장음표시 사용
262쪽
r ANTAM Arithmetica cum Chronol a gia Gnitatem, tamque necessarium ad x eam respectum habet ς ut nemo fine summa temporis iactura, libros vel metoisat Cbronologicos, priusquam elementa santem Arithmetica imbiberis . Enimvero nullum Theorema Chronologicum intelligi, nullum quinsitum inveniri . nullum problema deprehendi , nulla controversa dirimi , nullus denique ea eulus admini rari potes , sene variis numerorum inter sese compositionibus, quam Arithm ricam vulgo nuncupamus . Quapropter ad tib riorem rei Chronologicae a nobis jam breviter explicatae intelligentiam , nonnihil ρο de λυ na Arithmetices arte subnectere visum es. Non quod omnia huiusce artis miseria in nos suscepimus enucleanda, sed ea solummodo quod Titulus etiam Uendit quae Chronologo pro
sus requiruntur . Cum autem partes Arithm
263쪽
ut ab aliis intactae , pertractandae incubuimus . Cui quidem illuserandae tantam adbibuimus cu-νam σ diligentiam, ut nulli vel in libris impresses, mr vel inscriptionibus quacunque propemodum lingua exaratis extent Characteres, quorum valor, ex iis quae hic dicta sunt, non ruatur. Ab antiquis fateor Romanis numeri per alias etiam ac a nobis descriptas notas nonnunquam repraesentati fuerunt s at quae non proprie ipsorum erant numerorum Characteres , sed potius ipsa verba numeralia characteris iee siveor iter scriptas ut ex his exemplis patet.
Tres Sex Decem Ubi in prima figura prima oe ultima litera vocis Tres , viz. T σ S aliquo modo expria
muntur, una cum vocali E puncto indigitata , per quam itaque non ipse numerus ternarius , sed vox tres indicatur. In altera nota S aeclare satis apparent , una cum vocali puncto etiam notata , per quam itaque vox sex tota depingitur. In ultima d m c exprimuntur, una cum duabus vocalibus per totidem puncta d fgnatis, haec igitur characterdisca erat nota vo-Gs decem. Verum non tantum numeralia , sed alia quamplurima, rmo multa millia vocabulorum , characterducis hujusmodi notis descripta sunt.
264쪽
sunt . Ut haec prisina videatur Romanorum τα γραφία. Has notas M. Tullius T=ro Cio ronis libertus primus excogitavit . Unde Eus hius in Chron. ad ann. -XII. M. Tullius Tyro Ciceronis libertus qui primus notas commentus est , in Puteolano praedio usque ad centesimum annum consenescit . At Isidorus , Primus Tullius Tyro Ciceronis libertus commentus est notas, sed tantum praepositionum; post eum Tertius Pessaunius Philargyrus , &Aquilia libertus Μaecenatis alius alias addiderunt. Dio , Πρωτος ο Μαικοας σημεῖά τινα γραμματων ἐς ταχος εξευρε . Quinetiam Annaeus Seneca alias etiam addidisse perhibetur. Hisce notis orationes in foro prolatas excipi hant , qui iis autem usi sunt Notarii vocantur . D. Augusin. Ex eo genere etiam sunt
notae, quas qui didicerunt Notarii appellantur . Augustin. de dotiir. Chri t..Hinc illa Sen cae; Is multa diserte , quod in foro vivat, dixit , quae Notarius persequi non potuit , &ideo non resero, ne aliis Verbis ponam quae ab illo dicta sunt. Sen. in 'Aποκολοκ . Ex quialtis verbis liquet veteres Romanos notarios suos
habuisse qui hujusmodi notarum Ope , quaecun que in foro dicta sunt αυτολεξει scriptis mandarent . Uuamplurimas harum notarum Janus Gruterus ad Inscriptionum calcem edidit , nos autem eas ut ad Arithmeticos proprie non per tinentes Characteres, mi fas facimus. Omnes am
265쪽
et q. PRAEFATIO.gnita, numeris indigitandis ustatos , pro virili
explicare conati sumus y ut in quemcunque librum incidas, Arithmeticos eius Characteres aeque ac verba intelligas. In altera autem Arithmetiacae parte , quam Practicam appellamus ; eam ut ab aliis quamplurimis expositam nos paucis expedimus , nec quicquam in ea quod Chronologi non interes cognoscere adnotamus. VALE.
