장음표시 사용
491쪽
OMNIS Ominum aetas, sexus omnis, ab Hydrope non omnis h0mi- nunquam infestatur. Oeminae tamen 1Hic morbo magi u omnis, ab Sunt Obnoxiae quam viri verum hos aetate praesertim in Hydrope Di
gravescente adoritur, illas ubi jam parere deSierint Sterile sestatur h. autem quandoque etiam juniore occupat FOVene R digi H Tu in s Ahitorum impressione in surarum parte inferiore, Sub noctem obnoxiae sunt;
mali indicium dant quod non perinde certum est Hudropis hi j in Mero
ingruentis signum in foeminis atque Si in marΙbUS; Cum et ovea a digi-
praegnantes, et aliae quibus catamenia quavis de causa sis ita
tuntur, haud raro idem patiantur. Neque tamen in viris rum parte inse-ojusmodi tumor Hydropem certo indicat: etenim cum Seu midi iesuin quispiam, habitu corporis paulo pleniori praeditus, asthmate luare Di per'
jam a multis annis laborans, ab eodem derepente, Idque Domini; atque bVemis tempore fuerit liberatus, mox ingens tumor musculos in thyin
tibiarum occupabit, Hydropicorum tumore Remulans, qui a multis annis hyeme etiam magis quam aestate, tempeStat magi plHVin intibu ny quam Serena, pariter invalescet et tamen sine quovis in dr0pem
intumescentes etiam in viris pro Signo Supervenienti My tumescentes
dropis habendae sunt maxime si ita affecti spiritum aegrius a i,
ducant qui quidem tumor tam copia quam mole auctiorrumpi super'
inciae reactitur, Ionee, pectibu majorem quarum VII Jam enda sunt. xe89Uentibus, Crura tentantur, ac postea abdomen ipsum Pedibu eruri
quod quidem, Sero e Sanguine jugiter decidente repletum, tremum exten-
paulatim ad ultimum capacitatis sua limen distenditur; tam
adeo ut Saepe multo aquae congios intus contineat, quae in dein et umbili umbilicum, qua data porta, ruentes, quandoque Xomphalon 6h' ud
Constituunt constituunt. s. Procras Int e. 3. Deest len h. Rer in ed. 83.
492쪽
perit. Causa morbi in genere est Sanguinis dobilitaS.
2. Τria interim hunc morbum Stipant SymptOmnia, dySpnoen urinae paucitas, et sitis intensa Spirandi dissicultas oritur ab aqua diaphragma comprimente, unde naturalis ejus motus sumaminatur. Urina idcirco parce redditur, quia Sanguinis Serum, quod per ductus urinarios ex lege Naturae excerni debuerat, jam in cavitatem abdominis deponitur, et in caetera parte eidem excipiendo apta natas. Sitis est a putredine colluviei serOSae, quae a mora in corpore longiore et calorem et acredinem contrahit, unde aeger et febre quadautenus semper laborat, et memorata siti. 3. Ρro rata qua aeger in partibus quas morbus obsidet, mole augetur, in reliquis magis magisque indies emaciatur et gracilescit tandemque, cum tanta quarum Vis intra abdominis ambitum coerceri ulterius nequeat, impetu in Viscera nobiliora et vitalem arcem facto, cataclysmo quas SubmerSUS perit. 4. Causa hujusce morbi in genere sanguinis debilitas est, unde alimento, quod Orinsecus importatur, in substantiam Suam convertendo non jam par, idem in extremitates et pendulas corpori partes explodere necesse habet, O in abdomen etiam in quo, quamdiu in exigua quantitate hinc inde dispergitur, Natura eidem continendo vesicula quaSdem fabricat, donec tandem modum jam SuperanS, uno peritonaeo simul clauditur. 