Opera omnia (Editio altera)

발행: 1846년

분량: 708페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

521쪽

SCHEDULA MONITORIA. 485

Enata rebus, mensque facti EDVARDi periens, animu8que feliz. CARMEN. Non mille plantae et multa domi vitra, Ignesque centum, aut hypsthe8i8 placens, Prosunt medenti, vel coercent Saeva Luis mala, saeva Febris; Ni pectus adsit consilii potens, plena ructis Experientia, susque Naturam Secuti , Quid faceret moneant in aurem. Haec pramis olim grande decus sacrae Adduxit Arti sic veterum stetit Secura fama; sic praeivit Hippocrates, meruitque coelum. At non eandem sorte pari viam Pressit Galenus non Arabe virum Aeque sequuti non Falerna Usque madens Paraceisu rei a. Primus relictae Tu senium asseris Fidemque normae ei diva Tibi Salus plaudit, et ridens Iuventus, itaque non metuen Sepulchri, E quo vantem crista manu Tua Correzit orbem pastu nobilis Lonoum illa morbosis, ibique Perpetuum, patefecit aevum. Iam siqua restant, Ua frequentibus Concede votis nos juvenilium Vulgus edentum, O avara uaelibet eicipiemu aure. Forte et futuro tempore quiviam Poeta Musis charior, aetheri Te sidus addet, e salubre

Sidus, et in Crisibus benignum: Me destinantem talia Gymicae

Curae reposcunt me Medicus labor Et spes locatae non vacare Pieriis patiuntur undiS. ED HANNES,

522쪽

det Febris

Nova

SCHEDULA ONITORIA

DE N0VA FEBRIS INGRESSU'.

ΤΑ ΜΕΤS ingravescen jam aetas, et a diuturnis morbis paene Confecta, miSSionem a cogitandi penso meditationeque intensiori vel eo nomine sibi jure postulare videntur, attamen non mihi tempero quin vel propriae sanitatis dispendio alienam curare satagam : populares Scilicet meos admonenS de subingressu novae cujusdam Constitutionis, a qua pendet Febris nova Species a nuper grassantibu multum abludens. De subin- 2. Memoria recolendum est, quod in autumno anni vaci oujug 1677 Febre Intermittente Se primum exerebant, quae, k siti soliti qu0tunnis increbrescente et 7 δημιικωτ a factae donec ad

decrescebant, et postremis hujus Constitutionis annis ita rarae apparebant, ut pro morbo epidemie ViX, aut ne vix quidem haberi potuerint. Qua de re pariter animadvertendum est, posteriores duos Constitutionis jam exeuntis annos hyem rigidissima fuisse infestatos penultimum maXime, nempe amium 1683, in quo ita enormi bruma intemperies desaeviebat, ut nemo quisquam viventium illi parem, vel intensissimo eo frigoris gradu, Vel praelongo temporis tractu, viderit unquam quippe quo hamesis, nobilis fluvius, ita

praevalido gelu compaginabatur, ut curruum CircumcurSitantium rotas, officinas ad platearum modum mercibus resertas, ne numerosissimam hominum frequentiam, solidi instar pavimenti, facile sustentaret q. Subsequens annus 168I, licet nec intenso frigoris gradu, nec pervicae duratione prRecedentem Xaequaret, non tamen multum ei utrobique ceSsit. At cum primum eXOlveretur gelu anu 1684-5 mense

Februario, exorta est Febris ista de qua jam agere institui;

Cf. Pro ess Int. c. 5. 4 Quod idem aliis quoque annis non aes Epist. Respons I. I sq. semel accidisse constat. Vide epheme- Elench. Rer qui deest in edd. 86, rides litorarias cui nomen heient&'88, ex ed Lips. 95 exscripsi. man' Magazin , Vol. l. p. 112.

523쪽

SCHEDULA MONITORI I. 487

quam quidem ego novam ebris speciem esse arbitror, atque D NovAEFobri quae per ociennium ultimo praegreSSum it Valuit, e Seris isti A se prorsus dissimilem.

