장음표시 사용
21쪽
c0mmunicat. Tum ver m0tus primi caeli et planetarum simul Sunt causa m0vens Arma, nis), quatenus referuntur ad mundum Sublunarem, in quo m0tum circularem efficiunt et quidem ita, ut primum caelum sit causa c0ntinii m0tus circularis, planetarum regi autem causa mutati0nis, quibus du0bus m0tibus c0mp0nitur continua mutatio in mundo sublunari quam in orbem ferri insta
B. De motu circulari planetarum,
culari primi caeli pendeant. Veteribus septem planetae, UO IMmero sol et luna continentur, n0ti erant Saturnus, Iupiter, Mars, VenuS, Mercurius 80l lulia. Regi planetarum minu persecta Si quam regi Stellarum Xarum, qu0niam latius distant a Deo primo m0tore. De caelo d. 12 292. b. Haec quoque corp0ra caelestia perpetu in orbem aguntur. Metaph. XII. 8. 1073. n. De cael ΙΙ. 14. 296 a atqui quaecunque in orbem seruntur, ab uno principio pendent De gen et 0rr. II. 11. 337. a. ergo m0tUS circulares planetarum ad 0tum circularem primi caeli rev0eandi sunt, id qu0 per se iam perspicuum esse videtur, ali0quin enim
neXUS causarunt noli esset. Quae re ita est in I omptu ut disputati0ne n0n egeat Putares igitur, motum planetarum tam aequabilem esSe, quam Stellarum Xarum. Ac re Vera n0Sme Scimus,
planetas circul0 8u0s ellipses m0tu aequabili 0nsistere, si seponimus disserentias parvas, quae estidiuntur varietate distantiae a sole et attracti0ne mutua, quae rit u e c0nStellati0ne planetarum=postquam a C0pernico de Systemate c0π0rum caelestium et a Newtone Phil0s0phiae at principia mathematica de legibus aeternis naturae ed00ti sumus. Itaque nem ignorat, inaequabilitatem 1110- tuum planetarum nihil esse, nisi illusi0nem. At Veteres, qui terram centriam fixum putabant, circa qu0d 0rp0ra caeleStia m0Verentur,m0tum ita fieri arbitrabantur, ut sensibus apparet. Quam speciem
motus ad veritatem causarum traducere veteres astron0mi et acumine et studi laboraverunt admirabili. Ita ud0xus et allippus
unicuique planetae c0mplures Sphaera attribuerunt, quarum uni planeta infixus esset, cum ceterae Sphaerae cursum stellae ita afficerent, ut ex omnium divers0 0tu 0mp0neretur planetae m0tus
irregularis et inaequabilis, qui ridebatur. Ἐaee the0ri ud0xiet allippi Aristoteli, cum phil0sopitiae eius laveret, vel Saltem apte inseri p0sset, placuit Sed 40nnullas praeterea addidit sphaeras
ret0rquente8, Irae prohiberent, quominus planetae ingenti celeritate motus primi caeli plane raperentur. Atque h00 0d Arist0teles quadraginta Septem sphaeras planetarum Statuit, Verumtamen n0nparem numerum omnibus res de hac re Metaph. ΙΙ. . ri sche: F0rschuligen ait d. Geb. d. alten Phil08. pag. 288 88q. Prantin0ta T. ad Des caelo II pag. 303. Schwefer, G0m. ur Metaph. d. r. ΙΙ. pag. 271. Sq.; hae quaesti0nes astr0n0micae milius uospeetant Omnes sphaera aequabili Motu circulari aguntur. Metaph. XII. 8. 1073. sed alia ali 0. ita ut e gompositione omnium aequalium m0 tuum, in tui Ver0 variis directionibus fiunt, Sequatur m0tu inaequabilis circularis planetarum. Qui 10tus circularis laiietarum, ut iam antea dixi, pendere debet a m0tu circulari primi caeli, qu0niam generatim mne m0tuScireulares iii, uno tringipio sunt Itaque motu circularis primi caeli qu0dam modo est causa motus circularis planetarum, id qu0d rist0teles d000 Metaph. ΙΙ. 6. 1072. a. ἡ Πάλιν γαρ εγρεῖ, o Scit o ceAro oceaνός acris Te cimo κἀκείνω scit cael inseri0ri . . planetis te en et 0rr. I. 11. 338. ., E lacies iam raniam πινοDMενον ἀεί τι Ἀνεi, πινάγκη καὶ Ουἔων
bdi. Quam b rem etiam directi motus primi caeli cum Π0nimilis sphaeris planetarum c0mmiunicatur metaph. XII. 8. 1073. b. sed n0n cium omnibus, immo plurimae Sphaerae ali m0Ventur, ita ut m0tus planetarum, quippe riui Sit summa motuum Suarum cuiusque Sphaerarum, plane c0ntrarius it m0tui primi caeli me cael II. 2. 286. a. . . . dici το ἐνarria εἰναι τας φοράς. Quapr0pter m0tus planetarum 80l0 10tii aequabili primi caeli mei nequeunt. Idcire Arist0teles, sicut Deum statuit m0torem imm0- tum primi caeli, ita unamquamque Sphaeram cauS 0Vente
22쪽
Ioρων pertineant ne ad 0tus planetarum, an ad m0tu Sphaerarum, dubium est; sed ex ali l000 perspicuum est, namquamque Sphaeram moveri ab una substantia imm0ta perpetua Metaph. ΙΙ. 8.1074. a. Qu0 igitur sphaerae planetarum, t0 cauSae m0VenteSimm0tae. Sicut autem m0t0 primi caeli Deus est, ita hi qu0quem0t0res ab Arist0tele θεοί, scit dii inferi0res V0cantur, qua in re phil080phus prov0cat ad ea, quae antiquitus tradita erant. Metaph.
