Astronomi opera omnia Joannis Kepleri

11쪽

. Budolphum Imperatorem s. l. et a i . 838

14쪽

nepleri libri typis expressi, cum maxima ex parte pertineant ad

astronomiam, tamen ad unum omnes argumento sunt, quanto ptudio Versa erit et si os, quos vocant, geriptores et quanta fuerit ejus philosophiae Relentia. Plena sunt omnia sententiis Graecorum Romanorumque scriptorum et Poetarum, veterum mathemataeorum et astronomorum philosophorumque, ad rem suam probandam citatis. Ex omnibus ejus operibus elueet studium, recentioris aetatis rationem diseiplinamque ad ea; quae veteres perspeXerant,

reserendi alteramque aetatem aliora illustrandi et stabiliendi. Gravissima enim Aristotelis opera, qua seripta sunt lingua, lectitaverat ejusque interpretes priores et posteriores subtili judicio examinaverat; Platonis vero ingenio erat innutritus, et quae de Pythagora ejusque gehola illi aetati tradita erant, quae ab aequalibus de schola ista seripta erant, in ea eognoscenda quidquid reliquum erat temporis astronomiae dati impendebat. Sententias vero Pythagoraeorum de motu corporum coelestiugi ab Aristotele et Archimede proditas insigni cura prosequebatur, Pythagoricamque ab Aristolole minus dilucide

traditam rerum universitatis rationem illustrare et emendare studebat notitiamque, auctore Copemico ab Archimede desumtam, qua Terram circa Solem moveri Aristarchus doeuisse erederetur, ad stabiliendam Copernieanam rerum universitatis rationem, quippe quae cum aliis causis, tum vetustate maxime probaretur, revocaverati Mirum autem in modum motus erat Kepleri animus mathematim, a Pythagoraeis adjuneta philosophicis eommentationibus, quaestionibus eorum de numeris et do ea, quae inter hos et coelestium corporum motus intercederet, ratione, de tributa Pythagoraeis arte, sonos harmonicos ad numeros reserendi, de illorum geometria et in ea de regularibus maxime corporibus,

quibus Pythagorasti symbolorum amantissimi plurimum tribuerunt. Itaque Keplerus, jam dum in seminario theologieo Tubingensi philosophiae et astronomiae operam dat, erectus cogitatione, coeIestium motuum leges ad eomuiunem normam mathematteam reserendi, rem a Pythagoraeis tentatam et ipse aggressus est. Quamquam dissertatio , de Luna anno 1593a Keplero conscripta, cujus nonnunquam mentio fit ch. Vol. I. p. 14. II. p. 4973,

sormam magis et 'superficiem Lunae spectasse et quaedam do Lunae incolis lusisse videtur, mentione tamen Pythagorae injeeta adoleseentis animum Samii magni philosophia jam tum motum osse apparet. Brevi post quam praeceptoris

15쪽

Prooemium

munus in gymnasio Graeliano adiit Keplerus 1594), antea universam veterum philosophiam haud certo consilio complexus, studia sua ad certum finem

direxit. Regularia Pythagorae corp0ra alia, quam ab hoc laetum erat, rati0ne cum planetarum motibus conjungere studebat, Pythagoraeorum symbolos retinens eorumque mysticos numeros liaud ita parvi pendens. - Ad numerorum mensuram, inquit, conditus est mundus, ergo ad quantitatum mensuram; in linea vero nullus est numerus nec in superscie, sed infinitas - igitur in corporibus. Nec vero superant numerum 6 ista corpora, ad mundi constructionem pertinentia, scilieet globus sive potius sphaericum concavum, et 5 rectilinea. Sphaericum ultimo coelo debetur, nam duplex est mundus, mobilis et quiescens, ille ad imaginem Dei, quatenus creat, hic ad imaginem essentiae Divinae in se consideratae. Curvum Deo, rectum creaturae comparatur. In globo est

