장음표시 사용
181쪽
habent, Medicus ad conscientiam suam potius quam nil in VARlOLA certam famam se componens, vel Sanguinem ut ante die Aeses bubutum, detrahere debet, vel ut aeger aere liberiori refocilletur '67-'69. praecipere. Quod ut satis efficeretur, saepe mihi visum est in tali agone phrenetico' ut aeger lecto aliquantiSper Xurgeret quo facto plures a morte liberavi. Praeter ista vero
quae oculis ipsus usurpavi innumera Sunt illorum Xempla Phrenoti-
qui his modis quasi Orci faucibus erepti sunt F. Threneti . Lέu,
eorum enim nonnulli', nutricum curam fallentes V miris dent ut scilicet artibus utuntur liomines ita assecti, atque e lecto ibi i igitdilapsi , aeris rigori semetipsos etiam noctu exposuerunt rela ille 'alii frigidum vel ' furtim vel raptim nacti, vel etiam precibus nutrice emendicatam hauserunt, adeoque felici errore salutem jam plane desperatam consequuti Sunt. 60. Unicam hic loci historiam adscribere non gravabor, Historia
quam ab e 1pSO Recep CUJUS re agebatur. IS nempe uriS ei uinam tolium prosectus, iuvenis adhuc inque ipso aetatis flore, circa pro serius
mediam aestatem Vario S correptu CSt, HS que paulo OSt o eo pacto phrenitis accessit nutrix in urbem ingressa, interim aegrum 'DVRJζη suum aliorum curae Commisit, O nempe reditura Verum
dum paulo diutius moratur, aegrotus ut asiniitibus visum est, interea moritur Astantes ob anni tempestatis et
nequeat, sive ob opprobrii metum, sive tum d untaxat, sed et paulo magis, aut quod aeger vel nondum attigit aetatis etiam impense refrigerans, exhibere de- suae florem, vel eundem praeteriit; reli bet, vel etiam aere liberiori aeger refocil- quum est ut jubeamus ne fervor ille sub landus, edd. 66, 68. quo laborat, quovis modo augeatur, atque Quod-usurpavi om edd. 66, 68. adeo ut non aliter in lecto cubet, quam in satis esse saῬe Desse satis ed. 76. sanus solebat, ut locus in quo decumbit in hren. J m. d. 76. modo tempestas anni temperatior adsit. ' quasi ab ipsis quasi edd. 66, 68. accenso igne non calesat; ut cerevisiam P sunt Isuerunt edd. 66, 68. tenuem pane tost solum leviter tepefac ' Phren enim nonn.' non n. enim edd.tum bibat; ut polentas avenaceas inter '66, 68. dum sorbeat, et pomis coctis, aliisque id V fallantes dum phrenitide detineren- genus vescatur Verum non ei miserim tu add. edd. 66, 68.ego, ni medicamentis illis ne quidem . miris-a ecti I miris enim irribus posset cum cornu cervi parato, utatur ejusmodi homines saepe utuntur edd. 66,Εbullitio autem illa hoc pacto sua sponte '68. gradatim minuetur ut symptomata cessa dilapsi' fugitivi edd. 66, 68. bu=it, priusquam aliquid inde mali nasce v vel aliquando vel edd. 66, 68. tur, modo sic tractetur aeger ut jam ' etiam om edd. 66, 68. suasimus , dummodo sanguis non Sque emend. J-cantes edd. 66, 68. adeo est rus est, atque ultra omnem mo- nempe aliquando add. edd. 66, 68. dum evectus, ut ne quidem inducias ferre circa med aest. Dom edd. 66, 68,
velit, dum haec sunt Nam si ita c. 76. habenti habeat profecto edd. 66, Variol. ibidem add. edd. 66, 68. '68. post postea edd. 66, 68. ad om edd. 66, 68. V inter a temporis add. edd. 66,'68. sanguinem Syc. sanguinem emittere, ' tempest. quae fervidior erat add.
vel medicamentum aliquod non tempera edd. 66, 68.
