장음표시 사용
281쪽
itioribus etiam conditionibus acceptae fuerant, ne 168 illuc a Turcico bello vires abstraherentur . Parum aui, iam eon''proinde Caesari de retinenda Budae obsidione deliberandum fuit. Quies enim ad Rhenum parta pro- suda oppugna sequendae admonebat ue cum praesertim Maximilianus Octo vir, Boioariae Dux, gloriae demerendique Cassiaris appetens, octo suorum militum millia eo
se adducturum fidem dedisset . Haec subsidia eum I '; Τ
aliquot Caesarianis legionibus ineunte Septembri millibus Badam exercitum supplevere . Siquidem Lestaeo legato, qui ad inferioris Pannoniae fines commorabatur ἱ Mnuper Brebim, munitum prope dextram Droi ii ta laus quoque pam in Sclavonia oppidum, armis subegerat et ut cum aliquot ca Budam cum quotquot 1ecum haberet copi IS Iret, bui. mandatum fuerat . Quod consilium ut omnia . quando adversis impellimur, ) male cessit. Nam . . A
frequentes apud iplum, huia genti gratifumum, silio, st quare Croati convenerant ; j unctique paucis Germanorum cohortibus j usti exercitus speciem exhibebant, p tuerantque nunc levioribus praeliis, nunc oppugnationem vicinis oppidis minitando, Iesaimum retianere ne iterum carperet ad Budam iter, quod cogitabat . Huic Uisirius in Lupplementum miserat octo Scytharum, duoIaniZerorum millia, quibus
instructam adversus Polonos exercitum extenuave
Tat , certior redditus , sero ill . de cum nihil ab ipsis amplius metuendum esset , moturos. Igitur Ledaeum Croati vixdum ab Dravo prosectum d
seruere. QIippe gens strenua quidem, sed imp
282쪽
et o HISTORIARUM tiens disciplinae militaris , di praedae non gloriae avida, oppugnanda Buda nihil sibi ex hujusmodi
Draim ι exercue ingenio affore arbitrabatur. Illuc proinde omni s 3M 3 O tutus hostium cura Ιbraimus percommodum paca Ejus adventa tumque iter habuit. Ubi in proximis collium , qua in urbem patet aspectus , posuit castra , oppidani clamore & plausu ejus adventus dedere signum. Ge mani quid hoc rei esset mirati nam primos tantum. Barbarorum ordines conspiciebant, quorum parVam aliquam manum praedatum speculatumve progressam existimabant ;nondum enim suppleti Ιbraimi exerci-q.:γών. pitvi quidpiam deos pervenerat; missis exploratoribus certiores facti, audierunt, illic Turcas majoribus quam antea copiis
millia quinque de viginti sub signis erant) castrametatos. Opportune paullo ante advenerant cum
Octoviro suo Boioarii taesarianique, quos antea diximus. Visum proinde, satis adesse militum ad obsidionalia opera retinenda, simul ad externum hostem praelio lacessendum . Re constituta Lotharim tithariatiis, gius , qui tum forte convaluerat, secum educto . valida manu quindecim millium agmine signa conferre statuit. zz.'mil , . Nam praeterquamquod non alia erat difficultatis cedit. expediendae ratio, fidebat equestribus copiis, quamquam paucioribus, adversus fugacissimas Scytharum turmas. Paullum Ibraimus processerat, peritusque loci occupaverat tumulum ab ea parte confragosum, qua non ita multo longe arcem spectabat. Adventantibus Germanis aciem instruit ; acycluti ad pugnam se compararet, ipsorum in se
283쪽
oculos mentesque avertit. Dum uterque exercitus r68 . levi armatura proludebat ; duo equitum millia . , quos in interiori valle continuerat, pone D. Gherardi montem subire Danubii ripam, atque illinem urbem penetrare, jubet. Per infrequentes ita xiliatum etant tiones primum transgressi vallum, effuso cursu acino' Pιο do. celerabant iter ; cum ex vicinis munitionibus Caesariani agmine facto a tergo a latere eOS invadunt. Ni reis a eam hilo tamen secius plus mille, qui viam praeceperant rimis repetiun
laetis clamoribus ab oppidanis recepti sunt. Reliqui 2 Hisb.
