장음표시 사용
271쪽
26a DE Ju RE, OFFIC. ET DIGNIT. fuerit. Quod ne hodierni aevi principum consessus forte audire cogatur, vel unius illustrissimi Cariorum principis Mauritii eloquentia,quam exercitatissimi etiam dicendi magistri s pius admirati sunt, omnium sere tota Europa florentissimaru iam linguarum expeditissimum flumen afferre possiet. Sed nolim de lingua linguacior videri, cum &-supra de re eadem quaedam locuti simus. At quid linguam expedit habere in promptu,nisiueo & animus & rcrum dicendarum selicissima memoria adsit Acce imus profecto ipsos etiam dicendi magistros, Demo-11 sthenem & Ilocratem, in legationibus suis,aqua, quod dicitur,
intermedios cloquentiae litae torrentes, haesisse, lubitoq; aut regalis purpurae,&solii splendore obstupefactos,aut magnitudine rerum oppressos, aut a memoria desertos, obmutuisse. sa Idq; maximis & Cardinalibus, & oratoribus accidisse,seq; il- ρη- lud vidisse testatur Warse victus, ut ne verbum quidem ullum, ac si repente statuae facti cssent, proferre potuerint. Quod nostra memoria etiam cuidam magni nominis I Cto & oratori in 13 Polonia accidisse, ex cadem nunciatum est. Cyneae itaque memoriam legato nost ro optarim, quam intra paucorum dierum
34 spacium quemlibet habere poste, scripssit Seneca. Quom 9do illud,inquis Z Quid Seneca velit. non satis arripio, nisi adminiues cula artis a Simonide inuciator, pro qua etiam Cicero se in Vem 6 tori ait gratias agere, intelligat, quae locis & imaginibus,ad rerum, quas meminisse volumus, simulacra imprimenda utitur. At ego naturalis memoriae facultate, ordinisq; beneficio ad-37 jutae,assiduaeq; exercitationis usu corroboratae, nostrum pollere malim, quae longe firmior& fidelior, paratiorque censenda, etsi localis illa altera, si sine impost uris doceatur, noi,prorsus, 11 quod Themistocles fecit, rejicienda. Sed tamen Sc hoc contra silentium repentinum remedium est, quod etiam Var vicio 39 Placo. Video, ut non tam contextu verborum, quam rerum
272쪽
seric&ordine memoriam alligemus. Mcdiocriter enim et quentiae studiis exercitatus, ncdum dissertissimus, facili negotio experietur illud,quod Horatius promittit:
Sed & plurimum interest,qua fronte & vultu auditoris orator merga se utatur,unde ad dicendum vel animosior,vel fractior efficitur. Solent ad terrcndos oratores tauricum simulare Vultum barbari, dicentcnaq; asperis verbis interpellare, atq; adeo furore ac insanire. Quemadmodum Valentianus Imperator . fecisse legitur, qui cum vehemcntius contra Sauromatarum tu, legatos sese commoveret, vena rupta, nimio anguinis fiu uiae animam exhalavit. Cum citharis itaq; & tibiis legatum anti- 63quitus missum ad hostes legimus, ut eorum& animos&Vultus Musica gratia demulceret ac diffunderet. Verum qui hu- - βωμ' manitatis ac benevolcntiae studiosi haberi volunt, in sese ipsi gratiam illam ultro ostendunt,benigneq; missos & audiunt, α si quem stuporem timoremque in iis animadverterint, suavitate 54, oris&vultus leniunt,cujus rei exemplum in rege Latino: . , patriai Latinus Sede sedem Teucros ad sese in tecti vocavit, haec ingressis placidoprior edissit orcia: Dieite Dardaniamoc. Eadem Imperatorem Maximilianum II. accepimus comitate 5s& assabilitate fulta, ut si quem aliunde ad se missum animo consternato turbatoq; viderit, verbis, quibus potuit, suaVissimis,instituto,ad privatae amicitiae speciem,de rebus allatis colloquio, paulatim eum recollegerit, & amici sermonis & vultus consuetudine refocillarit.Sed & hoc humanitatis cst, territum οσ&stu factum, silentioq; subito obrutum placide dimittere, eumq; animo resumpto, revocare. Exemplum ejus rei habes Romanuin rege Eumene,Polonicum in lcgato Turcico pud
273쪽
264. DE Iu RE, OFFIC. ET DIGNIT. arsevicium.Sed& lapsis memoria,neq; rem,ut oporteat declarantibus concedendum, ut saltem instructiones suas recitent. Quemadmodum illud Romae Demetrio, admodum juveni regio, neq; dilucide narranti,ncque apte respondenti a senatu permispum fuisse legitur.