Ι. 3. 270. b. II. 1. 284. a. b. Similiter de hac re l0eutus est Plat0 Crabl. 397. C. - Deus, prima serma, νους, niVerSummundum Superat; 0vet direet primum tantum caelun et quidem m0tu circulari. Dii infert 0res movent Suam quisque Sphaeram planetarum motibus circularibus, qui omnes pendent ab uno prineipi i. e. a m0tu circulari primi caeli de0que in directe a De prim m0t0re. Quam ob rem Arist0tele unum caelum esse assirmat Metaph. XII. 8. 1074. a. or δε εις Γρανός, φανερόν, id qu0d asseuratius explicatum est De cael I. . . Unitas caeli autem sita est iu 0, qu0 0mnia c0rp0ra caelestia
aguntur m0tu circulari. Sane n0n omnia c0rp0ra caelestia eadem directi0ne in orbem seruntur, sed h00 unitatem n011 0llit secundum Aristotelem dicit enim De cael II. 3. 286. . , O DR GTέν ναν-Tία κύνησις η κυκόλω τῆ L κλοι. Atqui primum caelum m0vetur orientem Versu8, planetae occidentem versus ergo directi m0tus plane contraria est. Si igitur nihilo segius Arist0teles dicit, m0tus circulares non esse c0ntrari0s, 00 ita intellegendum est: 0tus c0rp0rum caelestium n0 c0ntrarii sunt, quasi separatim fierent neque penderent ab uno principio pendent enim omnes m0tus caelia prim m0lare, qu0niam omnibus c0rp0ribus caelestibus c0mmunis est m0tus circularis cuius causa Summa Si Deus. Qito circadii inferiores cum sphaeras planetarum in orbem ferant, Serviunt uni principio Sphaeris enim eandem formam c0mmunicant, quam Deus dat prim cael0, Scil. 0 tum circularem. Verum 110 m0d omnia c0rp0ra caelestia in orbem feruntur, sed etiam aether, qui extenditura primo cael usque ad lunam, cum motu orbiculari participatur. Nete0r. I. 3. 340. . , ωερομένου ὁ του πρώTOvj στοιχείου κυκλU . . . Itaque univer 8 Um caelum, quatenus
P in orbem circumagitur, pendet ab uno principi 0, primo
m0t 0re Deo, qua re unitas et ordo caeli effieitur.
0. De motu circulari in mund sublunari
Quibus peractis uii investigandum St, qu0m0d mutati0nes, quas seri cernimus in mund sublunari, deduci p0ssint a m0tibus
c0rp0rum caelestium. Hoc enim facere n08 p0rtet, Si neXum a sarum Stendere V0lumus. Omnis mutati Sensu lati0re m0tus est, in m0tu autem omnes cau8ae realiter conexae lunt ergo i mutati0nes deduxerimus a m0tibus e0rp0rum caele8titum, Simul mitium
M0tus circularis primi caeli et motus circulares planetarum, ut iam supra pr0p0sui, rati0nem ad mundum Sublunarem habent, ut serma ad materiam. Optime cium h00 0nvenit id qu0 dietum est De geli. n. I. 2. 16. a. scit terram c0nsiderari p08se principium semineum, caelum et 80lem ma8gulum; nam haec prindipia, ut infra videbimus, rati01iem inter se habent materiae et sermae. Terra, quae est globus, Arist0teli centrum imm0tum universi mundi est, id qu0d explicatum est De cael ΙΙ. 14. In terra igitur, qu niam quiesssit, motus l00 alis corp0rum caelestium non direet m0tum l0dalem iussit, sed mutatur in generationem et corruptionem rerum. Et quia m0tus localis caeli g0ntinuus est, etiam generati et c0rrupti c0nfinu fluxu altera alteram Sequatur negesse est. De gen et 0rr. II. 10. 336. a. Atqui generatio et 0rrupti plane c0ntrariae fiunt; si igitur nihil mitius transitus est c0ntinuus, auctum, mutati0nen qualitativam, demini itionem i tergedere p0rtet omnes Ver hae mutati0neS: generati0, auctus, mutati qualitativa, demini iti0, 0rrupti sequi tu motum l00alem scit. 0rp0rum caelestium. hys. VIII. 7 261. . Natura in m-
en autem melius est, quam n0n-ens at ptimum mnibus rebus inesse nequit, qu0niam latius distant a De0 pr0pterea Deus imperlaetionem rerum c0mpensavit c0ntinua generati0ne, Ua 0 ruptibilia maxime adaequant essentiam. De geli et c0rr. II. 10. 336. Cum ver n011 0d generatio fiat, Sed etiam c0
23쪽
ruptio generati0ni c0ntraria, causa harum mutati0num n0nunaeSSep0t-eSt, una enim Semper Irum atque idem, n0 autem c0ntrarium efficeret.
Itaque m0tus primi caeli solus n0 essistit generati0nem et c0rnipti0nem, Sed 0ntinuus fluxus mutationis equitur ex duabus causis scit. ex m0tu aequabili primi caeli et ex m0tu inaequabili planetarum. Causa generationis et corrupti 011 is est motus inaequabilis planetarum, imprimis solis, qui inea ecliptica καὶ α
quaestionis redacta etsi certo iam, tamen negative tantum probant id, quod equidem c0ntend0, Sed 0sitivum quoque testim0nium asser0
mae et sufficientes 0ntinuae mittati0nis in mundo
Η0bbius a 80l 0tu inr0rum universali 1 omnia particularia derivant. Sequitur ver m0tus m0bilis causam m0ventem; idcirco mutatim rerum simili m0d 0ntinua esse debet. atque m0tus c0rp0rum caelestium; hic autem continuus est, qu0niam circularis est ergo continua mutatio in rbe fiat is portet.
