장음표시 사용
241쪽
23a DE Iu RE, OFFIC. ET DIGNIT.
quo se extero obstringat legatus, contineat; χd ex mero hu-nianitatis urbanitatisq; fonte profluens civilitas quaedam sit, 13 honorq; , qui non tam in honoratum, quam in honorantcm, reflexo radio, redundet; quemadmodum de hac re docte&Gaetisρνοιι eleganter philosophorii hoc aetatis doctissimus disputat Ru-Σ -- dolphus Goclenius, collega & amicus meus. Eamq; ob causam studiosiissime primariam cam humanitatis partem com- αι mendata suo Demonico Isocrates, ut quo erga alios ille urbanior eo honoratior apud alios haberetur. Caeterum hujus,de qua loquimur, humanae salutationis honoris & rcvcrentiae civilis ccrcmonias, quisque ex sua civitate, moribusq; suis amori, non ex illorum, apud quos peregrinatur, ritibus mutuatur.
Quod nisi fiat, non iam amplius ex moribus gentium ossiciosa humanitas, sed subjecta humilitas, tu abjecta adulatio dicenda. 26 illico enim sese & abjicit, Sc alteri subjicit, qui patriis ritibus contemptis & rcj cctis,alterius gentis mores, leges,&gestus in honorando amplectitur, modumq; non suae nationis, sed sub - 7 ditorum ejus regni, in quo peregrinus, sequitur. Ea vero de causa De magoras imminutae majestatis damnatus Athenis, quod regem Persiae, non urbis, sed suae Persicae gentis more fa-lutasset, nimiaq; adulatione reipublicae suae decus Persicae do-28 minationc quodammodo subjecisse. Persarum autem reges Pist. in Them. sine adoratione supplice adiri sese non patiebantur. Id autem 29 Graecorum moribus servile,&nimis abjectum existimabatur. Et quid Graecos veteres recenseo, qui auctoritatis suae apud alios tuendae studiosissimi praedicantur, cum & barbaroruma,h.ιι. postremis mauS,ut Grachi verbo utar, Basilides, vehementissi-3o me suo lcgato succensuerit,quod P. P. pedem honorificae salutationis more, praeter suae nationis morem, csici exosculatus,
seseq; infra Moscorum legationis majestatem abjecisset. Ean-3i dem ob causam ncq; ad Alexandrum MagnumAtticae reipub.
242쪽
nomine missus Demades, effugere mulctam talentorum decem potuit, quod inter salutandum nimio honore regem, n uis minis instar, demissius coluisset, neq; patrios ritus & cereminnias observasset. Quaecum ita sint, non rejici, neque moleste ferri mores& consu tudines exterorum in salutationibus pocsunt, si ritibus nostris minus respondeant. Ob capitis irreverentiam infremuit adversus Italum Mosco vita, atqui ab Orientali homine idgenus reverentiae postulare non potuisset. Non enim Turca vel Persa Tutipandum suum liouoris ergo detrahere solet. Ac ineptus uterque,& 1 decoro legationis a- 3Ilienus,si ad nostrum pileum caput suum insormare vellet. Adorationis in modum genu supplice procumbentes, regem suum salutant Tartari, eadem reverentia, civilitatis ergo, u- 34tuntur erga exteros corum legati. Rerum autem communium
in lens merito, & ignarus haberetur, qui revocare illos a suis moribus, scamnumque accedentibus offerre vellet. Neq; enim illi in eo quicquam dimissius &abjectius faciunt, quam lagationis dignitas serat,si moribus & ceremoniis suis usi,moribus nostris humiliorem salutationem afferant. Persae itaque hac in parte erga exteros iniqui, qui secundum Persicam salutatio.
