Publii Terentii Comoediae [Texto impreso]

31쪽

s. Qui Z quia te noram. D. quasi tu dicas,factum id consilio meo. s. Certe enim scio.D.non fatis me pernosti etiam,qualis sim, Simo. s. Egone te t D. sed, si quid narrare occoepi, continuo dat Tibi verba censes. s. falso. D. itaque hercle nihil iam

mutire audeo.

s. Hoc ego scio unum, neminem peperisse hic. D. intellextin' tSed nihilo seciu' mox deferet puem huc ante ostium. Id ego iam nunc tibi renutio,here,futum,ut sis sciens: Ne tu hoc mihi posterius dicas, Daui factum consilio, aut dolis. Prorsus a me opinionem hanc tuam esse ego amotam

volo.

s. Vnde id scist D. audiui, & credo. multa concurrunt simul, Qui conteisturam hanc nunc facio. iam primum haec se e Pamphilo Gravidam dixit esse. inuentum est falsum. nunc, postquam videt Nuptias domi apparari, missa est ancilla illico Obstetricem accersitum ad eam, & puerum ut adferret simul. Hoc nisi fit, puerum ut tu videas, nil mouetur nuptiae. s. Quid aist cum intellexeras, Id consilii capere, cur nun dixti extemplo Pamphilo tD. Quis igitur eum ab illa abstraxit, nisi ego i nam omnes nos quidem Scimus, quam misere hanc amarit: nunc sibi uxorem expetit. Postremo id mihi da negoti. tu tamen ide has nuptias Perge facere ita, ut facis: & id spero adiuturos deos.

32쪽

ANDRIA. ass.lmo abi intro. ibi me opperi ,&, quod parato opus

est, para. Non impulit me, haec nunc omnino Vt Crederem.

Atque haud scio, an, quae dixit, sint vera omnia: Sed pauli pendo. illud mihi multo maxumum est, Quod mihi pollici tu' est ipsus gnatus. Nuc Chremem Conueniam: orabo gnato uxorem. id si impetro, Quid alias malim, quam hodie has fieri nuptias tNam gnatus quod pollici tu' est, haud dubiu est mihi , Si nolit, quin eum merito possim Cogere. Atq; adeo in tempore eccum ipsum obuia Chremem.

ACTUS III. SCENA III. Si MO, CHREMES.

s. Tu B E O Chremetem. C. Oh, teipsum quaerebam. S. &x ego te. C. Optato adu ni S.

Aliquot me adiere, ex te auditum qui aiebant, hodie filiam Meam nubere tuo gnato.id viso, tune, an illi insaniant. s. Ausculta pauca: & quid ego te velim, & tu quod

C. Ausculto: loquere, quid velis. s. Per te deos oro, & nostram amicitiam, Chreme, QD incepta a paruis cum aetate accreuit simul, Perque unicam gnatam tuam, & gnatum meum, Cuius tibi potestas summa seruandi datur; Vt me adiuves in hac re, atque ita, uti nuptiae Fuerant Qturae, fiant. C. ah, ne me obsecra: si hoc te orando a me impetrare oporteat. Alium este censes nunc me, atque olim, Cum dabam tSi in rem est utrique, ut fiant, accersi iube. Sed si ex ea re plus mali est, quam commodi Vtrique; id oro te, in commune ut consulaS,

33쪽

ast illa tua sit, Pamphilique ego sim pater. s. Imo ita volo, itaque postulo ut fiat, Chreme: Neque postulem abs te, nisi ipsa res moneat. C. quid elit