3. An in usco Constitutionis mutati mutationi manifes Undo haec inrum Reris qualitatum, quae per binas has hyemes successit,

tribuenda Sit, ego non satis scio quum pro comperto habeam, in penalterationes quoad sensibiles annorum qualitateS, utcunque diSpares, morborum epidemicorum Species non protulisse; et certam annorum Seriem, quantumlibet innua unus ab alio externa facie et temperamento discrepaverit, nihilominus omnes in eadem Febrium Stationariarum specie producenda convenisse. Quod cum serio animadverterim, opinari mihi

Subiit, prout a me alias Prael. L .35. dictum fuit, Constitutionis mutationem a secreta aliqua abditaque alteratione in terrae visceribus atmosphaeram Omnem pervadente, Vel ncorporum coelestium influxu liquo, nXime pendere. Tametsi hic est notandum, quod valedicente nobis olim Febre Depuratoria, siccissimum ne vehemens gelu ab initio hyemis 1664 omnia constrinxerat nec quicquam remisit, donec mensis Martius indolesceret quo quidem tempore, quam primum satiscente gelu terra solveretur, mox Febris estilentialis, postmodum ipsa estis, grassari coeperunt tutvero hoc Se habent, Febris quam nunc tractamuS, jam leto ebris o tempore primum se ostendit, nempe Februari meuS I 684 5, hokihil liet, tam praecedente anno quam eo qui jam agitur, per omne Febr men- Angliae regiones latius vagata est, longe magi et ιδημικωτέρως aliis in locis quam hic Londini desaeviens. 4. Ubi primum ad hanc Febrem vocarer, Omnino XiStimabam illam non ex eo genere ebrium fui 8Se qua ego Stationarias appello, sed potius ex Intercurrentium familia, quae Singulis fere annis promiscue adoriuntur. Non aliud Scilicet morbi genus esse rebar quam eripneumoniam illam Notham, quam Libro De Morbis cutis vi. 4. olim delinen-Veram una ne intercedente discriminis nota, quod in hac Febre subinde non comparebant symptomata in Peripneumonia magis pathognomonica, qualia Sunt tuSSi Vehementior, cephalalgia inter tussiendum saevissima et quasi caput disi ingens, vertigo a motu quolibet, et dySpnoen ingens, quain omnia Peripue umoniam Nothum sero comitabantur,

524쪽

DE OvΑΕ Cum itaque Librarius novam Tractatuum meorum editionem 196kk,ή0e tempore Sollicitaret, riSum est conjecturam tunc meam, T in qua me allucinatum fuisse jam sentio, in forma ostscripti publico dare in quem quidem errorem me induxit ingens consensus quo Febris haec cum dicta illa eripneumonica luculenter conveniebat, quae nulla non hyeme Subinde occurrit. At cum aestate superveniente, quae Febres illas eripneumonicas solebat fugare, haec nihilominu per-SQVeraret, Statim erroris mei commonitus, Febrem hane ad novam Constitutionem redigendam Omnino CenSui. Ejus sym- 5. Symplomata diligenti quantum potui indagine com prehenSa, haec fere sunt, et Olim fuere aeger per Vice CR-lore et frigore tentatur saepenumero et caput et artus dolere queritur pulsus sanorum pulsu non absimilis est Sanguis venis eductus pleuriticorum sanguinem haud raro emulatur aeger ut plurimum laborat tussi, quae quidem, quanto ab hyeme longius invadit morbus, tanto citius, una eum litSSymplomatis peripneumoniam mitem et boni moris comitantibus, recedit Dolor collum et fauces hic vero levior quam in angina, sub primum morbi insultum quandoque occupat. Febris, tametsi prorsus continua Sit, Saepe tamen XRCOrbntiones molestissimas ingruente Oete a portat, non aliter est duplex foret tertiana, sive quotidiana Aeger jugem in lecto decubitum, quantumlibet levissime stragulis coopertuSSit, non Sine magno Suo periculo experitur Febre enim eXinde in cerebrum versa, vel in coma vel in phrenesin facile incidit et ut verum fatear, ita proclivis est in hoc morbo ad phrenesin lapSUS, ut perSaepe Sua ponte, nulla ejuSmodi data ansa, illic Subrepat. At non eo excandescentiae et furoris ascendit phrenitis in linc Febre, atque illa qua Variolis atque aliis febribus correpti laborant quinimo aeger potius tranquille delirat, incongrua subinde effutiens. Ab intempestivo cardiacorum usu et regimine paulo calidiorepetechiae saepius morescunt, et in junioribus calido temperamento praediti maculae etiam purpureae, certiSSimum Summae inflammationis indicium tam in hoc quam in alioqUOVi morborum acutorum genere. Quandoque eruptioneSmiliares quas Vocant, in superficiem corpori se dispergunt, morbillis haud multum absimiles, nisi quod rubent magiS, et,

