Opus de prisco et sacro instituto

발행: 1517년

분량: 267페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

Iosophus Socraticus: naufragio cu eictus ad Rhodiensi u littus animad uertisse Geometrica schemata descripta exclamasse ad comites ita dicitur bene speremus hominu eni ucstigia uideo:statimi in Rhodum tendit NMeta gymnasu deuenit:ibiq; de Philosophia disputas muneri est donatus: sed cita cis qui una fuerat ucstitu dc reliqua quς opus cssent ad uictu pr staret Cu aut ci' comitcs in patria reuerti maluisset interrogaretq; cuquid na uellet domu renuciari:tuc ita disseruit edicere eiusmodi possessiones de uiatica liberis oportere parari quo etia e naufragio una pollent enatare. Nalea pKsidia tutuitqq nci sortunς tepestas iniqua: nmi publicas res mutatio: neq; belli uastatio pol nocere: o minus etia sentetia ad augendo Theophrastus hortando doctos potius esse s pecunia cosdcres: Doetuli t ex otta solii neq; in alienis locis peregrinii: necti amissis familiari by dc necessariis:inopem amicoae: sed in omni ciuitate esse cive:Difficilesq: fortunς sine timore ullo desipicere posse casus At a no doctrinasy sed scelicitatis psidiis se putarct esse uallam labidis itinctita vadante no si bili sed infirma costiciari vita.Epicurus uero disseruit: Pauca Epictibus

fortuna tribuere quq aut maxima de necessaria sui animi mentisci; cogitationi gubernare Siade ola munera sertulas cu dans ab ea facillime adimunt .Discipline ucro colundis cu animis ullo deficiut ipCsed usq; ad sumu uitς cxitu fixe rmanent. Na uirtutes tati sui ut uel solq uita Mata es scere poliunt: Nulla 'de alia ratioe s licitatis nome nacissimuri nisi p uirtutcs iris que ec nos dco optime cociliant: eiq; simillimos reddunt: θc ex mortali Mimortales efficilii: demuq; pstant:cu diuis pro fruamur sempiterno: Vnde Plato asseriCSapiente uiru unius dei ueri optimii imitatore cognitore amatorei esse oportere: cui' sola participatioc beat' fiet cuius emulus Cicero ueras uirtutu cxcplar in solo deo esse autumat:& illuc to dit sentetia illa cu ait Sed nos ueri iuris germaneq; ei'iustitis solida oc in priam effgie nulla tenem': umbra de imaginita utimuricasq; ipas uti. na sequeremur: scruns eni ab optimis naturq ac uirtutis ineptis HG ina illa lex est ueraIrectat ratio naturq cogrues diffuse in ora costam: sempi. terna quς iubendo nos ad ossiciu uocet:ucrudo a fraude dcterreati. cui nec progari fas est: neq; derogati ex hac aliqd licet neq; tota arrogari pol quq apud ora getes Nestpe sepiterna:& imutabilis erit: i' impator ec ma cois diis Oim pares: un' de' e inuetoridisceptatorisatori: i ct no parebitipe se fugiet:ac natura hois a natus hoc ire luci maximas rinas ctia si ritera supplicia quς putat effugierint His maximis astipulatori ac doctori instituti cognoscere dcbem' uera uirtutis effigica deo sumeda esse a

quo q magis discedit min' recte de finita bonos N malos Hesere quiuitrae ina e illa coteplatio qua coprobare etia uidet Aristotcles cu aiCSapie

262쪽

tem p seim coteplari posse: N quato sapietior sit: tato magIs tue eii ageredisseruit: scdm illud qd in eo diuinu e: Noe eo Te hvana cospicere:scd ab illis discedere:& quatii p illu fieri licet diuina: aio ae cogitatioe cotingere