5. Sanguini autem debilitando operam ut plurimum commodabant vel nimia ejus per venae-sectionem aut alio quovis modo evacuatio, vel morbus aliquis diuturnior, vel perditus ille liquores spirituosos ingurgitandi mos, unde et naturalia corporis fermenta destruuntur, et dissipantur spiritus. Hinc est quod bibacissimi quique helluones saepius cum hoc morbo frigido licet, quam caeteri conflictentur. E contra etiam aquae potatio in iis qui generosis liquoribus diu assueverant, Sanguini eandem OXam insert. 6. In foeminis vero quod notandum est yalia quaedam, et ab his longe diversa, Hydropis causa reperitur, incluSanempe in testiculorum alterutro Saburra, Seu ObStructio, quae SenSim ejusdem rasin subvertit unde in dicto testiculo repoSita primum morbi minera, tunica ejusdem mirum in modum distenditur; qua jam tantum non crepante, Riurn humor excipiendo vesiculas quasdam Suggerit, quarum tan-
493쪽
dem sive una aliqua sive etiam pluribus disruptis, et in abdo HY- minis caritatem se exonerantibus, eadem occurrunt sympto 'RψηV'mata quae in Hydrope quem supra depinximus Sed do hoc geniare jam olim Disseri Epist. 42. egi. 7. Sunt et aliae duae species tumorum abdominis Hy Aliae sunt dropem mentientes, foeminis utraeque familiares Prima e8 4 si h carnium in partibus intra abdomen excrescentia praeterna mini J,-
attollit quam soleti inclusa inqua altera species nutibus
ortum debet, qui non tumorem tantum, sed et alia ingra intra ridationis signa, pariunt Haec vidUa ut plurimum Xercet, erigeon vel etiam mulieres quae non nisi provectiores aetate nupse-xide post'
rant atque hae tam suo psarum quam bStetricum JUdICIO li, haee quarum oracula hac ipsa de re consuluere, motum infantis jam a tempore consueto usque ad legitimum tempus pariendi qui ingra- persentiscentes, quin et ad eundem OdUm quo graVidne isth, p, Solent, Subinde aegrotantes, Sororiantibus insuper mammillis, iuni;
o lacte extillante, de ascia haud raro aeterIS III ad XCI dipue exer-piendum infantem necessariis sibi prospeXerunti donec an ' ' dem venter pari quo increverat gradu sensim detumescens rum ad spem vanam eluserit. Neutra Vero harum d eum de H d. v agimus morbum est referenda tur, rese- 8. Indicationes curativae Verne ac genuinae, utpote audieatio praedictis phaenomenis naturaliter quasi exortae, vel ad aqua ne curati rum in abdomine caeterisque partibu Contentarum VRCUnti aqua eonem, Vel ad instaurandum Sanguinis robur quo novus earun ivnta eVR
dem proventus praecaveri pOSSit, Omnino dirigendae Sunt sanguinis 9. eri evacuationem quod spectat, magni refert ut dili , aurii. genter observemus in Omnibus Hydropicis ea cathartica quae Calliaritea vel segnius vel minus potenter operantur, ossicere magis quam zs prodesse : Cum enim medicamenta purgantia ad unum omnia vel mitius Naturae sint ni ea, quo nomine CatharSCOS munere Un 6mdiuti 'guntur, Sanguinem aliquatenus debilitant laeduntque unde, 'gin' nisi corpus celeriter pervadant et Citissime Xpellantur, Cama sunt rinam eam moventia quam secum abducere nequeunt, et sana xxVm e guinem tumultuose Xagitantia, tumorem magIS adaugent; Milo in quod plus satis liquet in eorum pedibus quibu inlVHS ita sistios leniter ac blande sollicitatur Quamobrem, ut cum boni cedat, est aegri rebus purgati instituatur, Scire oportet, utrum Regri dudum '
Mur, morere, es sibi ipsi malum accersere. Erasmi A log. i. l. a.)
494쪽
DE Y corpus facile, an vero difficulter atque aegre catharticis cedat; Cum in hoc cardine curationis omnis Sive nullo, Sive non nisi magno labore peragendae negotium Vertatur.