C A P. VIII. Responsa legatis danda.
r Curius dicrator inter rapas torrendum exfoco legatis respondit. a sertaxerxes buxea manubria cultellarum faciebat. 9 lexandri mos forenses aurem alteram claudentis. Veterum mos in dubiispostulatis apertius indagandis.s Praetor Romanuου potesatem omnibus in senatu dedit legatos imterrogandi. σ Tempus certum resondendipraefigere legatus nequit. daturalis libertassea cuis tempore es occasione matura moderandi potesatem concessit. I Ressonsium legationis non ad arbitrii civilis modum redigendum. s Orbiter,ut certo temporesententiam dicat,co poteu.ro iter si cipiendo arbitrium quod voluntatis G ubicit ese D dictioni praelona. rr Praetori pote is arbitro tempus er diem praescribere .ra Legatus civili ure nihilpotens experiri. υ Diempraefigere civilis iurisdictionis eis. r Promittendo resonsim reoonsor debitor fit legato resons dandi.
rs Cumsacco non veniendum.. Is Vrgere certum diem resondendilegatus exgenerali resons dandi
promisso nequis.1 fies onse redditio, jure legationis debetur,e nullapromissio e Q.
274쪽
. LEGATI, LIB. II. CAp. VIIl. M Satius non audire legatos. quam audisos ere*onso dimitter 1s Legati, titulum legationi rofessi compossunt, ut mandata expo
ar Redditio resonsipasulari se urgeri Iurepotens.
aa iacertum Hem coarctari nequit.
II Pompilis circulus, quo Antiochum adressendendum compulit. a Pompilii baculus acti, non juris via nititur. as ntiochus Pompiti raescripto non tenebatur. ag i siti ochus metu legionis, non jure legationis coactus. ar Cornelii tribum minacessermones legato non usiurZanssi. a J Vio minis eogere non est legati, neris hostili Mnostis. ast Longioris exstinationis taedium leguo quomodostrendum. Io Turpe manere diu, vacuumi redire .sI Vacuus etiam redit, qui dubium obsecurum re*onsium refert.
sa Nihil resondere,ct inepte se obscure ac ambigue restonderesu,
33 Ineptus libelruspro nusio. s ollinis oracula dubia o ob ura. 3s i pollo cur appelDIm. 3σ Croesus Cr Pyrrhus ae Albertus Scotin restonsis V ovis lusi. 37 Carthaginenses legati non satis providi in Romanorum ressos
3δ civitatis vocabulum ambiguum Carthaginenses lusit. sp Hura se res=onse vigilare qui tenetur. o Romanorum vastities in restonso calliae dato nonprobatur. .r Fraudulenta non debent esse resons. a Dolus bonus pro solertia existimatur. I Legationes res hostiumsimi, nonseunt tame ure belli Iedlegationis tractanda.
275쪽
Hii fetum esse legatum oportes, ingenio Mariam Socini, qui omnes vastities novisseepraedicatus. o Ixion nubem pro corpore apprehendit. - Galli Anglos in legationum tractationibus ealgides plantarunt. y Galli ab H lanis nunquam non circumventi. y viti or Leva surgentis calliditatempraedicant. so covita in legationibu audulenta. s r i d Mosovitas non nisecautissimi homines mittendi. sa Lexatio per se majorem iungentiam flagitat. sy DPenus nunquamsine constiaraorum consessur fons legatu do
s Indorum regulus interpectendum se comendum restonsa dabat .ss Redon icongrui informula. ssi Superbepostutinti uperbe re ondendum. 37 Tarentini obsuperba reson a tanquam molatae legationis reis
s.f Immori.rtibus perba resonsa odios . res Tarentinis asserepostulantibus, 'ere responsum. Burgundiculamma,qua Lilium Gallia exaruit,o Uerba res oms exorta.