182쪽
tibus, Si aeger die 1 Imo a saliva jam viscidiore
paene Suffocetur, gargariS-mate Vel etiam emetico
habitus aegri crassi scilicet atque corpulenti, rationem
habentes, ne Oleret cadaver, e lecto sublatum ac nudum mensae imponunt, linteo superstrato nutrix tandem rediens, accepto nuncio, cameram intrat, tristissimo spectaculo interfutura mox amoto linteo Vultuque conspecto, S Ob SCHTR quaedam vitae indicia conspicari sibi visa est, ac proinde statim projectum corpus in lectum reposuit; adeoque Sub manu consilium capiens, ac nescio quid Satagens, aegrum suum in Vitam revocavit, atque diebus aliquot interpositis
61. ' Sed ut ad propositum revertar proximo loco, Si in Variolis Confluentibus saliva eo usque excocta sit et Viscida
ob calorem praecedentem ut tantum non Suffocetur Reger,
quod undecimo, ut supra k 14. diximus, die non insolens
eSt, gargarisma necessario in usum trahatur, et ut saepe die nocteque syringa in auces sedulo injiciatur, seri imperandum. Componatur vero illud e cerevisi tenui, vel aqua hordei, cum melle Osarum. Vel sequens usurpari poterit:-
Forni. 21.J Corticis lini drachmas seX, Radicis Glycyrrhigae emunciam, Passulas enucleatas Viginti, Bosarum Rubrarum pugillos duos; Coque suffciente quantitate aquae ad sesquilibram in colatura dissolVe
Mellis Rosarum, an uncia dua ;Μisce sat gargariSma.
Quod si aeger rite fuerit tractatus, tyalismus, etiam cum jam coeperit imminui, ita pulchre suo sungetur munere ut hoc remedio opus non fuerit. Et profecto ubi eo res rediit ut aeger singulis momentis a suffocatione periclitetur, Stupore obrutus, et Spiritu fere undiquaque praecluso, non Satis tuto huic remedio fiditur. Aegro ita ad incitas redacto emeticum peropportune ac feliciter nonnunquam exhibui ex infusione croci metallorum, sed os paulo majori, scilicet ad sesquiunciam, quando ob eximiam qua laborat aeger stupiditatem minor dosis haudquaquam operabitur, atque interim
oleret foeteret edd. 66, 368. Reliqua hujus cap. desunt in edd.'66, 68 s. Sup. p. 132. n. ii Vc sequens yc. Om. d. 76. Cf. form. 80. t ad incitas J i. e. ad sumetum periculum: v. Interpp. ad Plauti Poen iv. 2 85, Trin. ii l. 136 Erasini Adag. iv. 7. 7.
183쪽
OBSERVA TIONUM MEDICARUM III 147
eos exagitando humores, quo nequeat educere, aegrum in VAR1OLA
magnum vitae discrimen conjiciet. Sed neque huic remedio satis fidere possimus, atqui quod vere dolendum, aliud adhuc certius desideratur ad truculentissimum hoc Symploma debellandum, quod solum ac suo Marte eos fere Omnes jugulat, quotquot in hac Variolarum specie die undecimo intereunt. 62. Caetera quae in hoc morbo accidunt symptomata, ut praecaventur Ope regiminis moderati, ita ab eodem pleraque etiam tolluntur exempli gratia, ut phrenesis k 23. antedicta, Coma eti-
a nimia cerebri AEXCRlOIRCilone prognata. SanguIne AHOVὶ quini eon modo paululum ventilando curatur, eadem methodo et co temper in
mnt1 quod alteri contrarium prorsus Videtur Symptoma, et tilatione
ab obstructione corticis cerebri fit, dum halitus calidiores
Sanguine, regiminis ne medicamentorum calidorum usu nite culae pur-nuato, magna copia ac vi illic impelluntur, tacito occurritur. V 63. Eadem hac sanguinis contemperatione et macula Mictus purpureas vidi sublatas : sed neque hac neque alia methodo ' hii quacunque, Vel mictum Sanguinis, vel violentam ejusdem e minis pulmonibus eruptionem adhuc Sufflaminare potui; utraque vi eruptio Vero haemorrhagia haec quatenus mihi hactenus observare h/qVς
