diuitiae ordinationi &pa ascensus di descevius,5 non nihil gra. rer Author naturae maxime cum uitat leuitat. Tum quia alioqui eli ita praescriptum sta ad rect .rin mundi tropivin diceretur, moueri eo modo, di naturae constitutionem Uxio pari quo caelum , quia respectu sui centriter ani do eis et Daturale et cmento serua volsortia tinxem.Quis deinde cuilibet moueri circulariter si ita scit,an ii coelis aliqua generatio cod- Author naturae ordinatui furit t. tineat, ius ob distantiam a nobis non
aetiam coelo naturali, talis motus videntiu Si autem luee detur, haud ex eo, clud p ς eum non ex Ira linyr dubii, conlequetur motus,qua res glea proprio loco , sed acquirit succeiu nita consortium quaerat unitis corisuam praeientiam in loco sibi conua poris, idque erat per motum rectum turali hcut ex hoc ipso motus circu siue ascensus siue desipensus.Et si con-laris est con naturalis igni.Ita quidem eipiamus a l. quas caeli parie extra conuenit coeli, in Oixis cucularis ex proprium locuua, tam lollicit ad ea insuper non sunt prorsus immunes a remealisit, v iacit terrs pugillus cum an Otu recti Tum quia motus rectus in aere est,.iminiscecur in ipso motu circulari Sed est cone ed inaus , nullo vii. coelorui iti neque enim astra mouenes quam modo Litu recto moturi luili semper distantia ce ueri, non conuincitur 10 esse minuistro mulidi, imo ad illud modo magis nec qualitatilius in Otiuis clemen modo uali us acceduixi, atque adeo uorum Sicut qua iiii terrae uniuersas articipant ra. ionem ascensus S dc inoles e sito loco non dimoucatur, scenius, neq; enim aliud est alcede te, non per hoc probatur, eam nouisse qua a eo elogari, nec aliud est de grauem lino ex eo quod non Oue scedere , qua ad illud accedere. Astra tur, ted persistit in infimo loco, pip- dicuntur ita propr a phaei intra par batur,rii missi summε grauem , nontialem quenda a Orbem ii cumuol enim aliterconsisteret in infimo locoui, quo modo motus circularis non nisi esset summis grauis,eadeq; graui-estri ordini ad Cn. rum . o partes tas,quae est principiumotus ad cetro astra semper accc diant vel recedunt est ratio quiescedi in cetro, sicut eadecen Ir Motu siem trepidati Oi. i. est natura dicitur e septincipium O- quidam .cen us Helcenius acu tusin quietis girur non bene Pioba-Iae in ole deprciaeniae soli sunt alio tur, coelo, non habere leuitatem e quid in Pio ol iri corpore, xconlpi eo, quod non ascendant , sed bellis ciuncus a celidere, huc illuc diua piobatur eos habere leuitatet ex Ogari. Vii deis, hoc capti ina, i in E des quod tu loco superiora ad omnia et e sicit Aristi velis proliatio. Ne r v ale menta consistunt lino principalius dicere o ibes coelestes eruarc uni sor primatio leuitas respicit quietem mita em motu ei ta propriusia cen- in loco superiori, quam respiciat motrum,cuca quod mouentur, quam tum ad talem locum, luia ideo ignis uis eam non seruet et re pectu centri uendit sita sum, ut ibi quiescat&cum mundi.Contia enim est tum qui tauq; praestet leuitas, sicut principa- Aristotela, loc. cu. t. 7. S alibi sae ritus quies, quina motus respiciturpius supponit centrum ci medium, a natura,ita etiam se trabet leuitas. in ordine ad quod sumit motus om- Igitur patu relati si deest actus se u-nes esse centrum mundi in ordine darius .ascensus, si adest i minarius,
ad illud appe uat sui iuravi desu: um, qua est quie lalqeo superiori, nec be
92쪽
ne ex caretitia motus probatur caretia lauitatis. Eo niasis uiod motus
cor tueuit sol utri per accidens , eo
quod ponant corpora extra piopria
: Adde quod inquit Philopoli 'de
mundi aeternitate, ex diuersitate motus non colligi e sentiam tantopere diuersa in ala omnibus natu is elemetaribus. Alios turpi opter motum progrestiuum Ruimallum longe diuersae rationis a recto&circulari oporte
re ponere nouam cluandat subitan tiam ab elei. eluis&coelis diuersam. Propter nobilitumas Operrationes humanas adeo excelletiores quavis ope locus in quo consiliant Ver ratione motiva non opus fuit elenae quidem ita muro in ale coelum ut imata tianscendere, sed sat sui formam, ino: talis& diuinu, Iupiter cum vni-
ponere diuerstim ab omnibus aliis uerso de ruiri concilio. Ab aeterno
corporibus , non exclus elementis . existit terra in Aristoteli tone, Q redam plantae motu solis cogno cum tamen sit coiiupi in macia in mena ines,elitropia nuncupantur, quia ν obit oxia,&coe .m et g natura Oreum sole rc uoluuntur, nec propterea ruptibile suturo aete ita tempore exi- quintam naturam adduces. Igitur ex uleie poli et meos stili inere Nonlexnotu coelorum diuerso. ad summum ex vetenim exili maiione id ii ἰ-
