Hermanni Kirchneri ... Legatus : ejusque jura, dignitas et officium, duobus libris explicata

81쪽

o DE Iu RE, OFFIC. ET DIGNIT. ir.3 introitu, ob id, quod Micon Princeps eorum pedibus captus, lectica Hysntrolatus, ultima nec fatμ exemplo visa M. Eodem podagricum reseras, qui etsi inducias doloris sui habeat, in nectere tame non modo legationis, sed & negotiorum cursum taediosa mora multoties poterit, quando podagrae, tanquam n alae hospi- . tar, recursus quotidie metuendus.Ultro autem excusabit se, &in lectulo remanebit, qui ita hujus morbi compedibus constrictus erit, ut rebus propriis intercessum commodare no i μδ. j. C. possit,uti Impp. Dioclet.&Μaxim. Verba sunt. Pauci enim, ut εὐι morιν. arbitror, reperientur, qui posthabita valetudinis suae ratione, cum Sulpitio,aegri&infirmi, legationis molestias suscipere gestiant. Neq; legationi illud ipsum consultum. At nec eum, qui ULOMM. Vel naribus mutilatis, quo vitio etiam nefas in Ualachia Prinia 4 cipem eligi, Vel auribus, gloriolo etiam Martis vulnere amissis, aliisve membris eminentioribus, truncatus sit, quod tamerta virtutis in sese monimentum ac honestametum corporis Phi-Gἁ2M. .ς. αγ- lippus Macedo solebat appellare,emitti suadet. Videtur enim,

nescio quid deformitatis ac horroris ipsa legatio ex dem mitate legati trahere 3 Et quis ignorat etiam ominis sinistri,&sin - 123 gularis infortunii apud veteres Romanos, superstitione gentili laborantes, habitum fuisse, si quis in occursum deformis, nigroq; vultu hominis mane egredientis venisset. In legati siquidem persona regis, & principis maiestas, qui misit hominem, agnosci & repraesentari peregrinis videtur. Quocirca regalem prae se strat oporter,dignitatem ac decorem,cui persona tuam pro majore tui existimatione gestandam dederis. Quin etiam 116 in despcctum sui interpretantur exteroru principes, quorum Iib. i. animus suapte indole suspicioni plurimae obnoxius, si Thersites, si Mopsos, si fungos,si biennos, si Capitones, si Labeones, si luscos,si Strabones,Nasones,& id genus informes homines ad sese missos conspexerint.Neque vero barbari tantum, ut Arist teles

82쪽

LEG ATI , LIB. I. CAP. IV. Itcles scriptum reliquit, facioi pulchritudine oblectantur, sed etiam cultiores terrarum omnium populi. In Angliam no nisi i et pulchcrrimos aspectu mitti debere, & proceros, suadet mar- πη - - scvictus,qui plurimos aetatis ann variarum gentium legatimnibus adhibitus, quo quisque mittendus, optime calluit, testatus,formosis exteris visis, Anglos in admirationem rapi, & dolere simul ex sua gente illos non dine. Ac eodem quidem corporis habitu & filo in Moschoviam legatum, missum eine a regina Elisabetha, tum insignem nobili corporis proceritate, &ea aspectus praestantia, quae simul vigorem & comitate ostenderit, Hieronymum Boesum, equitem Anglicanum, ut ipse unus, in tanta regni pulcherrimorum hominum copia legari prae caeteris meruerit, scribit Gentilis. Mirum est, si non tam sint, si , pulchro Anglo per tot exteras, & maxima ex parte barbaras 'u' 'nationes idem contigerit, quod Gcrmano principi Gunthero, Episcopo Bambergensi, in Palestina lustratione obvenisse, omnium formosissimo id aetatis scribit Lambertus Schasma - rambis ot burgensis. Quid vero illud 3 Tantastatura ae formae elegantia, na GVm -- 'm1 Gunt herus, exprimis Palatii s verba auctoris refero) privatis' 'A '

HFessionibus praeter Oscopatum affluentissimus,linguapromptus, se

Ulio, literis eruditus tam divinis, quam humanis, totius corporis integritate ita caeteris eminens mortalibus, ut in illo meroselymitano

itinere ex urbibus se agrisθα andi ejus studio pro erent. o bene

eum actum crederet, cur eum videre contigisset. Vnde eumpstis eis in diversorio,torumch turba intemperans, rapter eum nimis molesta so-ret, compulsus est aliquoties a cateris Episcopis, ut inpublicumproced ret, se ob dentemseris multitudinem μοθectaculo a taurorum v xati me Sed non tam color & oris externus aspectus, cum vulgo isto, quam amabilitas, ac totius corporis crasis&temperamentum,a quo omnis indolis ac morum,totiusq; naturae in homine, ut ita dicam, filum ac habitus dependet, con- , side-