nem legatorum omnium institutos cultus & ceremonias e petebant. At ille tamen non incallidus, neque omnino reprobandus, quod, cum aliter quam incurvatis poplitibus admittino possit,ex composito, nescio quid rerum manibus in ingres- 3rsu proiecit, ut haberet, quamobrcm crura flecteret, ne tam salutandi regis, quam rei tollendae suae gratia demisisse sese videretur. Ut autem salutationis decentis modus : ita&resaluta- 3stionis honor non praetermittendus. Solet nonnunquam, si dignitas legationis poscat,perorandi causa accedenti legato hOnoris gratia extra palatium in occursum & amplexum ire ille, 3
ad quem missus est.Vidimus Pontificis legato Cardinali Ludin Ao
243쪽
αιι DE Iu RE, OFFIC. ET DIGNIT. vico Madrusio, eum ab invicti stimo Caesare Rudolpho salutiriationis honorem cxhiberi, cum Ratilbonae comitia Imperialia, 4ι anno superiori I 6 9 .habcrctatur. Solent etiam honoris orgo dignioribus principes assurgere: Quod genus honoris Impe-42 iatores olim non Eltim exterorum regum legatis, sed etiam praesectis praetorio, consiliariisq; suis exhibuisse praedicantur. 3 Solent nonnullis non modo aperti capitis honorem vicissim
reponere, quo unum tam pejum etiam tum juvenem ob diu, Plut. uv.θαι nam virtutis indolcm honorasse Sylla memoratur,sed etiam
impositum pileum, honoris gratia, & caput opertum permit-- tere. Quod non nisi principis dignitate ac titulo eminentibus, a. . si ci Germanorum & Hisipanorum moribus coram Imperatore &is. j. rcge decorum ac licitum cssic scripsit Aurpachius,idq; consu
tudine regum introductum esse, ut, qui capite cooperto, c AM.d. Gavi. ram rege sedeat, honorabilior caeteris magnatibus habeatur,
dicisti tradit Antonius de Gamma. Unde factum, ut cum Comiten 63 Eginondanum Philippus Hispaniae rex,sedentem secuni de rebus gravioribus colloquia pileo imposito,caput operirejussinset, per argumentum illius honoris, Principis dignitatem fu AE rit judicatus,sententia regis,accepisse. Quandoquidem,ut De-- β us, ita & Princeps nihil frustr1 dixisse & fecisse existimetur, reu 7 gulaq; legum firmissima sit,ut permissis uno,permissam etiam alterum intelligatur, quod sit cidem connexum. Atqui haec, . m. ιβ o quae in externis istis gestibus & ceremoniis consistunt, tanti a nonnullis fieri solent, ut nisi ex amussim observata fuerint, te
gationis contemptum in ea re nommme vertari assilirmaturi
Quocirca etiam barbari Moschi, cum ad Stephanti regem Pintoniae missi essent, & in palatium ad exponendam causam deducti, negarunt se verbum ullum facturos esse, priusquam rex miZIA i. O .perto capite assurgens,de valetudine& statu principis sui per huc s. Y cunctatus csset. Quod curi Stephantas in gruum barbari ho- stis
244쪽
. LIcATI, LIB. II. CAP. V. a sms fierisne indignitate rei non posse censeret, illi inauditi legationem inscctam reliqucrunt, domum regressi. Solet praeterea etiam manus honoris ergo dari; quod non temere oportere, & sine respectu , rationeq; fieri Pythagoras ctiam antiqui aevi mortales admonuit; proverbiali dicterior Manum cuivis ne porrigito. Manum autem honorificae salutationis causa olir regibus legato datam esse,testimonio est illa Virgiliani orat iis a Diomede redeuntis renunciatio: Contigimus manum,qua concidit Ilia telias. Commcndatur hac humanitate inprimis Antonius,omnium 3o Imperatorum φλο φωταΤ Justiniani testimonio,quod adeun- μυ.ios. Ux tibiis sese dexteram placide porrexerit. At ille non ca facilitate,aut iis moribus,quibus nunc vulgi aulicae manus copulantur,quae in irrisum dc proverbi ilocum venere,cum plurimum SI in aulis manuum, cordis vero parum obvium esse vulgo ferant. Sed cum fatis salutati & rcsalutati simus, ubinam locorum digne stabimus,ubi sedebimus 3 Nam & hoc ad legationis dignitatem asserendam pertinere arbitramur. Recte. Neque enim legatus patietur illud sibi dici in concilio, quod vulgo saaudiunt in Comoediis: Si non lacus eis ubi fles, aut sedeas, GI ubi II