dici debet, coelorum formam aedi qua in apud eos authoi nati, habet, uersam ab elementis , sed non pro 'constat enim Aristotele tu imitores pie rea excludenda est elementorum credidiis coelos igit eos et Liarruperio intio, ipseque sol dici poterat itibiles quamuis crederent immo esse naturae igne C, seu ex igne prae tales Deos. Sediret ue Peripatetici dominio. ponendo coelum Anio itala , lavis Demu osteditur non esse tanta co- conlulunt,ut cupiu: A. Deorum digni nexione interdiueisitate in motu rati, clim simul dicere soleant, in diuersitare in elle ut ijs, ut debeat una uum quamuis initibursu Hibile, vilius ex altera naensurari inter elemenla tamen esse pluribu ibu cor quae magis Opponuntur in notu mi poribus , Omnibus er mixtis, uninus diste iunt in ellantia, ct quae a uersis cilicet viventibus, usque ad xim opponuntur in elsentia, minus citi in imam terrae plantam. oppOixuntur in motu,ergo c. Ante uario eodem textu sc arguit, se manaeedens constat: nam terra Mignis in cundum tradita in inuicem memo ex ιmmis motu habent summam oppositione, hiam nihil videtur transmittatu: ta γιιι terra enim est summe grauis,&ten neque secuti dum totum ultimum a te.
di ad locum deorsum inpliciter, coelum, neque iecundum partem P ignis est sum in leuis , 5 tendit ad . sus propriam ullam. At si coeli ellent sursum sin Plicia ei, dc amet a: eiseri corruptibiles,non potuissent persiste tia non habent si ininam diuersita re per tot secuta , maximescit in eorutem, neque eni in lunt eleineata dis motus si veloci simus , unde essent simbola, sed stratu la. E contra terra ' vel attriti vel incensi illincorpO- aer summe dis ei uiri in e sciitia . ribus istis inserioribus frequentissimqsuntque ele inent dissim bola ciniso. sunt generationes, et ibritori idem in
tu tamen non habent maximam op coelis continget et .
postionem, nam terra tendit ad de At vetustissima AEgyptiorum genHoisum sinapiis iter, ae ad uisum se ut releri Pompon. Mela.bib. I. 9.ma datumcundum quid
Tertio aliam subdit rationem i. 21. o innes inquit emi arbari Graecidus coelos ut propriam regiam attra huerunt, atrimit, Ortali iminortalis Idebetur locus, igitur ob religiosiorem
Deorum cialium coeli Simmortalitas
tribuenda est. Re s Equidem si valet V μὴ 'quia di immortales inmortale estri iorum do inicilium cita pariter inseratur e quocunoue Deoruin attria buto, ni uoca eiusdem communicatio cum coelis. Sed dices peculiare hoc eis de loco, ne scilicet aliquando corrupto coelo ruant Dii,deficia
93쪽
datum literis seruant, dum AEgypti j
suiu quater cursus suos vertisse syderat,ac solem bis iam occidisse, unde Inimc Oritur. Ipsi Aristoteles de via lacie differetis,co inmemorat Pythagorae Jc alioruin e .erum opiniones
de insignibus coelorum mutationibus,ut etiam Plato in politico Circa Troiae excidiu in septimam 5 quoidi rem inter Pleiadas stellas penitus extine an referunt. D Augustitius ex Varronis libris refert , antiquiss: mistemporibus veneris astrum fere in omnibus unmutatum, scilicet in colore, magnitudine,figura cursu. Esto autem dicatur,dictas narrationes falissas esse. Nam certe talltum est , quod AEgypti pro tanta coelorum immu- ratione a serenda de propria antiqui.
tate iactabant, numerabant enim supra tredecim minia annorum aeta-tates, nihilominus dici non debebat, memoriae nusquam proditum effeta coelos mutationem subi jsse. Et probabile est,ex insigni aliqua coelorum
immutatione tam celebres traditio nes originem trahere. Sed iam dice.
re nullatenus pollamus, nihil de coelorum mutationibus memoriae proditum ella,culi plures stellae de nouo in coelis productae asserantur &tam manifeste vi plurimi Peripatetici id tandem concedant,praesernim ij, qui mathematicis disciplinis incumbut. Reliqui enim cum coelorum credita pertinacia propria pertinacia contendunt. Sed esto nulla me in Oria coeloru mutatio reseratur, nullusq; id se vidiue testari valeat,non propterea
inserendum coelos non inutari. Vteni in illatio vim haberet, assumendae sinu effet haec alia propositio, si in coelis contingeret mutatio deberet ea videri. At haec proposito salsa prorsus est. Nihil enim discerni potest in tanta distantia nisi in immensam excrescat molein si ibi maxima quaedam corpora generetur excedet lassi laeta' corpora , quae apud nos oriuntur occidunt, videri nec ipsa possent . Si oculus in coelo pon. tu , nullo modo discerneret mutatio avia vicissitudinem qua sui refluitque noster hic mund uos. Ergo ex eo,quod non aspiciamus coelum mutari, aliud non sequitur, quam in ea regione non fieri in aximas quasdam ueresim mensas inutationes, quod tamen neque apud nos, qui omni biis coelorum in suxi
bus subdimur,cotingit, semper entiri
mare tellus, aer corpora nobis nota ciusdem magnitudinis perseuerant, nullaque alia de nouo produ
Demum est concedamus coelum nunquam mutari, nutat adhuc vitiam a illatio, coelum esse immutabile.