paucis desideratis, qua venerant, se retulere. Ibrai mus successu alacer, cum ceterum se in pugnae aleam e im 3 3s e
dare nollet , militibus in caltra receptui canit . stequentes proin
Illinc per insequentes dies infestis procursationibus ςμοιὰνes . pabulatores lignatoresque , quin Ec commeatuum transvectiones adortus , hostem crebris incomm dis divexabat. Interea Caesariani muros iterum subire aggresti , datoque Brioariis superandae arcis negotio, ipsi ex adverso latere moliebantur M- Θρώθηatis, gnis utrique animis insistebant operi ; M vires non- urgent coriani. nihil Germanis instauraverat laxata paullum ann tali ' βna, frumento per id tempus transvecto ab Croatia, eique finitima Hungariae parte, protecta Haistero duce cum valido praesidio ab Turcarum incursionibus vehiculatione. Et cuniculis aperiebatur humus subtus tria in angulis majora propugnacula . Etenim consilium erat, caveas ibi fodere ea magnitudine , ut non minus caperent sulphurati pulveris, quam
qui ad ipsum prope oppidum subvertendum satis s
284쪽
a et HISTORIARUM. ret. Uerum, casu an imperitia, collis indoles resistebat operi, objecto modo silice, modo salientibus aquis ; ut parum inde ad rei summam profectu fuerit. Alio tamen inducti cuniculi, ex iisque erumpens ignitus pulvis quidpiam demum ruinarum fecit . Sed non in eo deditionis occupandaeve urbis spes maxime versabatur. Perdomanda erat oppidanorum ferocia, qui continuo prodeuntes, opera de stationarios milites prosternebant. Tentatum an, cum armis parum e sententia succederet, id con- ad deditionem βο- silio obtineri posset. Nam ut ut Germanorum qu ιμμο ηr tidie plures obtruncarentur , hoc non impune prae
sidiariis contingebat; & istos recentibus copiis suinpletum iri, exigua manebat spes, diligentius custodito obsidionali aggere. Illis identidem nova auxilia
undecunque collecta, Hungarorum praesertim cohortes submittebantur . Igitur Octovir ad Sayt, num misit, qui adductas nuper ab se legiones offentaret, praedicaretque funestam civium praesidiique occidionem, nisi vim deditione anteverteret. Admoneret quoque: satis milites virtuti suae , satis gloriae fideique adhuc fecisse; & Saytano , caeteros ut imperio sic strenuitate solertiaque antegresso , cum nihil addere ad splendidam famam posset, videndum , ne se, milites, innocuos cives devovendo, nominis decus crudelitatis opinione, bellicaena Ff. a, ct fructum laudis morte perderet. Praetor comiter acia
quod ab 'Praetore ceptum auditumque legatum Imperatori suo renun-
285쪽
facere. Tametsi Turcie non ament literas . ac solum armorum studiis excolantur ; scire tamen , aeque ignaviam ac temeritatem militari homini vitio verti . Cum ab utralibet vereatur, amice δε- miliariterque ab eo petere , utra ille obsolesceret, qui hac, quae modo est, urbis conditione ipsam hostibus in potestatem traderet. Ne vero incomperta re judicium faceret, velle , ut ab ipso legato suo, quae praesens viderit, commonefieret. Itaque datis custodibus illum per forum, stationesque cim cumduci jubet ; horrea , bellique apparatus ci cumspectare . Dimilla, renuntiataque legatione , magnam Germanis injecit curam non tam apparata res militaris de frumentaria, quam praetoris animus , cui non frustra tantam inesse fiduciam suspicabantur. Et sane id, quod mente praeceperant, redidicere. Nam instantibus oppidanis agger vixdum promotus dejiciebatur ; nec stationariis tutus in pro pinquas munitiones receptus erat. In hoc rerur statu Lotharingius, quem iterum ab re militari febris abstraxerat, Octoviso mandavit, ut de reducendo exercitu cogitaret . Is fervens floridis annis gloriaeque cupiditate , dictum aversabatur. Sed nimium prosperis eventis creverat Budensibus sui fiducia, hostium contemptus; dc jam per ludibrium majora Opera adoriebantur, Vix tuentibus ea Gemmanis . Id vulgo dabatur non labentibus metu animis , sed munitionum vitio; culpaque in Starembergium conferebatur; incertum merito an prona Tom. I. M m ad
286쪽
Darembergius indignatus iactas iust querelas ab obsidione discedit.
