Summa philosophiae authore P. Raymundo Mailhat, Ordinis Praedicatorum Conuentus, S. Thomae Aquinatis Tolosani. Tomus 1. 4.. ..

11쪽

bus Ilis in actu egeteit quoa existentiam prictatis, neg in actu signato, quoad sua praedicata ellientialia vel proprias passiones , concedo sub hac autem ratione nec eisariae sunt res illaeci tam enim necessario conueniunt enti mobili seu mutabili sua clientialia praedicata, aut propria nempe hoc quod est eo mutabit , aut habere principium motus, quam Deo eis immutabilena omnino immo

tum.

Dico secundo Physicam esse scientiam specula

tivam.

Probatur quia fistit in contemplatione sui obiecti aut rerum naturalium, nec ex natura sua tendit ad aliquod opus extra intellectum, quod solum habet rationem praxeos, ut alias, ostensum est: eigo. Obiicies Medicina est scientia practica, tamen

vera pars Philosophiae naturalis, clim disserat de alio quo iste mobili, agit siquidem de corpore humano ut sanabili, hoc est, ut mobili ad sanitatem : Noe Physica non est specuIatiua salic quoad omnes'

partes. ia

Respondeo medicinam quidem esse scientiam practicam , cum ordinetur ad opus . nempe ad remedia applicanda aut praescribendaci sed nego esse partem Physicae, quia non agit de corpore , ut mobili per naturam, sed per artem , ad sanitatem. En igo scientia distincta a Physica , ipsi tamen substernata , ab ea essentialiter dependens si-Quidem ab ea instuatur sua principia qua sui3t ipsius Physicae conclusiones . unde dicitur ibi inciperea Llediens ubi desinit Physicae aut e contra. Quar non assiciatior iis qui rationem scientiae deneganti

medicinae, cum procedat per Principia certa, ut PQ sin Physica demonstrata

12쪽

PRO LEGOMENON .

De panitione Phnicae.

DIco et Physicam recte. diuidi in quatuor paristes, quarum prima sit proceditque de n- te mobili in communi 'raeeunda e mobili mo-νu locali tertia , de motu generationis is coriu-ptionis quarta de motu vitali, ut iam prole m. I. insinuauimus. Et ratio est euidens' qui , ve id Aristoteles . scientia diuiditur sicut res ipse de quibus pertractat Dens autem mobile ut sie de quo uti de obteisto adaequato tractat Physica, in quatuor illa partialia obiecta diuiditur. Et agitur primo I eo de ente mobili in eommuni , postea de ente. Ioco mobili, tum de ente generabili, corruptibiti, illimo de vivente, ut sic seruetur methodus Compositionis,procediturque ab uniuersalioribus adminias uniuersialia. Quae ad obiecta singularum partium spectant, vide 4nitio cuiusque earum exactius explicata. Dices t obiectum totius facultatis non debet incidere cum obiecto vilius pari , sed latilis patere, sicut totuin te . atqui coincidit in proposito, si pro obiecto primae partis ast netur ens mobile in communi illud enim est obiectum adaequatum totius Physicae ergo. Respondeo negando minorein aliter enim ens mobile ut sic seu a. commula, dicitii obiectum rotius Physicae , aliter pascis illius : est enim obiectum totius Physicae prout est totum quoddam potentiale complectens omne omnino mobile tam in communi quam in particulari sumptumo est vero obiectum primae partis prout est totum actuale ' importans solam rationem mobilis in communi, Fascindensque ab omni mobili particulari , atque

13쪽

ita minus late patet quam obiectum totius scient lae sub illo continetur, ut constat. Dico secundo Physicam nihilominus esse unam specie scientiam simplicemque habitum in nota ex Uuribus partialibus compotitum. Probatur: qu a omnia illa partialia obiecta conueniunt in una ratione scibilis , ob unam rationen formalem sub qua attinguntur , quae est rati mitis mobilis a materia singulari abstracta, solum ma terialiter cin esse entis sunt diuersia, ergo habent rationem unius simplicis specificatiui scientiae quae

ab obiecto in esse obiecti ei in esse scibilis spe

ctato, non vero in esse entis , specificatur atque ita erit una specie implex qualitas & non com Posita, quae erat secunda pars conclusionis in libris de generatione amplius demonsti and in exῖlican i

da, sicut di prior in Metaphysica.

14쪽

PRIMA PAR s

De ente naturali aut ob si in

communi:

De Phusico auditu.