Philoponus quidem ait , sicut praecipue animalitim partes disicilius
patiuntur,veluti cor, quamuis ex iisdem cum vilioribus partibus constet elementis , ita coelum tuo inter mundi partes dein muna constitu. Iutione primuin tenet locum, difficilli in pati Coelorum persistentia prouenire potest ex deuilissima viro tute aduersariorum,si enim coelis opponamus omnem inferiorem regionem, nil haec tantilla mundi Pori: O coelos laedet Terra aqua frigiditatem usque ad solem minim hextollent, ut eum extinguant.Addit Plato, diuina prouidentia coelos, quamuis corruptibiles, incorrunios pers stere.
Certe Aristoteles opinatus eli lacte, viam sublunari fragilissima constare materia,leuissimis scilicet exlia. lationibus & tamen tam certum
Peripateticis ipsis est nunquam in ipsa visam suillis mutationem, quam
certum id est de omni coelorum substantia. Compertum enim est galainxiam coelestis esse naturae &supra plures coelos attolli,ac propterea ne Aristoteles nec quisquam alius in ea varietatem aliquando deprehendit. xi igitur ratione nuta quam visa inest antitatio in galaxia,&tamen eatri
credidit Aristotele caducis naturae ita idem cogitare poterat de uniuerso caelo.
Quint b. Eodem textu arguit fimo si uim
minis ethi mologia qua PropIer tan ex nomi- quam altero quodam existente pri-nis ethimo corpore pracie terram ,ec ignem, mori .
94쪽
ignea, effethblida materiae, ed ratas vinae ac tenuissimae supra tenuitate,
quam ipsi ignee region attribuunt, cujus propterea caloresnihil timet. Octauo, itidem Arist .s vel igite vel aqua plenae essent supernae dista
is, is i niuiti proportionis ad coordi
nata coipora, etiam si duobus e leomentis plenus,qui intermedius terrar&coeli locus est . Nulla enim,ut
quos supra aerem in amplissimam alibi de hac elementorum propor-
molem collocauit. Postre litori .luer tione occurret differendum. tendum est, adductum argumen Nono arguit i .meteor in fine:
tum vim qbere cum supponant, signuin, inquit sussiciens, quod, qui
non solum astra oinnia, sed uniuer lursum est locus, non si calidus,ne-sam aetheream regione esse ignea, que ignitus est etia discuhsus astro&quod amplius ei ,eam esse solidlii xum, ibi enim non ut, de orsum au-mae materia: Atio cogi iam dicere tem quamuis Milae magis mouet turtota in eam regionem, isse igneam, di citius,igniantur citius. Respolide sed dicemus esse aerea. Neq; si effet tur. Il astrorum discursus agri ea meteora, quae conspicimus prope nos in aeris regione , conspici nullo modo possunt in celis, etiam si stequentissimi in Vs contingerent, noenim in tanta distantiam lauti Ora hutu modi distinguuntur Imo neci; con pici lintur, si staut infra luna :ti in loco valde coelis propinquo, obnimiam pariter distantiam, neque tamen per hoc probaretur Aristoteli eum locum, ignem nen esse. Sed si ita dicam, particule terre moles est. non videmus in cflis syderum traie. in qua couleuta est tota aquae Miones, videmus pluries noua syde-lultitudo ad ambientem magnitu adc cometes, haec enim in coelisio. dinem Videmus autem non in tan cum habere diximus , quo modota magnitudine iactum excelsum potius e set afferendum, in coeli sig- moli , cum ex aqua disgregata aer nes iuxta Aristotelem,apud quem is
fit aut ignis ex aere Necesse autem 'cometae ignes sunt.