licuit, in dubie mortem praenuntiat praenuu- 64. In urinae suppressione, quae juniores ac vegetos non nunquam incessit, a confusione Scilicet magna et Spirituum suppres-αταξία HuSdem excretioni subservientium, ob sanguinem et '' ζ' humores nimio servore agitatos, omnes iureticorum tribus curri po- in auxilium accersivi; sed nihil aeque feliciter hic mihi cessit atque e lecto eximere aegrum, qui postquam adstantium manibus sustultus cubiculum bis terve circumambulaverit, mox urinam Satis copiose reddet, haud parvo cum levamine. Testes hic possim compellare Medicos quosdam e familiaribus meis, qui in hoc casu ex meo consilio idem fieri praeceperunt, neque eos seselli eventus. 65. At vero quae a materiae Variolosae repercussione obfrigus extremum vel evacuationes indebit factas proveniunt Symplomata, Si Cardiacorum et consorini regimine sunt tollenda; qui tamen non ultra Spatium quo ista perstant Ontinuandus Horum praecipua sunt pustularum depreSSi Seu ustui
procidentia, et diarrhoea in Variolis Discretis neque enim in A
184쪽
diaca POS tulant. Unde natus videtur rumor de crebra puStularum
Post morbum atrociorem Sanguis quare ebrachio
Confluentibus vel pustularum depressio mali quidquam minatur, Cum ea sit morbi natura neque diarrhoea infantium iisdem laborantium, cum salutem ista adserat, non perieulum. In utroque hoc casu potio cardiaca ex aquis stillatitiis appropriatis, cum diascordio, laudano liquido, etc. jure optimo concedetur idque non tantum ad dicta symptomata Submovenda, sed quolibet morbi tempore, si aeger de cordis dolore atque aegritudine conqueratur. Sed ut Verum loquamur,)Symplomata hujus generis oppido rara sunt, si cum illis conferantur quae extremorum alteri exitiabili magis, licet minus culpato, debentur. Et quidem opinor rumorem illum qui de
crebra HStularum retrocessione inValuit, e eo natum CSSO,
quod qui earundem depressionem in genere Confluentium Observaverint, illam pro materiae Variolosae Ob susceptum frigus recessu habuerint, cum nihil sit hic praeter morbi morem atque in genere Distinet idem suspicantur, quia scilicet pustularum eruptionem atque augmentum ante diem CXpectant, Cum non satis attenderint ad tempus illud quo Natura fructum hunc ad maturitatem solet perducere. 66. Aegro jam convalescente, pustulisque deciduis, ubi per dies aliquot carnes idem degustaverit, circa diem nempe primum et vicesimum, sanguinem e brachio extrahendum censeo, si morbus fuerit vehementior cum inflammatio quam sanguini impresserunt Variolae, sive adultus fuerit aeger sive
infans, non minus Venae-Sectionem indicet, quam colluvies quae eidem necrevit, catharsin quod Satis liquet, tum a Sanguinis colore qui post atrociorem morbum educitur, pleuriticorum sanguini Omnino Similis, tum etiam a magnis istis inflammationibus quae post morbum hunc in Oculo decumbunt, aliisque diris sanguinis excalefacti et a morbo depravati essectibus unde etiam qui antea pancratice alebant, OStencum humoribus calidis acribusque in pulmones aut aliam aliquam partem depluentibus per reliquam vitam Omnem Onfligunt. At si pauciores extiterint pustulae, phlebotomia non Opu erit. OSt venae-sectionem catharticum exhibeo ad tres vel quatuor ViceS.
67. J Ad haec, aegro a Confluentibus Variolis jam diu
liberato, et e lecto quotidie surgenti, nonnunquam accidit crurum tumor serus ac molestus, qui tamen vel sponte lacessit pOS venae-Sectionem et catharsin, vel usu herbarum emollien-
185쪽
OBSERVATIONUM MEDICARUM III. M9tium ac discutientium squales Sunt malvae folia VerbaSei, VAGO LAR sambuci, lauri, cum floribus hamo millae et meliloti, in lacte es bi bucoctarum facile fugatur. atque haec de historia et curationes 'G-'69.