αριθμοῖς ἀρομεῖν τὰς γενέσεις καὶ τὰς τελευτάς Ουκ κριβο δεδια rλx ς ἀορισxiar. Velim memineris, me iam Supra cum de dualismo fundamentali Arist0telis indagatio esset, hanc rem attigisse, et intelleges, quam verum dixerim. Qu0niam renim materia abs0li ita est ideoque qu0ad existentiam n0n pendet a prima serma, ne id quidem nitrum est, qu0d pr0pria ei ine8 operati0 qua Drmae i. e. causae moventi resistit. Qu0d materi 110 0mni rati0ne pendet ex larina hue qu0que spectant pr0prietates materiae, quae ei inhaerent primitus hys. V. 6. 230. b. quarum c0mbinati0ne quattu0r elementa terrestria fiunt, ut infra accuratius explicabo; itaque etiam haec elementa propri0s habent m0tus a summo ad imum et ab imo ad summum, qui m0tus 110 pendent e m0tu i culari caeli, sed suunt ex pr0prietatibiis materiae caelo . 2. 269. a. I. 6 273. a. II. 14. 297. a. III. 2 300. b. 301. b. IV. 2 308. . Met00r. I. 2. 338. Si ver disgesseris ab hac impe fessi rati0ne naturae, quae sequitur X dualism Arist0telis, m0tus circularis c0rp0rum caelestium transfertur in mutati0nes rerum, quatenus mutati0nes necessari sunt Necessarium est id, AEu0d 0nesse nequit, De en et 0rr. II. 11. 338. . , o γὰρ εἰναι ἀνάγκη, on o όν τε μὴ εἶναι. essessariae mutati0nes igitur eae sunt, quae n0 esse nequeunt atque de iis tantum mutati0nibus agitur, nam
de nexu cau8arum oratio n0 esse p0test, nisi necessario res aliae sequuntur alias Quae ver necessari mutantur, peri eiu muta
24쪽
διὰ a x . Secundum haec in motu circulari igitur ita
est necessitas causalitatis, qua res c0ne Xae Sunt atqui ne Xus causarum naturalium necessarius esse debet; ergo motu circulari efficitur nexus causarum. Primum
caelum et planetae in orbem aguntur quam ob rem id, qu0 ab iis emcitur osa δια aDrs , necessari sit εἴ τε κίκλω, νάγκ ,εκαστον γίγνεσθαι - γεγονε vat); ergo mutati in mund sublunari necessari sit qu0d autem necessari sit, in rbem fertur ει
sertur. Ne dicas, hanc necessitatem m0 tu cireulari essessiam repugnare ele0l0giae Arist0telis; nam Deus, eo qu0d est sinis, qui perpetu petitur, est prima causa m0tus circularis et quidem, ut per se liquet, causa neceSSaria, quae neceSSitas bene c0niungi 0test cum ele0l0gia, qua ptimum quidque petitur. Nam m0tus circularis per se est optimus m0tus, cum Solus Sit 0ntini ius Si igitur m-nes mutati0nes in rbe fiunt et quidem necessario, tantum abest, ut haec necesSitas repugnet, ut mirum quantum c0ngruat tele0l0giae. - Quibus exp0Siti nun Singula perSequemur. a. De motu circulari, qu0 ραι re Vertunt Ur. Secundum ea, quae hactenus pr0lata Sunt, generatim m0tus circulares c0rp0rum caelestium Sunt prindipium, unde mutati0nes in mundo sublunari, quae item in rbe sunt, deducantur. Praeceteris vero m0tibus caelestibus motus circularis solis summi est m0menti et proxime lunae. 0tus 80lis c0mp0nitur e m0tu
aequabili primi caeli et ex pr0priis motibus Scit ex m0tu per 20diacum et in ecliptica siet Metaph. XII. 8. 1073. b. De gen et corr. II. 10. 336. ., cum quidem omne planetae pr0priis m0tibus circumserantur. M0tus 80lis igitur, quatenus pendet a m0tu primi caeli, aequabilis est et c0ntinuus quatenus 80 pr0priis m0tibus circumagitur, inaequabilis est pr0pterea est causa c0ntinuae mutationis . U in mund 8ublunari. Motus circularis s0lis primum quidem efficit ρας, quae m0 tum circularem imitantes peri0
stantivum ea significat mne parte temporis, quae certis per i 0 dis revertuntur, nempe annum, anni tempora, men Se S, die S, 0ra S. Quae peri0di omnes praeter menses riuntur ex moti 1 80lis. 0l enim, cum m0vetur in ecliptica, annum c0mplet cum Ver hunc orbem perficiens percurrit simul g0diacum, demetitur anni temp0ra, Ver aeStatem, autumnum, hiemem; atque dum s0l du0decim signa 20diae percurrit, luna simul m0t,bus suis efficit menses taridem s0l, cum circumfertur in circulum
aequin0ctialem aequat0rem qui m0tus ei c0mmunis est eum m0- tu primi caeli dies n0etesque essicit. Quae ἄραι mnes igitur in orbem seruntur κυκλω γίγνονra - ἀνακραματουσι i'. Sicut autem partes temp0ri. ωραι circulo redeunt, ita Similiter tempus ipsum,
tinui circularis dieitur ab Aristotele De en et 0rr. II. 11. 337. a. Et νεχους αρα κινσεως αριθμος ὁ χρόνος της οὐ φοῦρα Qu0niam alitem ea peri0dis circumaguntur, etiam omnes mutati0nes, quae ab his pendent, i 0rbem seruntur τουτων δ'
b. 30 0 tu circulari in rebus an0rganissi S.
n. De transitu ireulari Iementorum.