est eandem rationem habere,quam Deciano eodem loco sol inquit, habet tantilla&pana ad lactum a qui maximesese videtur calidus, vi ex ipsa aerem, tota aqua ad totu, detur albus, sed non igneus eoistens. Resp. terra, cum sit centium mun- Rei pondetur,apud Aristotelem,cOdi, habet suffcientem&congruam metae ignes sinu,&tamen albicant, quantitatem, secundum quam de velut stellae Certum est Ueraca. bet est velut indiuisbilis respectu dentia ignes elis,& tamen non ap- coi pom superioris, quodcunque 3 parent rubra,sed candida. Itaq, ignis
Idem dici potest de aqua, quae con apparentiam. Ipse Aristoteles 3 eicit unum globum cum terra, sicq teor. redden rationem cursu preis etiam ipsa pertinet ad constituen. musiridis color duniceus sit, ait id dum centrum,potestque e se modi prouenire ex luce in atro subiectocissima quantitatis respectu supe- recepta. Quod exemplo declarans, riorum corporii. Et ex theologicis inquit,id constare exemplo flammeprincipiis addi potest, dati aliam ex lignis viridibus accentae quaeru- aquae molem super omnes coelos e. bra apparet,eo quod ignis, qui sple-cundum quam tale elemetum alia didus est de candidus multo sumo ratione congruam proportionem c admixtus si vult igitur ignem sua haberepti test ad reliqua elementa. natura album ei ac splendidum: Si demum ad seritandam proporIi talis prosecto conspicitur sol .Rubene inter ignemo aerem,bporteat dinem igitur ait ei te ex admixtione dicere illas distantias non occupar sumi, cumque nihil tale sit in sole, ab uno solum ex his elementis,abs' non apparet rubeo colore inlactuscini cultate id concedi potest sed instar nostri ignis.
95쪽
68 Lib. 1. de Meteoris igneis.
risAὸ obiicies undecim,ex ali)ς Sicce in philosophia, natura di Aristoteles
in q,- um edet igite . quae su:it victu lora es unus est, in quem Oinni diripui malii. caelo,ese ut calidiora at secunda ae . tur Philosophoruna consilia Non est
ista, regio est frigida , de haec nostra e t igitur ab eo recedendum ebi clarissi-
altiora . calida Sol inagis calet aceret molem h locutus est,sed pythagorice pro- sibi victilibrem quam planitiem unctandum:Ipl. dixit. Resp. Qua quae est remotior. .esp. Sole in ma- ratione ab Aristotele deiecimus obgis caletacere viciniora, si caetera pa- dicta S. Scripurae ix Sanctorum a. xia sint In infimo aere propter radio cirum, nihil est, quod veniam prece rum renexionem actio solis stelli inur, ii nulla enim altimatione eucacior In montibus reflexio fit ma ibemus in talem coin parationem ris obliquῆ.qu1m in planiate. Idem adductum. Supremam est perpe-que obseruatur in igne,qui intens lis tuamque merito habeat in scientinc te tacit remotiora, si in us actio mi dictaturam, cest at tamen omnis his. mis dispergitur. Et hec diuacultas pro manavis, ubi ad diuinarit transi cedit etiam Moirira aduersarios tus invitenus vero contra ipsum naisnam eadem obiectio potest fieri des turales rationes opposuimus, haud sole ut calido virtualiter . Pulchi, diibito facile veniam daturali: r,euini em respondet Seneca, lib. 4. I i. ip emet suos disci Dial excita IIerit qui dicit, altiorem montem, qui ad aliam coelorum per ι uisitionem, solem propinquius excipit , magis Min spe erexerit certioris veritatis, calere debere idem d.cere potest, lo. non solum veniam spondeias, sed in-giorem hominem citius quam pu- super gratiam se habitur,as Ermans.sillum debere calefieri, citius ca Sic entino cocta. I . cum Peregrinaput eius quam pedes. At quisquis de coeloruin incorruptibilitate domundum inen .ura sua aestimauerit, irinalia tradidi ii et, inquit: certiores Sterram cogitauerit tenere puncti veritates quando quis assecutus sue- locum, intelliget nihil in illa posse rit, tunc gratiam habere oportet in- eminere, ut coelestia magis sens 1 uenientibus Et tex. i . sentire vide- velut in propinquum illis accest erit. - tur coeloru doctriti Pelia valde ince Duod Obij cies duodeclino, coelorum ac clam S vacillantem. Ipsemet asse maiecim praesertim solis praestantissima ope i. meteor Meth. I iuxta Ribiectam erat . rationes, quibus excedunt non so. materiam excipiendam doctrinam. tum modum operandi ignis,sed om Cum igitur fateatur, ince riamin va nium corporum Sol enim in omni cillantem a se traditam coelorum innuit, omnia conferuat, agentibus doctrinam, certesvult eam ut incer- quibuscunque praes det de cuin ima tam iacillantem a nobis admitti. mediatum agens deest, virtute sua is Et si talem eam haberi vult, ci r non
defectum supplet. Unde nullo exa licebit ad alia conari Theophi astus stente vivente viventia producit Aristotelis discipulus et ipso sum-Resp. ad suminum ex his conuinci opere commendatus, te in Liceo persectiorem formam in corporibus succelsor,haud timidε ab eo nonna coelestibiis,cui quo stare potest quam di sentitur. Quid igitur time-ese ignea saltem a praedominio vel imus ne propterea a Peripato ex- etiam calor debit applicatus potest peliendos Praestat nonnunquam pa- inducere tam mitiplice eiticius, lana ab Aristotele declinare , t quod explicabitur agendo de calido alijs optima fide eum interpretari, vitali quam iniquis interpretationibus ad νθ mis. Obijcies ultimo pro Aristotele nouas opiniones ubique eum inui. An ipsum me Aristotelem cui voantu dum trahere , quod plerique iam fit futili, o si aut horitatis pondus, ut impuden . ciunt. Sedra ex sacra doc trina licitu
thuria tis audaciae fit, ei sese opponere. Duo sui ab Aristotele discedere, cur ton
Ai. sunt, quae iam pro obiecio habcatur licituui fuit ad ius iationes dissol
96쪽
Tractatus a. de Fuliminibus. 69
vendas conari, aduersas rationes doctrinam ali obiec is tueri eam opponere,id enim Parauit ac sacratu rationibus con firmare .