83쪽

a DE Ju RE, OFFIC. ET DIGNIT. siderandum. Id quod etiam in venalitiis mancipiis Veteres he-13o roes diligenter inspexisse, aedilitii edicti provisiones testantur. Lr--γι.... Narn& melancholicum servum, siquis emisset, dubitatur HL fuisse liquet,an redhiberi,tanqu1 minus simus, potuerit. Quid ιλλε ε ' nos de melancholico aliquo legato 3 Aptumne muneri dicemus 3 Minime: etsi non unius generis esse melancholiam d Ha ceant cum Philosophis medici, tribus enim reliquis humorior φυι- bus , sanguini, bili, ac phlegmati, melancholicus succus, tanquam ardclio, adhaerescit,&quasi communis socia omnibus 133 nubilac applicat se, instar Polypi, ad cujusq; naturam. Insanguine moderatior est, quam idcirco Plato vehementer commendat, neminem asserens sine illa squatenus sine morbo est 13 ingeniosum repcriri. Bili conjuncta celcriores,ardentiores,Vehementioresque motus, & vere Martium spiritum exuscitat,sa minasq; bilis & acrimoniam impellit, adeo, ut si nimias sibi habenas sumpserit,in rabiem quandoq; & furorem exurgat.In 133 phlegmate plane contraria, tarda, incrS, Veternosa,&propemodum semimortua, quam cam ob causam melancholia asinina appellant, quod hoc animal maxime huic sit obnoxium. Ex quo genere legatum legi nostrum,idem esset, ac si socum in y si gelu ponereS: Nihil in eo ingenii , nihil animi, nihil amoenitatis, nihilgratiae haberes : asino chordam, qu1m huic negotii tanti curam commendare malis:Sanguineum itaque elige,si habere poteris, quem tum vultuS gratia, tum morum lepor,tum 37 innata quςdam amabilitas & humanitas,tum ingenii felicitas, tum vcrborum suavitas, gestusq; urbanitas non omnibus non commendatissimum reddere poterit. Quibus naturae donis in Electorali Saxoniae aula consiliarium & legatum post illos Platonicae Idea perfectos,perfectissimum, ad admiratione omnium, floruisse Andream Paulum, ex nobilissimo viro Eberhar

do a ethe, Hassiaco consiliario& Cancellatio Schaumburgensi,

84쪽

LEGATI, LIB. I. CAP. IV. 73-gensi, aliquoties me in comitio Ratissionensi audire memini. Quod si tam felicis temperamenti, quod nunc seculi perrarum esse perhibent doctores physici, invcniri quispiam ne-nem habendam diximus, sufficiat monuisse: verum extra hominem etiam posita quaedam ornamenta sunt, quae electores non Ellim legatorum, sed omnium serme munerum & dignitatum dispensatores, non qu:dem , ut prae superioribus dcbebat fieri, per nubes & per transennam, sed ambabus pupillis defixis, intueri solent. At illa in duplici discrimine habentur,

generis &fortunae.Generis ornamentum, - νειαab Aristotele IAI. appellatur, Latinis nobilitas, quam no ex philosophicis disputationibus,sed ut nunc est,in Christiani orbis imperiis,more ac I a' consuetudine nostri aevi consideramus&definimus,sanguinis I 3 ac familiae per antiquam seriem continuatam, politicoq; insigni honestatum, ordineq; distinctum, haereditarium decus &gloriam. Ex illo itaque ordine, tanquam ex sonte virtutis sita enim nobilitas comparata esse debet) ad omnia praeclariora officia ac munera eligi dignos viros antiquissimi in optime constitutis rebuspublicis instituti & moris fuit. Eam ob cau- iam ex senatoriariasse lectos a Romanis legatos legimus, lata qua nobilitatis priscae flos residebat. Testis passim Livius, qui GV nobilissimos quosq; legatos missos scribit,& exempla illud clarius ostendunt.Αd Attalum & Philippum reges, illustres fuere legationes. Ad alterum missi quinq; , quorum unus secundum consul, alter praetorius, tertius aedilitius, postremi duo Quaestores,homines nobilissimi omnes.Ad alterum ex nobilissimis familiis,Cn.Manlius, & M. Aurelius, quibus Terentius Varro, Κ homo quit, cholericum quem Ceriola reliquis etiam praesert) non , Hyminore cum laude habebis, vegetum, celerem, consilii promptum, expeditum, & ad omnem negotiorum aleam paratum. Sed tantum de utraque pulchritudine, cin us in delectu ratio-