s. Irae sunt inter Glycerium & gnatum. C. audio. S. Ita magnae, ut sperem posse avelli. C. fabulae. s. Profecto sic est. C. sic hercle, ut dicam tibi: Amantium irae, amoris integratio est. s. Hem, id te oro, ut ante eamus, dum tempus datur, Dumque eius lubido occlusa est contumeliis, Priusquam harum scelera & lacrumae confictae dolis Reducunt animum aegrotum ad misericordiam. Uxorem demus. spero Consuetudine, &Coniugio liberali deuinctum, Chreme, Dehinc facile ex illis sese emersurum malis. c. Tibi ita hoc videtur. at ego non posse arbitror Neq; illum hanc perpetuo fabere, neque me perpeti. s. Qui scis ergo isthuc, nisi periclum feceris tc. At illhuc periclum in filia fieri , graue est. s. Nempe incommoditas denique huc omnis redit; Si eueniat, quod di prohibeant, discessio. At si corrigitur, quot Commoditates, vide. Principio amico filium restitueris: Tibi generum firmum & filiae inuenies virum. c. Quid istic t si ita istuc animum induxti esse utile, Nolo tibi ullum commodum in me claudier. s. Merito te semper maxumum feci, Chreme. C. Sed quid ais Z s. quidi C. qui scis eos nunc discordare inter se ts. Ipsu'mihi Davus, qui intimu' est eorum consiliis, dixit: Et is mihi suadet, nuptias, quantum queam, Ut ma

turem.

Num cesses faceret, filium nisi sciret eadem haec velle t

34쪽

ANDRIA. 27 te adeo iam eius audies verba. heus, euocate huc

Davum.

Sed eccum, video ipsum Qras exire.

ACTUS III, SCENA IV. DAVI S, SIMO, CHREMES.

D. A D te ibam. s. quidnam est Z.LA D. Cur non accersitur Z iam advesperascit. S. a din' tu illum ZEgo dudum non nil veritus sum Dave abs te, ne faceres idem, Quod volgus seruorum itet, dolis ut me deluderes, Propterea quod amat filius. b. egon' istuc facerem λS. Credidi: Idque adeo metuens vos celaui, quod nunc dicam. D. quidis. scies: sNam propemodum habeo tibi iam fidem. D. tandem agnosti, qui siem. s. N6 fuerat nuptiae iuturae. D. quidZno nys.sed ea gratia .Simulaui, vos ut pertentarem. D. quid ais t s. sic res est.

D. Vide.

Nunquam quivi ego isthuc intellegere. vali consilium callidum. s. Hoc audi. ut hinc te iussi introire, opportune hic fit mihi obviam. D. Hem, numnam periimus t s. narro huic, quae tu d dum narrasti mihi. D. Quidnam audiot s. gnatam ut det oro, vixque id

s. Hem, quid dixtit D. optume inquam factum.s. nun&per hunc nulla est mora. C. Domum modo ibo: ut apparentur, dicam: atque huc renuntio.

35쪽

18 TERENTII

s. Nunc te oro, Dave, quoniam solus mihi effecisti

has nuptias. D. Ego vero solus. s. corrigere mihi gnatum porro e

nitere.

D. Faciam hercle sedulo. s. potes nunc, dum animus irritatus est. D.Quiescas. s. age igitur:ubi nunc est ipsius y D. mirum,

ni domi est. s. Ibo ad eum, atque eadem haec, quae tibi dixi, dicam itidem illi. D. nullus fiam. Quid causae est, quin hinc in pistrinum recta proficiscar viat Nihil est preci loci relictum: iam perturbaui omnia: Herum seselli: in nuptias conieci herilem filium: Feci hodie, ut fierent, insperante hoc, atque inuito Pamphilo. Hem astutiat quod si quiessem, nihil euenisset mali. Sed eccum: ipsum video: occidi: . Vtinam mihi esset aliquid hic, quo nunc me praecipitem darem.

PAMPHILUS, D AVUS. p., T Bi illic scelus est,qui me perdidiit D. perii.Ρ.ata V que hoc confiteor

Iure obtigisse: quadoquide tam iners,tam nullsi consili Sum. servon' fortunas meas me commisisse sutili tErgo precium ob stultitiam sero: sed inultum id nun

quam a me auferet.

m. Posthac incolumem sat scio fore me, nunc si evito

hoc malum.