8 is ter aereos tenes nulli notabiliores , qu1 ffulminales, quos G propterea plui ibus igniculis , licet loco superioribus, prae mittimus. c u 1na ignes, quos nubes' plu-' uia creant , graues lapsu , substa ilia leues , in effectibus ferEQ supra narui an Vnde nil mirum, tanta vi, dotam horrendE conclamans eos natura enita.ur. Nun, etiam nocentiores. In quo proxime cometis accedunt, aut eos excedunt. Hi enim ex incerta fama minantur potius, quam quicquam mali certo inserant,quod re ipsa dc extiemum praestare olent miniana Tam improbui in suis meteoris igneum elementum, ut echac ipsa ratione nocendi,ordinarii cssint eorum species Siculaqueu ex opposito omnibus late suis meteor is plurimum nobis conseri Verui s. ad hanc detergendam infamiairi, inter ignea meteora tandem statuemus nostrates usuales ignes,adluctis ali, igneis comunibus rationi ,ex quo ii bis tam salutare esse ementum reperiemus, ut iure Plutarchus,integro libello re bene expensa, pronuntiauerit,ignem esse aqua utiliorem
fulminum. Fulmin si materia exhalatio quo
dam est , non ex rudi sola terra; haec enim nullam pinguedive habet, ut ardere possit, di in igneum meteoron transire sed ex sulphure bitumine, quae est ad inflammatio. nem aptissima,eaque satis patenter in ulmine obse luatur idque Arist teles supponit sec. 4. probis.&I9. Hinc Seneca , omnibus fulguritis odor sulphureus inest Lucreta qualinatura praedita constent fulmina, declarant ictus in inusta vapore gna, notaeque graues habentes sulphiuis auras Pelsus, sonat cyus ilex sulphure discutitii sacro Virgilius a. Aeneid. longo itinere sulcus dat i ce, latescii cu loca sulphure sumat. ilic. Ita aethereo ramos populantur ulphure flammae. Idemq; tradat expreis ins gni cres omnes authOres Imo Plin.Ii obseruat, luce ipsi fulguris: sulminis sulphurea p. parere Et,quod praecipuli est,sub hac ip a Nilphure ignis appellatione fulmina denotatur in sacris litteris Eri 38.igne: sulphur plua supi ceu Nil Igitur aliud unti ulmina,quam ignis i ulphur eu ignis sulphureu .Ps. Imignis&sulphur spiritus procellar in Et alibi saepius idem exprimitur. Sed Etiam inon per hoc 3 cluduntur aliae similes materiae,seu earum admixtio sic sm sulmina dicuntur picea a Virgili' 3. iii aeneid. De nominatio autem sumitura potiori& pii maria sarte . Lubitant autem Conimbr. num Duaso
sulphur in aere aeneretur,vel potius ire
97쪽
eleuetur a terret,ac respondent, viro, corum . Ipsae Sacrae Litterae sape idque modo pos rem se habere si exprimunt, sic aliquando de lininis enim in aere in lapidis duritiem con sone fulminum dicunt e pluam crescit matella, cur noesia sulphur sulphurrae ignem, quasi simul expli- Vertim experientia indicat potius care voluerint materiam&formam, ex inserioribus attol. i. In ijs regioni ignem in sulphure, idque ab alto ve-bus , e quibus plurimi fiasphurei ha niens instar pluuiae,quod est forma litus attolluntur frequenti sit messui veluti proxima fulminis. mina generantur, Itaque contingit De hoc igne V.Chrisosto inis. i 4. Varui supra montes ignivomo , qui ut fulmen est ignis solari acutius,&eo min.
