Historiae ecclesiasticae Novi Testamenti, Enneas, seu Pars prima. Qua res Christianorum, Judaeorum, Gentilium, Muhammedanorum, iuxta novem, post natum Christum, primorum seculorum seriem, breviter, succinctè & aphoristicè primò proponuntur; ... Autho

101쪽

non Heidani Coccei j, Hoornbeckii, Horati, Gronovit, Legeri, qui omnium erga ipsum- officiorum observantissimos si praebuerunt. In secessu deflexit ad Nobilissimum Studierum Toparcham Bergensem, a quo seque atque Nobiliss. fratre antehac juvenis adhuc maximis beneficiis affectus est. Hagae Comitum in Carraei Ecclesiae Gallicae Pastoris facundissimi notitiam pervenit, cujus in officiis promptitudinem impensh laudavit. In reditu Hammonat Adrianum Pauli Theologum praeclarum convenit, humanitatem ejus non leviter expertus. Ubi inter eos sermo ad

literas deflexit , mentio indidit Alimediden audulae, seu Ben Abdaliae, gente Can-abri, sed Mahummedani, & Regis Mauorum apud Foederatos Belgii ordines tuondam Legati. Is anno M DC X. a Mauitio Principe Auraico,&Emmanuele Rege Portugalliae ita rogatus, paulo post Marochili scripsit Gnfusionem A faurorum, in qua Christianos, inprimis crassi,s Pontificiorum errores admodum subtiliter ac in-ςenuos e perstrinxit, simulque Maurorum se Religione sensum nervos E admodum xplicatum dedit. Eam Confessionem ad utrumque hunc Principem anno Seculi iujus duodecimo transmissam, forth ex

Biblio

102쪽

Bibliotheca Seldeni in Anglia nactus, descripsit Adrianus Pauli , sic Hottingero publicis usibus quam primum consecrandanci devovendam donavit. auo munere propensi stimo nihil ei gratius cxistere potuit. Cassellis gavisus cst obvia dc aptante se Oc casione innotescendi HLnrico a Dauber, Jurisconsulto eminenti stimo, &, qua tesssera inprimis placebat Hottingero, Orientalium literarum non promotori solum ma

ximo, sed etiam Cultori selicissimo, qui

tantb ampliori dignus privdicatione,quantd minor copia eorum est, qui in tanto honoris fastigio , & tam seriis gravibusque curationibus districti, Musis serib litant, dc posthabitis nugis ad solidae scientiae adyta enituntur. Marpurgi tota Academia comiter ipsum & lauto convivio excepit Familiarius autem usus ibi est, quantum

licuit per exigui temporis spatium, Viris Clarissinus Sebastiauo Curtio, Georgio& Friderico. Christiano Crociis , Holte manno, Deusingio. Denique quocunque

Hottingerus se contulit, nemo pauid amore literarum flagrantior tam temperans

gaudii , seraeque laetitiae repertus fuit, quin hospitem hunc sibi impensh gratula tus fuerit, & in ejus amicitiam gestiverit. Itinere hoe feliciter defunctus,& literario

103쪽

isis,

rum monumentorum non spoliis, sed α. αri ab amicis in delubro ejus hinc inde suspensis praegravis & onustus die ao. No. vembris patrios lares poli limini. repetiit. Anno sequenti edidit Historiae Ecclesiasticae tomum septimum, Reformationis verb secundum. Eodem tempore Serenissimus Dux Bruns inicensium & L. neburgensium Augustus, Literarum, Literatorumque Moecenas Ver. Augustus, nuntium ad ipsum Tiguru misit cum literis, principalem erga eum affectum spiranti bus, quibus ei pro .Bibliothecario publici jurisfacto amplissimas gratias ςgit. Sed&specimen ei transmisit novae Bibliorum in Linguam Germanicam versionis, & judbcij ejus testimonium de eo expetiit. Pauld post in gratiam civium suorum elucubravit Speculum Helvetico-Tigurinum, quod eidem Principi Augusto inscripsit. Anno soxagesimo sexto publicavit Historiae Ecclesiasticae tomum octavum, Reformationis verb tertium. Simul cursum Theologicum Altin anum tantum non dimidia sui parite auctiorem iteratb typis commisit. Cui que eodem tempore Judaei per terrarum orbem vagis erroribus dissipati altas tum, dasque spes animo conciperent Messiae sui, quem miseri & toties horrendum in