Variolarum, quae per duo ho Se anno graSSatae Sunt, quRS,
ut ab aliis speciebus quae insecutae Sunt dirimam, esitimas
ue equunt ui ea sunt de quihua
Inc Sect iv. in edd. 66 p. 'Quandoquidem in more pOSitum est, ut qui de Febribus disseruere, Variolas etiam, et Morbillos attingant, ego iisdem quoque vestigiis insistendum arbitror, Sed utrumque morbum sub Variolarum capite complectar partim brevitatis
Cau Sa, partim quoniam uterque eandem curationis methodum sibi vendicare videtur, quantumcunque discrimen eX natura Sua propriisque rationibus admittant de quo jam non libet quicquam disputare. Existimo itaque Variolas morbum esse sanguini superinductum, novum quendam statum quasi assectanti. Est enim sanguis humanus tu Xuriantis cujusdam a praedivitis naturae liquor, multosque in se uocos Opulento Complectitur, adeoque per totum Vitae curriculum in eodem statu rarissime persistit; verum deposito tanquam exuviis )nativo genio, atque contextu semel Saltem in vita, insignem aliquam mutationem subire aptus natu PSt, OVamque
ut sic loquar,)formam induere. Atque haec mihi de his rebus saepe meditanti, non in idonea ratio visa est, cur illorum Sanguis, qui nondum hanc mutat anem Pu SSus est, eandem tam facile subdat: levissimo enim impulsu illuc inclinat, vel ex ipsis em uviis ex aegrotantium
sanguine transmissis; non Secu ac Poma quae ipSa matura Sunt etiam ea
quae in vicinia reperiuntur in eandem conditi0nem perducere solent. Atque idem in uuis aliis corporibus cernere Est, quae Vel junctis superficiebus, vel influxu quodam e longiti quo se invicem remetunt ei licet pleraque illorum an
guine mas Sa quae tenerior St, atque ευμετάβολος, multo minus ad mutationem prona videantur, utrinque tamen
ad similitudinem accedunt ac si eandem peterent. Et quidem hac ratione contagiosam hujus morbi naturam noti
minori saltem verisimilitudine declarare
licet, quam ea quae e ejusdem malignitate adduci solet quin et nihil tomelius nudos ibis e licat, quo nectere sibi videntur, qui Variolarum cau
sam in malignam aliquam, atque Venenatam materiam in Sanguinis mole hoςpitantem, atque ab eadem eXPul Sam, rejiciunt. Neque enim ideo qui fiat, Ut momento quasi temporis, Sanguis alicujus, quem mox ista contagie assectum Supponemus, tanto purulento illius materiae apparatu inStruCtu sit, quantus in o morbo secernitur. Ut nec illud mente assequor, Siquidem oti tagium a maligna aliqua causa Suggeratur, quamobrem is, qui illo asscitur, atque e morbo uo convaluit, postmodum novi Contagii non tam capa Sit, atque antea
fuerat, e I ariolatorum ut sic dicam, convictu Certe in aliis moibis ex maligna aliqua causa dependentibus id quotidie cernimus qui enim cum foemina rem habuerit lue venere inquinata, non minus, etiam postquam Selia elatque iterum e isto morbo convaluerit, in eundem proclivis est, quam si nunquam hactenus eo detentus fuisset. Neque Vero nescio, qui Variolas aliquando paSSi sunt nonnunquam in easdem denuo prolabi sed nempe rarius hoc contingit, quam ut cauSae OStrae quicquam incommodi asterre possit; universim enim loquendo, qui Semel Variolis desunctus est, de futuro tutus ab earum incursu reputatur. Materiae autem excretae impuritas foeditasque in hoc morbo, praesertim quando UmPES-t ite autumnali invaserit, spectari solita, non magi malignam atque venenatam illius naturam Significat, quam HUSdem contagiem id significasse jam diximus :Sanguis enim coepta hac immutatione renovationem sui moliens, e propria massa particulas ejusmodi selegit, quae tametsi cum tota mole aequabiliter
commistae, Satis purae fuerunt, nunc tamen aggregatae, OV umque ConteX-
tum adeptae, corruptelae Speciem induunt; non aliter quam ut alibi dictum est, ventriculo ingestorum parte ali
βολή Subierunt. Porro DE que illud malignitatem Uariciarum satis arguere videtur, quod
186쪽
Febris Continua annorum 1667, 1668, et partis I 669.