M Literis accepta restonsa. D i flexander Dario literis restondit. O Legatus quando exemplar dati resensi etere debeat. εω Druides nihil literis confignabant, reti memoria. AG Tutius aliorum verba exscripto, quam nostra renuntiare os Iliensium legatio inepta ad Tiberiam. O Iliensibus multaprivilegia concessa ob communem cum Romanis
as Simplicitatio incitat arcendum. O Helvetiorum inurbana ad Cameram Imperi Uulata. o Hemtiij apse exemerum, frictione Imperis. ' ,
276쪽
i r Reoons quo ordine fant. a Saxonum mos ιnresonsionibus. Romanorum veterum ratIo Cr ordo in responsis. . Froni de modo sordineresponsionumIudictum. ars E Mardus de the, E cIorum se Principum mustorum pri- manus Consilian-,legationum obeundarumperitis ψ. o Bremtas responsorum unica vinus. Imperatoria brevitas Galbae. . - , s Subscriptio esse gnatio titerarum. y Subscriptiones cur infroducia. D Sub criptio operatur idem, quo criptio. 6bscribens
St terim manuscriptasiubscribenscriptum confirmat. D Subscribere quid i Buco. S; Sub criptio quomodo fiat. 6 CurouMagni essubsequentium Germania Imperaurum,quaesiu&scriptiones. . G Signatoris annulipemum usuri . nnulus signatorius Babyloniis vulgaris. sinuia signatorim Pol ratis. FS t nuncus Iosephι a Pharaone datin qualis. Ο gust. H Caesar Me mali se Agrippae annulum suu gnatorium dedit. - tso Annulus gnatoriincumresignatapotestatis cujus detuns sι sinuos Perdicca datus quatis. U. -ι L sa Plinii locus de annuis gnaIono explicaturi n Signatorius unde dictus. . . it cls mulus Pompeii quosigno. . ass i x sinulus Iulii Caesaras quo signo. nnulus Augustiqu iam gine . f, i 'sZi nniam Galba cum eanIs signo. λ I Signasorius etiam cusoriendis rebus adlabitus.ι . II ι b
277쪽
L 33 Dr Iu RE, OFFIC. ET DIGNIT. yy Signata virgo apud Lucilium qua. roo Subseriptionis orsigilli confietudo non e irinjure gentium posita. ror Sed in moribus singulorum quorunda opulorum. Ioa Legatus co ad alterius istituta es mores non potens. ros Tartari a cometudine in Polonia legatis monsa utuntur. ro Legatus es contra more aegentissi sio non utatur, non temen accipiat literas, ni Vcri Ias, ct gillo confirmatas ab iis
ros Tiberim Rhodiorum literas non φῖbscriptus remisit. rog Publico nomine acta,publicosigilla confirmanda. ror Cera rubea Impertatis. IOS Cerasset a regia in Gallia. ros Renato Siciliae regi tanquam maximum beneficium concessum'-
rso Imperis hiaterni in sigillando ratio. Ene admodum hucusq; in legationis nostrae provincia ste- timus: prudenter ac fideliter mandatum, & cum actione decora expostumus: Auditi sumus, non urolim Samnitui . oratores 1 Dictatore Curio, exfoco, qui inter audiendum rapas torrebat, au i qui buxea manubria, more Artaxerxis fabri cabat, aliudve agebat, sed sedebat augusto in regni solio, nor ab eo, qui unam,forensi more Alexandri, sed utramq; aurem dc attentissimam & benignissimam praebebat. Eam autem in publicis legationibus audiendis maiestatis ac gravitatis ratio nem diligenter habendam esse,tum plurima Veterum Impem torum ac Principum exempla, tum regum hujus aevi longe e- . . A. ruditissimi ac prudentissimi Jacobi, ad Henricum filium praeceptum aureum luculentissime docet. Quid vero nunc amplius agendum 3 Spes cnim responsi facta fuit. Sed an non missi interea, qui, quae visa fuerint dici obscurius, explanari apertius
postularint i Recte prosecto mones : Illud enim moris fui me
278쪽
LEGATI , LIB. II. CAP. VIII. 26ς etiam apud veteres ex Livianis historiis patet. Et etiamnum id moris esse testatur Brtinus. Solebat au tem in Romana auditi ne praetor omnibus copiam facere, si quis vcllet, legatos interrogandi, quod ad postulata pertinerct. Sed quandiu responsum expectandum Z Ut neq; forma responsi, ita neq; certum tem pus dandi praefigi a legato potest: illa enim ex liberae potestatis arbitrio dependent: cum nihil tam libertati naturali conVc-niens, quam quemque de suis rebus,quam pollit commodissimc& optime, & deliberare, & suo ex arbitratu tempestivis consiliis sua negotia moderari. Nec vero responsum civili Sarbitrii jure metiendum, ubi si compromissum sine die consectum est, necesse est omnino dies certos statuere, quod si praetermiserit, arbitcr omni teinpore cogendus sententiam dicere. Diversissima enim legationis Sc arbitrii ratio. Nam arbitrium etsi nemo cogi possit ut rccipiat, potest tamen cogi, ut suscepto muneri ci vili satisfaciat, qui coipsb,dum recipit, curae&sollicitudini jus utque praetoris tesse subjicit, qui ut superior tempus 6c diem certum praescribere arbitrio potest, quod legatus ei, ad quem missus, faccre ncquit, cum nihil coactionis,& j ussus, nihil omnino potestatis in eum habeat, neque quicquam adversus eundem civili lege experiri possit. Civilis autem legis,& in jus dicentis potestate est,diem & terminum cetatumque temporis articulum praescribere. At responsi,inquis, redditionem promisisti: debito ergo responsi, secundum vulgatam sori regulam, reneris. Sed neque tu, instar importuni creditoris cum sacco venire debes , nec proinde certum respondendi diem urgere, nisi quis certum tibi diem responso dando promiscrit. Responsium autem, concessis deliberandi iustis, pro causiae gravitate, spaciis, non solum ex promisso, sed,
etsi promissa eius redditio non sit, jure legationis debitum peti potest. Reciproci enim dc relati juris sunt, audire, & ad audita Ll 3 respon-
ι in re mandata xi C. maudaia .