525쪽

SCHEDULA MONITORI I. 489

quando recedunt, quammula ista furfuraceas quae in Or DL NovΑ

hillis cornuntur haud relinquunt licet hae Sponte Hamon res hi, nunquam ingruant, saepius tamen lecti calore et cardiacis CXtorquentur. Lingua aegri pro ratione imperati regi inis, vel humida est vel sicca ubi instruerit, fusci est coloris in medio, quam partem undique cingit fimbria inalbescens; ubi vero humida est lingua, omni ex parte alba est, pellicula item scabra et alba vestita : nam si aeger ab adhibito regimine plus justo incalescat, lingua fere est fusca et arida; Sin minus, humida est et alba. Idem de sudore dicendum est, qui pro ratione diversi regiminis praelati dimanat Damsi calidius tractetur aeger ferme viscosus effluit, e capitis

praesertim regione. QuantumVi autem Sudor copiose et undequaque erumpat, parum tamen e eo levaminis sentit aeger unde liquet ejusmodi sudores symptomaticos tantum esse, criticos non esSe. Primi morbi diebus, Sudori evarte provocatio materiam morbificam si non in caput, Saltem in artus, solebat deponere; at ubi jam caput Febris Occupavit, et phrenesis semel invaluit, nulla restant febris indicia, nisi

quod pulsus nunc citatior est, nunc tardior tandem Vero, cum e re male gesta spiritus in confusionem omnimodam adigantur, pulsu inordinatus Cum Subsultu membrorum Sub-

ingreditur, quem non ita diu post mors excipit. 6. Curationem quod spectat, ista peripneumoniae Signa quae hanc Febrem comitabantur Februario illo anni postrem quo primum emergebat, statim ab hyemis exitu fidem uti dixi, mihi fecere, eam prorsus in eripneumonicarum familia censendam esse ac proinde me statim contuli ad usum methodi istius quam olim laudaveram in curatione Peripneumoniae Nothae, et Auetario supra memorato. Quae quidem methodus satis feliciter cessit, tum mihi in paucis illis quibus medicandis per adversam valetudinem meam ViXsuffciebam, tum etiam aliis qui me authore, eandem Speriri haud aspernabantur. Quicquid vero id demum fuerit quod hunc mihi methodum suaderet jam mihi Sati Comper Est non tum est, quando et morbi phaenomena, et ultimi anni ut hi im'

binas rigid1881ma hyeme CXCepit perpendo temperiem, minis in

hyemis praesertim, si modo hyems dici possit quae nullum ''

frigus notabile secum adduxit, mihi inquam, constat, hanc iudica60-Febroni nihil esse aliud quam simplicem Sanguini infinmma va diri

gendae.