Quoties itaque hydragogis utendum est, sollicite ad facilitatem vel difficultatem qua aegri corpus catharsin ferre Olebat, respicere omnino convenit; quod non alia via ulla certius dignosci potest quam ex diligenti inquisitione quomodo alia purgantia remedia alio tempore aliquq usurpata Opus destinatum peregerint Cum enim in corporibus idiosyncrasia quaedam inveniatur quoad facilem dissicilemve catharticorum Operationem, aegrum saepissime in vitae discrimen conjiciet is qui sensibile corporis temperamentum modum sibi ac normam statuerit: quando non ita raro usu Veniat ut qui habitu sunt ferme athletico, mediocribus catharticis facile pareant cum qui contrario plane habitu sunt praediti, vel fortissimis aegre cedant. Et profecto jam dicta cautio de aegri corporis ad purgantia ferenda ineptitudine, non in hydragogis tantum praescribendis, sed in aliis quibuslibet catharticis locum habere debet; etenim Saepenumero Ob- Servavi hypercatharses a potionibus etiam lenientibus adductas, ex eo quod aegrum Medicus non interrogaverit prout oportuit, utrumne corpus facile a Ver dissiculter, X purga-Purgati retur Attamen cum Hydrops quod superius dixi, prae , bii ' caeteri morbis quibuslibet catharsin et validissimam postulet tantum et maxime celerem, cumque in loc morbo purgatio pernuit tumo- πικρασιν, quae in nonnulli alii prodest, nullatenus admitti xqm, ' debeat; cum hujus generis catharsis non tantum non im- Qua si ex inlinunt Umorem, Sed et adaugeat; hanc inquam, ob causam BVIg' in expurgatio paulo fortior et nimia, justo debilior est praefe- nimia, jus rendar praecipue cum laudano non destituamur, certissimo, ,hialon ' ad HyperenthRTSin Stiu8modi Subito domandam fraeno.da est. 10. Ad haec in catharticis omnibus Hydropicorum Sana-Quasi tioni dicatis id diligenter est observandum, ut aquae e mRX-m,kim, ima celeritate exhauriantur quam aegri vires ferre queant; celerit x utpote qui singulis diebus expurgari debeat, nisi quod SiVe
ihi Vii. edenti Operationem plus uti Violentam, dies unus aut altereXantlan nonnunquam intercalari possit etenim si non nisi post longa intervalla repetatur purgatio, quantumlibet copiosa catharsis praecesserit, inquis denuo issatim tolligendis inn-
495쪽
sam praebebimus atque X hae induetarum CeaSione, DE HY- quasi victori jam parta uti nescientes, tandem loco pulsi, ' infecta turpiter fugabimur. Adde, quod periculum est ne aquarum inter viscera mora diuturnior eadem putredine quadam sua inquinet ac inficiat. Atque insuper, quod parvi ducendum non est, istae aquae a praegressis catharticis ita inmotum concitae ad noXam inferenda jam propenSiores sunt quam ubi quiescerent. Tam ob hane itaque causam quam ob alias supra memoratas, huic intentioni, quae colluviem Serosam intus clausam respicit, quam Velocissime satisfaciendum est; neque ab ea, nisi urgente necessitate, est absistendum aut cessandum, donec Omnis aquarum mole omnino demum Xantlata fuerit. II. Hoc porro notandum Venit, quod, cum e praX COH Hydrago
Stet, hydragoga fere omnia, genio quodam sibi peculiari, si Tl '
Sola exhibeantur, iis qui aegre purgantur parum admodum tuent in votis respondere, quin et largiorem eorundem HOSin non dissibilo, tam Catharsin quam sanguinis tumultum promovere, unde qui imminui debuerat tumor jam auctior cernitur; haec itaque non alium obtinent usum in hujusmodi corporibus, quam ut leuioribus catharticis stimulum addant. Quo non quom in obstante, in iis qui purgatu sunt faciles hydragoga ista et celeriter et cum magno effectu operantur. at Sunti I 2.4 Quocirca in istis qui catharsi prompte Cedunt, y In istis qui rupta de Spina emna, etiam solus, aquas sat copioso elicit; 'in' quod quidem remedium in his aquas fere molas, easque in cedunt magna quantitate, educit, nee Sanguinem Pert baHS, nec ii ebi Vm, urinam reddens coloratiorem pro reliquorum purgantium qu'm amore: id tantum habet incommodi Syriapus ille, quod inter deit id operandum ingentem sitim provocet. Quod si idem vel in Rh ' '
