Summa philosophiae authore P. Raymundo Mailhat, Ordinis Praedicatorum Conuentus, S. Thomae Aquinatis Tolosani. Tomus 1. 4.. ..

1쪽

Εx Bibliotheca majori Coll. Rom.

4쪽

SUMMA

PHILOSOPHIA

M. D. C. LIII. M PRIUILEGI REGIS.

6쪽

PH SIC AE

PROOEMIUM

HYSICA, a Graeco PhUie a idem sonat ac Naturalis subaudi γphilosophiari quae est secunda palta subiectiva aut species sub ratione illa generica philosophiae contenta,

iuκta ea quae in praefatione totius Cursus diximus , quae hic necessaliis recolenda sunt. Dicitur velo naturalis facultas haec.

eo quod delaturalibus rebus seu de ente naturali tanquam de proprio obiecto aut subiecto disserat. Verum circa hoc sit

PRO LEGOMENON

De obiecto Physica.

Oviectum formale adaequatum Physicae varie assignant auctores, alii enim assignant ensnatiirales, alij ens mobiles, alii substantiam aut corpus naturale, alii corpus mobile Et est sor-mo, vi constat de obiecto sed seu de ratione se mali q- per se primo conlideratur a Physica se m

7쪽

lectilin enim quo sue ratio formalis 1iιb qua rationem illam qua aut obiectum inod attingit , est tum abstractio ipsius a materia lingulari tum ipsa eius de . initio aut medium vel principium per quod de pinso demonitia propietates, sicut in Metaphysicaeκ-plicabitur dum de unitate scientiarum. Pio re histione autem quaestionis.

Aduerte naturales mobile pro eodem reipsa Proposito usurpari. Naturale enim , ut hic imitur,

idein est ac constans natura si mendo naturam prout a Physicis accip:turis definitur Principium radicate motus quietisci atque ade naturale in

iraesenti idem est ac illud quod in se habet principium radicale siti motus quod idem significat lymob. Ie non enim mobile siirpatu hic prout in portat mobilitatem proximam, sed radices em dii taxat, seu principium remotum radicate ipsitis motus , ad quod se habet mobilitas proximas immedrata ad i.otum aptitudo, sicut proprietas adessentiam quam consequitur. Hoc praesupposito. Dico . obiectum formaleis adaequatum Phylicae elitescias mobile. Probatur ibiectum formale cuivsibet seientiae aut facultatis dicitur, quod per se consideratur ab illa: adaequarum ci totales, quod omnia comprehendit de quibus in ea per ea ratione ut dispotatur , atqui ens mobile ut sic habet utramque con dissi,nem πspectu Physices ergo. Probatur minor equiaquia enim per se consideratur a Physica, aut de quo in illa disputatur per se ratione sit , est

vel mobile in communi, abstrahendo ab omni specie determinata motus , ut in prima parte , vel mobile aliquod in particulari, ut in reliquis partibus;

put motu locali , in sucunda , motu generationis aut corruptionis . in tertia , vitali , in quarta vltima Lergo mobile sic prout dicitur de his omnibus vehit de speciebus , est quod per se nsideratur a Pl si quodque omnia de quibus per se agitur in ilia , comprchesidit Antecedςns constabit

8쪽

ex dicendis initio cuiusque illarum quatuor partium in quas Physicam diuidemus' consequentia vcio cuper se euidens. Dico a In re ipsa idem est assignare pro obiecto Plinicae en naturale aut ens mobiles, substantiam naturalem aut corpus mobile vel naturale exeliquis tarne conuenientius assignatur ens Obile. Prima pars probatur Ens naturale . ens mobile, substantia naturalis, corpus naturale aut mobile,

idem significant quantum ad rem et ridem plaucerit in re ipsa Ognare unum illorum ac aliud. Pro- batur antecedens : gradus enim subalternatim posti pro eodem omnino sumuntur,si per eande differentia visentialem omnes contrahantur,ut patet in istis, ens tionale, substantia rationalis, Corpus rationale vivens rationale Animal rationale; quae idem in re ipsa significant, scilicet hominem uatio est quia disterentia illa essentialis non patitur huiusmodi gradus communes pro alio simi , quam pro illo cuius est differentia : atqui ens, substantia corpus, sent gra dus subalteritati mpi , sit , ut per se patet, substantia enim continetur tu ente tanquam sub Iradu saltem imperfect praeciso, corpus sub ubstantia di contrahivitur ibi per eandem differentiam essentialem scilicet per naturale aut mobile, quae in pro posito idem sunt, ut ex dictis initio prolegomeni