ambules. Dignioris enim legati, cum mandata exponit,non sta- 3 re magis,quam sedere est.Sedens enim honorari magis,quarn Iastans dicitur. Imo injuriaest debitum sedendi jus', ut in jure 36 appellatur,denegare,chmetia accusatis vitis clarissimis,rcisq; SI factis in judicio sedendi jus&hono sit concedetidus. Quam- 3 Sobremjustam de injuria conquerendi causam videtur habuis- 9st Pontifex, quod Moscorum tyrannus, anno I 6 I. Romano oratori mandata exponere ex sella volenti, callide jusserit sedem subtrahi: nisi forte Basilidem exdasaro hoc possit, quod cum Romanum Pontificeni iussia Ecclbsia nunquam agnove- 6 oririneque . quam legatis Mus oudijus insui tegni conciliis
245쪽
236 DE Iu RE, OFFIC. ET DIGNIT. concesscrit, novo adversus se juri manum injiciendo,& resistendo nihil injuste fecisse existimetur.Nec enim omnibus pr. 6i miscue legatis sedendi j us permittitur, nisi 1 majoribus aut pa 6 a ribus missi fuerint,camq; consuetudinem jam antea apud eoΩdem usurparint. Admodum itaque solerter & festive Maximilianus Imperator primus fecisse scribitur, quod cum rte re-
ibis it gis Daniae legatus idem sedendi jus sibi in peroratisne apud
Caesarem vindicare conaretur, ipsemet solio assurgens stando eum audierit. Decori enim &pudoris causa cogebatur regius orator eodem modo sellam relinquere, & Imperatori stanti
astans mandatum exponere. Imperatorum autem Romano.rn m orator sedendo perorare apud Turcam semper ilirus est: quod etsi Venetorum legati imitari voluerint, interpellati ta-
' Ο φρ Caesareointervertere j us illud annixi sunt,cum Caroli V.lega-ο- tus peroraturus, invenire sellam, qua reciperetur sessum, iris palatio nullam omnino posset; at ille,ne sibi ius antiquum pa-63 teretur eripi,pallio in nodos &scabelli usum collecto,supersedit,&ex eo tanquam ex scamno oravit, quod cum, exposito oo mandato digredicns humi relinqueret, interrogatus a Maho-67 meticis, cur pallium non tolleret Callide &festive, δε-n,in-C Hi mperatorem nonsoleresest sportare.Mduculum quidem auditu,nedum visu,dignum tamen memoratu exemplum,quod
οβ quovis modo etiam in minimis, legationis dignitatem tuendam esse demonstret. Etsi locorum desessionum inconventibus publicis & conciliis non levis honorac jus προεωας, quem admodum Graeci appellarunt, in postremis non erit pone TQ dum,quodAthenis olim singularis praemii Ioco conserebatur, γι & a Romanis non modo in senatu, sed etiam in theatralibus L p. t si ectaculorum circis diligenter observabatur, ut honestiores honoratiore Orchestrae loco collocarentur. Debere autem legatum
246쪽
gatum obtinendi & tuendi contra alios inferiores dignioris sui loci mentionem semper esse, veterum nostroru Frisiorum ex Germania ad Neronis aulam missoru exemplum commemorabile docet. Cum cnim in consessii caveae animadvcrticsent quosdam exicrno cultu in sedibus senatorum collocatos,& quinam illi forent percunctati, cognovissent, earum gemtium legatis id honoris datum, quae virtute & amicitia Roma- 73norum praecelleren t; inferiore loco illicet relicto, inter patres& ipsi consessum abierunt,exclamantes: nullos mortalium armise de ante Germanos esse. Collaudatione omnium res illa exce- 7 Pt . Quae quidem res non obscure videtur omen fuisse trans- ferendi olim imperii ad eam nationem , quae sibi ipsa supremum Romani theatri locum virtutis debito vindicaret, qua, ut omnibus mortalibus volebat palmam, ita & praerogativam loci ac dignitatis praeripere. Quam profecto ctiamnum in hac extrema serri &luti commixtione Germanorum Imperator prae omnibus aliis regibus justissime obtinet, ut ambitione iniquissima praediti esse videantur, qui cum oratoribus Caesareis ea de re contendere conentur, quibus, etsi a nondum coron to, sed tantum legitime electo missi sint, jus tamen Imperatoriae prseminentiae,& loci superioris dignitas apud omnes alios regcs debetur, cui neque externorum regnorum ulla statuta, qualia lonus delegatoru admissione &prioritate habet,de quibus infra dicemus, jure ac merito opponi possunt. Quod etiam optimo jure tum temporis recte obtinuertit Carolinostri Quinti oratores, adversus Galliae regis Francisci I. legatos in conventu Caietano, quibus, cima ob cam causam Carolinis anteferri loco digniore vellent, quod ab Imperatore quidem electo,sed nondum tamen confirmato venissent,rectissime r
sponsum fuit,sibi ab legitime electo missis, non minus priorem locum & dignitatu debeti, atq; si a coronato Romae adessent, Og 3 cum
247쪽
l Da Iu RE, OFFIC. ET DIGNIT. cum sola Electio plenam ac liberam Imperii potestatem, nos; α ά. . . imperatorium electo concedat, no pontificia ulla cona vi n. 13. firmatio ac coronatio, quam non necesse' habeat is, qui nolit, 73 impetrare. Solet autem plerumq; non foris sollim, sed etiam domi ambitiosius,quam pauest,ius illud προ ρε te; appeti,&contentiositis,quam conducibile est, no sol tim legationi, sed etiam xeipub.vindicari. Quis enim pacis bellorumq; intelligens, lau- 6 dabit suscepta ob hanc locoru & sessionum praeci iaciatiamia,uctera illa interHerbipolitanum Episcopum Rudolphum, &antiquam Comitum. Pape bergentium familiam atrocissima praesta 3 Quis istam,quam posteritatis ad horrorcm descriptam rcliquit patriae meae presbyter, qui id aevi orator magna laude
floruit, Lambertus a Schamaburg, vir nobilis, inter Hecelo-G I si nem , Hildeshei mensem Episcopum, ac cideradum Abba- ' tem Fuldensem cruentissimam in festo Pentecostes, inter preces in aede sacra vespertinas, ante ora ac oculos Henrici V. Imperatoris factam lanisnam no summopere execratur Z Quis illa, quae etiamnum in conventibus Imperialibus inter ordines & Status de subselliorum jure ultra modum gliscunt,certami
na,quibus maxima nonnunquam comitiorum parS, quae con- '
sultationibus gravissimis impendi debebat cosumitur Z Quod 78 vehementer irrisisse Iohannem Zamoscium Magnum Poloniae cancellarium, no semel ex fide dignissimis audivimus,cum diceret,Germanos in suis comitiis fere nihil aliud agerc, quam de sessionibus digladiari. Sed quid de Cermaniae procerum
comitiis,in tanta principum & statuum multitudine atq; con-79 Ventu Aristocratico mirum e cum non minus hujus rei dimicationibus in regno Gallorum consessus turbulentos fieri co-8o gnoscamus 3 Quanta enim olim inter Ludovicum Andega-
concertatio, quanta aemulatio Θ Sed optandu esset, posse principum
248쪽
LEGATI, LIB. II. CAP. V. 2Istcipum Germaniae semiones, Caesaris auctoritate cundem immodum componi,quemadmodum a Carolo VI. rege ist*con- gatentiones Francicae,&, ut Electorum sedes 1 Carolo ΙV.Impe- 83ratore disposi tae olim fuerunt. Ejusmodi autem controversitis inter legatos compescendis Poloni adhibuere prudentis legis 84 remedium,qua statutum,ut priores audirentur,prioremq; locum ubiq; locorum tenerent,qui tempore priores in regnurita appulissent. Quod videtur eadem ratione juris niti, qua antiquiorcs junioribus regulariter praeseruntur, & tempore pro- ρ ALCM , motionis priores,prςrogativa habet in subscribendo,sedendo, prvos a scri incedendo, loquendo. Verum temporis illa praerogativa tum laudem locu invenire suu poterit, cum inter eoS, qui ej usidem aurem.Tιν ordinis ac dignitatis habentur, parisq; conditionis sunt, do- - pr g.