85쪽

homo novus ob eruditionis gloriam adj unctus,imo vero pra, politus. Neq; hodie laudabile illud institutum mutatum, neq;1 7 ullo tempore mutandum. Legendi ex nobilitatis ordine, pro cujusq; tum mittentis,tum ej us,ad quem mitti debet,dignitate, conditione, ac statu, qui haberi possunt,dignissimi, qui magnificum munus legationis administrent. Gratiosa enim apud

Cic. pro P.Sext. Omnes nobilitas,& ut novus homo Arpinas fatetur, nobilitati

omnes favent.Nobilitatis ordinem fila plebejo opponimus,ut& illustres, qui hodie majoris dignitatis titulo vocantur, com-I 0 prehendat. Gloriosum enim ctiam principibus ab imperatore Ibo ad reges externos mitti . Missi olim a Carolo Magno Episcopi,

talem Augustam, Occidentali Augusto in matrimonium pcti, tum. Imo vero ipse olim Pontilax Romanus Leo a Valentiano imperatore missus, legationem ad Attilam pro salute imperii . λδ sustepae Et a Theodoro, Gothorum rege, Agapetum Pontificem missum ad Iustinianum imperatorem legimus. Ita vicis G .i rerum sim a principibus mitti pro dignitate majoris legationis & ne-zaist m.... possunt ComiteS: possunt ab his vicissim nobiles, & ab

lib. t . Omni superiore statu. Verum cum illa claritudo, quae aliteris 133 & cruditionc provenit,cum generis nobilitate, omnium consensu,aequiparetur,& ut in omnibus constitutionibus politicis legere est,in eodem p rccio & aestimatione, tituloq; & dignitate, si non majorc,habeatur nolumus enim philosophica trutia , na, quae longissime hanc illi praeferendam judicat, utramque ponderare ) non minus viros literata nobilitate excellenteS, quam antiquitate gcneris praestantcs, legendos eodem Consensu,& quasi ex eadem urna crimendos, prudenter cum prudentissimis statuendum est. Idq; comagis, quando ejusmodi negotia conficienda missionibus sint, quae tum acumen,tum sagacitatem, tum interiorem literarum cognitionem deside

rant.

86쪽

LEGATI, LIB. I. CAP. IV. 7srant. Neq; id solum in legationibus principum ad principes,

sed regum ad reges, impcratorum ad imperatores. Nusquam , cnim virtute dc doctrinaexornatum pectus non stare maxima cum dignitate S lavdc potest. Ubivis ille terrarum nobilissi- 136mus, qui animum vcrae nobilitatis ornamentis indutum habet. Nominantur itaq; suo iure tres nobilissimi legati illi, qui prosemione homines quidem de schola, philosophi, de politici

ordinis & dignitatis gradu minime soliciti,cx Graecia, uti stupra indicavi, Romam appulerunt. Sed quid in veteribus haereo Ferdinandus ad Turcicum Imp. principem misit 3 At quae legatio toto terrarum orbe illustrior, qu 1m inter haec duo terrarum capita esse potest 3 Quem vero misit 3 E doctorum hominum classe Augerium illum, cujus subinde mentionem in hoc scripto facere honorificam oportet. Quam vero graviter ille, quam prudenter, quam perite & feliciter, superata omnium hominum expectatione, ipsisq; barbaris in admiratione conversis, negocia commissa expedivit Z Et cur non illi suin mo loco, maximoriunt munerum honore digni, quos ipsa natura 16odonis ingenii superiores aliis hominibus fecit, ut Sigismundum Imp. dixime de doctoribus ferunt. Nostra memoria in e dem loco & munere est versatus,auspicio felicissimo invictissimi dolphi Augusti Romanorum,incomparabilis ingenii di ' i' sagacitatis doctrinael vir, Doctor, ut in propositione comitiali eum nominari audivi, Hieronymus PaetZa, qui non minorem gloriam & laudem cx illa legatione reportavit, majus certe praemium, cum ad illustrium virorum dignitatem & ordinem , illustris etiam potitus connubii sorte, evectus fuerit , rebusq; Transti vaniae non solum huncadsit, sed etiam fortunate praesit. Maximiliani imperio claruit Matthaeus Langus,civis Ioa Augustanus doctus,& virtutis tenax,qui maximis ad maximos