266쪽
De Arithmeticae definitione & divisione.
I. Arithmetica es ars recte numerandi.
SV31εcτuΜ igitur Arithmeticae est quantutas discreta , sive numerus. Numerus a tem est multitudo ex unitatibus compostata. Unitas vero est secundum quam unum quodque eorum quae sunt unum dicitur . Numerorum porro theoria ad Geometriam pertinet: Unue Euclides quaecunque propemodum de numeris scitu sunt necessaria in quinto, septimo, octavo, & nono Elementorum Ge metricorum libro complexus est . Quocirca scientia numerorum Geometris , quorum interest naturam , species, ac proprietates eo rum tradere, relicta , nos varias tantum n merorum inter se componendorum rationeSexplicandas suscipimus, & idcirco Arithmeticam ut a nobis traditam Artem recte numerandi, sive numeros inter sese componendi non immerito definimus.
267쪽
II. Partes Arithmeticae duae sunt, Characteriasidis Practica. III. Para Characterisica ess, quae varios explicat Characteres , quibus numeri expri
- IV. Pars Practica es, quae praxes sive oporationes docet Arithmeticas.
r. Qui rei Arithmeticae operam locare sibi monit, ut propositum assequatur, haec duolscat necesse est , primo quid sibi vellent varii isti Characteres, quibus numeros describi
usu venit; secundo ut numeros sic expressos sibi invicem addat, detrahat, multiplicet, dividat, vel aliter inter se conserat , prout Occasio se praebuerit , aut studia postulaverint . Hinc est quod nos, ut alios hanc Artem do ceamus , Institutiones hasce nostras in praedictas partes, via. Characterisicam & Praelicam di-1tribuimus. Primam Characterificam propterea nuncupamus, quod Characteribus Arithmeticis exponendis tota designatur r Alteram vero Fracticam , eo quod multifarias numerorum istiusmodi descriptorum Characteribus compositiones , quas praxes Vocant, sive operationes Anthmeticas, tradit.
268쪽
C A P. II. De Characteribus Arithmeticis in genere.
I. Characteres Arithmetici sunt certae quaedam
notae a variis gentibus , ad numeros brevia ter exprimendos ustatae.
II. Suntque vel Figurativi, vel Literatis III. Characteres Figurativi sunt certae figurae a literis diversae , numeros ad indicam
IV. Literales sunt ipsae linguae cujusvis literae usu numerali praeditae. i. LX Arithmeticis hisce Characteribus L Lia terales in usu primi fuime videntur , idque in lingua Hebraica . Cum literae enim Hebraicae eodem perpetuo ordine, quo hodie, processerint , ut Aleph sit prima litera, Belb1ecunda , & sic deinceps usque ad ultimam
au , ut e Psalm. IIa, & II9. Prov. 3I. &Thren. I. liquet, hinc tandem evenit, ut quintum in ordine Alphabeti locum litera quaeque sortita est , ejusdem & numerum indicaret , ut ri I, za, a 3, & sic deinceps usque ad n , quae ut vigesima secunda litera etiam a a somsitan indicabat. Quam per literas numerandi rationem apud Graecos etiam olim obtinuisse docet Hadrianus Amarotius. II. Cum res igitur huc provenerit, visae sunt Q. 6 Iam
269쪽
aandem Alphabeti literae omnibus etiam num ris exprimendis satis idoneae . Et idcirco omnes Alphabeti literae in tres classes divisti sunt, quarum prima monadicas , altera denarios, tertia centenarios contineret numeros, ut mox patebit. Haec prima videtur numeros per lia teras exprimendi origo , quae consuetudo ex Hebraica in alias linguas tandem emanavit, ut protinus ostendemus. a. Quod ad Figurativos spectat, palam est eos ex oriente in occidentem, idque non ita pridem translatos esse, nunc autem dierum pluribus usitatos. Quamobrem ut numeroS quo modocunque expressos legat quispiam pariter ac intelligat , utramque characterum speciem in promptu habeat , non expedit modo, sed necesse est. Hoc autem ut citius acquiratur, priusquam singulos exponam Characteia res,, non abs re erit Auream hanc praemitte. xe Tabellam, qua omnes utriusque speciei Ch iacteres simul exhibentur.
270쪽
CHRO NOLOGI C a . 2 9 Tabula Characterum Arithmeticorum. CHARACTERES.