279쪽
a I DE Iu RE, OFFIC. ET DIGNIT. respondere, ut Plato loquitur. Ideoq; recteis olim Aristhenus Praetor Achaeorum sensit Julius esse non admirar. ibi. 1 dia tere es audire legaIos , qtram auditos sine responso det itere. Qucm- .ra βω- admoesmiisitur legationis jure urgeri possitiat, ut legationis io titulum professi & admissi causam missionis su ae dicant, dc c zo gi,ut nramlata, sit tergiversari Velint,e ponant qua ratione Romae Eumenem ad id coactum legimus) ne elusoria legationisai admitso videatur: ita quidem vicillim responsionis postulari,& commode ac opportune urgeri debita redditio eo in juredi, potest: praefiniri autem&coarctari praedictis rationibus in t acertam dierum metam nequit. Sed quid legatus Pompilius qui Antiochum rege non modo temporis, sed etiam loci angu-23 stiis ita clausit,ut nequide cΟ,quem Virga notarat, circulo,euma egredi patius fuerit, priusquam responderct. Pompilii baculus magis violentia facti & falcium Romanorum poteitate inniti. tur, quam legationis jure, neq; ille tam legatus, Mam judex αas arbiter, imo vero ut dictator,qui j ubeat,cog t,compellat,no mi ing mine populi Romani venisse videtur. Quanquam cum Ammirato putarim hoc legati consiliu magis, quam senatus man-26 datum fuisse. Etsi itaq: facto violento, violentius rex ille potuisset opponere: neq; enim praescripto, quod tanqua legatus Roman us ille regi dare non poterat, tenebatur parere: paruit tamen, non j ure legationis, sed metu legionis ac ligationis pe-27 riculo coactus. Pompiliana itaque virga legatus noster extor Nisari Τ- quere suum responsum nolit; nolit idem Corneliano illo gla-as dio dc minace verbo: Hicfaciet, ni si vos feceritis. Vi enim & gladii. 29 minis agere non legati ac hospitis, sed hostis est. At quid si longiori mora trahamur, utrum discedendum erit, necne r Minime, sed omnia ante consiliis & prudentiae armis experienda ιὰ occasiones & tempora quae vis captanda: sollicitandum dc sorri ' liter instandum, ante frequentibus flagitationibus fatigandae
280쪽
'LEGATI, LIB. II. CAP. VIII. aveorum, ad quos missius es,aures,quam ossicium in cursu medio deserendum. Significanda autem interea temporis literis domum millis cuncta, quae mittentem scire, aut tua, aut illius intererit ;quid consulto, quid incepto opus sit,sedulo & diligenter inquirendum , omnisq; opera & studium adhibendum, ne domum sine responsis revertenti occinatur illud Homericum:
Turpesoris mansisse diu vacuumi redi se . Redit a uicis non solum vacuus & nudus i respon , qui nullum, sed etiam qui alienum, aut qui ineptum, aut qui dubiumo& ambiguum responsium resert. Paria cnim sunt, nihil respondere,& inepte, aut Obscure, aut ambigue respondere. Nec quicquam intcrest, inter nullum & ineptum libellum, quem dentibus lacerare j udex potest Solent autem nonnulli immo studio in responsis ambiguitatem & obscuritatem affectare, imitantes vcteris Vaejovis Apollinis oracula, qui , hoc est, obliquus ob id appellatus, quod obliquis & ambiguis responsis consultores suos falleret, & multo incertiores, quam cumia Eis a. venissent a se dimitteret.Ita lusium Croesum, lusum Pyrrhum i 3sillis vulgo notis versibus, lusium Albertum Scotum, comitem Placentinum, his verborum decipulis legimus: Domine Ταμ 36 cur sis, quoniam Intrabunt suaviter inimici tui, hubiicientur domus φες tuae. Qui tristissimo rerum c ventu edoctus, qui stultorum ma- 'gister eisc dicitur, tandem perspexit, quid verboru nubes Icmpestatis occuluimet, cum sua vi &hostili impetu tertium irruere inimicos suos videret, qui domui ejus subjicerent V R,quod Chaldaris ignem denotat, eoq; compellerent hominem angustiae, ut domi suae securus omnino esse non posset. Ad Veteratoris autem infernalis ingenium affabre compositi sunt, qui similibus respon rum cothurnis probos ac animi integros Ic-gatos eludere data opera studeant. Sed tamen & decepti ea ra