P. Nam quid ego nunc dicam patri t negabon' velle

36쪽

ANDRIA. 29 Qui sum pollicitus duceret qua fiducia id sacere audeam tNec, quid me nunc faciam, stio. D. nec de me equidem , atque id ago sedulo. Dicam aliquid iam inuenturum,ut huic malo aliquam

producam moram. P. Oh.

D. Visiis sum. p. ehodum bone vir, quid ais Z viden' me consiliis tuis Miserum impeditum esset D. M iam expediam. P. expedies t D. Certe Pamphile. P. Nempe ut modo. D. imo melius spero. P.oh, tibi ego ut credam furcifer tTu rem impeditam & perditam restituas i hem, quo stetu'sum, Qui me hodie ex tranquillissimare coniecisti in nupti . An non dixi hoc esse futurum Z D. dixti. P. quid meri

tus t D. Crucem.

Sed paululum sine ad me ut redeam: iam aliquid dispiciam. P. hei mihi, Cum non habeo spatium, videte sumam supplicium, , uti volo: Namque hocce tempus, praecauere mihi me, haud te ulcisci, sinit.

ACTUS IV. SCENA I. CHARINUS, PAMPHILUS, .DAVUS.

C. OCCINE credibile est, aut memorabile, Tanta vecordia innata cuiquam ut siet, Vt malis gaudeat alienis, atque ex incommodis Alterius sua vi comparet commoda Z ah,

Idne est verum t imo id genus est hominum pessumu,' In denegando modo queis pudor est paululum:

37쪽

Post ubi iam tempus est promissa perfici,

Tum coacti necessario se aperiunt, & timent: Et tamen res cogit eos denegare. ibi Tum impudentissima eorum oratio est: Quis tu est quis mihi est cur meam tibit heus, Proxumus sum egomet mihi. attamen ubi fides,

Si roges, nihil pudet. hic, ubi opus est, Non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur. Sed quid agam i adeamne ad eum, & cum eo iniuriam hanc expostulem tb ala ingeram multa: atque aliquis dicat, nihil pr

Multum. molestus certe ei fuero, atque animo morem gessero.

p. Charine, & me & te imprudens, nisi quid dii respiciunt, perdidi. C. Itane imprudensi tandem inuenta est causa: soluisti fidem. p. Qui tandemi C. etiam nunc me ducere istis dictis postulast p. Quid isthuc est y C. postquamme amare dixi, complacita est tibi.

Heu me miserum, cum tuum animum ex animo spectaui meo.

P. Falsu' es. c. non tibi satis esse hoc visum selidum est gaudium, Nis me lactasses amantem, & salsa spe produceres ZHabeas. p. habeami ah nescis quantis in malis versermiser, Quantasque hic suis cosiliis mihi cosecit licitudines Meus Carnufei. C. quid isthuc tam mirum, si de te exemplum capiti p. Haud isthuc dicas, si cognoris vel me, vel amo

rem meum.

38쪽

ANDRIA. 3I

c. Scio, cum patre altexcasti dudum, & is nunc propterea tibi Succenset, nec te quiuit hodie cogere, illa vi duceres.

P. Imo etiam, quo tu minus s cis aerumnas meas, Hae nuptiae non apparabantur mihi, Nec postulabat nunc quisquam uxorem dare. c. Scio: tu coactus tua voluntate eS. P. mane, Nondum etiam scis. C. scio equidem illam ducturum esse te. P. Cur me enecas i hoc audi. nunquam destitit

Instare, ut dicerem esse ducturum patri: Suadere, orare, usqueadeo, donec perpulit. c. Quis homo isthuci p. Dauos. C. Dauost P. Dauos

omnia.

