장음표시 사용
241쪽
1 in Chronica Trabantia Ducum viam. Advecto pulvere , Gallus exultans minitabatur se colubrinis, bombardis, omni armorum genere Papiam brevi oppug-
naturum. Hic ingens terror ac trepidatio civitatem invaserat; Virgines, Matronae, Sacerdotes templa adire ac Divorum opem
implorare jussi, pacemque per aras exposse cere. In tanto metu valde confirmatbsunt
militum pariter civium animi, cum insignis Dux Antonius in Senatu litteras recbtinet, quibus u Vicerege Neapolitano ce tiores fierent , cum octo Germanorum millibus, ec sexcentis e Burgundia equitibus in Veronensem agrum venisse Ducem Bostoniae, adfuturumque eum propediem. Extitit paulo ante hos dies Sigus atrocius, ut rursum necesse fuerit ex civium sedibus, ligna ac trabes ad ignis usum revellere. 22onis J,nuariis Galli turrim quandam in m . nibus sitam, machinis de tormentis aenei quatere incipiunt, biduo tamen continenter quassata , partim concidit. Hosti pineter spem haec res evenit. Constituerant enim si tota coemisset, per ruinas ejus in urbem ingredi , id quod factu non dissicile fuisset.
Nulla enim fossa ad eam erat urbis partem. Haud multos post dies arcem quandam strenue magis quam feliciter oppugnare adorti, magna sui rum strage a fossis moenibnibusque
242쪽
Chron a Brabantia Ducum. 22 3busque sunt repulsi quanquam nec Ge manis, qui arcem defensitabant incruenta
haec fuit victoria. Postridie Hispani cum
Germanis vallum conscendunt, magnoque impetu in tormentorum custodes illati, proelium comittunt, caesis plerisque, alios in urbem captivos ducunt. Hic edocti a
Gallis & Italis, Gallica signa sequentibus
Regem de oppugnanda iterum Papia mi tesse sententiam : constituisse tamen in obsidione cum omnibus copiis totoque apph. ratu bellico perseverare. Quod per explor
tores cum intra urbem norit copias milit res rei frumentariae, de elitrema pene cibariorum inopia laborare. Decrevit hac ratione comeatu intercluso ad deditionem illos cogere. Narrant quidam hoc eodem tempore in stabulo quodam Papiae inventos quos, qui cum nihil haberent, quo latrantem possent placare ventrem, ligna comet derint, lapides roserint. Hoc Ut parum credibile , adscripturus non eram, nisi in ejus commentariis reperissem qui ipsum per totum hoc tempus Papiae fuit, quo obsidebatur. Jam tertium stipendia petentibus Germanis, decretum est, ut cupedinarii lanii, pharmacopolae, caeterique cives, qui opificio manuario quaestum facerent, aliquam darent aeris portionem. Antonius ipse ut
243쪽
a r Chrongea Brabantia Ducum. nusquam non esset sui similis, quod gest bat aureum monile conflavit. Hispani a morum Duces quidam opulentiores, mininum dederunt. Hac pecunia placatus nables , ducibus suis per omnia paruit. Hic taceo crebras Ticinensium in Gallos erupti nes & pugnas, de levia pleraque inita certamina , quibus nunc caesi multi, nunc multi Etiam capti. Sexto Lalend. Februarias Dux Bostonius, vir fortis & multis rebus gestis clarus, repente cum valida manu apparuit in agro Laudensi. Haec res ad Gallum ubi manasset, postridie mane tormenta omnia, quae urbis moenia spectabant, avehenda C ravit ad locum, qua venturas putavit hostium copias, ita prohibiturus, ne propius accederent. Militem quoque in urbeculas,
quas occupaverat hyemantem , ad castra Nocavit. Quae per totum. Februarium mensem & Ticini, & in hostium castris acta
sunt . non tam praetermitto, quam ad majorem scribendi reservo diligentiam in eo opere, quod nobis de Brabantiae Principiabus elucubratur. Bostonius vero, Vic
rex Neapolitanus, ubi jam Gallos adoriri statuissent, nati quod postea successit, sup
riores se futuros, cum suis proprius ac si rant exercitibus. Jamque dies venerat, qui sextus est ante Clend. Martias, quo tem- re
244쪽
Chronica Arabant, Ducum. 22spore ex loco castrorum eminentiore P
piensibus, qui plus quatuor iam menses imclusi tenebantur belli data signa. Quod ubi intellexit copiarum Caesaris in urbe obsessa
Praefectias, mire exultans : bona enim spes habebat animum ejus futurae victoriae, comvocatis suis: Nunc animis opus est milites, inquit, vocati nos fortunam sequamur;
macti virtute estote., qua me euntem vid
iis liquimini Ducem. Haec ubi dixit, relictis qui urbem tuerentur , copias educit, . primum omnium tribus locis rei acto arietibus castrorum muro, qui Gallicas acies egregie tuebatur, Caesariani vallum irrumpunt. Rex ubi hostem intra munitioncs
esse audivit, sub Auroram (erat enim dies Matthiae Apostolo sacer, qui est Februarii vigesimus quartus) jubet una cum bellicis
machinis obviam ire armatos qui resistant& Caesareanos prohibeant. Itur , pugna committitur varia, atrox, cruenta , &jam Galli nostratium bellica instrumenta majora obtinuerant. Caesariani pedem retrahebant, cum Alphonius Marchio Vastensis, vir conserendis manibus audacior, in Gallicas penetravit acies ; cujus adventu resumptis animis, nostri in hostem strat liac Helvetius redeunt. Voces pugnam instaurantium Caestremorum exaudiebantur : Cae-
245쪽
dite gladiis , figite hastis, sternite jaculis.