Atque primum qui dein agimus de mutati0nibus, quae sunt in materia Materia, cum in c0rporibus caelestibus Sit simplex neque mutationem quantitativam, neque qualitativam admittens, inmundo sublunari primitus praedita est quattu0 qualitatibus pp0sitis, quae sunt: calidum γερμόν), frigidum isti χρόν), siceum di
25쪽
ροψ, humidum ἴγρόη. T qu0d materia quater bina ex his quattu0roppositis c0ntinet, quattuor elementa c0nstituuntur. Secundum artem combinatoriam ex quattu0 rebus sexies bina comp0nuntur et quidem,
si litteris initialibus utimur, h00 0d0:
Quarum c0mp08iti0num prima et ultima hic nil valent, cum calidum et frigidum, siccum et humidum se excludant. Supersunt igitur quattu0r 0mbinationes, quae sunt quattu0r elementa ignis, aer, aqua, terra τα ἄσπλα σώματα πυρ, ηρ, δωρ, γη); igni enim est Siccus et calidus, aer calidus et humidus, aqua humida et frigida, terra frigida et sicca. maeo elementa, qu0niam omnibuS, quae mutantur, insunt De gen et corr. H. 8. 334. . ipsa mutantur aliud in aliud. Mete0r. I. 3. 339. a. ω ἐν ε πῖ καὶ ἴδωρ καὶ γίγνεσθαι εξ αλληλων P εκαστον εν ἰκάσχω rLάρχειν Ἀτουτων δυνάμει. De caelo III. 7. 305. b. Elementa igitur aliudex alio oriuntur et quidem omnia ex omnibus, Verumtamen magna est disserentia qu0ad celeritatem mutati0ni. De gen et 0rr. II. 331. a.); acillime et celerrime sit mutatio, si du0bus elementis, scit. ei, qu0 mutatur et illi, in qu0 mutatur, una ex quattu0 istis qualitatibus est c0mmunis, quae permanet, dum altera qualitas in opp0sitam mutatur Cf. l. c. υσα μεν γαρ εχει σίμβολα στρος
ἴδατος η - ει ης cis' χει γὰρ μφω προς-μφω σίμβολα. ' Ita igni et adri 0mmune est calidum mutatur ignis tu asira. 40qu0 siccum transit in humidum deinde aeri et aquae c0mmune est . humidum, disserunt calid et frigido; ad muta-
ignis tur m aquam, e qu0 calidum transit in frigi- dum tum aquae et terrae c0mmune est frigidum, terra aer h 0ntraria ii8 Sunt humidum et siccum, qu0rum mutati0ne ex aqua sit terra. orro terrae et igni c0mmune est siceum, disserunt frigido et calido si igitur frigidum vincitur a calido, terra mutatur in ignem; et hoc modo manifesto circulus factus est. Itemque circulus sit, si in c0ntrarium elementa circumaguntur, quando ex igne sit terra, ex terra aqua, ex aqua aer, caere rurSUS
διὰ o reάλιν ἀνακάματτειν. H00 loco tria tantum elementa aqua, aer, ignis m0mmem0rata in rbem ferri diguntur. terra hieomissa est Quartim mutationum prima et Sedunda, quibus X aqua sit aer, ex aere ignis, e0dem modo fiunt, atque supra explicatum est at ignis et aqua nullam habent qualitatem c0mmunem erg0 ex igne n0 direet aqua seri p0test itaque, Si nihil minus mutatio in orbem fertur, ut Arist0teles vult, ignem, priuSquam aqua sat in terram mutari p0rtet, vitiae mutati ignis in aquam videlicet tardius emissitur, eum intermedium it tranSgrediendum, quam mutati ignis in terram. gen et 0rr. II. 4. 31. . Tacillimus east od igitur secundum d0cum citatum est ille m0diis mutati0nis, quo elementa aliud ita aliud sequuntur, ut binis elementis una qualitas sit c0mmunis. atque cum hae mutati elemen-t0rum ireui sat secundum l0cum De en et c0rr. II. 11. 338. . revocanda est ad ea i. e. period0s illas, quae essiciuntur motu circulari siderum utrum vero ab una ex his periodis, an ab omnibus simul perideat, ab Arist0tele diiudieatum n0n est equidem h00 magis quam illud praefer0, cum elementa insint omnibus rebus, quae autem tam variis rati0nibus mutantur, ut mutati0ne earum n0nima peri0d effici p0ssint, sed mnibus. Qua de causa etiam mutati0nem ireularem element0rum ab mnibus illis peri0dis pendere Arist0teli laeuisse veri simillimum videtur.
Sicut ver elementa aliud in alii id mutantur et quidem mutatione circulari, ita etiam tria h0rum, ignis aer, aqua ali ΠI0d0, qualitate essentiali n0 mutata in orbem circumaguritur. Primum enim eo qu0 ad sphaeris in rbem actis teritur, ignis sit, qui cal0rem 3
26쪽
et lucem imast, praecipue illo l0eo, quo sol insxus est. De caelo II. 7. 289. a. Η δε θερμότης re υτῶν καὶ το φως γίγνεται
θερμότης. Mete0r. I. 3. 340. a. 0 appr0pinquare Videtur, quam ob rem Aristoteles dicit πλησιάζοντος καὶ ἀνίσχοντος, ratus, niSi salt0r, pr0pinquitate s0lis vim caloris esse maximam; sed erravit phi-I080phus, nam 80 oriens et geldens l0ngius abesse videtur pr0pterres, quae interiassent. Itaque illud πλησιαζοντος ad speciem, n0n
ad rem pertinet; reetius vero dixit Aristoteles ἀνίσχοντος ηλίοι),
nam eo qu0 sol cireuniagitur, vis caloris et iustis mutatur augetur enim Scendente Sole, maxima est in summo fastigi0 deminuitur descendente s0le. Dum igitur sol circulos suos conficit, calor qu0que et lux in orbem feruntur, ita ut certis periodis eadem caloris ac iussi vis revertatur. Atqui sol tribus motibus circumagitur, scit in aequat0re in ecliptica et in 70diac0, qu0rum primus es ei mutati0nem dierum 110etiumque, secundus et tertius annos et anni temp0ra. Quapropter etiam duae sunt periodi, quibus vis caloris et iugis redit, altera quotidiana, annua altera.
