장음표시 사용
21쪽
traditione,compensavimus, ipsorumque defectum breui oratione suppleuimus, similiter & quod occultatum fuit a nobis in parte una: alibi manis stauimus illud in eadem parte hoc n ostro volumine: Ut sic prudentibus co-plementum tam excellentis nobilis . que partis phil osophiae patefiat. Scias igitur fili Charissime in hoc volumiane , huius artis operationem, in capi . . tulis generalibus uniuersaliter sine diminutione aliqua, suseicienter contineri.Per Deum, qui secundum hunc librum operatus fuerit, verum finem huius artis se inuenisse laetabitur. Sed
scito charissime, quod qui principia naturalia in philosophia ignora mura
tum remotus est ab hac arte nostra, cum non habeat radicem veram, super quam intentionem suam fundet. Ille vero qui principia cognouerit naturalia &causas mineralium, propin quus est: Non tamen adhuc adeptus est veram radicem seu finem proficui huius artis occultissimae, licet habeat
22쪽
taciliorem aditum ad artis huius principia, quam is cui cadit ignorantia super mente de modo ac progressu huius nostri operis, & scito quod hic parum remouetur ab artis introitu. Qui vero sciverit omnia priticipia naturar&caiisas mineralium :&moda Cene rationis eorundem, qui ex intentione naturae consistit paruula quiddam ab isto, de operis complemeto aufertur,
sine quo non potest perfici scietia nostra, quod ars in omnibus sequi no valeat naturam operationibus uese dimitatur eam in quantuni potest. Charis sime igitur fili secretum illud tibi pandimus , quod in hoc inquirentes hanc
artem errant, quia naturam in otiani bus differentis proprietatum actionis imitari desiderant. Labora itaque studere in nostris voluminibus,praecipue in hoc libro ue&dicta nostra saepissime in corde tuo reuolue: Vt intentionem ex nostrae loquelae modo veram etiacias: in iis enim inuenies super quae intentione tuam fundare possis, & scies B a
23쪽
4 Lis Ri PRIMI ex eis errores a te repellere ; & in qu1bus imitari naturam possis in artificio nostri famosi ac in genio sit operis. Disso Libri.C A p viae II.
PRimo igitur breuiter ponemqlim,
pedimenta omnia, quibus in hoc opere artifex impcditur, ne verum finem adipiscatur Et tande dicemus ea, quae artificem huius operis in se habe -' re expedit &oportet. Secundo disputabimus contra ignorates& sophistas, qui propter suam ignorantia ac impotentiam huius artis magisterium, proficuumq; inquiredo, artem interimu
go in primis omnes rationes & persuasiones eorum,&postea illas euidentissime destruemus,sta quod prudelibus fatis pateat illorum sophistarum argumentationes in nulla parte veritatem continere.Tertiodriputabimus super
principia naturalia quae sunt de intentione naturae, & ibidem super modo
24쪽
PAxs P a r M λ commixtionis eorunde consequetur,&super eorum effectu secudum antis quurum philosophorum sententias. Quarto narrabilia' principia, quae sunt de intelione huius nostri magisteris,inquibias imitari naturam possumus, &modum commiscendi α alterandi se- sudum cursum naturalem cum causis suis&experietiis manifestis, ut ex his . artificis in dustria dilatetur ad redin cendum ea ad huius oporis insedita
intentionem. PRIMA PARs Lin Rr PRIMI. De inpedimentis huius artis.
S Vni orso impedimenta huic operi
superuenientiae duo generalia, naturalis scilicet impotentia, &impen'sae necessariae defectus, vel etiam occupationes laborum extraneoru.Natural em tamen impotentiam multiplicem fore Acimus. Ex parte scilicet organi artiῖcis, & ex parte animae i- psiu4. Exparte autem organi artifici.
25쪽
multipliciter, aut enim quia organum artificis sit debile, aut ex toto corruet Ptum. Ex parte vero animae similiter multipliciter: vel quia ipsa anima sit peruersa in organis ipsius, vel in corruptione sicut anima insani vel fatui, vel quia est phantastica, contrariarum facile formarum susceptiua indebit . ctiam de uno scibili ad illius oppositu extensiva si ibito, & de uno velle,ad eritus oppositum similiter.
De impedimentis operis exparte comporis artificis. C A p v Υ IV. .
IAm tibi generaliter determinauimus huius operis impedimenta. Nunc vero specialiori te fili oratione alloquemur in hoc capitulo dc magis aperte, & narrabimus tibi omnia illa impedimenta plenissime ac seriatim. Dicimus igitur,quia si ipse artifex non hab verit sua completa organa & sana, noci poterit ad huius operis complementum per se ipsum deuenire, puta
26쪽
s caecus fueri vel in extremis detruncatus membris,quod non iuuabitur a membris,quibus necessario ars nostra perficitur,tanquam naturae ministrantibus. Si vero fuerit artificis corpus debile seu aegrotum, puta febricitantium vel leprosorum, cui membra cadunt, vel iam aetatis decrepitae, ad huius artis complementum per se nunquam perueniet.