summa dos aliis propinetur qui aegre Xpurgantur, neque hic Syru- multae sequentur dejectiones, neque eae multa aqua, ut de Pii est
I 3. AEquidem probe memini cum tunc primum ad Hy sitim pro dropem curandum invitarer, me annis abhinc viginti septem, 'ς' aut circiter, ad matronam quandam piam et OneStam, Omine Salimarsh, Vestitionasterii commorantem, fuiSSO RC-cersitum cujus abdomen Hydrops, quo atrociorem nondum vidi, in molem magnitudinis vix credendae evexerat. Huic
496쪽
phoria non peragentibus, fortiora sunt tentanda:
ego Syrupi praedicti unciam unam ante prandium, qui tunc mos obtinuit, exhibui Credi vix potest quam magnam aquarum vim per sedem deturbavit, idque nullo excitato tumultu, absque ulla virium aegrae actura quod mihi animos addidit, ut eundem quotidie repeterem, ni Si quod diem unum alterumve intercalari paterer, siquando paulo infirmior videretur atque ita aquis sensim eductis, venter indies detumuit, ipsaque prorsus convaluit. 14. Ego fiducia plane juvenili atque hominis inexperti, credebam me ejusmodi medicamen possidere, quo Hydropes quoscunque possem debellare. Verum hujusmodi erroris intra paucas Septimana admonebar cum enim non ita diu post ad aliam foeminam eodem morbo laborantem, qui febri quartanae diuturniori
supervenerat, medicinam facturus accederem eundem Syrupum propinavi; quo Saepius repetito, et os gradatim aucto morbum laceSSebam; at cum aquarum evacuationem frustra tentarem, catharsi non procedente, tumore nutem Ventri magis auctio, missum me fecit aegra, atque alterius
Medici ope, qui remedia efficaciora adhibuit, si bene memini,)
sanitatem recepit. 15. Ubi igitur constiterit, aegrum eo esse corporis habitu ut cathartica leniora nec celeriter, nec cum bona euphoria, ΟΡΗ Suum peragant, fortiora tentanda quo in casu ut modo innui', notandum est, quod, licet hydragogorum pauca, Si sola exhibeantur, votis respondeant, lenioribus tamen Calcari vice permissa, essicacissima omnino sunt. In hujusmodi corporibus exempli gratia, sequentem potionem Cum SUCCOSS Saepenumer praeSeripSi: Form 97.J Tamarindorum semiunetam, Foliorum Senna drachmas duaS, Rhei sesquidrachmam Coque in quantitate sussiciente aquae sontanae ad uncias tres cincolatura dissolve
Matinae, Syrupi Bosarum Solutivi, an unciam Unηm,
Syrupi de Spina Cervina semiunciam, Electuarii e Succo R0sarum drachmas duas; Misco fiat potio.
Quae tamen lotio moti nisi robustioribus exhibenda est,
497쪽
quibus alvum solvit ubi caetera id praestare mequiverint: DE HY
quod multiplici experientia 1pSUS robRVI Vel, Form 98. J R in AtDi uncias quatuor, Radicis Jalapae subtilissime pulveratae drachmam
Radieis Zingiberis pulveratae grana decem, Syrupi de Spina Cervin unciam unam Misce sat potio, Sumenda summo mane, repetendaque Singulis vel alternis diebus, pro ratione Virium.
I 6. Sequitur alia medicamenti formula mihi haud infrequens, quo illi satis commode utentur qui a repetito aliorum surgantium usu abhorrent, quando aegrum calefaciat inter surgandum, tum etiam corroboret eXempli gratia:
Radidis Hermodactyli, an Semiunciam, te puria Seammonii crudi drachma treS, gandum, Foliorum Sennae uncias duas, tun et cor-
Radicis Glycyrrhi Zae RSae, Seminum Anisi, Seminum Carui, an Semi uncium, Summitatum Absinthii Foliorum Salviae, an manipulum unum Insunde frigide in libras tres Aquae Vitae Vulgaris, et coletur tantummodo Sus tempore: capiat Ochleare unum hora omni, et dii mane sequenti, augendo vel minuendo dosin pro ratione operationiS.