Supra dem0nstratum est ex l0gis De cael IV. 3. 310. b. IV. 5. 312. a. Semper superius et inferius rati0nem inter se haberelamae et materiae, id qu0d, quamquam generatim valet, tamen illis l0eis citatis ab Arist0tele speciatim ad elementa refertur; e- qmntur enim elementa a summo usque ad insimum h00 0d0: ignis, aer, aqua, terra, PhyS. V. 6. 230. ., qui ord causam habet in levitate et gravitate elementorum, ignis est levisSimum, terra gravissimum elementum, cum alia intercedant. Itaque ignis rati0nem habet ad inferi0ra elementa, ut Drma ad materiam, i. e. Ut cauSamovens, nam Arma est causa m0Vens, e quod communieatur cum
m0bili materia). Quam ob rem, quoniam ignis eat 0r et lux
cum sole in orbem fertur elementa inferiora item in orbem serantur necesse est. Atque h00 0detur De en et corr. II. 11. 338. b. O λιος κυ in o δί, αεὶ δ'ουτως, αἱ
δεραι quibus efficiuntur periodi caloris ut lucis δια
δ'ουτω γιγνομένων πάλιν τα re τουτων. τί Oυν ηποζετ μεν ουτω φαίνεται, AOνυδατα καὶ ἀηρ κυδεω γιγνόμενα καὶ εἰ μεν νέφος σται, δε υσαι, καὶ εἰ σει γε, dei in νέφ0ς εἶναι. Qu0m0d aer in orbem agatur, dictum est De gen. an. IV. 10 777. . , ορῶμεν . . . O δ'ἀέρα καὶ τα πνευματα κατὰ την του λέου καὶ της σεληνης περίοδον ει ετ α
βάλλεσθαι V Η0 facile c0lligitur ex iis, quae dixi; nam cum
cal0 gignatur tritu aeris, qui efficitur sphaeris in orbem circumactis, aerem qu0que in orbem ferri 0portet, qu0niam una cum m0tu circulari sphaerarum trahitur Mete0r. I. 3. 340. . ,Ῥει δεκίκλω ἀηρ δια το συνεφέλκεσθαι Ty του λου περιφορα. Qua rati0ne autem aqua circumagatur, Arist0teles exp0suit Meteor. ΙΙ. 2 354. b. ,οερ0μένου ὁ του λίου τουτον τον τρόrco in dia ταυτα της μεταβολης - γενέσεως τε καὶ φθορῆς ουσης το ἐν λεπτότατον τε in γλυκυτατον ἀνάγεται καθ' κάστην μέραν καὶ φέρεται διακρινόμενον - ἀτμίζον εἰς τον νω τό coν, ἐκελδεαάλιν συστὰν δια την ψίξιν κάτω φέρεται πάλιν προς την γη ν. Meteor. I. 3. 340. a. hys. H. 8. 198 Cal0re s0lis igitur aqua, imprimis maris, exhalata essertur tum Vero, si vap0r0Sc0ncre8cunt, pluvia cadit in terram, ubi aqua per rivus et umina revolvitur in mare, unde iterum cal0re Soli eXhalatur, qua re c0ntinuus fit fluxus aquae et quidem circulari S. Itaque tria elementa ignis, aer, aqua, m0tu circulari aguntur, 80lumm0d terra n0 circumagitur. Cuius rei similis est c0nditi0, atque supra de terra, centro imm0t t0tius mundi statuta est. Sicut terra, centrum mundi, n0n particeps est c0mmunis m0tus l0calis in orbe laeti, ita ne terra quidem, elementum, ut cetera elementa, circumagitur. Et pariter, atque motus l0calis cireularis siderum omnino mutatur in perpetuum circulum generati0ni et c0rruptionis, ita m0tus circulares ignis caloris et lucis), adris, aquae sunt c0nditi0nes, ut res animatae 0rganicae gignantur, et quidem, ut statim dem0nStrab0, perpetu m0tu circulari. c. De motu circulari in rebus organicis. Res organicae disserunt a rebus an0rganicis, e quod anima iis inest, quae ab Aristotele Ii0 m0d animalibus, sed etiam plantis attribuitur me an. ΙΙ. 1. 12. b. E δη τι κοινον εαὶ πάσ ς
27쪽
illi'χης, ἐῶ λέγειν, εἰ - εντελέχεια η πρωτη σωματος φυ
principium vitae aliud est in plantis, aliud in animalibus. aliud inh0minibus. lantis inest anima vegetativa tantum ei χη θρε ιτι κη),
De an. II. 3. 414. a. 4, Γαάρχει ὁ τοις με φυτοῖς το θρεπτικον μόνον, ετέροις δε τουτο τε καὶ go αἰσθροικόν. Animalia plus persectionis habent, scit sensum et potentiam se movendi, ide0que antina animalium est n0 80lum illi χη θρεπτέκ. , Sed etiam αἰσθV- τι κη et κιν ικη Denique in h0mine omnia principia vitalia, quae in plantis animalibusque reperiuntur, c0niungia Sunt Semper enim gradus superi0r omnes c0mpleetitur gradus inseri0res, De an. II. 3. 414. b. 4,υεὶ γαρ εν τ νεξ ς 7cάσει δυνάμει το πρότερον. Praestanti0 vero est anima hominis, qu0niam Simul Si διανοητικη, anima humana est animus, νους ibid. , πτέροις υπάρχει καὶ τοδιaνο τέκον - ὁ νους, οἷον ανθρώποις. Quantacunque autem est Varietas animantium, natura non facit saltus, sed ita ordo constitutus est, ut ab infimis usque ad summum fastigium continuus inveniatur transitus De part an IV. 5. 68 I. a. G, H γαε φυσις μεταβαίνει συνεχῶς circo των ἀφυχων εἰς τα χ δια των ζώντων μεν ου οντων δε λων oως, ῶσε δοκεῖν πάμπαν μικρον διαφέρειν θατέρου θάτερον
τω συνεγγυς ἀλληλοις. misi an VIII. 1. 588. b. Omnibus
Vero animantibu commune St, Ut, cum Singula quaeque individua, quippe quae I in D caduca, perpetuo e S Se nequeant, genera et Specie perpetua generatione serventur Sicut omnino cf. De gen et corr. II. 10. 336. .isinitum petit infinitum infinito successu finitorum id enim ubique in natura agitur, ut res aeterni et divini participes fiant. De gen an V. 1. 731. G, εὶ γαρ δυνατος η φυσις