ea quq ucra hois uita esse putat: quq scdm mente agit qn illa maxime host ea quot beatissima uita esse ducit:qus scilicet ex diuinitate agit .Proxima huic accedere arbitrat ciuile illa uita:quq huanas actiocs scdm uirtu tem uersat cui' etia corpus particeps esse cernis. Pcrsectior igit erit cote plativa Delicitas qua huana: Illa mi deu: haec aut hoscs imitari uidet Quippe uirtutis mun' est nusu aio terreti S a corporea labe: sapietis studio recedere:necato succubere qd nimis arduit esse uideas ad coelestia animi intentioo ptingere. quide a mortali nihil dici possit: nisi agnito deo rebusq; diuinis: ut Socrates edocuit:Extolluturi Romani eos uirtute quis no coelestia:sed terrena cospicereti reptaretv Nae magnitu/do ac scelicitas maturitate cocilii diuturnitateq; TiS adaucteluirtutetpo tentia ac tollorantia sup cunctos extulere No eni in Psiperis se evexere robus quo ad stabilem uictoria sunt adepti:nec aduersus costacti ala cu aliquado militu uiginti milia una die: altera quadraginta: qnquagiesta alia bello amiserint periclitante poene urbe cum aliquando fames continua instaret: aliquando pestis urseret I seditiol: eodem tempore uexarct uriam: neq; tamen a magnitudine animilconstantial descivere:donee per

septingentos afflicti annos: periculis ac dissidiis evecti ad imperium to tius orbistprincipatum eumere: seelicitatem nominisi gloriam: & si caduca uirtute & p salubria adepti concilia . Siauidem populus Roma nus a Romulo in Caesaris tantum operum pace bellom gessit: ut si quis

magnitudinem imperii cum annis conferat aetatem ultra putet: ita late per orbem terras'e arma circumtulit: qui res eius legunt: non unius m

puli: sed genetis humani discant gesta . Nam tot laboribus i periculissiactatus est: ut ad constituendum eius imperium contendisse uirtus: αfortuna uidcrentur: ta dignus omnibus Tropharisi triumphisq; iudic

tus . Quippe S si nobilibus Athletis: qui Olympia I Pythia Isthimia

Nemea: uicissent Gri OF maiores ita magnos honores instituerunt uti non modo in conuentu stantes cum palma ae corona ferebat laudes. Sed etiam cum regrederentur in eorum urbes triumphantes quadrigis in metnia & in patrias inuehebantur e re publicass perpetua uita constitutis uectigalibus seuebantur . Sed cur magistratibus qui recte res publicae habenas moderantur: α scriptoribus rerum aut idem honores: aut m iores no tribuatur: qui infinitas comoditates mortalibus perpetuo amo

prestant id eni magis erat institui dignu O Athletq sua corpora exercita

263쪽

tionita es tuum stras uero ppetua intentioe eouersa ola moderania Fortitudo qde in his semp eade e nec uariat aliqn:nec mutas Iustitia aut qd penni sempiterna lege a ppetua opis sui cotinuatioe no flectis:Quippe iustitis mun' est:dcu cognoscere sepit u iustitis esse autore:& icciraco sola hae e teste ac diuina sapietia sequi oportere: qua omni uirtutis studio aplexari expedit Sic de scriptores no sola suos sensus sed etia cos tam Iibris ad discedu ec aios exacuendos p rant pcepta. Quid mi Mylo Crotoniates qui suit inuicty prodest morali :aut teri qui eo renere nerui uictores nisi cu du uixerui inter suos ciues nobilitati fuere.Diui Ambri, si Hieronymit pcepta: Democriti:Platonis: Aristotelis: teroru* Apim tu quottidiana priuis industriis culta no solu suis ciuibRsed ol mortalita recetes Zc floridos edui sevcty e qta qui ab ineunte state distiplinas liquore fruut optimos sapieti callet sensus: instituut urbita livanitatis mores qua iuralleges qb' absentibus nulla possit esse ciuitas. Cu ergora ingentia munera cos prudelia priuatim publicaeq; fuerint mortalibus prcparata no solu arbitror palmas ta coronas his tribui oportere: sed etiadecerni tritiphos ac troph : dc inter deon sedes eos dedicandos iudicari.