trinitas: sphaericum, centrum, capacitas; sic in mundo quieto fixae, Sol, aethra intermedia. Mundus mobilis ex reeti lineis censendus; illorum sunt quinque etsi illa pro terminis habenda sunt, non poterunt plures res distinguere, quam sex: sex igitur mobilia Solem circumambeuntia. - Hanc sententiam quomodo Keplerus explicaverit, quomodo quinque regularia corpora in planetas tum cognitos diviserit, retractare alienum esse ab hoc loco videtur. Videre licet de his primarium Kepleri opus, Prodromum, prim o volumine hujus editionis; nobis satis visum intendisse, quomodo Kepletus notiones inter philosophica studia Tubingae de Pythagoricis mysteriis conceptas in usum suum contulerit, ut Statim astronomorum omniumque hominum literis eruditorum animos in se converteret. Proximo autem hoc libello laetum est, ut astronomorum illo tempore celeberrimo, Tychoni Brahe, innotesceret, qui eum brevi post, ut juvenis ingenio in suam rem abuteretur, Pragam areessivit. Et primum quidem Tycho collegae juveni mandavit, ut ipsum libello conscribendo contra Ralmarum Ursum defenderet. Ursus enim eum alia Tyelioni erimini dederat, tum rerum universitatis rationem, Tyelioui probatam, non esse novam, sed Graecis veteribus deberi auctoribus, asseruerat. Idemque Ursus nova quaedam de astronomicis hypothesibus professus erat, quas dicit isfietitias suppositiones minimeque veras seu substaritiales , cujusmodi hypotheses hconcentricasM Eudoxi et , excentricas- Pythagoraeorum auctore Aristotele nominaverat, suaeque de hypothesibus sententiae astronomicarum hypothesium historiam, vera salsis, certa sabulosis nullo judicio commiscens, annexuerat. Contra illam hypothesium definitionem, contra historiam ita eorruptam jam Keplerus prodit libello verius Ursum conscripto, quod ut saceret, studia novissimo tempore inte missa recipere coaetus erat est. I. 249 M. . Quae dum repetit, propius rursus ad eum aecedunt Pythagorica symbola, numeri, figurae et harmoniae arctiu que se e0njungunt cum iis, quae de nexu, numero, magnitudine, distantia et motu planetarum mente conceperat et quae quidem mente concepta prius jam pronunciaturus fuerat conscribendis pluribus libellis, quos literis ad Hemari uni datis enumerat tela. I. 62 . Tychone mortuo Is01 astronomus Caesarianus creatus, cum Tychonis opera relicta cernere et edere jussus esset, Pragae degens impeditus est, quominus propositum, quod diximus, perficeret. At dum res a proposito alienas, Rudolphi Imperatoris et aulicorum amore et superstitione obtrusas, agit, dum majore in dies astrologi nomine inelarescens de sideribus nataliciis et geni- iuris in consilium vocatur et rerum inopia consulentibus respondere cogitur, fieri non potuit, quin illi his rebus oecupato notio, quam de proportionibus harmonicis eum coelestium corporum motu conjungendis conceperat, propius

16쪽

in Hannoniam Mundi.

aerederet. Ad hoc plurimum id valebat, quod obtrum astrologieariam rerum ludi. cum sana mente reconciliare sive astrologiam ita defendero studebat, ut, quae astronomus et philosophus ipse sibi objurgaret, quodammodo dilueret. Hoc illum egisse ex libello de Fundamentis Astrologiae s I. 417 sq. , ex Calendariis I. 392 ss. 413 ss.), ex scriptis adversus Rustinum I. baei et Pe- gelium i I. b49ὶ et ex libro de Stella Nova sII. 5753, vario modo elueeti Nee minus ex multis privatis literis, maxime illis ad pastorem Davidem Fabricium,

iiii somnia astrologica pressis manibus tenebat, datis cognoscas Kepleri studium, quae ineptissima somniabant astrologi refellendi, cognoscas varia tentamina, Pas astrologiae partes. quas astrologus Caesarianus non poterat non tenere, ex sana mente interpretandi et in rationem et disciplinam quandani reserendi.

Pro sundamento illius disciplinae Keplero haec statui posse videbantur.