17. Restant vero medicamenta duo me judice, pal-In iis qui
maria, et in iis qui non nisi aegre surgantur, aeteri quae statilii U Vel supra enumeravi vel adhuc comperta habe, δραστικω alii δρασ-τερα elaterium intelligo, et infuSionem Croe metallorum gunt lato- Elaterium. Sive saecula cucumeris agrestis potenter in Der /Vm
modica quantitate vires suas exerit in conturbanda alvo, et metallosaecibus cum SeroSi et aquosis humoribus copiose egerendis; μ adeo ut ejus grana duo plerisque in genere loquendo, corporibus dosis aptissima sint. Ego permiscere sole pitularum e duobus Scrupulum unum', quas in pilulas tres exiguas sormandas ne mane sumendas impero . 18. Infusionem croci quod spectat, ejus sesquiuncia vel
498쪽
DE IIV purgatu difficillimis unciae duae, mane exhibita, et quoti-' 'η die pro sigri viribus reiterata, quamlibet prima facie haud aliud promittat quam colluviem in ventriculo stabulantem
egerere, tandem tamen essiciet ut abdomen ab aquarum su- Emeticas ier-incumbentium nere liberetur praeterquam enim quod, ά '' CeSSante Omitione, in CatharSi την κάτω solet desinere, ne- Vestigatur. Cesse Si omnino, ut, cum tanta fuerit agitatio concussioque tam ventriculi quam viscerum a tam insigni aquarum corri-Vatione quaSi circumseptorum, earundem evacuati per duetus communi aturae lege haud satis patentes conatum ita vehementem insequatur eruntamen, si praedictum Omitorium inferiorem ventrem haud essicaciter expurgaverit, tam electuarium de Succo rosarum quam Syrupum de Spina cervina oleo OSt tertiam aut quartam dosi merae infu-Sionis croci metallorum quandoque licet rarius, adjicere; exempli gratia:- Form I 00.J Aquae ardui Benedicti uncias tres,
Insusionis Croci Metallorum sesquiunciam, Syrupi de Spina Cervina semiunciam, Electuarii de succo Rosarum drachmas duas Misce fiat potio.
Cadeo da I9. Quod vero dentur ejusmodi caeci meatus per quos o 4546 quae X abdomini CaVitate ad intestina transferantur, demini QR facto liquet cum quotidie Observemus hydragoga tantam
into tina aquarum in abdomine incluSarum Vim per Secessum educere,
ii ii. perinde ac si primitus in ipsis intestinis continerentur ui
tam duro Odo cum parem cuneum haud facile inveniamus, in mentem mihi venit celebre illud dictum Medici omnium Hippocra saeculorum judicio Sapientissimi optimique, Hippocratis sci-hhis' u licet, qui in libro De Prisca Medicina tom. i. p. 49. haec citur habet , Λέγουσι δε τινες κώ Ιητροὶ κω σοφισταὶ δ ουκ ενι
χεν ὁσα τινι in Urαι σοψ ιστη 'Iηνω γεγραπται περὶ φυσεως. ησσον Ῥομιίζω τῆ Ιητρικὴ ΘεWῆν προσχηκειν ολ τῆ γραφικp. i. e. Medici quidam et sophistae dicunt quod impossimile est eum Medicinam cognoscere, qui non novit quid sit homo, et quomodo primum factus et compactus sit; m vero ea quae ab aliquo sophista aut Medico de Natura dicta aut
499쪽
Scripta sunt, minus censeo ad artem Medicam spectare quam DE Y-
20. Attamon suo vel Divinus hic Author erroris ullatenu Quam cu- insimuletur, Vel ex hoc loco empirici ignorantiae suae patro cinium quaerant, aperte dicam, me, quantum attentissima mani incogitatione eaque ad praxin quae Medicinam prostentium labrioab
lapis Lydius haberi debet, relata assequi valeam, utcunque 'U'
eXiStimare, quod necesse omnino sit ut Medicus Structuram humani corporis probe calleat, quo rectius veras ideas et Naturae et causarum quorundam morborum animo concipere ac formare queat neque enim fieri potest, ut qui renum fabricam ignorat ductuumque exinde ad vesicam tendentium, conjicere possit unde oriantur symptomata illa quae a calculo Vel in pelvim vel in reteres altius impacto pendent. Nec minus Chirurgum oportet eandem humani corporis structuram tum Chi- perdiscere, quo melius inter operandum ab iis VRSi SiVe alii .. sis' partibus abstineat, quae, si violentur, aegro exitium asserant est. sed nec Ossa distocata ad situm naturalem recte poterit reducere, nisi eam Ossium Ompagem, celeton dictam, curiose in SpeXerit, atque animo compreheDderit.