C.Quamobrem t p. nescio. nisi mihi deos satis 'Scio fuisse iratos, qui auscultauerim. C. Factum hoc est Daue t D. factum est. C. hem quid ais scelust At tibi dii dignum factis exitium duint. Eho, dic mihi, si omnes hunc coniectum in nuptias Inimici vellent, quod, ni hoc, consilium darent tD. Deceptus sum, at non defatigatus. c. scio.

D. Hac non successit, alia aggrediemur via: Nisi id putas, quia primo processit parum, Non posse iam ad salutem conuerti hoc malum. P. Imo etiam: nam fati' credo, si aduigilaueris, Ex unis geminas mihi conficies nuptias. D. Ego Pamphile hoc tibi pro seruitio debeo, Conari manibus, pedibus, nocteisque & dies Capitis periculum adire, dum prosim tibi. Tuum 'st, si quid praeter spem euenit, mi ignoscere. Parum succedit quod ago, at facio sedulo. Vel melius tu aliud reperi, me missum face. P. Cupio. restitue in quem me accepisti locum.

39쪽

D. Faciam. P. at iam hoc opus est. D. hem, st, mane: crepuit a Glycerio ostium. p. Nihil ad te. D. quaero. Ρ. hem, nunccine demum Z D. at iam hoc tibi inuenitun dabo.

AC T VS IV. SC EN A II. MYsis , PAMPHILUS , CHARINVS , DAVUS.

M. TAM, Vbi ubi erit, inuentum tibi curabo, & me- cum adductum Tuum Pamphilum: tu modo, anime mi, noli te ma

cerare.

p. Mysis. M. quid est y hem Pamphile, optume mihi te. Offers. P. quid est ZM. Orare iussit, si se ames, hera, iam ut ad sese venias: Videre ait te cupere. P. Vah, perii. hoc malum integrascit. Siccine me, atque illam opera tua nunc miseros soli- Citarieri

Nam idcirco accersor, nuptias quod mi apparari sest. C. Quibu' quidem quam facile poterat quiesci, si hic quiesset. D. Age, si hic non insanit satis sua sponte, instiga. M. a que aedepol, Ea res est, proptereaque nunc misera in moerore est. p. Mysis,

Per omneis tibi adiuro deos, nunquam eam me deserturum: Non , si capiundos mihi sciam esse inimicos omneis homineS. Hanc mihi expetivi, contigit: conueniunt mores :valeant, Qui inter nos dissidium volunt: hanc, nisi mors, mi adimet nemo. M. Res-

40쪽

ANDRIA. 33M. Respisco.p.non Apollinis magi' verum,atque hoc, responsum est. Si poterit fieri, ut ne pater per me stetisse credar, Go minus hae fierent nuptiae, volo. sed si id non po

terit ;

Id iacia, in procliui quod est, per me stetisse ut credat.

Quis videor Z C. miser aeque atque ego. D. Consilium quaero. C. fortiS es.

Scio quid conere. D. hoc ego tibi profecto effectum reddam. . P. Iam hoc opus est. D. quin iam habeo. C. quid estiD. huic, non tibi, habeo; ne erres. C. Sat habeo. p. quid faciest cedo. D. dies hic mi ut sit

fati', Vereor, Ad agendum: ne vacuum esse me nunc ad narrandiam credaS.

Proinde hinc vos amolimini: nam mi impedimento estis. p. Ego hanc visam. D. quid tui quo hinc te agis y C. verum vis dicam 8 D. imo etiam Narrationis incipit mihi initium. C. quid me fiet tD. Eho impudens, non satis habes, quod tibi dieculam addo, Quantum huic promoveo nuptias t C. Dave attamen. D. quid ergo tC. Vt ducam. D. ridiculum. C. huc face ad me venias, si quid poteriS. o. id veniam' nihil habeo.C.attamen si quid. D. age, veniam. C. si quid, Domi ero. D. Tu Mysis, dum exeo, parumper Opperire hic.M. apropter Z D. ita facto est opus. M. matura. D. iam inquam hic adero.