Duemadmodum homo eultus et incultus harmonicis sonis laete movetur, quemadmodum oculos suavius tangunt sormae numeris suis persectae, quam minus

perseetae, sic hominis suspieientis animum sidera, si situm habent inter se ex ' ceteometricis legibus ordinatum, majore vi seriunt, quam si situs ille non sit. Νatura rerum creatrix multifariam ad id niti videtur, ut formas geometri eis legibus, quales humanae menti ab initio insitae sunt, aequales procreet; erystalla, nix, flores, numerus et ordo soliorum fruetuumque forma, apum tellae et multa alia vim istam tenetricem ostendunt. Ille rerum ordo, harmonia illa vi inexplicabili aures seriens, documento est, mundo inesse vim geometricis legibus aetam, quae animantia et inanima moveat, etiamsi ne animantia quidem eam Mntire videantur. Illam vim arcanam Keplerus eum hominis animo comparat nomenque illi addit aequum se animae mundi . Haee mundi anima iisdem, quibus hominis animus, legibus regitur. Qui ut sonis harmonicis et harmonico siderum situ, quomodo id fiat nescius, movetur, ita his etiam mundi anima agitur et non modo, quas diximus, formas regulares procreat, sed etiam ad vim in Orpus suum, Terram, ex erendam neque agitur, atque illud si in animo hominis. Inde tempestatis mutationes, meteora et alia, inde etiam vis aspectuum in animum hominis his praevalentibus nati. Illas sententias Keplerus explicat in libellis, quos supra diximus, et jam in primo intendit librum ampliorem posthac edendum, IIamroniam. 'Primum jam Keplerus id egit. iit explicaret, cur aspretus ah astrolagis antiquitus traditi ita valerent, ut in praemissis ipse statuerat, et inquireret, itum etiam alii, quam qui adhue erant traditi, planetarum inter se situs eandem vim haberent. Quae quaestiones eum ad divisionem ei renti, ad figuras regulares et eorpora, ad sonos harmonicos reduxerunt. Ad id veteres reeolere coepit, eum mathemalleos Euelidom, Proetum, Apollonium, Archimedem, tum I 'tolomaei maxime Harmoniam. Platonis Timaeum, Aristotelem stliosque. Sed plurimum temporis astronomicis studiis inminens, intermitti illa nonnunquam neee88e fuit, quamquam non prorsus omisit. In omnibus quidem ejus libris,

et in iis, quos supra diximus, et in Optica, in libro de Martis motibus eonscripto, in Ephemeridibus aliisque, in literarum commercio insunt, quae

testentur ejus studium, propositum finem assequendi, quae eadem demonstrent, quomodo, quae viderit, cum suis sententiis astronomicis eonciliare et hi eges μsuas astronomi eas adjunctis harmoniae legibus vi et auetoritate quadam sancta augere et ornare velit. Jam anno I 605. Keplerus Anglo IIaydono scribit: - Deus me ex astronomia expediat, ut ad duram operis mei de Harmonia

Mundi eonvertar , pt addit, animo se statuisse, hoe.opus Jacobo Angliae Regi dedicare. Hae epistola aliisque asseri quaedam de argumento hujus operis,