104쪽

modum delusi praestolantur, adventantis,& Nathan Levi Divinum amatum raptum'ue mentitus, Resem Judaeorum &Messiam jam injunxerit, & inauguratus fuerit quendam nomine Schabbathai, de quo nescio quaei fallacia miracula mendaxiama circumtulit: Hottingerus Epistolam vernaculo idiomate & occultato authoris

non ne scripsit,qua liquido veritati dedit, partita commentitia & prasigijs quam

veritati similiora esse, quaecunque impinstor ille Nathan Levi hactenus stupidae ho minum suorum credulitati propinavit: partim Iudaeis serib incumbere, ut Occ sione hac invitante sedulli inquirant, an- non tempus Messiae adventui condilium pridem effluxerit Z annon illi, qui per sedecim hactenus secula in pro Messia venditarunt , partim se ludibrio ci derisui omnium exposuerint, partim populum suum damnis pretessentissimis mactaverintZannon

lSchabbathai ille suo se indicio S consig

natissimis notis impostorem publicum prin idati annon spes adventantis novi Mestite eos deserat & penitus destituat Z annon denique causam habeant gravissimam, Jesum Christum Salvatorem nostrum , tot ver Messiae dotibus irrefragabilibus illustrem, sincera fide & humilima reverentia com

105쪽

plectendi ξ Epistola est pland probi commatis, & demorsos quae sapit ungues, digna

proinde, quae in alias etiam Linguas trans seratur. Caeterum eo anno expertus est

adversiariorum tum Pontificiorum tum Lutheranorum insultus. Ex Pontificio-um castris lacertos movit infelix apostata Johannes Georgius Rhaetus , qui in Fae. veritatis Orthodoxa nescio quo Costro instin ctus,tum Majorum nostrorum, tum Hottingeri Orthodoxiae illusit. Caeterum hominis pruritu duabus disputationibus de Notis Ecclesiis represso, lampada tradidit Viro doctissimo & de Ecclesia Christi

optimh merito Jacobo Uedrosio, Ecclesiae Curiensis Pastori &Decano vigilantissimo, qui tumRlinicarumaum nostrarumEcclegarum communem causam adversus apostatae hujus arrogantiam strenue tutandam

suscepit. Ex Lutheranorum partibus prodiit Tobias magnerus D. Liniversitatis Tubingensis Cancellarius & Ecclesiae Praepositus, emissa in eruditorum Theatrum

Inquisitione Theologica in Acta Henestea nostro potissimum tempore inter Theologos Augustan Confusionis , O Reformata Ecelesia a Reforma tis resiacitata, in qua praeter Resormatos Doctores, Duraeum, Maresium, Curtium aliosque , crebro ad partes vocat Hottim gerum

106쪽

gerum, cujus disputati aes Irenicas sigillare conatus est. Hottingerus in disputatione nupera Synodali ,in qua probatum dedit, Ecclesiam Reformatoru non esse schismaticam, obiter adversus eum calamum strinxit. DecreVerat tamen non amplius certaminis hujus Irenici aleam majori contentione subire, cui nec finem nec modum imposituros adversarios, exiguo admodum operae pretio, non hariolari se, sed poene προθεα adfirmaverat. Placet tamen pia& vere fraterna Viri egregii fand συμ-- Θει, qua Hottingeri casum in Programate ad me, dum haec laribo,submisib,prosequil tur.Sequenti eoq;emortuali annoHistorice Ecclesiasticae ultima manu admoVit,elaborato inter multas curas hoc ipso, qui nunc publicam lucem salutat, Historiae Eccles. tomo nono, Resormationis vero quarto. In eum annum incidit vocatio Leidensis, quam in historia mortis ejus, cum qua illa conneXa fuit, pertexere animus est. Ante vero quam de illa verba facio,comme cium ejus literarium,cujus mentionem in hunc locum consulto conjeci, qubd nulli anno illa propria fuerit , sed communis omnibus, breviter pandam, Viros doctos&Illustres,quibuscc crebrasEpistolas commutarit,distributurusjuxta seriem nationsi

107쪽

&temporum,quibus comercium invicem coeperunt. In Helvetia igitur commercium ipsi literarium intercessit cum Bau-hino,Botorfio, hori Rodolpho ett-steinio, Theodoro Z ingero,Jacobo Hos manno Sangallensi Decano, J. Jacobo Uedrosio Curiensi Decano, Jacobo Brandinyblero, Jacobo Huldrico Antistite Tigurino, Rodolpho Stuckio , Johanne Wirtzio, J. Henr. Rhonio Expraefecto Κyburgico, Hurtero Scaphusiensi Decano, Sebastiano Schobingero Consule Sangallensi , Luca Gerniero,Christophoro Luctardo,J. HenriHummelio Bernensi Decano , Samuele Grynceo , Georgio Myllero Laus annensi Theologo,GeorgioSchalichio Scaphusiensi Decano,Leonhardo Meyero ib. Pastore, J.Jac.Stockero Quaestore. In Germania cum Sebastiano Ramsipeckio, Hakspanio, Christiano Friderico Crocio, Daniele Tossano, Sebastiano Schmidio Theologo nunc Argentoratensi, Johanne Zechendorfio, Johanne Hundio , Ezechiele & Friclerico Spanhemiis , Ludovico Fabricio , FH-derico Bockelmanno , Casparo Fausio, Marco Flaccento , Balthasare Venatore, Serenissima Principe Elisabetha Palatina, Jobo Ludolfo , Illustri Barone Boi neburgio, Melicto , Dilherro, Henrico Meiero