JAM ut de Febre illa dicam quae durante Variolosa line Onstitutione dominabatur, et cum Variolis ingressa, Stetit cum
Doest hoc cap. in edd. 66, 68 annorum gyc. J hujus Constitutionis d. 76.
secreta materia tam profunda Vestigia, dum per carnes viam sibi facit, in corpore nostro relinquat, in autumno praecipue, atque hiemis initio, quibus temporibus altius illa stigmata Variolae nobis inurere solent, cum idem planeos sectus ex cujusvis sere ulceris pure Con Sequatur. Atque quo luculentius adhuc pateat non particulas aliquas venenatas in sanguine praeeXi StenteS, eundemque ad sui propulsionem irritantes, hujus morbi Veram cauSam eSSE, Sed ipsum Sanguinem, mutatione istas affectantem, eo quo dictum est modo; Saepe Observare licet, quosdam e hoc morbo, etsi profundis veStigiis non Omnino deformes, tota tamen VultUS pecie, ejusque lineamentorum ductu, quasique ipsius corpori labrica, Ou Sque
Quae sequi tu in edd. 66 p. 150), 68 p. 154),4 51 sere respondent
immutatos fuisse, perinde ac si Variolarum interventu perfectam quandam renovationem totius massae Natura designaSSet. 'Verum sive haec ipsa, de qua locuti sumus hactenus, de Variolarum ortu sententia quam neque novitatem affectan amplector, neque cui ab aliis meliora edoctus pertinaciter adhaerebo,)verisimilior sit, sive alia aliqua ratione commodius explicari OSSit, non magnopere pugnabo : profecto enim curandi indicationes eaedem Semper manebunt; adest enim semper materia quaedam, quae Separari debet, atque Xpelli, quorum utrumque Disi fiat, actum est de vita aegrotantium.
ptyalisiam in hoc morbo SUPer Venerit, quod Saepe in adultis pust calidius regimen et cardiaca contingere cernitur, bona omnia sperare licet. Certe plerique ita male tractati huic
Symplomati salutem suam acceptam referunt. Morbus enim a via naturali, qua Se Xpurgare tenta erat, digreSSus, novam hanc molitur, per Salivationem
Scilicet proindeque dehinc minus de
pustulis curandum est, Sed Spectanda potissimuni est Xpuitio, conRndumque ut quam laudabili more succedat. Ca-EXtant quae sequuntur in ed. 66
Nunc vero ut vestigia jam calcata repetam, rem totam Sic paucis Xpedio. Si lius meus unicus sciri u ego Salutem ae vitam vel ipsis Indiarum opibus longissime praepono, ex hoc morbo aegrotaret, O fere modo, nisi forte quidpiam insolens atque extraordinem interveniret, eundem tractari juberem. Et primo quidem illum non delumbere paterer antequam puStulae prodirent. Dein illis jam apparentibu S, On Sinerem ut intensiori caloris gradu, Vel adjectis pluribus stragulis in lecto decumberet, quam quibus in
prospera Valetudine uti solebat accenso vendum etiam ne tyalismum hunc quovis modo impedias aut interturbes. Quamobrem a gargariSmiS, Sub quocunque praeteXtu, ab Stineatur; quorum usu mortem aliquando illatam obser-Vavi, dum putum alias Xiturum inhiberent. Solum hic cere visiam tenuem leviter calfactam admiserim, qua Si opus fuerit, aegrorum ora abluantur. iustulis exarescentibus ac deciduis, aeger Sedulo purgandus St, praeSertim post Variolas autumnaleS.
interim, non nisi hyeme incumbente, ipsi usitat soco, sed non nimis lueu-
lento'. orro, nollem ut brachia Semper Stragulis accurate cooperta detineret, aut in eodem loco semper jaceret, nempe ne Sudores copiOSiu erumperent, quos ego tum rationibus jam supra allatis, tum ipsa experientia retus, fidenter affirmo non absque ingenti periculo praesertim in adolescentibus, accidere posse. Vellem itaqu0 ut liber in lecto jaceret, locumque Subinde commutaret.