rebus confulat. bassensit misIarorum,qui cir- ea Rudam erant, an mi, O quare ab obsidione dia edunt
a 4 HIs TORIARUM. ad accusandum aemulatione. Quod ille aegre ferens, questusque hominum malignitatem, obliteratam- que servatae Uiennae memoriam , cum Uidone se tre, accepto commeatu, rumori & invidiae celsit. Haec negotium Caesari facessebant, anxio, quo belli fortuna in tanta rerum perturbatione inclinatura esset. Quare auctoritate sua , ne illa in Turcas propenderet , providendum ratus , ad exercitum misit ErmManum e regnatrice Badensium Principum Do-mo,bellicis negotiis pia sellaim;qui,ex ipta magistrata censor castrensium morum , metu aut spe restitueret militum animos , ducum disciplinam ia Simul habito cum Oictoviro, Lotharing oque consilio, ex eoru sententia , quid e praesenti re foret, pronuntiaret. Statim ut in castra pervenit, Omniam primu π quod erat sui muneris ) promulgavit, in utraque Pannonia exercitum , quo locorum. fertilitas invit ret , hybernaturum; sic arbitratus , illum quicquid reliquum circa Budam laboris ferendum esset, aequio ri laturum animo, quod quies commodaque hy matio in proximo habendae foret Uerum id fellis rebus non levamentum , sed perniciem attulit . Nam Hungari, quorum ingentes in diem globi in supplementum: venerant, nunc debilitatis Germanorum legionibus ad omnia oppugnationis munera adhibebantur , indignati hane sibi socialis fidei mercederia reddi , clam sine commeata abiere; Turcae transfugarum monitu. quotidie edocti, quibus holies dissicultatibus. obruerentur , suarum.
287쪽
immemores,aut patientes invicto robore M nihil tibi parcentes,continuis eruptionibus hostem fatigabant. Parum igitur, quid in rem foret, Germanis deliberandum fuit l, nec amplius Turcarum desertoreS, urbem prope interitum esse assirmantes, audieban--δηd tur . A ierat hyems, ingravescebat annona, nec erat unde vitam jumenta retinerent. Quocirca postridie Kal. Novembres post centum ac decem dies subductis muralibus machinis, incensis Pestho, su-bui biisque, vasa colligunt ; Danubiumque ponte transvecti nullo Turcarum impedimento, bc nemine agmen carpente discessere; oppidanis quoque ad
extrema redactis, & verito Ιbraimo irritare hostem, taedio atque infortuniis exasperatum. Magna tamen accessit clades Germanis ab ipsa plurimarum rerum Magna Meunti. necessitate. Lintrium Sc vehiculorum inopia quam- -r β'or plurimi aegroti pedibus iter Ingresti ad quatuor mil- illata. ρdistalia miserandum in modum occubuere. Alii biscen-εης ria
tum, deserti hostium crudelitati in D. Margheritae insula, ab iisdem illico interempti . Stetit Germanis obsidio qua ferro qua morbo aerumnaque sublatis , sexdecim millibus peditum, octo equitum, equis cum bellatoribus tum clitellariis vectariisque qua- Izμων, ab
draginta fere millibus. Budae praesidium ex tanto mira m. aliaru-
numero ad mille quingentos redactum. Principio lue n.,. ' '' aestatis, quo haec gesta sunt Tehelius , distrahendis a Budar obsidione in plures partes Germanis , cum decem perduellium millibus Ungariam munitum 'Ρbelis ψppidum aggressus, septimo die, dedentibus
288쪽
a 6 HIs TORIARUM 1 68 . praesidiariis in potestate habuit. Pactis vitam & li
Mus e Germa- bertatem , servata Polonis, Germanis fides violas illa , ἔζ. xδ, quos Omnes vallis transsigi jussit . Illinc intai ta dei. propinquum semlyniensem Comitatum profectus prope Puthanochum oppidum castra posuit . Op vuthahὴ huis is pidani rerum suarum trepidi legatos mittunt, qui potesate reddit. Emerico nunciarent : ei se suaque omnia permis. suros, dummodo integris corporibus & salvis r bus . Data fide, portas aperuerunt . Urbs tamen , Et rupta fide disi nulla promissi verecundia, militibus diripienda tra pis. ditur; eademque perfidia plura circirm oppida fidis populationibus vastata. Sed inops tumultuariusque exercitus nonnisi praeda retineri poterat. Dilatatis in ea superioris Pannonie parte ad Carpathios mon- Superiorem Paκ- teS, ubi sedes rebellionis erat, imperii finibus, tum URρμ/ψ' mas aliquot variis itineribus terrorem ac vastitatem , quo longius postent, Hungaris, qui nondum fidem mutaverant, inferre jussit. Ipse cum septem equi. tum millibus stativa ad Eperias habuit, dum int rim de Germanorum exercitu exploratum mitteret Palfius ab una parte, facta duum millium Austria-