. . riente ergo natui ali aut ob li in si sic id communi prout ab stlciliat ab ruini

v specie leterminara motiis vel mobilis agetur hi tantivam te ira

mo praecedente d. istum est. Q.:i cldenuo suadetur ciuia ut tale continetur ii ci.- te mobili ut sic , ut etiam ibi e plicuimus, di Oi tinc sub se aut comprehendit omnia quae in hac parte pertractantur , vel tanquam parte aut princi- P a , ut materiam Tormam , priuati maena , Om-uaiae causarum genera ouae hic Xplicantur , cl

15쪽

,tanquam affectiones eu proprietates , ut motum aliaritiae ad ipsiim spectant. Hanc veto patiem com

plexus est octo libris Aristoteles , quos ideo de physico Vidim seu de naturali ausculatione appellauit , quod, cum difficiliores sint aliis qui 1e uiuatur totiusque naturalis Philo illiae contineant undamenta , niatori studio, attentione audiendi sunt. V autem nos Philosopla vestigiis inliarico

16쪽

librum Physicorii m.

DISPUTATIO I.

De principiis entis naturalis aut mobilis in communi.

cm ae t principia entis naturalia

Ram C DP LV M in commuiri dicitur id omne ex quo aliquid quoquo modo procedit ira ratiore locus a tuo quis proficiscitur vocatur principium viae is priuatias puta formae ignis Lamia materia ligni v. g. procedit seu transi ad ipsam formam oppestabitur inst. principium senerationis, seu ipsi is compiliit in fieri: inuliter pauci ex quibus totuni resultat & conarO-

17쪽

nitit , dicillitii principia eius is generaliter ea omnia ex quibiis te aliqua procedit aut coalesiit, illius principia dicuntur. Vfide coniges duplicis generis est principiari alic intrinseca , alia trinscca, principia intrinseca sunt ea exintubus res intrinsech

constat : extrinseca vero, ex quibu re non componitur sed tamen ab iis realiter procedit , cuiusmodi sunt causa essic ens , finalis, exeniplaris In pr posito autem de solis, inciliis intrinsecis , is ni-turalis est quaestio' pro cuius resolutione Dico principia enti Inaturalis esse, lis nec sunt ex aliis hque alterutris , sed ex ipsis omnia naturalia sunt. Declaratur Principi uin rividsimis di cnu Uis, 'quo aliquid si alit procedit' ergo principia entis naturalis ut sic dicuntur ea ex quibus omnia naturalia sunt ictim se sermo de principias quae sint principia sim priciter, hoc est prima, non verbirincip4ata, conseck u's est v pon debeant feri ex aliis,alioquin non ipsa sed illa alia sorent prima principia

entis naturalisci neque tiam fieri debent ex alterutris Ob eandem rationem , cinsuper quia unum cidem respectu eiusdem esset primum principium, principiatum si ex se mutuo fierent. Aduerte tamen quod clim dicuntur principia eritis naturalis non debere fieri ex aliis, intellisendum est. ut quod unde non obest quod forma Dat seu duratur E materia , quia id ei fieri selum, quo, tam eius productio aut eductio ordinetur ad totum quod solum dicitur fieri ii quod,sicut existere ut ' M. Dices primi priuatio est principium entis natum ratis ut infra dicemusci atqui praefata desnitio nui conuenit eici ergo non est legitima. Probatur minor: quia non omnia entia naturalia fiunt ex priuationet, ut caeli quorum materia nunquam priuata fuit ea sorma quam habet : ergo priuatio non est id ex ito omnia fiant. Respondeo negando minorem' ad probationem respondeo cum distinctione non omnia seria priua

tione.

18쪽

Dissutatio .

one , sumendo omnia secundurn distributione: absolutam , secus si intelligatur sicut intelligi debet:cimdum distributionem accommodam , S sciunum eorum quae sunt exigentiam Sensus ergo dcfitionis non est , onrnia absolut entia natui alia de ere feri ex omnibus principiis L sed omnia accommodate, prout nun quodque exigit, ita ut e caibusdam illorum , scilicet ex materia, forma nnia constent corpora tam caelestia qi:am sublunai ex omnibus vero tribus , materia , ne pe. rinc priuatione fiant omnia dumtaxat subluna corruptibilia. Dices secundo illa particula eae in desnitione sita vel denotat habitudinem partis compCnentis,

tulit,inia quo: si primum , conuenit solum ma- irin formae , non priuationi, cum haec nequeat bere rationem partis: si secundum, competet soliuationi , non autem materiae formaeci et goomodocumque explicetur desinitio illa erit ι-