Ad diaetam quod attinet, non impedirem, quo minus tenuiorem CereVi-
187쪽
OBSERVATIONUM MEDICARUM III 3 i51
iisdem ceciditque ita se hic res habuit Doluit aeger in Lastis
regione quae cordis scrobiculo subjicitur, e Sustinuit ut es iiii, manu illa premeretur; quod quidem symptoma non memini 67-69. me Ob Servasse in alio morbo praeter hanc Febrem et hane ' ' speciem variolarum Capitis dolor et calor totius corporis, ut Febris.m CL sup c. 2.4 2. Siam, tost pane paululum tepefactam, interdum biberet, quem nonnunquam etiam degustaret pro suo arbitrio. Uteretur etiam jusculis avenaceis, aliisque quae neque frigoris neque caloris vim aliquam egregiam obtinent, aut Ventriculo concocturo molestiam X hibent . Quin etiam vulgarem illam rusticamque diaetam non admodum improbarem, nempe ut lacte cum Om cocto et contus Vesceretur modo cautum Sit, ut e per Vices utatur, et modice,
dempto etiam lactis rigore. Atque
haec sunt omnino quae in hoc morbo seri imperarem, donec decurso stadio jam declinaret, aegrumque purgationi opportunum sisteret. Forum objiciet at quis ortasse, Quorsum itaque tot verba de hac re sacta sunt, quando qui clem duabus oculis totum negotium confici poterat, nempe Nihil agendum Z Cui Sic respondeo, me quidem non illibenter hoc molesto opere Supersedere potuisse, nisi quod sententiam meam hactenus Xpositam inter duas, easque diverSas et Opposita medendi rationes quarunt utraque pari fere imperio inter mortales potita est,)collocatam repererim tum eorum Videlicet, qui venae-Sectionem tutiquam necessariam imperant, et subinde medicamentis etiam aefrigerantibus indreprimendam Ianguinis ebullitionem nimiam uti solent, tum aliorum, qui
cardiacorum Sum vehementer inculcant, et calefacientis regimini SQ nimirum Naturam ut opinantur, ducem secuti, dum morbi malignitatem a centro corporis ad ejusdem peripheriam aes 42.
protrudere nituntur. Sed prosecto sententiam nudam nullisque rationum fulcris subnixam in medium protulisse, nimis absurdum videbatur sicut econtrario animi mei sensa dissimulasse parum in se probitatis habere existimabam, cum persuaSiSSimu Sim, ingentem hominum vim ob utramque praXim
prout illae dudum obtinuerunt, interemptam fuisse. Interim lubens lateor idque in praecedenti tractatu probasSesatis mihi videor. in hoc morbo nonnunquam e X qui sitissimam meduli 4 prudentis medici operam requiri, qui pro re nata tum huc tum illuc inclinando, et quasi scenae inserviendo, Naturam negotium in ljuvet quanquam hoc ipsum non alibi forsitan fuerit neceSSarium, quam ubi iura morbi ex ejusdem Naturae manibus quasi erepta pridem fuit, aegerque male atque imperite tractatus, Medico nondum On-
Quod ad therapeiam attinet, ego
ante diem quartum ad eruptionem promovendam nec medicamentum ullum
eXhibere, nec regiminis legem aegroto imponere consuevi quippe quo lentiore gradu vesiculae es floruerint, eo plenior ac persectior fiet separatio, nec praecocium fructuum instar, velocitatis laudem praecipiti marcescentia Corrumpent. Die modo dicto cardiacum aliquod blandius unica saltem vice Xhibitum', Naturae expulsionem molienti non inutiles feret suppetias. Ab eo tempore lactis tepidi haustulum croco modice tinctum, mane a Vesperi, O- nec pustulae ad debitam molem ac maturitatem pervenerint, sum jubeo. In lio vero morbi statu, quoniam Utrida μιάσι ατ Ob Xhalationem, pu Stularum incrustatione impeditam, facile introrsum resiliunt, adeoque mortem brevissimo temporis spati quandoque asciscunt, prout ego aliquando EXpertus sum, idcirco hic cardiacum aliquod temperatum horis matutinis ac VeSpertinis, donec exuviae decidere incipiant, propino. Mihi ante omnia se probavit vinum Malacense croci tantillo tinctum,ae ad cochlearia quatuor vel quinque exhibitum. Ubi jam pustulae omnes dediderint, instituenda est semel atque iterum purgatio, praeSertim incumbente autumno plurimas enim relinquit hica flectus in sanguine ac viSceribu SOrdes saecundum deinceps aliarum Ogri