17쪽

Prooemium

cui plurimum ex omnibus libris suis tribuit et, si astronomiae historiam spectaveris, ea de causa plurimum tribuendum est, quod legem, quae . inter distantiam planetarum a Sole eor miliae motum circa Solem intercedat, refert. Aliquot annis anie I60 IJ seribit Kepleriis: - in Harmonicis meis demonstrabo, quanto intervallo vetus musica nostram sequatur '; anno I 600: - meam de harmonia mundi dissertationem jam pridem ad umbilicum perduxissem, nisi Tychonis astronomia ita totum me possedisset, ut paene insaniverim, quamvis mecum deliberem, quid jam porro hac in re sit laetendum . Ad cogitationem, de hae materia librum conscribendi, Iceplerum dudum ereetum fuisse certamque formae imaginem animo initio eoncepisse, o modo praemi8sis apparet. De Planetarum cursu inquirenti illa cogitatio semper obversatur et tentaminibus, notionem in Prodromo nunciatam tum iis, quae illis disquisitionibus eruerit, conjungendi, manifestatur. Quae quaestiones adjuvantibus Tychonicis observationibus clariore in dios liuee illustrantur, quod plurimis exemplis demonstrant Pulco utensia manuscripta eoruniquo eae maxime partes, quibus singulorum planetarum cursus eoinputantur. Kepleri autem dicta, siuae modo retulimus, non ita intelligenda osse, quasi strictiore sensu conceperit operis sui argumentum, quam posthac conceptum est, inde elueet, quod sub idem tempus argumentum idem, ii uod jam praesto est, ei unciat. He artus de Ilohenburg jam anno 1600. Keplero Ptolemaei Harmoniam miserat; qua cognita Keplerus mirum esse ait, qui sit inter suas et Ptolemaei notiones consensus, cum Fua dispositio, quae priusquam hunc legerit sacta sit, cum dispositione hujus congruati Editio autem ei transmissa erat illa, quam Antonius Gogavia vertendam curaverat; quae quum ei minus accurate versa et muleata videretur, editionem Graecam, ut certum saceret judicium, anxie quaerens HerWartum adiit, qui anno 1607 transmisso libro eum certiorem fecit, sibi in animo esse, opus vertendum et edendum curare et Keplerum de ro illa consuluiti Keplerus autem ita judicavit, ut Herwartus totam rem Keplero committeret ex suo arbitrio confieiendam. Quae autem uterque inter se egerit, epistolae docent infra expressae; quo quidem factum est, ut Keplerus opus ipse verteret adjecta interpretatione libri III. cap. 3 fg., quam ut appendicem operi suo adjungere statuit. Hoc consilium dum opus imprimitur secutus est. introductionem libri V.), postquam ad silem pervenit variis causis impeditus quo minus exequeretur, ita mutavit, ut summam rerum paucis colligeret. Opus translatum ex manuscriptis Puteoviensibus typis exprimendum curavimus et, quod Keplerus ab initio intenderat, uarmoniae annexuimus. Opus ipsum principiis, priusquam Ptolemaei librum accepisset, positis, numeris suis absolutum est dimensis planetarum cursibus annis 1615 et I 616. Dimensiones cursuum autem ιVol. XIII. Mss. Puteov. ita inseribuntur, ut dubia relinquantur de examine accuratiore proportionis orbium, et de Saturno haec allata habemus: - Deest adhuc examen accuratius proportionis orbium et pars tabularum indo dependens, se. distantiarum Saturni et Solis. Pragas exhibita Regis Matthiae consiliariis. Lincii accesserunt ista: revisio eceentricitatis seu ejus de novo investigatio, ut etiam proportionis orbium et pars distantiarum tabulae. - Iisdem sere verbis inseribitur ealculus motuum Jovis, exceptis extremis lineis his: hJam Lincii 1616 necesserunt examen propomtionis orbium et eccentricitatis absolutum parsque distantiarum. μ Contra in calculo motuum Veneris: serudimenta multiplicia; tabulae desunt nee consei possunt, nisi demonstrationibus expeditis. - In Merem o denique: ἡ rudimenta omni varia. Mercurii raro nec expedite cernitur, itaque demonstrationes hau

18쪽

tarde proeedunt et dissieillimo conatu. Et si hic etiam tabularum rudimenta, tui: si jam persectis demonstrationiblis, si sorte per tabulas, qiuiuatum vis salsas, juvari possit dei uonstratiotiis methodus. Haec Pragae exhibita Imperatoris

Mattitiae consiliariis. Accesserunt autem Lincii anno 1615 restitutio motuum absoluta, tabularum pars potiMima. Ilis ita inseri pilis et examinatis computationibus videre licet, Κeplerum illo tempore Oinnibus plane iis ellipticos orbes tribuisse, linam tuam ad illos accuratius deliniendos et in unum conjungendos Ignorabat adhuc, quae intercederet ratio inter notos cursus et distunt iam a Sole. Haee erat una de causis, cur in Rudoipli in is tabulis conficiendis diutius moraretur, et detecta lege de distantiarum et motuum periodicorum proportione, qua Keplerus inchoatae disciplinae suae fastigium imposuit, deliuo incitatus est, ut redintegrato studio constetenda istas tabulas susciperet. Ptolemaei Harmoniae versio absoluta est mense Februario 1618, postquam Keplerus paulo ante Oct. 1617ὶ in Uurtembergiam prosectus Vincentii