Quis inq qui uirtuti opa nauaru C. trisq; incubuere laudes digno pricomo extollere suffcit Siquide ipi sunt qui publicis iniciis recte fingui sacerdotiis honoran, in principita urbiu cospicui ordinis:etiaequestris divnitate gradu prouincialiu supgressi no modo sine omni remensione di inuidia magistrat' ossicio fungue es etia uirtute ipa tam amore cu maxima gloria cosequue'. is inq ignorat Pbitate prima:fide suma: benigni/tate incredibile: modestiatuerecudiat lingulare: interat hvanitatis ossis hia menes illos qui uirtute illustrate: inde esse dc quidem maiora qua posesnt digne a quoquo referri: Illa inil amplectada quς nihil est im uirtute amabili' qua qui adeptus erit ubicu* erit gentiu a nobis diligin Nullaina res est incolumitate salubriori uirtutibus uti nemo pol qui suas rationes in tuto no collocauiCEt ut inqt Cice cotentu uero suis reta esse maxime sunt certissime diuitisetenim isti callidi res existimatores prata:&areas quasda magno existimant: qdes genera posscssionu minime quasi nocere mi: Scienti est existimada uirtus:quq neq; surripi poti ne nccndio:nec tepestatu:nec lepos pmutatione mutas Hinc PNus ille Paulus SilentiariRnel diuitis serruns eleueris impetu:neq; tua flectat cura ani/mi libertatCOmnis enim sub in stabilibus uita subducitur auris Huc de illuc frequenter exagitata: Virtus autem firmum quid εο immutabile quae supra sola undas audacter transeat uitae. Hinc Nasi: Iam timor

ille phrygum decus ec tutela pelasgi: Nominis sacidis caput insupcra/bile bello Arserat: a erat deus idem Idem p cremerat Iam cuius est

264쪽

N tam magno restat Achilli . Nescio quid parua quid no bene empleat

urnam: At uiuit totu quq gloria compicat orbem: Haec illi mensura uiro respondet lchaec est: Par tibi Pelide nee inania tartara sentit . Et Horatius: Rursus quid uirtus quid sapientia possit utile proposuit nobis ex emplar V lyllam: Qui domitor Troiae multos prouidit urbcs: Et mores hominu dispersit latumi per equor: Quippe omnes beneuiuendi rati nes in uirtute sunt collocandς: Propterea quod sila uirtus in sua potestate est: omnia praeter eam subiecta sunt fortunae dominationi: Vana inqmortalitasWad circu scribendam seipsam ingeniosa copulat more Thraciae gentis: ut inquit Caius quae calculos colore distininos pro cxperimeto cuiuscul dici in urna condidit ac suprcino dic seperatos dinumerat Atlita de uno quom pronunciat quid quod iste calculi cadore illos Iaudatus dies originem mali habuit quam multos accepta afflixere imperia quavimultos Dona perdidere de ultimis mersere suppliciis ista nimiru bona: si

cui inter illa hora in gaudio fuit: ita est profecto alius de alio iudicat diis Et tamcn supremus de Oibus: id Q nullis c cndu est quid quod NMna malis paria no sunt: etia pari numero: nec letitia ullo minimo merore pensanda . Heu inu uana ec imprudes diligentia numerus dieria comparatur ubi qucrit pondus: sed uirtus extollit homincm dc super astra colis locat: nec ca quae bona aut bona mala uocant aut cupit nimis aut expa/Descit eo fit ut uirtute prediti deo imortali facilius credant quia sunt eis pediti nee cupiditati odnoxii:ccxlut solum aspiciunt:ncc cos mcns in terram prona humim defixa est uirtutis inct iter ingenua onera no capit sostantes angustus in trames: per quo mortales ad coelestes diuinas'; illas sedes iustitia illa evehit: hunc tenere no queut nisi qui no fucrint ab omni expediti labe . Nam diuites ipsi necis itinere incedunt multis sarcinis ingentibusq; onerati: Sed uirtus ad iustitiam praecipit quae mortales ipsis de uirtute ac ueritate disserentes quibus si repugnare audcbiit ho stes se necesse est uirtutis iustitiaeq; fateantur. Hinc Flaccus: Non ebuen i aurcu mea renidet in domo lacunar: Non trabes hymetie pr une testinas ultima recisas Africa neq; Attali ignotus heres regiam occupauinee laconicas mihi trahunt honestas purpuras clientes at fisscs N ingenii benigna uena est pauperemidium metitur nihil supra deos lacesso nee potentem amicum largiora flagito satis beatus unicis satis abinis: Et si Romana urbs terra e regina gentiumq; domina ἔ dc in toto orbe praestantissima una omni uirtute haud dubie Romana extitit scilicitas:cui ut in/quit Plinius: Praecipua fuerit homini no est humani indicii cum prosperitatem ipam alius alio modo ec suapte ingenio qui a terminet: Enimuero si peragere iudiciu malimus ac repudiata omni solum ambitione de