phureos spiritus exhalant:E contra inagis secat diuidit id te statur vi ubi malecia quodammodo cretacea sus, qui cum ad ijs solis assidite con- dii. eis Timaesta sulphuris o ondi greditur,illius autem impetum ne tione ,rarillino sunt sui inina, quati . a at illum terre potest Caidanus euntiis alioquin aeris regio si ad eoruin dem appellat ignem igni itin, ex cali- generatio:ὶem acco iniriodata,ve cis di limum calidissimoium. At inquit ingere dicunt in Aligi: . . Nocte, Vi coirier,quomodo in luten calidisti. quas dies seruentiores praecelserunt, uim cum rarissi inae fit substantiae solent e se sui ininatiore S, at cum dies Reip. noti semper Iaritas citagnum si in huiusmodi in axima fit exhala remi istae intensi Onys, imo vir Lus resitionuin eleuatio. Generaliter etiam, det in rebus, subtilii simis ac tenuissi- quae ad nos E nubibus veniunt, ter in is, unde clii inici ad tenues quasdaxa haerunt ad nubes transmiὴ a. Et substantia reducunt corporum vir- meteora ex halitibus brmantur,qiii tute S. E terra alimuntur. Dices in regioni sed cum maiori admiratione ex F in-bus,in quibus nulla sunt sulphuris in cipiendum est,quod meditatur Ter fr. 4 dicia, quandoque sunt fulmina rugi tuli. tu apol eget. aduersus gentes.cap. tu sui pitur, E quibus fiunt formatur 47.quo loco haud ob: curὲ lignificat, potius in aere .Resp.facile esse sulphv igne sui minis eiusde conditionis ellexeos habitus propinquis regionibus cuinseritali Cetilit,us enim explicat attolli,5 a ventis illuc defcrri,attolli existetia in , tacione ignis infernalis possunt ex imis terrarum locis sicq ex igne fulmineo, quod eiusde uter expirant in iis regionibus, in quibus sit conditionis. Sic ille nouerunt&Patenter sule bur noli apparet Rarae Philosophi diuersitatem inter arca- autem sunt fulminum generationes num&intei publicum ignem ita in his locis ob has ipsas rationes logesalius est,qui visui huin an malius Materis , Quo ad materiam vero in existen qui iudicio Dei apparet, siue de coelo intrinse tem dc intrinsecain, quae etiam ratio tulinina stringens , siue de terra per β γ nem forma habere potest. Constat vertices molitium eructans,&c Hoc fulmen ignem esse. Confessi est apud testimonium ignis aeterni. Hunc igi- omnes Lait seneca) fulmen fulgu turriguem ait pertinere ad arcanum rationem igne es idq; calor osten ignem, qui iudicio Dei patet,non es-dit, qui si lion ellat,ostendit efiectus, se ignem publicum,ese testimonium
magno ruin enlinaiicendiorum cau- terni interioris ignis. Eade et rata.
sa fulmen fuit etia quae non percus bet D.lsid.qui ex Tertullia a id accesta sunt tali en ad iiii a cernutur, ouae pita Similiter inutius pari passu ait dam velo velut fuligine color iitur procedere ignes ulminu, non clia,Scylinc Pindarus sulmen appellat igni inferni. Huc pertinere potest quod exserti suli ei noluin. Late etiam Lucre D. Chrisostomo attulimus de vitalistius probas, Diateria stilini nisi i ne ignis, dicens nihil inagis se igite saei se Averroes propte ica ulmei de fulmine, at ignis inferni est, quo nul linit, esse ventum acce.isum , quod ius ignis est vehementior. Ostensuri
est 4ictuin satis frequens Peripateti uisentissumus,ignes,qui in ontibus
98쪽
Τractatus a. de Fulminibus . I
eructant, nihil an infernali differre, tenta se huiusmod serrum liqueface
ipsosque montes ignivomos partes re,quod tamen non succellit. Conatiella inierit , si igitur hic est eiusdem sunt ali ex illo ense cudere, sed
rationis cum eo qui montibus exi semper contumax contra omnem ii infernalis pliat est Scripturas a vim. nec igne en olliri, nec malleis cra ianem inieri talem hoc loquen duci potuit Aliquando non serrum.
di modo declarat, ignis in sulphure, sed lapides cum fulmine caderena ut eo loco ostendemus, at hoc ipso rant, leues tamen pumiceos&adu modo fulmina appellat, ita ab om stos,similes illis, quos montes simul nibus appellantur. Ignem Sodomi dum ignibus eiectant. Cum enim tarum eiusdem rationis cum inferna par sit vis natura utriusque ignis lifuisse, ibidem probabimus,at illitas paris&consi initis narura decoqulievidetur id esuini malis, cuis enim lapides. De talibus lapidibus ait Al.
plui id momento eas ciuitate eueristit, ut nariatur in geneti ea prinΘvelocitate, quae propria est fulminuis Alias etiam Deus his sagittis peccat ore, confodit, unde fulmina appellantur Dei sagittae. Si bene pensentur effectus fulminis, eos obseruabimus
tales ut superent omnem consuetam ac notam naturalium agentium vim uine sapientiores Pleiique, etIam gentiles, nescio quid suprauaturam insulitiinibus cogitarunt linquam in superioris agentis instrumento Plu laich. lib. .:ympo q. istis allectiobertus c. 2I .passim via eri, esseque e. nues lacutos ex una parte , 5 appellari a vulgo secures tonitrui. Et Iib. de passion.aeris eorum productio. ne mic explicat : Cum cadit halitus inflammaius de nube viridi,generatur lapis qui dicitur telum tonitrui; fitque,quia halitus tangens nubem viridem . quae iam vertitur in aqua, conglutinatur sicut farina in pastam, sortistima intenso impedit, ne extingua nur,S sc conglutinatus vapor fit
humidus Mideo in inferiori parte lapis acuitur, ubi primo lucipit disti
ni:,us sui minis 3 tonitruio maxime lare vapor. idem in meteor.c.23. me-oputio quςdam diuinitatis adest. Plu tali generationem declarat , quod res apud Lucretium, quoiu Operum causas nulla ratione videre possunt, ac fieri diuino munere rentur Seneca, nil inquit dubi relinquere vide.
tur,quin diuina illi fulmini virtus insit Similia Arist. sech et . prob. vlt.