PRarmisimus capitulti unum, in quo
narrauimus ratione absoluta &manifesta, impedimenta huius operis ex parte corporis artificis dependentia. Restat nunc videre breuiter impedimenta quae sunt ex parte animae artificis , quae maxima sunt impedimenta complementi huius operis. Dicimus igitur, quod si ipse artifex non habuerit ingenium naturale, & animam perscrutantem subtiliter principia naturalia & naturae fundameta& artificia,
27쪽
quae consequi possint naturam in suae actionis proprietatibus, nunquam in ueniet huius artis pr*ciosissimς yeran radicem. Sunt enim multi qui habent ceruice ςmni perspectione ingeniose vacuam qui etiam vix sensum & ratio nem commune intelligere queunt, &opera similiter vulg' ςommupia cum difficultate addiscut. Ab his etia multi sunt qui animam habent facillime phantasiam quamlibet opinantem,se cundum quod credunt iam se veruin- uenisse,phantasticum est,totum etippi rationi devium, errore plenu,& a principijs natur libus semotum, quoniam eoru cerebrum multis repletum pha tasijs & fumositatibus no potest reciespere veram rerum naturaliu intentio
nem. Sunt etiam praeter istos nonulli, qui mobilem habent animum,scilicetiae opinione in opinionem & de volutate in voluntatem, & modo credunx hoc,& idem volunt sine rationis ullius fundamento,post illud vero p rum aliud credunt,&iud volunt,qui talii
28쪽
PΑχx PRIMA s'obilis sunt animi, ut vix minimum emius ad quod intendunt valeant consu- mare, sed diminutu potius relinquuti Sunt & alii, qui nullam ex rebus natu ratibus possunt intelligere veritatem, vel ut incantati, vesani &pueri. Sutautem alii, qui simpliciter contemn*nt hanc scientiam , nec eam esse putant, quo &similiter ii cscientia contemnit, Q ipsos ab ipsius epulis &fine p- clusissimo procul pellit. Sut deniq;& alii si sun t serui pecuniae & auaritiae,
desi erantes hanc artem inuenire,&lic t ipsam affirment, impensas tamen interponere timent,quare huiusmodino' copsequvnxur finem ipsius, proptςr pecuniar auaritiam. Ad hos igitur Omlines non p*ruenit scientia nostra. Qualiter Onim qui eam ignorauerit,&ipsam inuestigare neglexerit ad ipsam
perueniet cm impedimentis externis opis im-
I edpumua ad duo capitula, imp
29쪽
id L O PRIMI dimeta huius magisterii omnia, ipsius
finem retardantia, quae sunt ex princia piis radicalibus secudum naturam artificii. Expedit ergo tantum nunc na rare impedimenta extrinsece superuenientia, a contingentibus, quibus impeditur hoc opus gloriosum. Videmus enim quos da ingeniosos &tOS, non ignorantes opera naturae, &ea in hoc opere, in quibus fuerat possibile,sequetes principiis, &in omnibus eius operibus, quibus est in uestigatio & phantasia, in omnibus rebus, quae naturae regulantur actionibus,infra lunarem circulum,hi tamen ultima paupertate depressi,& impens s omnis indigentia hoc tam excellentissimum magisterium coguntur postponere. Sunt & alii curiosi, huius mundi vania talibus curis & spςctaculis detenti a ' quibus h c nostra scientia refugit.Iam ergo patet ex praedictis, quae iunt in hac arte retrahentia impedimenta,ne
30쪽
P A R a S E C v N D A. II iis u qualem oporteat esse artificem.
Concludimus igitur ex praedi ctis,
quod artifice huius artis in scientiis philosophi e naturalis optime erus ditum esse,& ingentu naturaliter profundum habere, cu magno desiderio feruete in hoc artificio. Quia id quod
per ingenium naturale no acquiritur, huic per artem & doctrinam subuenntur. Oportet igitur altissima perser latione artificem adiuuari. Per doctrianam enim quantamcunque scientiam acquisiverit, nisi ab industria iuuetur naturali, ad nostras epulas tam preciossimas non inuitabitur. In pucto enim errorem suum emendare poterit per suam industriam, cui remedium ignoraret adhibere , si sola doctrina fundatus foret, quoniam ars ab ingenio, & ingenium ab arte iuuatur.Iniu-Per neceise est ipsum artifice esse constantis volutatis in operatione,ne mo*do hoc, modo illud attentare praesumat, quia in reru multitudine ata nO-