188쪽
etiam petechine, satis manifesto iudicio se prodebant. Sitis
interim non urgebat lingua Sanorum Similis non raro comparuit, nisi quod quandoque albida, Sicca rariSSime, nunquam Vero nigra Aeger in pontaneo eosque e Sissimo sudores
ab initio morbi solvebatur, sed cum nullo levamine quinimo ubi calidioribus medicamentis et regimine provocabantur isti,
periculum erat nemo phren itide corriperetur. etechiarum in Super numeru Rugebatur, atque alia Symplomata adhuc efferabantur' omnia. Urinae Separatio, quae satis videbatur
laudabilis vel ab initio, spem faciebat Salutis neque tamen aeger magis exinde in melius proficiebat, quam post διαφυ- ρησιν de qua prius diximus. Si minus recte tractaretur hic morbus, diutissime protrahebatur plerumque neque crisi aliqua facta, nec sponte more aliarum febrium, desinens, sed vehementibus symptomatis miserum eXcrucian ad Septimanasse vel octo, nisi mors intercederet PtyaliSmus quandoquen emerab. J sic ed. 76 essereb. ed. 85. camenta illa attinet quae deformia pustularum vestigia praevertant, ego certe de his non admodum fui sollicitus, ad
Summam rei, aegrorum nempe vitam, tutandam magis attentuS. Neque Vero
Variolae vernales et quae aestatis initio accidunt, hanc injuriam valde minantur raro enim prosundiores cicatrices relinquunt quae autem aliis anni tempestatibus Occurrunt, ingenti periculo detentum minoribus hisce curis animum meum liberant. Eo autem quiori gratiam tectam artamque cupiunt hoc unum admoneo, ut ab Omnibus oleis axungiis, linimentis, aliisque id genus defensiviS, prorsu abstineant;
quandoquidem multiplici observatione didici ea deformitatem quae alias in
Summo Variolarum qualiore vi notabilis fuisset, longe aediorem reddunt, nam dum humiditate sua ulcusculorum desiccationem retardant, fit ut hae mora sanies in iisdem contenta profundiores
atque hoc plane ritu filiolum meum Guilistinum Sydentiam cujus ego Salutem ac vitam vel ipsis Indiarum opibus his p. 150. praeponOδ, Sticho morbo aegrotaret, et inf. iv niSi forte quidpiam insolens atque extra 6. 2. ordinem interVeniret, tractari juberem. me autem in hisce tradendis ea impietas longissime abest, ut cujuspiam mortalium iredulitate od perniciem humano generi etiam post mea fata inserendam abutar Enimvero quam prope infinita hominum vis fortiorum
cardiacorum usum ac calidiorem custodiam suis funeribus luat, quotidiana testatur Observatio. Cujus quidem iustituti noxa in juvenes vegeto Re O- bustos imprimi cadere consueVit, utpote quibus, in lecto detentis ac multiplici tegumentorum pondere Obrutis, mox copiosus Sudor oboriri Solet, qui a clinicis mulierculis, malignitati quae fortasse in hoc affectu nulla est,heXhalandae intentis, praepostera sollicitudine aliquandiu productus, tandem circa diem Octavum quemadmodum multoties animadverti, sponte sistitur, nulla
calidissimorum pharmacorum opera re-VOeanduM aeger autem deinde in molestissimam inquietudinem, Summeque querulam anXietatem, Ino in copiosam
mictionem incidens, paulo post fato succumbit. Sane sidenter affirmo paucos admodum juvenes hoc ritu tractatos unquam Vadere olere, nisi quos sorte supervenien ptyaliSmus aut copiosa narium haemorrhagia veluti ex ipsis Ore faucibus eripiat. Contra Vero, morbus hic, quem tanquam valde Xitiosum, et plurimorum interitu fune-Stum aversantur plerique mortalium, levis admodum et benignu cursum Suum, nec aspectu adeo foedum, nec eventu tri Stem, peragit, si methodo hoc minime operosa tractetur.
u Sque ad consulto aut accerSilo.