Respondeo illam particulam nec accipi determi- e prout dicit habitudinem termini a quo, nec

,ut dicit habitudinem partis componentis , sp ut tiah: a vitaque : sicque ut tota cfinitio simuI licetur, ita est intelligendaci Principi iunt quae sunt ex aliis c intellige ut quod nec ex se mena , vel amuam ex parte inta inseca , vel tan-im ex termino a quo omnia tamen fiunt ex vel tanquam ex partibus intrinsecis, ut colpCraorruptibilia quae conflant materia, scrina, velim ut ex termino a quo ficu sublunaria scqiten prehenditur ipsa priuati e qua tanquam acii in a quo sunt corpora sublunaria, ex materiat, forma tanquam ex partibus. at hac vero explicatione plura , quae fieri possent

umenta, soluuntur, & intelligitur etiana, maxi-e dietis initio sectionis , quo modo a rationencipii excludatur causaessiciens, quia nihil fit exi, sed ab ipsa timiliter euain causa finalis . Ot

19쪽

qua nihil ses, sed propter quam omnia sunt:

tandem exemplaris , ex ita etiam res non si, sed ad eius imitationem esto alii r uno verbo cum hic de principiis intrinsec constituti iis entis naturalis sit sermo ea omnia a ratione principi , quod hic definitur , excitidi debent, quae intrinsece cns iratam tu nun constituunt.

sint principia entis naturalis

Not compositum naturale , puta ignem' posse

dupliciter considerari Priano in fieri, id est in eo statu quem habet dum actu generatur , seu dum transit de non est ad esse , iit clim materia tigni transit actualiter de non elle sub forma ignis ad te sub illa Sectindo in facto esse 'id ei in eo statu quem habet ut iam est genitum is suis partibus compositum. Hoc posito. Dico tria esse principia entis natiiralis aut compo siti considerati ut est in seri, scilicet materiam, formam priuationemri duo velo solum si consideretur in facto esse nempe materiam, formam. Prima pars probatur Principia compositi natura lis vces in fieri seu generari dicuntur a quae intrinsece Messentialiter concurrunt ad illius generationem sicut enim generatio, compositum in generati in idem recidunt , ita ui incipia retus que atqui materia forma is priuatio intrinsece essentialiter concurrunt ad generationem compo sit naturalis in nihil aliud : ergo illa tria & non phira sunt principia generationis compositi naturalis. Probatur minor Ad onuiem mi i em tria dun-

20쪽

im essentialiter requiruntur stilicet ter minus a quo , terminus ad ueni subiectum utrique termin commune , ut patet ex ipsa definitione mutationis quae est transitus sebiecti de non sis ecce terminum a quo ad esse ecce terminum ad quem atqui generatio est mutat: cum sit transitus materiae a non me sub forma ignis , V. G. ad se sub illa : ergo tria tantummodo ad illam requiruntur . scilicet subiectum quod transit de non est ad esse , seu de priuatione fodinae ad ipsiam sermam is illud est materia prima ; deinde ipsum non esse seu privatio illa formae acquirendae , tanquam terminus a quo materia recedit ipsa denique fornaavi terminus ad quem transit. Ex sibus habes definitionem generationis in communi , est enim mutatio seu transitus interiae a priuatione ad formam , seu a non esse formae subindeque compositi, ad esse ipsius. Secunda vero pars sic suadetur illa sunt prin-

.cipia entis naturalis in facto esse , quae remanent transacti generatione , illudque intrinsece permanenter constituimici atqui sola materia forma remanent transacta generatione intrinsech constituentes ipsium compositum, priuatio vero desinit adueniente forma cuius erat priuatioci ergo sola materic forma sunt principia cntis naturalis

spectari in facto esse. Obiicies primori priuatio nequit esse principiumentis naturalis etiam in seri ergo non sunt tria principia illius. Probatur antecedens : Non ens nequit elle principium entisci atqui priuatio est non

ens ergo.

Respondo distinguendo anteeedens eiusque probationem , dicetulo priuationem seu non ensnon posse quidem esse principium entis naturalis in seri , per modim partis componentis ipsum, bene autem per modum termini a quo sicut

enim locus a quo quis proficiscitur dicitur prin-