cente Ulpiano, idq; recte explicante Antoni odc Gam. Ex quo nobis hoc, quod supra innuimus, ratione optima relinquitur,s . ut, cisi inter regum legatos, Polonicum statutum, veluti inter pares dignitate commode valere possit, Majestatis tamen Imperatoriae, quae omni regum purpura sublimior, oratoribus praescribere & praejudicare in hac re nihil omnino possit, nihil ..debeat. Idq; eodem modo & jure in regni Lusitani sessionibus, &, ut auctor loquitur,in praxedentiis attendi, moribusq; rcceptum servari perhibet modo dictus Gamma. At quam his aec..t Omnibus contrarium,imo quam *vum,& violationi j uri gentium proximum est illud, quod cx Turcia de re eadem nobis a
quodam viro clarissimo, qui legationis comitatui interfuerat, in comitiis Rallibonensibus relatum fuit Z Nam cum inter imperatoris & Franciae regis oratores, orta superioribus deccnniis de loci superioris praecminentia lis csset, qubdalter comtenderet se, cum regis Christianissimi perQnam in legatione . repraesentaret, iure anteferri legato Austriaco, qui non Impe- Iatoris, sed Ungariae regis nomine adventilat, eamque Ob ca
249쪽
iam superiorem in templo,quod Turca utrique ad divinum cuti
36 tum aperuerat,occupare locum vellet: Tyrannus, contentione intellecta, suspendi nudum acinacem ante fani valvas j sit,additis per praeconem minis, capitis poenam luiturum, qui vel unum verbum proferre de illa controversia imposterum fuerit ausus .Est itaq; singulari prudenti ac judicio legati committendum,ut videat,quid in hac parte j uris ac dignitatis ergoa faciendum,quid omittendum,ne potius risum dc cachinnum ex quaesito ambitiose loco,quam gloriam & laudem reportet.
Etsi non sim ignarus tanti a plurimis sessionis honorem fieri,ut maluerint,infecta & inaudita legatione rediisse,quam inferiore loco stetisse, aut ante se aliis sedem concessisse. Vidi ipse i Comitiis deputatos quosdam ordinum,congregatione publiso caeam ob causam abstinere, domumq; sine suffiagio & voto remeare. Quod parum abfuit, quin Catholici regis legatus in Concili ridentino fecisset,cum Christianissimi regis oratori postpositum sese videret, dc sine dubio abiisset, nisi mentem suam concilium decreto publico aperuisset, declarassetque loci sui designationem nemini debere ullum praejudicium juris ac ν' dignitatis afferre: de qua re contra Hispanum Gallicanus leg tus ibidem etiam publica voce fuit singulariter protestatus. . Nec olim, teste Sylvio, in Concilio Basiliensi ulla alterius rei .
major cura, nulla diligentia acrior, nulla disputatio conten ii sior,quam de sellis & sedibus legatorum fuit.Ita non modo regum ac magnatu atria,sed etiam Pontificum & Episcoporum , cathedrae nullibi non hujus contentionis fumum habent, ac
' nullibi non Pompeji & Caesaris spiritus, qui Romam priscam hoc flatu accendit, quod neque se alter superiorem, alter sibi
neque parem ferre posset,in conventuhodierno,tanquam tria 9I theatro, spectatur. Caeterum veteri etiam gentium more hoc
250쪽
LEGATI , LIB. II. CAP. R et ipho qui potentia & auctoritate digniores essent, priore quoq;
loco in legationibus haberentur, & audirentur. Quocirca Romanas legationes omnium aliorum populorum missionibus prauatas esse,ipstatur Livius. De induitria autem atq; adeo caulide in AEtolorum concilio posteriores audiri Romani voluerunt. Sed & Alexandri Magni singularis quaedam animadvertitur in hujus rei dispositione prudentia, qui cum omnium ex toto terrarum orbe gentium & nationum legationes uno ferme tempore mimas admitteret, secundum causaru, quas quae . que serebant, gravitatem prius, ac posterius, unamquamque audivit, praepositis illis turbae reliquae, qui rerum sacram causa Venerant: subsequentibus,qui munera attulerant: postea admissis,qui de obsidibus negotia habebant: deinde quibus cauta privatae erant conficiendae. Sapienter profecto hoc ita institutum, ne populus populo, urbs urbi, regnii rcgno videretur antelatum,quod & invidiam,&aemulationem,simultatesque creberrimas excitare solet. 92
CAP. VI. Exponendi mandati fides.
SuM MARIA.r i liud iansaliud dens loquitur: In Ciceronem eonvitium S lustii a Fides omnium actionum humanam undamentum. 3 Legatus qua fide mandatum exponat. . Fidelis legatus rei alus.
s Fides se diligentia legatim onquam depositarii esse debet.
Publicarum rerum major cura, uampri Iarum. 7 Privata eoninia eontrapubliea mandata non danda. δ LMetrodori Mithridatici oratori erfidia.