εἴδει δ' ενδέχεται Ῥι γένος εἰ νθρώπων καὶ λων Ἀστὶ χ aὶ φυτῶν. De an. II. 4. 15. a. Oecon. I. 3. 1343. b. Idem lat0ni placuit de generati0ne perpetua Conviv. 207. D. - Quemadmodum autem omnes m0tus perpetui orbiculares sunt, ita qu0que generati0nem animantium, et plantarum, et animalium, lut 0minum in orbe fieri negessarium est ac re vera h0 ita se habere, mox intel
Ρrineipium perpetuae generati0nis est anima egetati Va, quae, si speetatur ad individua est vis nutriens, si Spectatur ad species, Vis generans iniqui species realis tantum est in individuis, nam essentia rerum sita est in individu0, De en an ΙΙ. 1. 731. b. Η γὰρ υσία τῶν etων ν φ -U καστον ex c0ntrario autem individuum n0n est causa sui, sed pr0ducitur ab ali individuo eiusdem speeiei et ipsum pr0dussit alia individua eiusdem speciei, ut, cum individua perpetu esse n0n 08sint, species aeterna fiat perpetua generati0ne et h00 0d quam maxime adaeque Veram essentiam οὐσίαν). Itaque, quia perpetuitas Specierum est sinis, generati est finis nutriti0nis. Atque h00 praeeipue plantis c0nVenit, quarum finis vitalis omniato positus esse videtur in generati0ne. Hist. an. VIII. 1. 588. b. De an. II. 4. 16. . in generandum du principia pp0sita Masgulum et femineum requiruntur, id qu0d uberius explicatur ab Arist0tele De gen. n. . quae principia in plantis c0niuneta sunt, De en an I. 23. 73l ., et beam causam vita plantarum imprimis p0sita esse videtur in pr0pagatione specierum de0que bene didit Ravai880 l. c. pag. 424:,Les eu sexes sontraria meles dans a plante. 0ute a Vie, 0ut son tre est dans a repr0dueti0n tes eu principes generateursse lent se c0nlandre surcia lige dans u perpetusti embrassement.μPr0pagatio plantarum autem si h00 0d0 Semen terrae insitum alitur iis elementis, quibus ipsum constat, imprimis aqua et terra. De gen et 0rr. II. 8. 35. Sed aer qu0que et ignis semiui sunt alimento, qu0niam si terrae, ignis aquae sp08itus St, 'p0sita autem in mnibus, quae fiunt et pereunt, c0nexa inveniuntur ibid.), sicut generatim, quaecunque c0mp0Sita sunt, omnia elementa c0ntinent me en et 0rr. II. 8. 334. Mete0r. I. 3. 339. a. Imprimis vero, ut dixi, plantae terra et aqua aluntur terram praebet locus, ubi planta res git, aqua adducitur perpetu fluxu circulari, qu0niam Vap0ribu Semper c0BSU
gentibus pluvia decidens plantis nutrimento sit mist an VII. 19.106. b. , ι λως ὁ ομβρος συμφέρει. Phy8. H. 8. 198. b.
28쪽
συμβaίνει. aeterea autem, ut nutritio ide0que pmpagatio at calor solis requiritur, si n0 ut causa essiciens, tamen ut causa c00perans. De an. ΙΙ. 4 416. TO δε συναίτων με πώς εστιν,
Quamquam igitur vita plantarum necessario pendet amotibus circularibus elementorum, de quibus supra disputatum est, tamen causa efficiens i. e. movens est anima Vegetativa, quae est forma plantae, nam ubique lama est cauSa movens. Hae larma inest semini, itaque semen p0tentialiteriam est planta. De an. ΙΙ. 1 412. b. G, To δε σπέρμα - ὁ καρπος τ δυνάμει τοιονδὶ σῶμα. Forma hane potentiam ad actum ducit, e qu0 aptum nutrimentum per radices, qui sunt tamquam os στόμα plantae assumit De an. l. c. qua re planta crescit et tum ipsa, Nu0niam lam Semper Armam pr0creat eandem gignit fructum, qui genere et Specie idem est, atque Semen De gen. n. . 17. 24. Σπέρμα καὶ καρπος διαφέρει τύ στερον καὶ πρότερον καρπος μεν γὰρ τω ξίλλου εἰναι, σπέρμα δε φ ξ τουτου αλλο επε ἄμφω γε aυτόν ἐστιν. Fructus non quidem numer idem est atque Semen, Sed Specie, εἴδει De gen an II. 1. 731. b.); atqui O ido est Arma essentialis, οὐσία δευτέρα. ergo S Sentia Specifica plantarum conservatur perpetua pr0pagatione. Semen c0mp0situm est ex materia et larina larma est anima vegetativa, quae materiam
actum perducit, qua re sinem assequitur individualem, scit fructum; fructus vero qui sinis alterius individui est, alterius simul est forma Seu cauSa 0Vens. Atque h00 m0d propagati plantarum est continuus motus in orbem, qu Specie Servantur, ita ut,
quantum fieri p0test, sinitum adaequet infinitum. Feriodus autem qua motus ille orbicularis p pagati0nis plantarum sit, est annus
nam qu0tannis fructus gignuntur. De gen ala. I. 18. 23. b. ,, Ληλον γὰρ τι ἀπο μιῶς κινησεως το πέτειον πάντα φέρει καρπόν. In 0 continuo m0tu circulari, qu plantae propagantur, individuis improprie tantum sinis adscribitur, nam sinis vitalis pr0- prius plantarum est c0nservatio specierum per pr0pagati0nem pr0pagatio autem fit continuo motu circulari, erg0 0t Il circulari perpetuo finis petitur. Multo perlaeti0ra plantis sunt animalia. Tum plantis iis c0mmunis est anima vegetativa, qu0niam semper gradu Superi0 p tentialiter c0mpleetitur gradum inseri0rem. De an. ΙΙ. 3. 414. b. Verum animalium vita n0 in s0la generati0ne c0nStat, Sicut pia tarum, Sed omnia animalia participes sunt alicuius cognitionis ri/ῶσι o, cuius quidem permulti sunt gradus magna est enim disserentia inter intellectum h0minis et SeuSum, qu0 0l0 insima animalium genera a plantis distinguuntur. Quamvis autem intellectus humanus superet sensum, tamen sensus c0mparat desectu sensus lapidum vel plantarum optimum esse videtur βέλτιστ00. N0 enim est dubium, quin aliqua c0gnitio, etsi minima, mit0 meli0 sit et optabili0r, quam nulla. Qua de cau8a 0 tum genu Sanimalium, cum omnibus, tam infimis, quam SummiS, en SUS