Galilaei de re musica opus legerat icis. Vol. II. p. 4 l). In cognoscendo Ptolemaeo oporum e Suiuens, ad priora Studia revomius Uarmoniae suae ultimam

limam admovit, et eomputans aliquot locos dubios libri V. praeter exspectationem ad detegelidum rem illam memoratu dignissimum delatus est. Keplerus in tertio libri quinti capite refert, ante diem VIII. Idus Martius primum rem subiisse ipsius animum, Eed propter errorem in computando admissum ut salsam ab ipso esse rejectam. Sed ab illo inde tempore non amplius omissam rem ad finem perduxit Iditius Majis. Coepta est Harmonia typis exprimi ante diem VI. Cal. Junias Isit 8, iiii ita a. d. XI. Cul. Mart. 16 19. Liber I. et U.

post ires ultimos expressi in opere ab auctore edito peculiarem habent seriem pagellarum xt peculares pagellataim singularium notas. Quomodo opus ortum sit, epistolae quae sequuntur pluribus enarrant.

Keplerus opus suum dedicavit Jacobo I. Anglorum regi, quem Keplerus ejusmodi commentationibus deleelari seiret tela. I. 370 . Manuscripta Puteo utensia dedicationis brius formam reserunt ab impressa discrepantem quae diserepant, nota l. comparavimus . bladem de causa, qua impulsus Keplerus regi illi Harmoniam dedicavit, eidem librum de Stella Nova transmiserat et literis aleetis, quas Vol H. p. 606 exprimendas curavimus, pariter ac in dedicatione liuibus causis motus id faceret pronunciaverat.

Figurae ad Harmoniam additae a Guillelmo Sehi hardo, tum diacono Nurtingensi, delineatae sunt, aliat ligno inscriptae, aliae aeri incisae. Vide infra.)Bibliopola Keplero centum exemplaria operis commisit pro mercede, illauetute non usitata, ea conditione, ne dono durentur cuiquam, sed fixo pretio binorum florenorum cum dimidio venderentur. . rchetypum parvo solio impressum 332 paginas complectitur cum pagella titulum et dedieationem reserente. In titulo etiam hecunda editio Prodromi resertur - accessit nune propter cognationem materiae ejusdem liber ante 23 annos editus Tubing te eui titulus: Prodromus etc. ὶ. Titillus autem secundas oditionis . Prodroiui refert annum 162 1, aeque ae dedicatio sese. L 9b et 10b), ut titulus Harmoniae duplex impressus esse videatur, istod confirmatur inspecto, dum haec scribimus,l alio exemplari Harmoniae, sta quo verba, quae modo citavimus, omissa sunt. Nonne alia insuper inscriptione ornata pars exemplarium

Harmoniae prodierit quaeratur, propterea quod multis Kepleri epistolarum locis sermo fit de hadmonitione ad bibliopolas exteros φ, qua admonitione

19쪽

Prooemiiuneavero voluit, ne liber suus apud Italos propter Copemicanas sententias in eo relatas legi vetaretur. Τypis expressam hanc hadmonitionem non deprehendimus; eontra in manuscriptis Viennensibus exemplar a Keplero scriptum,

quod jam subjecimus.

Ad monilio ad bibliopolas exteros, praesertim Italos de sepere

Harmonico. Seripsi haec homo Germanus, more et libertate Germanica; quae quo major est, hoc plus fidei conciliat ingenuitati philosophantium. Christianus tamen sum, Ecelesiao filius, et doctrinam Catholicam, quantum ejus ad hane

usque meam aetatem capere potui, non voluntate tantum amplector, sed et judielo comprobo; quod non uno loco hujus operis demonstravi. Cetera igitur securos vos reddunt possuntque sene aut certe non reformidant censuras vestris provinciis usitatas; in uno Terrae motu cirea Solem annuo dimeultas oritur, eo quod importunitate quorundam, dogmata astronomica loco non suo