526쪽

490 THOMAE SYDEN HAM

DE Nouhestionem ac proinde indicationes curativas ad dictam insam-1,6kkes, o mationem debiti remedii et methodo reprimendam, omnino Custhii dirigenda esse. 7. Hunc itaque ductum Sequens, primo loco Sanguinem brachio dextro ad uncias decem educi volo. Neque Sane Febris haec utut sanguis emissus saepissime pleuriticorum Sanguinem Remulatur, reiteratam phlebotomiam facile tolerat. Sin autem respirationis dissicultas dolor capitis inter tussiendum lancinans, etc., malum hoc ad eripueumoniam Notham propius accedere indigitent, hoc in casu tam Venn Secti quam catharsis eousque sunt iterandae ODe Symplomata omnia penitus evanuerint prout capite de Peri- pneumoni tradidi Atque hoc diligenter animadvertendum Volo 8. Vesperi epispasticum seu vesicatorium uehae pso no Sequente aurora lenitivam hanc potionem exhibe :-

Vorin 103.J amarindorum semiunciam, Foliorum Senna drachma duaS, Rhubarbari sesquidrachmam Coque sussiciente quantitate aquae ad uncias tres in colatura dissolve

Mannae, Syrupi Rosarum Solutivi, an unciam unum Miscen sint potio, sumenda Summo mane.

Quod quidem catharticum etiam alternis diebia repetendum praescribo, donec tertiam vicem expleverit. Ora Somni post catharsiti, toties quoties, paregoricum hoc vel simile injungo:

Forni 104. Aquae Paralyseos uncias duaS,Syrupi de Meconio unciam Unam, Succi Limonum recenter extructi cochlearia duo; Misce fiat hauStUS.

Id scilicet cavens, ne forte ab agitatione et tumultu, quem in febricitantium sanguine et humoribus purgantia Saepe

eXcitant, aeger ex Spirituum animalium confuSione comatosus

fiat. Quod quidem symptoma medicamentum hypnOticum, quantumlibet contra facere videatur, procul amolitur Qua

527쪽

SCHEDULA MONITORIA I. 49l

de causa ego in Febre Comatos anni 1673 Pentharticum pro DL NOVALpinare non ausus, in lySterum Su SHbSiStebam, certo Seiens es: remedia purgantia eo tempore Surpata, illic comata ad Ctistitio. duXisse: quod fortenti aliter evenire potuisset, Si paregoricum HSurpatum fuisse post talem catharsin mihi in mentem venisset I9. Ubi vero purgatio celebrata non fuerit, hypnOticum hora somni nullatenus est concedendum ne scilicet

cathartici postridies deglutiendi operationem in vim quod

fieri solet, quantumvis ero RSSumatur illud, Sumaminet, vel, si non in solidum retundat, emcaciam tamen imminuat Iuliae aut alia quavis Febre epidemica statutum mihi est, alvum non turbare in principio Statuve morbi, nisi Venne-Sectione praemiSSa quae quidem praXeo regula usque deque habita aut violata quam plurimos Orco addiXit, infante maXume,

prout alias Epist. Respons L. D49. in cautelam monui. l0. Observandum est autem, quod, licet ut plurimum

evacuationes omnes praefatae in hujus Febris curatione usurpari debeant, Saepe tamen aeger, maXime Si juvenis aut infans fuerit, post eductum Sanguinem una Catharsi defunctus, statim convalescit, nec pluribus fatigandus est, Febre primo purgantis remedii impetu Xpugnata. E contra vero Onnunquam Opus est ut alvus ad plures quam supra diximus