265쪽

cernere mortalium nemo est scelix: Ab unde igitur atq; indulgenter BD tuna deciditur eu eo qui iure dici no inscelix potest: quippe ut alia no stoerte noe larescat fortuna metus est quo semel recepto solida isticitas noest quid quod ncmo mortaliu omnibus oris sapit utina mi falsum hoc eca ualedictum plurimi inducent: Sed uirtus ipse amplissima mortales ipses semper luctur.Unde Horatius: Virtus repulse nescia sordide intami natis fulget honoribus:nec sumit aut ponit secures Arbitrio popularis aure uirtus recludens imcritis mori coelum negata tentat ire uia . Et Naso

Hectora quis noscet Hlix si Troia fuisset: Publica uirtutis per mala si/cta uia est Ars tua tiphy iacet si no sit in equore fluctus Si ualeant homi nes ars tua phebe uacet: Quae latet inq; bonis cessat no cognita rebus Apparet uictis arguiturq; maIis dat tibi nostra locum tituli Fortuna caput conspicuu pictas quo tua tollit habet . Siquidem mortales sunt ut ita uirtutem docent sine qua etiam hominu amicitia esse no potest: ut ea acce pia nihil ipa amicitia praestabilius putent . Nempe nec illustriu uirorupost mortem honores laudes permanerent: si nihil ipolit animi essicerent quo diutius memoriam sui teneremus: ut meminit Cicero: Sed mihi inquienslnec diuturnu quicqua uides in quo est aliquid extremu cu enim aduenit id tu illud quod praeteriit effluxit tanto remanct id quod uirtute εἰ recte factis consecutus sis. Na illa uera uirtus in quq ad eu finem ten/dit ubi mortaliu summu bonu est quod est deus ipe summus optimust quo nihil melius exessitare dicit quiuit . Quippe ut inquit Celiust utra tutis omne ossicium esse non peccare: quo profecto fungi no potest: qui deum nescit: quoniam ignoratio eius a quo bona otivns imprudentem inpingat in uitia necesse est propriui uirtutis sit iram cohibere: cupidi/tatem compescere: libidinem refrenare . Proinde uera uirtutum scientia est deum im notaret nerare: ac pie colere uirtutes ipas summo ardore

summai dilectione amplecti: amoret prosequi in illo sapientia: In hoc iustitia continetur. Siquidem n5 generis nobilitas Socratam nobilitauit: sed uirtus ipse: sie Ciantes summus philosophus irrigando hortos aqua trahebat: Et Plato philosophia nobilitatus est: Nam & Sardanapalus progenitos nobilitatem suis flagitiis obumbrauit . Sic Neronis: tallicis

Iesingentia uitia obfuerunt Caesiam nobilitati. Sic&alios tyrannoruexecranda facinora . Et Darii Persas regis nobilitas ta magnitudo a pro gnatis suis obumbrata: Nam Alexandro im uictum tradidere . Sic de Aerses a suis necatus . Et Caesar uir tanti nominis etiam consessiis a suis. Nam Clientes prognati amicit prosiperam sortunam sequuntur: cu ad uersa terga dant. Hinc Ouidius: Ibit ad amissas nullus amicus opes:

d enim Croeso diuitiae profuere: quid Cyro a muliercule obtruncato:

266쪽

quid deni olb'qui fortune bona uirtuti pposuere Quare sola uirtus est quς eripi neqt: at penni sepit o* quo fixa pmanet Sisde pietate quita

ruit:& cclesiis impii ac diuini cosortes 5c dignos eos uin' ipos effecerit reddidit . b c ina est illa diuina de suma beatitudo q Plato uirtutu munus cdixit: Et Cicero uera selicitare nucupat. Hi cest inu illa celestis diuinalxpiana relligio qui Christi dei filiu unicu e coelo emisit:ut suo fulgeti spledore diuino sydcre ac numine illustri uera ac rutilati uirtute cuctos moriales instruerelledoceret illustraret .Nam celeste illa patria pennclilla diuina gloria no ex corruptis mori : sed illustri fulgetit uirtute co stare liquet:cui' diuin' uerusq; cuit' in coelo orit : in quo diuina illa mes letis se ipam in uictima & i uera hostia sistit. Siquide queadmodu prauitate no recte insertunio dederis: ita sortitudine: & uirtute ac prudelia: no sine iniuria accepta selicitati tuleris. a no fortunς ceses mun': qd in illustri mcte inuicta celsa animi innocetia mira clemetia fuerit: Nat ut