nec qua par erat methodo proponentium, essectum est, ut lectio Copemiei, quae ab annis paulo minus octoginta sex quo Paulo III. Summo Pontj fici opus deditatum) liberrima suit, suspensa porro sit, donee opus emendetur: quod ego geniculus jam Copemici discipulus, ut quem jam a 26 annis sequor, nuper admodum ab idoneis rescivi. Quanquam non desunt viri ex clarissimis ordinibus, politicis et ecclesiasticis, qui astronomos bene sperare jubeant, eo quod nee perlatam hane eensuram, nec libertati disputandi de rebus mero naturalibus illustrandique Dei opera oppositam pro repagulo dictitent. Enimvero seu jacta sit alea, seu in perieulum res adducta, culpam ego meam ingenue lateor, qui eunetatione nimia meorum operum philosophiam defensione sua destitutam praeveniri sum passus. Nam prolaeto, si quid ego video, hoc judicabunt, lecto hoc opere Harmonico, Italicorum et philosophorum doctissimus et theologorum religiosissimus quisque: tantam esse majestatem, tantam sublimitatem hujus operum divinorum dispositionis harmonicae, ut coperuieus ante promulgationem hujus operis. sufficienter audiri nequaquam potueriti Petit itaque philosophia, petit Copemicus benefietum restitutionis in integrum a principe, salvo honore judicum, eosdem enim illos, novum judicium judicaturos, nova sua documenta, quae ad hane usque diem procuratorum guorum negligentia ignoraverat ipse. Ventilaturos et patietur et ultro implorati Vos vero bibliopolae recte quidem et ordine facietis, si exemplaria reverentia judicii non vulgo venum exponatis: at illud interim Mitote, datos vos esse philosophiae, datos bonis auctoribus veluti tabelliones, mittendis ad judices dela sionibus: itaque vendetis exempIaria nonnisi theologis summis, nonnisi philosophorum clarissimis, mathematicorum exercitatissimis, methaphysicorum prosundissimis, ad quos mihi Copera iei procuratori alia via non patet aditus; his quidem, ut dispiciant, sintne ista merum humani luxuriantis ingenii commentum, an potius, ex ipsa natura depromta esse, rebus evidentissimis comprobari possit, illis vero ut deliberent, num immensa haee operum divinorum gloria in vulgus spargenda, an potins contrahenda et fama ejus censuris opprimenda sit; utrisque denique in hune snem, ut qnia Coperaicum emendandum hi illis aut tradiderunt jam aut tradent adhue, videant igitur utrique, an astronomia Copemici, delineata in meis Commentariis de motibus Stellae Martis, exculta vero in Epitomes Astronomiae parte altera, quae nunc sub proelo est, an etiam haec motuum coelestium politia harmonica, exemto motu Telluris et

20쪽

in Harmoniam Mundi.

substituto Solis, salva omnino esse possit, et utra hypothesium coperates an Brahet, quas in ipso frontispieio libri quinti alternatius praescriptas et propositas vides snam antiquas Ptolemaleas salsas esse certum est) porro sequenda sit. Qui equid omnibus quantum res postulat expensis statuetur, id eeelesiae Romanae fideles mathematici ratum procul dubio et sanetum habebunt. Jam ut operis hujus argumentum proponamus, liber I. et II. Elementa Euelidis pluribus explicat, et primus quidem liber X. et XII. librum Euclidis, seeundus librum XIII. Euclidis. De vi et sensu libri X. K pleriis in praelatione verba facit, reprehendens maxime Ramum et Snellium. quod nonnisi quid goometria ad res agendas valeat, spectent, cui quidem liber X.

minus aptus sit, manifestam, qua liber ille ad universam disciplinam valeat, vim negligentes. Keplerus orsus ab desnitionibus regularium formarum pergit ad vim et naturam geometricarum propositionum earumque demonstrationes. Interpretatur, quid sibi velint voces: scire, grunte, propria et impropriu momtratio; vocem scire habere diversos gradus, quos circuli exemplis illustrat gradus ejus, quod vocat Keplerus scire, nunc nomine Veniunt rationalium et irrationalium). Nos aueloro Κlugelio lLexieon Math. Vol. II. Euclidi ea nomina reserimus, quibus multis Kepleri vocibus ilib. I., ab - 253elarior lux assunditur.

Sint a, b, e reetae lineae, quarum rationes rationales sunt, m. n, p rationales

quadratum primae bimediatis; avm-Fbν G : seeunda bimediatis; ejus quadratum:

regularis polygoni lateribus aut ductis diagonalibus inscriptae figurae oriuntur. Finit disquisitionem Keplerus demonstrans, praelar notas ei reuli divisiones in 3, 4, s partes aequales eorumque dupla ete. non alias fieri posse divisiones ex legibus geometriae, et figuras illas, quae possint fieri per geometriam,