vices sollicitetur quandoque enim, licet id raro evenit,)aegro a Febre jam dicta methodo liberato, recrudescentia materiae Febrilis post dies aliquot morbum postliminio reducere Videtur, quem tamen purgatio quarta Vice repetitumo eliminat tametsi in hac methodo Nova haec ebris raro accidit, nisi ab aphthis, quae sub Xitu ebris praecedentis supervenere, et jam ad Statum nuctae eam denuo reVocant. Quae quidem Febris Symplomatica tantum St, et singultum per intervalla redeuntem Saepenumero OS Setrahit, qui etiam sublata Febre per dies aliquot perseverat; at pro ratione redintegratarum aegri virium sponte tandem evanescit. Quod est diligenter animadvertendum, quandoquidem ex singultu sub finem hujusce Febris accedente nihil aegro periculi est, nisi Officiose nimis et inutiliter multa ingerantur remedia quod si fiat, mors pro Medico est. Verun- tamen tam apthae quam Singultus, Vel horum utervis, Si non Sponte saceSSat, sed in longum tempus decurrat, facile fugan-

528쪽

DE OvΑὐtur usu pulveris corticis eruviani nempe u in una Cor-Isost Eq,0 tici cum Syrus papaVeri rhoeados quantitate sufficiente Cijsthilo in forma electuarii vel pitularum redacta, eaque methodo assumpta quam olim tradebam Epistola ad D' Doctorem

Bro q21. , superbibendo haustum lactis deflorati. Quod remedii genus experimento deprehendi certius in hoc casu Scopum attingere, quam aliud quodvis etiam e celebratissimis, modo non frustrentur ejus vires quod fieri assolet, ex jugi aegri in lecto decubitu. II. Diebus a purgatione liberis sequentia vel his similia

nonnunquam praeScribo :- Form 105. '' Conserva Lujulae, Conservae Cynosbati, una Unciam Unam Conservae Berberis Semiunciam, Cremoris Tartari drachmam unam, cum sussiciente quantitate Syrupi de Limonibus; Fiat electuarium, de quo capiat ad magnitudinem nucis OS-chatae ter in die, superbibendo sequentis ulapii cochlearia SeX: Forni 106.J quae Portulacae, Aquae Lactucae, Aquae ParalySeos, an uncia treS,Syrupi de Limonibus Sesquiunciam, Syrupi Violarum unciam unam Misceri fiat ulapium.

Form 107. Aquae sontanae libram unam, Aquae ROSRrum, Succi Limonum, Sacchari albissimi, an uncias quatuor; Coque lento igne dum despumaverint capiat uncias tres ad li

bitum.

Verum in his omnibus spiritum vitrioli, etsi summe refrigerantem, Semper devito, utpote qui, cum egregie typticussit, minus convenit morbis omnibus quorum Curati purgationi innititur ut in hoc loco mineralem hujus spiritu naturam haud memorem.

I 2. Saepenumero hic accidit, maxime Febre jam ad

finem Vergente, ut aeger, dum hac methodo tractetur, nocte Subinde sudore sponte prorumpente dissiuat a quo admodum mitigantur universa morbi symptomata. Quo On ObStante, cum hujusmodi diaphores fidendum non sit, Supradicta me-

529쪽

SCIIEDULA MONITORI L I. 493

thodus nullo pacto est intermittenda quandoquidem, Si negeris NovΑΕ

ad longius temporis spatium istis sudoribus indulgent, Febris, 19 hi,

quam purgationes praecedente quadantenUS SubjugRVerant, Ctistitio. denuo Vires resumet si enim inphoresis ista protrahatur ultra tempus illud quo particulae Febriles, coctione debita Praeparatae, prorsus dimantur, qui post insequuntur sudores non ad aliud faciunt quam ad inflammationem de novo accendendam. Quamobrem, licet sudores isti qui sponte manabant critici fortasse fuerint, quoad materiae Febrilis ejus quae expulsioni jam parata est eliminationem alii tamen, qui post illos eliciuntur, symptomatici tantum SSe OSSunt, atque adeo ossicere magis quam prodesse Verbo dicam: hujusmodi sudoribus noctu sponte sua prodeuntibuS, Opportune favet lecti per noctem lenis calor quare tragula, nee plura nec densiora illis quibus Sanu RSSuOVOrat, aegro ggCrantur, nec Xhibeantur medicamenta quaevis excalefacientia; lectulo tantum indulgeat aeger aliquantulum solito diutius mane SubSequente et OStea pergat in supra descripta medendi methodo. I 3. Diaeta ex pulticula avenacea est, vel jusculo Ordeaeeo, cum Om subinde ad ignem cocto, atque etiam post Secundam purgationem jusculo tenui ex pullo gallinaceo.Ρr potu Ordinari cerevisiam tenuem nullatenus tepefactam injungo, ut et Decoctum Album' quod appellant, ex uncia una cornu cervi usti in aquae communis libris tribus cocti, et postea sacchar albissim edulcoratum. 14. ' os catharsin bis celebratam nulla suadet nece8sitas ut alio loco p. 478. m. adnotavid pullorum carnibus