Constat ergo ens naturale, substantia naturalis, c,

idem significant quoad rem,atque ita praesen qRae' Aio est magis de nomine quam de re ipsa.

secunda tamen pars ita suadetur Illud conuenientius assignatur, formalius' obiectum scientiae, de quo ut tali demonstrantur proprietates in illa atqui de ente mobili, mobile est non auten de clite naturali de substantia aut corpore ut talibus demonstrantur per se primo proprietates in Physi-. ergo. Probatur minor 'proprietates enim Phy- scales sunt praecipue motus utic specie eius

3tqui motus ut sic per se prim formaliter de-

9쪽

monstratur de mobili in communi , speciales velo motus, puta localis , vitalis. huiusmodi , de spes cialibus mobilibus a quibus dimanant ergo Pro batur minor nam demonstrantur illi motus per se primos e sitis subrectis propriis, adaequatis per quae sormaliter definiuntur sed motus ut sc desinitur per ens mobile in communi, motus ver spe, ciales per ordinem ad specialia mobilia , motus enim, sic definitur actus entis in potentia prout m potentia, id est, actus mobilis prout mobilc est: D militer motus localis est actus entis localiter mobilis, tale est: sic de aliis Lergois Declaratu : Assignatur mobile potius quam naturale, quia illud clarius exprimit proprium Madaequarii principium aut subiectum motus , quam istud insignatur mobile coniunctum enti potiusquam corpori aut substantiar, quia notius est de magis indubitatum mobile esse en quam corpiis vel

substantiam.

Obi:cies r. Propriuini formale obiectum quo , est illud cui per se primo conuenit ratio formalis sub qua omnia considerantur a scientia r atqui se principium motus, quae est ratio sis qua Physicae . conuenit pei se primo corpori mobili, enti vero non

nisi ratione corporis, ideo enim ens mouetur quia Coi pus mobila mouetur ergo corpus mobile conuenientius assignatur.

Respondeo conuenire etiam per se primo enti, non ut sic de quo solo probat obiectio' sed mobili, quod ex alio capite potius assignatur quam cor'. Pus mobile, ut ostensum est. Obiicies a. Esse mobile quiescibile sunt pruria passones obiecti Physices, ciun constet natura quae definitur principium motiis inuicti em. go debet assignari pro obiecto illud quod est radix utriusque sed ens mobile est radix motus tantun1 non vero quietis cui a idetur potius repugnare : γτο non debet assignari illud , sed ens naturale vel subsantia naturalis quae impoliant formaliter rationem

10쪽

naturae, subindeque principiunari motus 'uietis. Respondeo ens mobile radicaliter esse piinci . rivi motris S quietis, motus ut viae, quietis ut termini ad quem motus tendit, nec sic ei repugnat aut opponitur.

PRO LEGO ME NON II. De natura, Miaitate Phasica.

DIco . Physicam osse veram scientiam di atque

et : ita recte definiri per ordinem ad propritim obiectum quod sit scientia entis mobilis, seu rerum natiiralium , quod reipsa in idem recidit , iuxta superius ista.

Prima pars probatur : omnis habitus aut facultas dempnstrative procedens est vera scientiari sed Physica est talis, ut e lim ex toto ipsius decursu constabit,plurimae in singulis eius partibus demonstrantur ab ipsa conclusiones ergo. Sectanda vero pars manifesta relinquitur ex dictis praecedenti protegomenoci quaelibet enim scientia est lui obiecti scientia, seu scientisca cognitio cum ergo ibi ostensum sit proprium Physicae obiectum essem mobile, illudque reipsa coincidere cum ente in turali, aut aliis huiusmodi, consequens est, ut Physica , quae vera scientia est ut probauimus , definitdcbeat scientia entis mobilis aut naturalis. Obiicies scientia est tantum de necestariis, perpetuis, 'quae alite se habere non possunt sed Physica non agit de rebus necessariis,in quae aliteri se habere non postin ergo Probatur minor lagitenim de ente mobili ut nos asset imus, subindeque de rebus mutabilibus ergo non de necessariis quae immutabiles esse debent. Respondeo concessa maiore negando minorem'

Ad probationem distinguo antecedens Agit dero