Hi ac tam valido timore consterni,
pauescunt adsulmina. I qir Vulgatis tamen imaginatio non a M.tia solum epugnare videtur nostris his fultui considerationibus in sernalis ignis,sed
men stres valde tenuis S subtililii-ntu corpus,quasi ventus accesus. Dispulariter enim creditur ex solida de dura matella costare, et seq; lapidem
quendam vellerru,quo velut bombarda globo, turres de ijciniatur, finmineralia cadent de nube,contingit propter mi&tionem vaporum ele- Ualorum, quorum natura tendit ad naturain argenti mi, sulphuris terrestris non defccati, argenti vi. ui luculenti, unde praecipue serru in cadit, quia illudit exterrestra luch lento,& viscoso Et quia mulium decoquitur ab igne nubis, proprer hoc cadit in specie chalibi optimi, quod
est ferrum durum ei depuratum. Et quia cum congelatur in ferrum,cGI -gHatur in interioribus nubis, 2 Perinodum guttarum distillat ab Hiieriori vapore, ideo est mas scutex granis missi di caeteris composta. Et rursus subdit, haec in ineralia, quae cadunt , adeo sunt exsiccata quod nec liquescant, nec labricabilia snt,
duntur arbores aliaque deuastantur sed cum in ignem ponuntur, euap Facit pro hac sententia, quod narrat rant in cineres. Avicennas,in quibuidam locis, in , Sueis ait, hos lapides e se acutos quibos cadunt sulmina,reperiri cor altera ex parte eoloris rubri vel ni-pora similia inro ec aeri , aitque eo ri ipsam me Galatione, quieit au
99쪽
meia,verti in lapidem , elseque hunc diuersa corpora transit, nullum i , lapidem unam e sul triuis paciebus ijs relinquendo scissionis vestigium.
BC din. lib. a. tanti ponderis reperiun sic penetrat doliuin, vinum absu-tur, ut aliquando graui oborta tem mat, illaeso dolio Naurum ex ferrum pestate unus deciderat, qui centum is colliquat,non scula tegumento. Quia ac decem librarum pondus aequauit, nimirum adeo tenuis est subitantiae glauci coloris, ac sulphure odoris fulmen, ut per poros corporis transilio natura ex athom is pulveribus re possit. Neque dicas tale fulmen ,
in aere coactis fingit Cars.lectia , in quod tala bland illabitur,e se tenu- Hipp. de aer E c. res,inquitsunt spe em spiritu in , sed aliud esse densum, cie, materiae fulminis , aliquando quod deiicere terebiare possit tur- tenuis cst desola coruscatio, aliquata res. Nam id ipsum , quod tenue est, do ut arena ex frustula lapillorum 4 exterminat serruin, eo quod non posa liquando lapis palini longitudin sit ipsum peruadere, vel non tam ce aut maior,auti equentius minor. Et eriter , igitur omne aliud corpus. talem figuram lapillorum di lapidis suod aliquantulum detineat fulmi. palinaris ait se obseruasse ex vestigi, nis spiritum, ne celeurimestranseat, a fulmine relictis hiuldem Cardani ab ipso spiritu scindetur. Mirabiles filius lo. Bapt ait, saepius seiretis ac etiam tergiversatioue fulminis, ex. plurimos tracta se uiusmodi lapi cursusque illi tam vari, parum p
ces Eorum formationem sic expli tantur solidat lapidis aut serri mate. cat nautibus ventis, praeserti in O rix,bene tamen subtilissimo igni Ita-tentioribus, leuatur puluis ex mon que statuendum prorsus est, omne
tium cacuminibus& lapilli, tegu fulmen leui subtili constare mate- Iarum partes, nignorum simul , Iropter vehementiam ventorum
oca humida, Per quae transeunt, O-guntur in lapides diuersos , neque νeiusdem formis magnitudinis, neque similes, imo magna pars subare. nalpecie manet , descenditque totum simul , magnum cccupans spatium,seritque diueis loca, ideo in uno sulmine plures cadunt lapides,ria,inaequaliter tamen subtili, ut ex dicendis constabit,unde per quaedam corpora transit unum fulmen, o non transit aliud Quae vero in oppositum Aeciae. sunt allata, aliud non probant, quam taliter sinu cum fulmine iungi per acci . liqv Idens aliquando aliud meteoron o scidum test enim fulmen ella sine tali gene
ratione corporis sol rdi,ine contra
potest generari lapis sine ulmine, ut
di spargitur multa arena,& s lapides 'a te sub titulo de pluui; prodigiosis,
sint magni,&impingat in loca dura, Changuntu ac disti anitur,qui cadunt in terram de in arbores manent integri Confirmari hae polsunt,quia res mollii ac rara non potest confringere corpori dura fulmen autem
Aristotelestaine nutiquam solidae
materiae in fulminis explication
meminit, sed constanter dixit, fulta et eis e spiritum, idque piaesertim inculcat&probat . me te ubi ex quadainobseruatione a se facta in conflagratione Ephesini templi a fulmine cari. sata, coniectauit, ulmen illud suis sesammam de sum uin ardentem. Id praeterea conuincit ex varijs obsercationibus ipsus fulminis, quod per Σ.ibeatnaua cordamones sup
I Eser Ameri. l. 7.met.trata .de fui. c. xI.'in aliquorum sentem Ut -- tentia si linea non eis opus natu a amoi e Med quid supernaturaliter factum Mundam haerezici,quos anat ematizatci,ncit ruinarac 2rense primum,dixerunt aemones propria aut horitat , sul milia tonitrua facere. Lodin. lib.