aut similibus eupeptis aegro interdicere, Cum hae per purgationem medicatio ea indulgeat, quae non poterant concedis alii viae insisteretur. Atque porro OS ultimam purgR-tionem modo Febris aliquantulum deflagraverit, et intermittenti typum nondum prorsus induerit, vini Canarinicochlearia tria vel quatuor mane et Sero, ut et OS prandium, per dies aliquot propinentur, quo et vires citius instaurentur, et Febrile avertantur Re QSSUS.

15. Cum autum haec ebris species prae caeteri quRS mihi unquam videre contigit, cerebrum petere quasi lapta

530쪽

DE NOVAE nuta sit, nec Sine ingenti tum molimine, tum aegri periculo, 196kkkg0. Inde queat deturbari Regro meo Sollicite moneo ne soCυκΑmio nudo lectulo, niSi noctu tantum, committant quod si usque

ado dobilitati a morbo fuerint ut erecto corpore Sedere nequeant, permitto ut Vel Super lectum ipsum, vel super grabatum, eStiti jaceant, capite paululum elevato nec sino ut sociis sit luculentior in cubiculo quam cui aeger tune cum

16. Atque ut hoc regimen omnino tenendum est ab initio in singulis hac Febre correptis, si foeminas in primis puerperii diebus decumbentes excipias, ita necessario est imperandum, ubi ad aegrum, quem ob regimen justo calidius

phrenesi petechiae, aut purpureae maculae ObSederunt, aut alia quaevis esseratae inflammationis indicia, accersitur edicus hoc enim in statu, quantumlibet sanguinis detrahatur, quantumvis leviter tegatur corpus, quicunque demum liquores refrigerantes ingerantur, non prius Sedabitur Febris, quam aeger se lectulo interdiu abstinuerit cum calor circumambientis aeris inter stragula conclusi sanguinem plus satis exagitet, et procumbenti corporis Situs vehementiori impetu

eundem in caput impingat. At hic ubi phrenesis ob methodum imperitiorem semel invaluit, nec subito deleri potest, nec tutum est repetita ultra limites praescriptos vel phlebotomia vel purgatione eju8dem curationem aggredi tandem Vero suo tempore Suaque Sponte ope dicti regiminis recedet. Ad quam tamen amovendam nihil perinde confert atque aegri caput radi quod itaque semper praecipio, nullum emplastrum admoVens, Sed pileolum tantum quod ablatum

rasura capillitium Spissitudine quadantenta compenset, aut saltem caput a frigore externo muniat. Hac methodo cerebrum refrigeratur admodum et recreatur, ita ut sensim calidas impressiones phrenesin excitante queat vincere.

17. Et quae de phrenitide hic dicuntur, de comate etiam huic ebri supervenienti dicta sunto, in quo ut in dicta phrenitide materia Febrilis in caput sursum sertur, ac proinde si linguae albedinem excipias, nulla adsunt Febris Signa, ut

neger apyreXia prorsus frui videtur. In hoc pariter assectune in lio, cathartica, sudorisera, vesicatoria, atque id genus alia, non tantum nullo cum fructu, sed ne quidem sine

SEARCH

MENU NAVIGATION