Iacobi Fontani Sammaxitani medici, ... Practica curandorum morborum corporis humani, in quattuor libros distincta

581쪽

MEDICINAE PRACT. LIB. mi.

lib. de Typis vocat semitertianam typum serum &periculosii sim v,ut quae non oris ventriculo solu ad se neruosas partes, sed & veterno fas catap horas vigiliasque cum delyrio ac syncopas diaphoreticas inuehat,&vehemeter quae in profundo sunt corpore commoueat. Cum autem soluitur ait Gilenus abit tunc in tertianam, alias ob longitudinem accessionis in duas tertianas ac quotidianas discinditur ac

diuiditur,& quia tabidi atque alij morbis longis laborantes in acuta febrem ex longa incidunt,in hac maxime labuntur; & quia per debilitatem facultatis coctricis potissimum congerunt cruda, &per hecticum calor e, & longam febrem accumulant,&propter diuturnitate morbi,contingit varia membra laborare. Ex duplici autem hoc succo in varijsmebris redundante euenit,ut emitriteo corripiantur. Verum inspiciendu diligenter ex cosilio multorum, an semitertiana sutura sit breuis vel longarsi celer su futura, in principio sanguis detrahendus nisi cruditas primae regionis aut cacochymia impediar. Si futura siit longa po si duas aut tres accessiones est ducendus sanguis: quare leui catartico primo deturbabitur materia pituitos a & biliosa, quo etiam utentur in semitectiana brevitvr V. rhabar. electi infusi in aqua cicho iij 3 ij. agarici infusi in vino albo cd pauco Zin Zibere 3 j. expressioni adde leniti ui Nicolai & si rupi rosar. solui. an. g j. fiat potio. Postea praeparetur materia sequeti Iulepoc2M. Oximelitis simpl. acerosae capilli vener. afi. j j aquae bu glos.&ab synthh an. 3 ij. aromatisetur cum A f. diar rhod. Abbatis, capiat mane,continuet tribus diebus. Interea dum praeparatur humor, iri si feratur aluus esisterem oportet inhcere,ut UO

582쪽

decocti communis clysteris iu j g. in quod in

solue cato lic. cassiar cum saccharo an . Jj. diapruni solui. 3 g. mellis & olei rosat. an. J ij. fiat clyster. Praeparati humores sunt purgandi addendo superiori potioni diaphen. & diapruni solui. an. 3 ijs. Verum quia duae sunt febres differetes materia videndu in quo existant tempore matri si ambae creΩcant purgandum, si vires ferant in declinatione, in statu quiescendit: si vero biliosa in statu sit, & continua in incremento euacuandum: si vero continua

attigerit statum nihil mouendum, post generalem purgatione partibus affectis prospiciendu, & cum in hac stomachus &hepar potissimum laboret,illis prospiciendum fomentis epithematis & alijs medicamentis. E B R I s diuidebatur in essentialem & symptomaticam. Essentialis est morbus primarius ex nullo alio pendens. Symplomatica vero morbum habet ex quo nascitur : Et quia morbi ex quibus symptomaticae febres oriuntur sunt continui,illae quoque in continuis annumerantur febribus. Harum proxima materia,ut ait Fernet. non est in venis maioribus,neque in habitu corporis uniuerso, sed in parte quapiam ex qua aut putredinis aliquid ut teter putridusque vapor in cor obrepit. Diuiditur Symplomatica ratione causarum in eam quae sequitur inflamationes,quae acuta est, & ea quae nascitur ex obstructionibus viscerum, quae lenta simplex appellatur, & in ea quae ex corruptione alicuius visceris ortum ducit. Primi generis aut ephe-

583쪽

MEDICINAE PRACT. LIB. ΠΠ. TZet

mera est aut putrida. Ephemera quidem fit cum externa aut distans est inflammatio, quod solus calor partium cotinuitate ad cor porrigatur, talis est calor ex bubone. Putrida vero oritur ex phlegmone aut crispelate partium internarum, maximii principum & cordi vicinarum, ut in phrenitide, Angina, peripneumonia, phthisi, pleuritide, hepatide, splenitide, neptiri nitide. Ab inflamatione quidem phlegmonodes dicitur: aberi sipelate tyehodes. hec distinguitur a putrida primaria, quod tympto inatica nullis statis periodis exacuetur; Vrinae nullum

putredinis signum habeat, nisi ex affecta parte putredo forsam obrepat in venas; distinguitur etiam inflammatae partis signis, si non statim, tame paulo post,de quibus in praxi fuge egimus, raro vel septiarno vel a . die alijsue decretori js soluitur. Illa quae

nascitur ex obstritistione alicuius visceris quae len- ta simplex fuit appellata , notas habet aliquas putredinis ma obstructiones si febribus coniungatur, putredinem comite indicant. Omnici vero putridarum mitti lima est; aegernaque nullo, graui symptomate premitur, sepeque e non aegrotare putat corporis moles, clia si alimentum sumatur sentim liquescit: Diuturna etia haec febris est & reliquaru terminos excedit: sedes eius inuenitur diligeti partium per uestigatione, contactu partium & alijs signis. Neque tantum ab obstructione nascitur, ted etia leuis putredo se rosae substantiar in corpus eia fusae illam procrear,ut in cachcxia & sordis colori-ribus virginum. Ea, quae fit ex corruptione & putredine alicuius visceris, lenta periculosior appellatur,ijsdem cognoscitur signis atque nunc exposita:dignospitur autem peculiaritet,quod sensim gi-

584쪽

1 i rico BI FONTA Dignatur,multoque tempore duret, alijs sere morbi succedat, non mitescit purgationibus, nullis cedit remedijs sed potius exacerbatur, vires plurimum ostendit ac debilitat,syncopen parit,sensim hominem extenuat, δc marcore conficit, nec tamen hectica est primaria,licet huic succedat; fieri enim nopotest, ut tanta tabe corpus consumatur, quin hectica inducatur. Fernelius tale esse febrem ait quae phthisin comitatur, quae hectica no est,sed putrida exturrente pulmonum substantia. Verum putridus pulmo cordis substantiam temporis progressusccat & tabidum reddit. De prognosi & curatione primae speciei in praxi antea dictum est:item de auferendis pasti uobstructionibus. Ultimae speciei remedia adhiberi possunt protrahendi vitae causa, non sanandi ste: nam cum pars interna , &praesertim princeps putruit, sanari no potest putredo iraque est substatiae cormptio:sorruptio est priuatio a qua habitus denuo

mon coparatur. Celsius cap. 9. lib. 3. ita scribit nonnunqua etia lentae sebres sine ulla remissione corpuS tenent, ac neque cibo, neque ulli remedio locus est, in hoc casu medici cura esse deber, ut morbum mutet, fortasse naque curationi opportunior fiet, saepe igitur ex aqua frigida, cui oleum sit admixtum corpus eius pro trectandum est, quoniam interdum 'sic euenit, ut horror oriatur, & sat initium quoddam noui motus. ex eoque cum magis corpus incaluit, sequitur etia remissio , in his quo-

. que inunctio ex oleo & siile salubris videtur; haec intelligenda tantum de ea quae nascitur ab obstructionibus , amnus namque calor obstructionis