insit, hac re ceteris 1limantibus praestantius et perfectius est existimandum inique hae differentia est essentialis. De gen an I. 23. 731. . . Λιαφέρει δ' αἰσθησε τά ζωα τευν
ζώντων μόνον. De an. H. 2. 13. b. , T d ζψ0 d δια την αἴσθησιν πρώτως. De an. III I. 427. b. te sensu 36. b. Qu0niam igitur animalia sensibus percipiunt ide0que sinem habent, qui 40lam pr0pagati0nem specierum excedit, individua separataqu0ad Sexus pr0priam degunt vitam a generandi causa tantum am0re dueta se c0mmiscent me en I. 23. 731. a. I. 1. 32. a. In animalibus igitur duo principia generantia, quae in planti c0ΠeXa inveniuntur, separata riuut masculum rist0teli est forma, DRUS movens, femineum materia. De gen an . . 20. 29 a. To εν ῆρεν παρέχε ται τό τε Ado και την ἀρχην της κινησεως,
U. 4. 40. . at Metaph. VIII. 4. 1044. a. idem dictum St, . ad ditur Vero, masculum qu0que sinem esse, cum το τέλος et εἶδος idem sint; itaque masculum est causa forinalis, movens, HalIS, quas causas unum principium activum 88 0pp08itum paSSiV0, materiae semine0 iam scimus. In natura igitur usque ad Ummum fastigium vitae organicae evecta idem dualismus reperitur, qui est inter Deum, primam formam et pra-
29쪽
mam materiam. masculum est Arma, quae ut sinis petitur a femineo, Sicut pulchrum a turpi, sicut Deus prima lamna a prima materia. Phys ΙΙ. 7. 198. . Tum ver Deus sensu metaph0rico
tantum appelletur Oρεκτον καὶ 4ρώμενον, in animalibus Vere amor Si causa coniungit0nis sexuum. Quae c0niuncti est assius animae egetativae, itaque c0itu animalia quasi planta sunt. De gen. an. I. 23. 731. a. Quare, quemadm0dum plantarum pmpagati0ni servit nutriti0, etiam generati animalium cum nutriti0ne artissime c0haeret. Generatio enim sit eo quod masculum et semineum parte Secernunt, De gen an I. 2 7 16 a. quarum c0ncreti0ne l. c. II. 1. 32. a.)novum individuum eiusdem specie gignitur Secretum masculum
eS Semen, γονη, semineum menStrua, κατ&μ ιa Utrumque autem oritur ex ultimo nutriment l. e. ex sanguine. De gen. B. I. 19.
726. . Menstrua sunt sanguis non plane c0ctus pr0pter defectum cal0ri sexus feminei De gen an . Ι. 20. 728. Sicut igitur in plantis fruetus crescit nutrition ide0que anima vegetativa simul est nutriens et generans, ita in animalibus generati artissime c0nexa est cum nutriti0ne. Individuum nutritur circulatione sanguinis Hist. n. III. 2-4 e Sanguine autem sit in masculo semen, in femine catamenia, qu0rum mixti0ne gignitur laetus atque in laetuprimum rgan0n ritur c0 De gen an II. 1. 735. a. II 6 743. binqu0 in n0vo individuo circulati0nem sanguinis Ucit Manifesto igitur mutati sanguinis in semen et catamenta, et concretionis amborum in sanguinem sit motu circulari, quo efficitur continua propagatio speciei N0vum individuum, quoniam animatum es 0nsistit ex anima et corp0re, sive ex forma et materia. initima gignitur e masculo, causa Annali, 0rpUS X semineo, causa materiali De gen. an. II. 4. 738. b. Ἐστι τομεν σῶμα κ του θηλεος, η δε φυχ εκ ου ρρενος. Sicut omnino duo principia opposita, Arma et materia, m0tu 0neXa Sunt, ita in generatione . quae quidem est motus, differentia sexuum componitur indifferentia speciei. Cum vero nulla res essentiam generalem vel speciscam tantum habere p0ssit, sed Semper essentiam individuam, τόδε τι, nullum animal esse p0test, qu0 sit animal tantum, sed Semper aut masculum, aut emi, neum est Quam ob rem iam in primo organo laetus, in corde vel in organo anal0go animalium Sanguine carentium praelarinatus est
sexus individui, qu0d aut maseulum erit, aut semineum te gen. an. IV. 19. 766. b. Itaque abs0luta indisserentia speciei, quae m0ment0 coniunctionis sexuum oriebatur, statim res0lvitur, quia laetu iam Stindividuum aut masculum, aut semineum. Ἀ0 0vum individuum, ubi primum ad pubertatem pervenit, cum ali individu eiusdem peciei, sed diversi sexus se c0niungit, qua rati0ne c0ntinua sit pr0pagati0. Cum Ver unaquaeque species plantarum una serie individu0rum pr0pagetur, animalium pr0pagati efficitur binis serie bus parallelis individu0rum diversi sexu S, quae Serie perpetua pr00reati0ne pr0pagantur diaque in omnibus animalibus, ideoque etiam in hominibus continu motu cireulari ex differentia sexuum gignitur indifferentia speciei et tum extemplo ex indifferentia specie rursus oritur diffe- ontiaci dxuum. an n0n eadem individua redeunt, imm0 0rum Suessessio recta linea fieri videtur. De gen et 0rr. I. 11. 338. b. ἡ Εἰς εὐ9 δ εοι κεν εἶναι αἴτη η γένεσις - qu0niam enim individua
caduca Sunt φθαρταὶ numero eadem circulo reverti 0np088unt, sed genere tantum ac Specie, cum ea, qu0rum
gula quaeque animalia igitur non sunt finis Summu pr0pagatI0nIS, Sed conservatio generum atque Specierum, quae perpe