fruges aeris te rie liqdior et coelo exuberat aut feti' bone artes eximialingcnialbenignitatellionorisceliallivanitate:illustrii uirtute regia tu

cant: ut Plutarcho placuit: Couam inuidia sordita morositate cos : ct re potitii restringui flanguescut*: Pr Iare Anthistenes: hostibus a diis optanda esse bona dicebat et sortitudine. Eteni illa tande armis pstantiu fore: no illa possidentiu. Quappter natura inquiui Cerno sali ignauissi

mo cornua magnitudine uisenda aspitate ingenerasse: in nullu hiis armoria apparatu bcllil instrumentu usui esse Elia si natura impetiu eis pmisisset.Sie saepe fortuna scordita stolidis opes:& impia ascisens sta ipsidemu degeneres arguus Iastruit honestati uirtute:utpote:in qua una sibin sint amplitudo decori uiri.Eniuertaut incti Epycarmus: mens cernite mes audit: reliqua aut surda: cam sunt:& rationis indiga: at qui sensus facultates quasda peculiares hie vidce Mens uero qd prosit:qa ornatis denti uincatisd pstetiqd imperet:reliqua uero surdam catinania redun dent:& morentidesermetq; se absq; uirtute possidetes. Hinc Alexadet solitus est dicere: ut Plutarchus meminit: Statue amplitudo sine arte a sortuna absolui no potiaurulae,ebur multa dc pciosam materia suppeditate affatimilargeq; suggerente.Vir uero amplus imo uero homo amplissim' sine uirtute a fortuna effici poterit arma:stipendia urbes equosq; cooperate seu uiro imperito: H c duci uires aut ornatu osserat: & no ineme poli' sordiel: documen tu magnu quoq; suo periculo Drant . Siqde optimi uiri est certame de se cotendetis cu gloria & uirtute in sese ingente spem habere: ut Homeri est sentetia:qui Agamenonis spcciem ex imagini

bus Malcoalitamq; ssitudine Illa finxit assimilis caput atq; oculos patri

267쪽

altitonati Baltheus est Martis Ncptunu pectus ad equaupietate in dcos gerere fide erga amicos frugaliraret tinentialbeneficetia aduersus mor tem intrepida expinatione robur animi: Huanitate appelladi dexterit, te ingenii cadore: in explicadis cosiliis costantiacin Tredis reta celeritate Et in primis adipiscede gloriς .ppositu colluculcra excplaeper decus absiluere solet Vnde ueri philosophi pstant: qd ualida solidat iudicia habeat ad adeuda discrimina uippe cuiusmodi quoa anticipata in ala habeat quale ill ud Homeri auguriu:Foelix patria tutarier unu:At illud Demosthenis:Finis cteni uite mors cst oibRuci si se quis in coclaue penitus extruxerit: at qui uiros bonos egregiis simp c tis Incubere bona sibi spem inponentes decet: iiud uero deus decierit ingeneroso sene. Sed hii tu hagus animos habit'cu horreda instare cemui :Iudiciat eludui adentalia picula: Pavor eni n5 modo memoria:ut Thucidides inqt:excutit: sed qduis etia constitutuἰqueuis conatu :qucuis metis impetu. Sed ueti philosophi est:eiust animi sapietie amore capi sapietest uiros inprimis lusci in te: uirtutest amplexari . Na uirtutis fortitudine imbutus impetus oes fortunς spernititimorest excutit repellitq;.

FINIS

iti ε Errores aliquisi Fh sep ti mi i: EL: lmi. Mikntra, i l a In ptimo libro: candidus: lege conditus. In eode Iiruens lige eos. In secundo ii dato occasio: lege dato caseo. In quarto litamortales inq: legelmortalis In code siem msulensima. In eodem: iura iudicauit: legetuendicauit . In duodecimo lib. scientias reru: leget scientia . In eodem: asserent se et Iegelasserens. In eodem: sed Naso: legetNero. iIn eodem: eo generi et Iegelgenere . In eodem: bello cernebat: legelcemebatur. In decimesertio Itb.Tarentinus: lege Tarentinos. In quintodecimo litatasos: lege Assus. Rem

ABCDEFGHI KLMNO PQRSTV Xomnes sunt Temi: praeter Y qui est Qualemus . Impressum Romae per Marcellu Sister. M . D . X VII.

SEARCH

MENU NAVIGATION