reges & principes,& ad Pontificem legationibus praeclarissime . N a suit

87쪽

6 DE Iu RE, OFFIC. ET DIGNIT. fuit defunctus, tanta laude , ut purpureo illo Cardinalium ga-

st δε ρη Iero tandem fuerit insignitus. Sed quis sese cxemplorum omnium acervis obrui patiatur ullud est, quo revertendun erit,ut tum generis, tum literarum nobilitatem in hoc munereobeundo, locum primarium electionis habere firma comi63 clusione pronunciemus. Quod cum ita probamus, non excI

dimus illos,qui in suis rebusipublicis & civitatibus quisque suo loco & officio sunt honesto, quos pro qualitate negotii & mitis

Iol tentis,mitti posse iam antea praemonuimus. Velit quis princi- Ο pum alteri horologium,quale Carolo Magno a Persarum rege Iis, oblatum, missioncsolenni dotiare, simulq; eius usum & artificium docere, quem mittet 3Nullum certe commodi lis,quar ipsum artificem,honestum & integrum virum adq; tum longe rei aptius&decentius eveniet, quam cum Olivarium toniis

rem sivim Ludovicus XI Galliae rex, in Burgundiam,petitam uxorem Delphino filiosuo, Caroli ducis unicafiliam. Mariam,c--M L olimablegaritis Plenissimum certecontemptu factum,&itai in earum t. domo Burgundica merito habitum: quod etiam in juguIum IOZ tonsoris rediisset, nisi maturiore fuga sibi homo prospexisset. Multo enim gravius & illustrius hoc negotium cra longeque majoris prudentiae & consilii ac auctoritatis, quam ut barbiton loris vilitati H us tractatio conveniret. Nec enim missio-

ο num licentia, ut maximi arbitrii sit, voluntatist &electionis

liberrimae,eo tamen frenos emunderesuos debet,ut inj uria magis,& contemptionem,quam officium legationis praeseserat,neq; idviIitatis&abjectionis habere, ut indignitaseorum,

qui missisiint,rubori& probro etiam illis sit, quibus legatio

domum missa. Negavisse Romanos quibusdam pacem, ob hoc, quia parum dignitatis in lagatione fucrat, reditur Anni-υπῶ 3 . halapud Livium. Nec vero toIerandam Iegationum com eses cus illacu uitam regis veteris UaniaeIudabria,quem pro Vic

88쪽

LEGATI , LIB. I. CAP. IV. 77rio suo canem in regnum Noricum misisse olaus Magnus te- 1 ostatur.Inepta enim & Contra decoru, legationisq; πρεπε , ut ap- οι in bis . .

pellant, instituta missio, Iegationis jus ac notnen non meretur. Parum enim interestAliquid omnino non fieri,aut perperam dc non eodem modo,quo debebat fieri, uti regula j uris tritissima est. Facessantitaq; proces a Iegationissplendore omnes il- I7IIae Grdes cerdonum,sul Ionum, & quotquot viIis dc abjectae sive manas, sive muneris & conditionis in jure reputantur, Q

didorum officiorum sex, pronum illud ad Iucrum dc turpiter lfaciendum genus, institores, negotiatores. Procul omnes, qui n e vel facti, vel iuris infamia gravantur: procul omnis servi dc mancipia: procuI Iudaei, quibus in Christiana civitate ianua I abonoris dignitatumq; ingressus denegatus. At civilis,inquis, ι.ui .c- ἀaItera de dignitatibus prohibitio est: legationis vcroaditus jure gentium patescit omnibus: Erras, neq; rem recte percipiS. gationis jus, quoad Iegatos in nationes exteras mittendos, III

gentium eiNAt ipsa Iegatorum mittendorum eIectio, ad jusciviIe redit, quam quis'; quidem ex suo arbitrio, sed tamen ad legem,& secriadum mores suae civitatis ordinare debet. Quicquis igitur,civilis Iegis obstaculo, a portis dignitatum civilium aspellitu rudem neque ad Iegationis,quς civilis honoris & muneris est, electione admitti debet. Etsi itaq;Judaeu olim 1 Persarii rege missum adoroIum nostru Magnum, testenturanna. FALAE AELI Veterum, ilIud tamen Christianoru civitati nihiI praejudicii ''I'

paritata Persarum enim rege, ut & in hodiemoTurcarum dominatu ,Judaeis ad civilia munera Sc honores quo&is accessus pater. Quod in nostra,ut diximus, republ.secus.Idem de haere- MMDe 4 Di ticisac schismaticis judicabis, quibus etsi Iegationum missi 74 nes,si cum imperio illi sint,cujus potestareac jure gentium hoc legationis mittendi i us habeant, iure religionis no adimi posse. supra disseruerura: tamenti capite,quod de electione pers,