tuo motu circulari ut finis petitur, similiter atque in plantis. Quae similitud inter generationem animalium et pr0pagati0nem plantarum alia quoque rati0ne cernitur. ieri0dus, qua sit generatio plurimarum plantarum, est annus, nam quotanni fructu gignitur ἐπέτειος κaραός De gen an I. 18. 23. b.), qui fructus simul est Semen alius plantae ide0que propagatio plantarum pendet
a motu circulari solis in ecliptica facto. Simili modo
generatio animalium pendet a motu siderum, id qu0 supra dem0 Stravimus generatim de omni generati0ne et 0rrupti0ne raddimus hic ali0s l000s, quibus lugeat, quom0do speciatim generatio an se malium, imprimis hominis, pendeat amotu solis et lunae. Metaph. XII. 5. 1071. a. ἡ νθ ρώστου ἴαιον τα τε στο-a, Γρ
30쪽
que luna 80cia S0lis, principium generatiunt et vitae animalibus
est. De gen an IV. 10 777. b. ζεστι δἐ η σεληνη πη διὰ
γίγνεται γαρ σπερ αλλος λιος λάττων δι συμβαλλεται ις πάσας τας γενέσεις καὶ τελειώσεις. Luna igitur est primcipium et generationis et vitae generationem Subsequentis Generatio enim sit c0mmixti0n seminis masculi et secreti0nis femineae; atqui haec secretio feminea certis periodis sit, scit singulis fere men- Sibus. De gen an II. 4. 738. a. fila κριβῶς μεν ου η περίοδος ου τετακται ταῖς γυνaιξί, βουλεται δε φθινόντων γίγνεσθαι των μηνῶν λόγως. Ob hanc ipsam causam hae Secreti0nes semineae καταμηνια, menStrua iVe menSe appellari c0nsueverunt atque cum femineum sine catameniis c0ncipere n0n 08Sit De gen an I. 19. 727. b. ΙΙ. 4. 739. a.), apparet, conceptionem ide0que generationem certis periodis fieri, quas demetitur una. Praeterea, c0ncepti0ne acta graviditatis qu0que nec n0 Vitae spatia periodis fixis determinantur, diebus et noctibus, men Sibus, anni S. De gen an IV. 10 777. . ,ειλόγως ὁ πάντων οἱ χρόνοι καὶ τῶν V σεων - τῶν γενέσεων - τῶν βίων μετρεῖσθαι βοίλονται κατα φυσιν στεριόδοις λέγω δἐ περίοδονημέραν και νυκτα και μην - ἐνιαυτον - τους χρόνους μετρο- μένους τουτους, ἐτι δἐ τὰς της σεληνης περιόδους . . . Ac revera tempora graviditatis artissime c0niuncta videntur cum periodis, quae m0tibus siderum effigiuntur i. e. cum mensibus et anni8, et quidem ita, ut singulis quibusque speciebus animalium certa fixaque peri0dus conveniat excipi debet 0mo, cuius graviditatis peri0dus minus accurata fixaque est, sed tamen mensibus semper determinata; pariuntur enim pr0les et septem, et decem et licet rarius octo me Sium. De gen an IV. 4. 772. . Multo minus accuratis certisque periodis conficiuntur spatia vitae singulorum animalium, sicut et plantarum, cum materia resistat cumque in animantibus tot causaec00perentur aliae aliis implicitae, ut motus circulares Siderum vitae aetates non ita persectis accuratisque peri0dis demetiri possint. Degen. an. IV. 10 777. b.
Universa igitur natura organica perpetua generatione et 0rruptione in orbem fertur In m0tu orbiculari vero neque initium, neque sinis diseernitur; quare Aristoteli vix inquirendum erat, unde generati c0episset ac re vera phil080phus nusquam hanesquaesti0nem deuratius tragiavit. Sicut 0tus orbicularis caeli perpetuus est, ita generati animantium perpetuus est motus orbidularis Singula quaeque individua riuntur ac pereunt, sed hac continua generati0ne et corrupti0ne genera et Specie JBI-mantium servantur, qu0niam essentiae οὐσίαι δευτέραι semper aedem permanent. Issentiae seu sermae εἴδη in uxu mutati0num
neque oriuntur, neque mutantur, neque pereunt, Sed aeterna et dθvina sunt in rebus c0rruptibilibus, τα ἀίδια καὶ θεῖα των ν των De en an II. 1. 731. b. Res dividuae participes sunt perpetui et divini, quantum possunt; 0 ver p08Sunt, quatenus Sunt individuae, sed quatenus participes sunt aeternae et divinae essentiae Specifigae, i. e. formae essentialis, quae innibus eiusdem peciei est e0mmunis tes an II. 4. 15. . ,, Θυσικώτατον γαρ τῶν Γργων τοῖς ζῶσιν . . . o ποισαι Yερ0ν Oisi αυτό, τον ἐν φον, φυ
ι ἐν οἰχ , εἰ δει δ' , Cur autem essentiae generales et spedificae τὰ θεὼ τῶν οντων appellentur, Ἐ0lligitur ex iis, quae Supra iam
sunt explieata Nam omnes m0tus circulare pendent ab un principi 0 Deo; atqui perpetua generatio, villa Servantur SSentIae generales et speeisi ea rerum, in orbem fertur; erg rev0canda est ad Deum. Deus est causa m0tius orbicularis, qu0niam S prima larma, quam ut sinem materia perpetu petit, neque unquam realiter 88equi p0test. Itaque, cum sinis sit causa m0Ven et quidem, quia transcendens est, perpetu m0VenS, materia perpetu m0tu, qui morbo tantum fieri p0test, larmam petit Deus autem est finis ut νοητόν, est enim ope, en c0gitans eius c0gitata igitur sunt sinis, qui perpetu petitur Finis vero, ut dixi, nihil aliud est, quam forma
seu formae atqui formae sunt essentiae rerum ergo c0gitata divina sunt essentiae quae a materia petuntur Cum autem h00' dividuis quippe quae dint sinita et caduca, eri 0n 0881t, cogitata divina τὰ ei τῶν οντων, quae ut finis transcendens perpetu appetuntur, motu circulari genera-