Hactenus ita praelusiim est futurae pugnae; jam Bostonius singulari prudentia vir debellicis rebus cuilibet fere veterum comparandus, ita suos paucis quidem , sed essic cibus verbis hortatus dicitur: Nihil refert viri fortissimi, quot peditum , quot equitum millia Gallus ad Papiam adduxerit, quando cum longe majoribus copiis saepius ac prospere semper conflixeritis; adhibete modo animos alacritatis ac fiduciae plenos, haud enim in limine vestrorum laborum,
sed in exitu statis, Gallorum rut sperm victores domum reversuri, si paulum adhuc niti volueritis: credite, vos ad praedam &gloriam, non ad proelium vocatos ; digni estis qui talibus, quibus abundant hostium castra in patriam onusti redeatis. Ad quae
Ducis optimi verba secutus ingens militum clamor se omnino paratos esse, dicentium Imperatorem suum per aequa de iniqua sequi, libenter ituros ad unum omnes quo ipsius fortuna duceret. Jam enim Mingre lius aderat Uicerex Neapolis. Is quoque militem hortari, ut acriter pugnaret, stiret illius .ctoriam diei Galliarum maximas opes Caesareanis in praedam daturam. Haec
ille, &alia similia, quae in tali distriminea facundis Imperatoribus adhiberi selent. Ex
246쪽
i. Chronica Drabantia Ducum. o Ex adverso stabant & instructae adversarum partium acies 3 de jam signis canere inciapientibus , renovatum est praelium, magnis 8c i, sensis utrinque animis, nec spe militum dissimili Caesareanis sua virtute, hostibus militum copia fietis. Marchio Piscariae
Caesareanus, ante suorum nunc ora ferri,
nunc hostem invadere, peditem immittere, hortari voce , manibus dignificare socium adesse se periculorum omnium atque adjutorem ; vidisses 8c hic Borbonium feriem
tem , caedentem, in hostem incurrentem, vulneratos ex acie subduci jubentem, integros submittentem : multi utrinque vulnerabantur equi & viri, pediti pedes, equiti eques , singuli pene singulis aut ense aut hasta sibi adversi pugnabant Rex Galliarum
vir militari disciplinae, tum corporis, tum animi viribus aeque clarus , dc ipse fortiter dimicans, unius Vexiliferum Legionis Germanicae an Hispanicae incertum est , sua manu confodit. Horam fere unam dubius fuit, & anceps pugnae eventus , cum repem te suorum casu pedites Galli consternati, primum loco cedere , mox terga simul vehtere coeperunt. In proelio trucidati a Germano milite Suevi prope omnes, & qui pro Gallo steterant Itali. Ex Helvetiis mille quingenti, Duces quoque Franci rUmΚ 6 erum
247쪽
exercituum praestantissimi , in quibus classis Praefectus una cum filio, Dux Monfoditius, Princeps Tremolius, Busius, CH monius, Bubansius. Jacebant humi passim equis effusi nobiles pariter atque ignobiles Quidam adhuc palpitantes, alii ut suo vestis
tu obriguerant aut ensem aut parmam l .