21. Hujusmodi itaque humani corporis notitia omnino neceSSari est, quam qui non habet, cum quibusdam morbis andabatarum quod aiunt, more pugnabit, aut sine nautica pyxide tentabit mare Porro haec scientia et cito et facile acquiritur, cum id prae caeteris dis cilioribus habeat compendii, quod αυτοφ. in cadaveribus vel humanis vel animalium quorumlibet perdiscatur, idque ullo fere negotio, In acutis etiam ab iis qui mente ac judicio minus valent. Veruntamenet h. 'si in acutis quibuslibet, quod genus plus quam duas tertia chronicis morborum partes comprehendit, atque porro in chronici gyhosse 'plerisque omnino fatendum est Poetaminesse, sive specificam VRζd m
proprietatem aliquam, quam nulla unquam ContemplatIO a prietas, a
Speculatione corporis humani deducta queat indagare atque:
in lucem protrahere Quamobrem, ne ita homines in cada templatio- verum dissectione praecipuam locarent peram, tanqUR OX o uotidis '' inde potiu quam e chatνοριενco naturalium, ut et juvantium Mens Divio laedentium, diligenti Observatione promoVeri OSSit Ar de inbi, IIedica id opinor, ut maxime caveri in loco praedicto voluit Pilato X-
plicatur. mni di more pugil. Di. e. liti si ocu A s. Observ. Med. vi. 7. 10; pist.lis Erasini Adug. ii 4 33. Respons f. 5T; Disseri Epist. 69.
500쪽
τ διμι nullatenus attingat. Et quae
Divinus ille Senex, non autem generalem fabricae humani corporis notitiam carpere ac Sugillare. 22. Et profecto virum tantum tamque Sapientem nullo modo potuit latere, humanam omnem investigationem ultra generalem ejusmodi notitiam pertingere non posse licet enim diligenti in secandis cadaveribus inquisitione ac crutinio majora organa quibus Natura in peragendis operationibus suis utitur tu conspectum veniant, vaSaque itidem nonnulla per quae succi ab his ad illas corporis partes transmittuntur; quae tamen hujus motus sit Origo et causa primaria, Culi Oeere nequeunt, neque microSeOpium quodvis vel exquisitissime elaboratum exiles istos meatu per quoschylus exempli gratia, ex intestinis in vasa chylisera trans- coletur, Vel per quo ductu sanguis per arterias derivatus iuvenarum oscula reducendu transmittatur, potest detegere. Quinimo sunt et alii serre innumeri, iique magis adhuc affabre concinnati, meatu ac pori in hac miranda hominis com-Ρnge, quo nemo hominum ne per omnium quidem vidit; cum rudis et indocta sit verbo veniad cogniti nostra in rerum cortice omni ferme versetur, ac d τὸ τ sive quod res hoc modo se habeat, fere tantum assurgenS, το διοτι Sive rerum causas, nullatenus attingat. Ulut se res habeat, haud dissicili investigatione scire possumus quantum nobis dirigendis prout fert rei natura, sussicit in eorum curatione
morborum qui hujusmodi peritiam quod supra dixi, sibi
Vendicant maXime Vero quantum nos impellat ad Divinum ARTIFICE Summa animi demissione adorandum, dum tu- pendum Rus artificium contemplamur in iis quorum ratio nobis innotescit, tum illud longe excellentissimum in caeteris
23. Et sicuti Hippocrates eos reprehendit, qui huic in
humanis corporibus peculandi curiositati et reριεργία plus dant quam observationibus practici S ac proinde quam ipsius Naturae judicio ita pari jure prudens vir quispiam in hoc 11OStro Saeculo eo culpare possit, qui existimant Artem edicam nulla re alia magis promoveri posse quam novis Chymicorum inventis. Quanquam enim ingrati prorsus animi CSSet, non libenter agnoscere id emolumenti quod hymiae acceptum debemus, eo quod utilia nonnulla medicamenta et indicationibus satisfaciendis perquam accommoda inter