Germani in popa. corum Hungarorum manu, populatores ex impro-ιatores irrημος, viso aggressius trecentos solo stravit, reliquis dis-
sipatis. Ab alia quinque Rabatiae legionis equitum centuriae globum alterum pari p a multarunt . Dum ita regio a praedatoribus vendicatur , Schultius pro legato adversus Tehelium per Sepusiensem Comitatum exercitum duxit. Ab EZcheno cum parum abesset, praemisit, qui Adamo Raiso, magna:
289쪽
gnae inter perduelles auctoritatis, praesidii praefecto veniam polliceretur, si extemplo arcem dederet. Cum nihil pacati responderet , Schestius milites cohortatus , ne moram in ea capienda facerent, corona cinctam subegit ; Adamo, pluribusque prete. diariis , dum strenue praeliantur , occisis ; caeteri quamquam abiectis armis omnes ad unum obtruncati sunt. Castrum direptum incensumque . Teli lius audito Germanorum adventu ac suorum clade, sub ipsis Eperiarum moenibus castra locat , imminens occasioni, si qua carpendi conterendique hostis daret se. Schultius certior ab exploratoribus f ctus, rebelles, ut in tuto loco, cibo somnoque indulgentes noctu vallum negligenter custodire ;clam eos invadere consilium capit. Signa sub occa
sum solis efferri jubet; secunda vigilia tacito itinere septem distabant passitum millia ad hostes per
ventum . Simul ingens tubarum tympanorumque clangor ipsorum aures, corpora simul ferrum percussit. Nam cisis excubiis, superatoque aggerz, confestim Germani per tabernacula discurrentes partim sopitos, partim semisomnes transfodiunt. Tehe-vus quid rei es et incertus, ubi adesse Germanos cognovit , primis tantum indutus vestibus ac semie mis praecipiti cursu periculo se subripuit. Nox tumultum, clamor inter cudem & vulnera metum augebant. Haec oppidanos, ne sociis intra moenia tutum receptum darent, detinebant. Portas. den
que victi precibus aperuerunt. Sed illi ruentes alii super
Teheliusfub Eperiarum moenibus Ostra locat. Ejus copias clam schultius invita.dit in Impravis, sp- pressi cadunις magna clade.
290쪽
a 8 His TORIARUM 168 . super alios obstruebant eas, impediebantque se in-
deinde Ir vicem; & periculum erat, ne superveniens hostis' urgeret ac simul ingrederetur. Quare paucis acceptis valvae iterum objectae, occlususque aditus. Jam reliqui sumptis armis equos conscenderant, congi batique, prout turma, hostium an 1uorum esset, o currebat nox enim visum ademerat conserebant manus. Pugna diu tenuit, quousque per diversaruerumpentes loca, sibi, qua licuit, consuluerunt. Horum quingenti necati non incruentis Germanis. Sex captie murales machinae, signa triginta, tym- Vanu Tebelli pana quatuor, omniaque impedimenta; quodque Germaris enia relictio praeter caetera molestiam fecit , castrense r. tabularium , ubi suae & conjuratorum arcanae lite-
. rae asservabantur; cum perfidia, si pateat, parum velut infractis viribus nocere possit. Schultius Victor Eperiarum praesidium, si forte metu vacillaret, Schultiusvertis ad deditionem solicitavit. Clim ferociter responde- ea μὰρ.sita rent , N ipse oppugnando non esset, retro ad Campathios montes adductis legionibus collegit haud
Plura ad carpa- modicum victoriar fructum ς recuperatis, Paucorum
pida recuperat. dierum Oblldlone , MarchΟVitia non ignobili munitione, unde in Sarmatiam iter, Baraialdo, Stro
cendiariis ollis. riaS regressus, oppidum incendiariis ollis atrociter laceravit . Et cum jam hiberna cogitaret adulta hyeme, audito, Tehelium quatuor Hungarorum, Iterum ad Tebeia sex Turcarum equitum millium agmen collegille; veritus ne vix illinc deductis Germanis recepta du-