nentes. Crudelis ubique luctus, ubique pMvor , 3L plurima mortis imago. Stabat jam Rex Galliarum undique laetis expositus, cum suis hortantibus, ut re jam inclinata eproelio excederet, non faciam, inquit: hic extingui pulchrum mihi & laudabile rebstimo ; ea sum stirpe, iis majoribus ortus, ut non tam longam vitam, quam nominis aeternitatem optare debeam. Haec ita locvitus , cum suis jam ad salutem magis, quam in spem victoriae, adversiis hostem dimicat. Verum ubi extrema acies a Caesareanis est equitibus circumventa, Ze a fronte alii u gebant infestius, Rex Franciscus viribus, amxilioque destitutus, capitur, de cum eo Rex Navanae, aliique plurimi nobiles viri, Pomtificis Romani Legatus Princeps Mom cansius, Flore es, Lescu, Bonavalle, D rantius, Boiula, Brion, V montius, Obenignus, Santememtus; Camesiensis, Lodiges, Naures, Riam, aliique permulti. Ex
militibus gregariis, qui profligata acie era
248쪽
. Chroni, Arabantia Ducum. 2 2sfugere sunt conati . multos cum totis armis in Ticinum desilientes, rapidus amnis a sorpsit. Alii ab occursantibus media planicie equitibus interfecti, capti sunt alii. H rum tanta multitudo, ut capientium n merum vicerint , quos omnes postea armis exutos, Borbonius incolumes dimisit. Ca, sorum in Iroelio numerum , quidam ad septem, quidam 'ad decem millia rediagunt. Nec tamen incruenta haec stetit ubctoria Caesari, in cujus exercitu praeter imsignes aliquot Duces octingenti fere desid rati. Alanetonius Princeps Gallicarum H tium videns suorum stragem, quadringemtis cum equitibus e manibus hostium elapsus, Galliam versus quam maxime citato cursu contendit, & Lugduni febricula co reptus , periit. Hanc victoriam cum qua nullius unquam veream Imperatorum,
nec laureis, nec auratos currus posse Comparari existimo. Caesariani adepti cum praeda , captivisque Regibus, ac tota fere Gabliarum Regni nobilitate , Papiam ovantes petunt, magna Civium quoque laetitia.& gratulantium acclamationibus , urbem longa jam obsidione liberatam ingressi. Hic di unquam alias, nihil omnino esse res hominum cernere licuit, cum Rex paulo ante copiis egregie ad belli usus, tum armis,tum
249쪽
a go Chronica Brabantia Ducum. .
exercituum ductoribus, ac bellandi peritia instructissimus, Italiam ingressus, repente omnibus, & copiis, dc armis eXutus, in potestatem hostium vehit.
DIcam nunc de rebus Germanicis, quae
per idem fere tempus acciderunt. LM therus palam in concionibus, ad quas audiendas semper confluebant ingens turba mortalium, multa in Principes, in Prael tos, in Episcopos cum diceret , Caesarem vermium saccum, Principes tyrannos, Pr dentiorem esse Turcam,& meliorem quam
Christianae reipublicae Gubernatores, & alia id genus permulta, scriberetque in opust lis & libris: Deus libera nos ab his tyrannis. Tolle quaeso e m dio amarissimos pariter ac superbissimos Ecclesiae Proceres. Populus his accensus dictis, tandem insurgere ae tinmultuari coepit & conspirare adversus eos, qui Principatum aliquem intra superiores
Anno restitutae salutis millesimo quimgentesimo vigesimo quinto Lalend. Janu xii , vulgus Campidoneum liastis, fustibus, gladiis, securibus, '& quae Raeterea furor in arma convertere solet, direptis, in A M
250쪽
Chronica Brabantia Ducum. 232tem Dominum de Gubernatorem suum s
rociter invehitur. Principes alii hos placare ,& compescere conati, omnino nihil essec runt. Magis magisque saevit animis ignobile vulgus: jamque faces & daxa volant . furor arma ministrat. Ab his initiis adeo brevi temporis spatio crevit hoc malum, ut nullus postea mensis fuerit, quo non aliis atque aliis locis rebellatum sit. Lateranae haeresis veneno imbuti homines ad libitum evagantes Monasteria diruebant, ejectis, aut in cruciatum arreptis Monachis, Templa donariis, & praeciosissimo rerum apparatu spoliabant ; ad eundem modum occupatis, aut vi captis saecularium domibus, Princiapum, aut etiam oppidis. Nam de haec temtare sunt ausi , crudeliter diripiebant omnia , ut facile appareret praedandi magis stindio quam aliam ob causam plurimos emcurrere coepisse. Nunc mihi dicendum est, qui Duces insanienti se objecerunt multitudini : utinam dicere possem oppressi
Suarta Aprilis. Pro Leipeim ad Danubium caesa sunt quatuor hominum millia per Suevic rexercitum. Permulti quoque in amnem