100쪽
rteor potestates it ipse loquitur J
ignis subtili minius est, tenuissimus, unde ion itis daemonum viribus
tam celerite coiitra ecium a 'nium
naturam in imum de ijci potest. Tum ex admirandis su lininum es-fectis.TLm quia in locis,in quae sulmen decidia, teterrimus sulphuris odor sentitui, id vero certistimam
quia ubicunque daemones cun hominibus copulantur sardissim una semper relinquunt sulphuris odorem. Insuper, cum nihil sit vapore mollius , nihil exhalatione leuius: cum nullae sint angustiae, quibus aer quas carceribus quibui datri concludatur. sed in patentissimis regionibus excurrat, tuis tam hebe ,inquit, tam cecus,qui rationes istas exhala.
tis rechilae sine risu audire possit/ῖddere his possumns, quod diceba-inus ex Tertulliano , fulmen ignem esse internalis conditionis, quae opinio valde ait nis&cohqrens est cum ista Bodini. An pro hac eadem sentetitia cogitari potest ad id respice redictum Christit Domini, Lucra videbam Sata cadentem sicut fulgur, quas Satan cadat clini sui mino Motus iste fulminis Satanae casum re
praesentat, ipse fulmen dirigit, quismili modo cadendo talis motuSest optimus artifex sic Origenes&Chrilostomus dicunt, daemonem sub specie sulguris Iobi oues consu-rsisse, quia alias daemon tanqua aiulgur cecidit. Insuper in sacris lite- iis traditur , Deum sulminibus uti tanquam famulis, at Deus Daemoni. bus impereat tanquam suae irae ministris. Ipse Dominus sic ob loqui .
turc. s. numquid mittes fulgura a&ibunt, di reuertentia dicent tibi, Adsumus Iam igitur qualiter fulgu-
gura reuertentia dicunt Deo ecce
ad sumus, quas iteruin mitti post Iantia ad hominum punitionem 38 Nulla ratione lage metaphora fuimum ini, ut merus ignis est,aptari posse videtur', iura nec proprie nec impioprie ad suum locum re cac,post. quam ictum infixit Intelligitur ergo quod dae ira on , qui in fulmineo irre percussurus descendit in ficto ictu iterum se Deo exhibet ad hominum perniciem paratissa munia,. Ibidem ivlmen appellatur coluber tortuosus, desulmine enim Pin eda& ali intelligunt locum Iob 6. Hac autem appellatio nudi conii nit aptius quam daemoni, qui in scriptura sapius coluber dicitur, 3 aliquando cum hoc ipso adclito, coluber tortuosus. Itaque & si non ita admittimus odini opinionem , ut
in ea tantum cons stamus, non potia sumus tamen eam omnino deliri
Dices fulmina sunt effectus natu .am rae , quaeue consuetera frequenter 2 sin
contingunt connexionem abent pora cum naturalibus causis tanquam a natur
ab iis pendentiam nil magis consue ita.
Ium motu coelorum , ni aestimari naturalius,a quo omnis natura penadet.&tamen is est ab Iutelligentiis,&non ab intrinseca coelorum virtua te Voluit igitur Deus mundum ia-telligentiaraim ministerio regi de hoc suppost pro naturali habetur quod ab Intelligentiis si Simil
quid contingit in clementorum varietatibus, daemones aerem istum caliginosum,in quo modo tanquam in carcere mancipantur, vari commouent, in nostram perniciem conturbant, utuntur alijs causis naturalibus seu flectibus Boni Angeli aerem S elementa regunt, via de in ypocalipsi nominatur Angelus aquaru in ,ad nostram utilitate in excitant salubres ventos, construas pluuias, otianis bona disponunt.
permittunt tamen daemonibus ut plura in nos in ala excitent, noxios vento tempestates,grandines,alias noxas. Non sunt haec extra naturae
cursum Intelligentiatum mini fluis tristerio disponunt ut rumin
Sed phisich naturalius haec ipsa ista d
consideranda Veterum sententias Iba poetae fabulis obubrabant. Dixerunt , iis a fulmina mitti . Ioue, Mineruarciri istis