108쪽

Lipsiaco , Raumero Dcssavi ensi, Johanne Prischinutho , Sanaucle Andreae, Daniele Sachsio,Georgio Crocio, Arnoldo Mauri tio Holtermanno,Theodoro SpsZelio, Her. manno Conringio , Adriano Pauli, Elia Uejelio , Balthasare Bebello Sesailiano Curtio, JobLSauberto, Erico Mauritio. In Belgis cum Jacobo Penone , Henrico&Ja coho Ahingiis, Levino Warnero, Jacobo Golio, Andrea Riveto, Fakkenlerio, Jo hanne Steinbergio, Friderico Spanhemio, Conliantino LTmpereur . Triglandio, Matthia Pasore , Henrico Cligneto,Johanne Coccejo, Gisberto Voetio, Christiano Ravio, Anthonio Perizonio, Samuele Maresiodotrahe Hooriabeckio, Johanne Leus iden, Petro Montano, Hornio, Henricola Ditist, Christiano Scholano, Beria hardo Heymbachio Lovaniensi , Plen pio , Joh Godeschatho Schurmanno. in Sueria cum Elia Tersero, Erico Odelio, Jordano fide. nio . Johanne Busi agrio. in Silesia cum Jonstono. in Anglia cum Edinartio Pocockio,Johanne Duraeo Dudleio Loitu sto, Cancellariae Dublinensis in Hybcrnia Mu.gistro. In Galliti & Genera cum Ludovico Capello. Samuele Petito, Autonio Lege ro, Davide Clerico, Alexandro Moro, Me stregatio , Arnoldo Bootio , Gari molios a Theo.

109쪽

Theodoro Tronchino , Es ja Coladone, Stephano Blanco, Paulo Ferrio, Francisico Turretino, Capellano Sorhonico. In Italiacum Nicolao Zassio , Arnoldo Am End,

A. Cavalcante Florentino. Horum omnium literae frequenter ad ipsum de variis rebus eXaratae, & ab eodem solicite custoditae inter ejus comparent. Nunc igitur ad ultimum vitae Hottingeri actum, ipsamque ad eb mortis ejus luctuosissimae, di quae cum illa coha sit, Leidensis vocationis , recensendae historiam me converto. Johanne Hooriabeckio,Theologo supers, thera noto , superiori anno publico omnium incerore cietibus hominum exempto, illustris. Academiae Lugduno-Batavae Cu.ratores post Cl. Turretinuin Genevensem Theologum frustra illuc solicitatum, Hottingerum pertinaciter sibi ambiendum duxerunt, lign:ssimum suturum variis nomi nihils,qui in locum Hoombeckij cum quo superstite intimam diu amicitiam coluerat, depangeretur. Legerus Ecclesiae Gallicae Lugduno Batavae Pastor fideli stimus, in anteces una de eo admonuit Hottingerum , Ctimque obniXe rogavit, ut animi sui sensa , & implicitam notionem hona fide proΣimis literis explicare ,& evolvere dignetur. Ille statim et rcspondit nec publi-

110쪽

ca patriae commoda, nec familiae suae ratio nem ferre, ut fpe in aliquam obsequii suturi faciat. Mox advolavere literae Praepol. Generalium ordinum, nec non ordinum

Holandiae & West Frisiae ad Amplissimum Reipublicae Tigurinae Senatum , ac simul

literae Nob. D. D. Curatorum Vocatoriae,

Consulis Delsensis, A. Van der Goes, Johannis Cocceij, Jacobi Golii, quibus ille

ad amplectendum provinciam honorificam serib invitatur, proposito argumento 3almario, quod in celebri Academia, ad quam Veluti mercatum quendam literarium melior orbis pars confluere solet, &3aratis ibi tot praestantissimis subsidiis, inprimis locupletissima illa Bibliotheca Orientali, cui nunc ex legato Levini War-neri plus quam duplum peculium accesserit, longli felicius & uberiori foenore talentum sibi divinitus concessum Ecclesiae& Reipublicae literariae commodo cXerciturus sit,quam vel in Patria, vel alibi loco- una, Varid ais cit haec res Hottingerum, hinc Patri se Scholae & Ecclesiae necessitati-us,familiaeque sic satis numeros e ratione, illinc vocatione tam illustri, tam splendida , tamque gravibus ambientium arguras Criti S munita, neque Ullo tamen antehac

dicio prensiata, animum in ulveris distra f 3 hente.