89쪽

DE Ju RE, O pFIC. ET DIGNIT. narum,quas legationibus digne admoveri oporteat,agit,ia r ticos & schisinaticos in illa republica, in qua infames habetur,& muncru ac dignitatu accessionibus arcentur, mitti no posse neo; debere rectissime colendo.Elcctio enim idoneae personaei 3 ad juris civilis praestripta accommodari debet. Non itaq; inter se pugnant, haereticum posse legatione mittere, ut omnes alii possunt,qui jus imperii abλlutu habent,& hςreticu non posse in legatione mitti, vel legatum esse, ut omnes non possunt,quia dignitatibus'reipubl.arcentur.Haereticos autem illos intelli- 76 gere opo1tet, qui in toto imperio,&ab imperio pro haereticis publice declarati sunt, ut olim Manichaei, Montanistae, Dona-1ν tistae,Arriani,Macedoniani,Nestoriani.Non aute, quos Ponti-L18. . L ιε. sex in Cardinalium suorum consistorio, aut haec vel illa schola,§a, in cathedris suis, haereticos esse clamitat,& condemnat Ideoq; summa injuria infertur hodie illis,qui 1 Catholi- ' cis,ut appellari Volunt, secessionem fecerunt, quod pro haereticis illos habeant dirimentque. Nondum enim ab imperio

Protestantes condemnati, nondum reprobati, imo Vero ap-i ς probati, & in religionis imperialis sormulam ac pacem publicam sunt publiceassumpti. Non minus itaq; ad honorum &m dignitatum fulgorem, munerumque civilium & imperialium privilegioru omnium commoda admittuntur, quam illi. Sed satis, ut opinor,degeneris ornamento dictum.Videamus&al-Igo terum, quod cxtra hominem, in hominis tamen delectu instituendo occurrit. Fortunae illud diximus esse: Hic facultates, opes dc divitiae sub censum adducuntur, quae quidem bonos a frugi, probos ab improbis, doctos ab indoctis discernere noria I l possunt. Instrumcnta tamen sunt, testimonio quoq; Aristote-hs, quibus doctrinae & virtutes facilius comparantur, & nervi sunt,quibus res maximae & inchoari & conservari, atq; ad exi-

13a tum finemque perduci queant.Demosthenis illud vulgo omnes

in is Diuitiaco by Cc oste

90쪽

cuniae ope eis, sine qua nihil quod opusfacti eis fretpoteu. Si quod Vero negotium cst, quod nervo pecuniario indigeat, legatio- 183nis certe est, quod cum sua magnificcntia munificentiam ma- .Ximam comunctam habere oportet. Etsi atriem mittentis liberalitate proficisci legati viaticum largillime debeat, nihilq; Ι omnino denegari, quod ad sumptus & impcndia legationis pertinebit, tamen & ad legati dignitatem & majorem, tum domi, tum foris retinendam auctoritatem rei familiaris amplitudo plurimum facit. Cumq; rei huius ratio non ex Philosophorum sentcntia, sed communis uitae curriculo aestimetur, Cassiodori illud vulgo sequuntur omnes . Tantum quun bilior, quantum se moribus probis, se luculenta facultate reluxerito Legati itaque legendi inspiciantur etia facultates, utrum tantae, ut splendori amplissimi muneris domestica fortuna respondere possit. Angustia enim rei familiaris, non secus ac cxhausta ληγ ece tenus amphora, irdes perpetuo secum trahit, & quasi amurcam quandam,in omnibus negotiis relinquit. Acquam-

vis iuris sententia paupertas per se neminem suspectum faciat, qui fidelis dc diligens est,tamen populari iudicio locupletibus a. semper plus fidei, quam inopibus habetur. Cumq; legationis inegotium , opus plenum periculosae aleae existat, ut Horatii is stverba sunt,obviumq; suspicionibus plurimis, facilius ille prae- iso sumitur munusculis flecti silentii fidem prostituere,arcana sui principis venundare, & fumum aulicum citius vendere, qui exiguas facultates, quam qui lautam domesticae rei fiduciam habet. Minor etiam metus de illo est, ne quicquam contra juramcnti religionem foris committat, qui lares, penateS,dO