189쪽
OBSERVATIONUM MEDICARUM III 3 l 53
satis copiosus sub finem accedebat, si nempe nulla insignior agastis praecesserat evacuatio, atque aegro ulapia refrigerantiarim Iubi biiperata fuerant, quo quidem, Si neque evacuationibus neque '67-'69. usu medicamentorum calidorum fuerit interceptus, morbus ultra spem omnem fugam sibi quaerebat. 2. Ut vero Febris haec ab ista aeri constitutione epi Ejusdem domica pondebat quae eodem tempore Variola Producebat . ih. 6ή, ita profecto dicta Febris, si non eadem plane esset, HuSdem piae m- fere cum illis naturae atque indolis per omnia videbatur, demptis solummodo Symplomatis istis, quae eruptionis vel consequentiae vel effecta erant necessaria. Nam eodem modo uterque morbus aggrediebatur, dolor idem in partibus quae cordis scrobiculo subjacent Si manu admoveretur, linguae
item color, urinae consiStentia, etc. Sudore spontanei copiosi ab initio oborti ubique respondebant; propensio itidem, quam habebat hic morbus quoties in flammam vehementiorem
assurgeret, Se per tyaliSmum CXOnerandi, eadem prorsus eratntque in variolis hisce, quoties Scilicet consuebant cum insuper haec ebris eo praecipue tempore Saeviret, quo latiusquam unquam alia squantum ego Observavi, hic locorum grassabantur variolae, nemini dubium esse potest quin ejusdem omnino sint prosapiae. Id certo Seio, phaenomena practica omnia quae curationem respiciebant eadem plane suisse in utroque morbo, excepti iSti quae Variolarum eruptio ejusque effecta in isto morbo indicabant, quae, cum nulla esset in hac Febre, indicari proinde non potuere quod quidem mihi abunde constabat ex accuratissimis illis Observationibus, quas feci dum utroque morbo laborante tractarem. Quapropter danda mihi est venia non quod nova rerum nomina assectem, quae perinde mihi sunt invisa atque illi cui maxime, sed ut hanc Febrim a caeteris distinguam, ut istam, a similitudine quam cum hac variolarum Specie habet, Febrem Variolosam insignium.
3. Utu vero Febris dicta variola reserebat, nemo tamen methodo sanus eadem illam methodo debere curari facile sibi porgua 'm'μ ' serit; cum tu his, mediantibus abscessulis particulae inflam illae u-matae in habitum corporis amandentur eliminenturque, in do, i 'hac obro autem non nisi per Salivationem ejiciantur Qui enim in morbi principi manabant Sudore profuSi, SymptO
190쪽
FEBRis matici erant, non critici cum Natura non aliam hic evacua-Α996 uionem Videretur designavisse, quam salivationem quam G-'69. tamen ipsa eadem Natura pervertit ut plurimum, vel diar- adu, noea, quae Saepi8Sime a radiis inflammatoriis per arterias nem per mesentericas in intestina delatis atque eadem ad excretionem mumdo Solicitantibu eXOritur, quod etiam in pleuritide usu venit, ignasse aliisque febribus inflammatoriis, o sanguinis particularumque Utid o 1 ferVidarum OrgRSmum, ut Ventilentur satagentium P, vel turdiar immensis etiam sudoribus, qui morbum hunc pariter cum in lib. Varioli e Naturae praescripto ubique comitabantura quibus,m'yh0 cum symptomatici essent ipsi salivatio, quae critica alia erat
inflamma futura, alio derivabatur ita ut, nisi evacuationem aliam Sug- ' gereret Ars ad septimanas aliquot perseVeraret morbus, nec aliarum febrium more, concoctionem subiret. In febre 4. Sed ut paulo ulterius progrediamur, quo et Febris ubi sis Hju naturam Tectiu capiamHS, et ea pariter SubSternamus, termitten- quibus indicationes curativae, tanquam immobili fundamento,
.ph ά, se Dre via, quae in constitutione intermittentibus epidemicastor, non Vigebat, materia quae a Sanguine erat Sejungenda tantae erat
vi d. hk eraSSitudiniS, ut Separari nequiret Sine praevia digestione, tione a San qua ad Hebitum ivacuationem disponeretur determinatopstranda: Scilicet ad hoc tempore, idque Vel διcorvos paulo pleniori, vel dejectionibus eriticis ita ut id tantum negotii Medico daretur, Sic se ad morbi genium accommodare, ne ex una parte in Symplomata periculoSa assurgeret atque ebulliret, neque X altera ita parum effervesceret, ut materiae inimicae exterminandae impar prorsus esset cum febris Naturae instrumentum fuerit ad hujus secretionis opus dedita opera fabricatum. 5. Muin et in peste materia aliqua reperiebatur a Rnguin Segreganda; Sed, cum subtilissimarum fuerit partium et maxime inflammabilium, ita rudi quandoque, rubi summeeXReuerentur, Sanguinem, fulguri instar, perVnderent, nec ebullitionem quidem in eodem ciere valerent, ictu oculi per eum trajiciebat, nec nisi in glandula aut parte aliqua externa sistebatur, ubi irretita carnes circumjacentes primo in inflammationem, postea in postema pertraxit Est autem apOStem Naturae machina, qua ista quae carnibus infesta sunt amolitur, sicut febris ejusdem est machina ad difflanda