장음표시 사용
111쪽
civitate donato, Illustri Sebor in videlieet laboris istius perficiendi, quem alii frustra tentaverant, relicta erat gloria. Avim Languillius qnidem, Societatis Iesu resbyter Ann lium Aliaticorum orpus Gallica lingua jam confecit. Attenim vero, Germanici firmonis, morumque ignarus iste lic-mo, amplissimam profecto suecestaribus suis inessem reliquisse dicendus en neque ejus labores cum praesenti opere ullo modo possunt comparari. Ipsum enim char in nomen, quod in fronte hujus libri comparet, egregiam, & ab
alio vix exspectandalia rerum Alsatirarum descriptionem lectoribus promittit, eum raram ejus doctrinam, incredibilem diligentiam ' ingenium, omni historiarum ' antiquitatis notitia refertum, scripta ejus jamjam evulgata, ct communi eruditorum applausu excepta, affatim declareat. Habet igitur Alsatia, de quo glorietur, quod disertus atavis hinoriae suae seriptor tandem aliquando exstiterit, qui antiquissimi temporis memoriam investigans, ac veritatem a fabulis solulieite secernens, obscurissimis rebus lumen selieiter assudit. Quod qua ratione, quove successii fuerit et Tectum, ut eoeertius intelligatur, notitiam . eontenta libri, more nostro, nunc exponemus. Prodromum videlicet, sive eonspectum operis Illustris Autor praemisit,ubi de limitibus veteris iuvae Λlsatiae summa eum cura disputat, variosque aliorum errores explodit De montibus itidem, si vis, arboribus, ct herbir, qui in Alsati proereantur, accuratam suppedita notitiam, neque animalia, volucres, venationem, metalli fodinas, tam olim, quam hodie, per Alatiam eelebres, praeterit, et natu rae fautricis dona, depromi ex illis solita, enarrat. De monterit seque Rheno fluvio, varia notatu digna eum lectoria Has communicat. Reliqua porro per Altitiam flumina atque rivos describit, fertilitatemque ae amoenitatem istius regionis praedicat. Auri ramenta a montium auriferorum 1fibris abrasa arenis suis Rhenum involvere, observat vivem praeterea per Galliam flumina, auro praegnantia reperiri, Reainiurium secutus, monet, modum auri colligendi, ac proprietates auri inius, edisserens. Ius, auri fluvialis in Rhe
112쪽
no legendi quod auri piscaturam diceres, majoribus o dinum Germaniae regalibus aeeenseri, tandem observat. Ipsa Altitiae historia in quinque dispescitur periodos. arum prior, Celtica nempe temporum serie longissima, omnem illam filiatiae Celticae liberaeque aetatem, a primordiis rerum, ad Julium Caesarem usque, Romanorum Dictatorem, qui jugo externo eam primus subjecit, complectitur, adeoque anno is ante aeram Dionysianam terminatur. Ἀltera, quae Romana dicitur, ad Francorum usque imperium se Chodovaeo, in his partibus A. 49 Tolbiacensi praelio stabilitum, pertingit. Francte periodus tertia audit, quae ad Lurivita Germanici tempora speciatim ad annum Christi 87o, proingreditur, quo in Lothariorum divisione regni. Germanos inter Gallosque facta, Germanici juris provincia evasit Alia-tia. Germanica periodus, quae numero quarta est, omne illud tempus complectitur, quo regni, atque deineeps imperii imembrum fuit ista regio, ad annum usque 548, eum estphalica pace, per Neomagensem, Ri,ice sena sequentes, roborata. ad Gallicam monarchiam transiit, a quo tempore Gallica, quae postrema quinta istius historiae est perimus, ad nostra aque tempora perdurat. Tribus primis periodis Alsariam veterem comprehendi. Illostr s utor monet. Alyatiam mediam Germanica periodus, ad eculum usque decimum sextum, omplectitur. Reliqua patiam novam constituunt ii, quamvis in Celtica a Romana periodis nondum Alyatia nomen innotuerit, ea ipsa tamen voce per προλειων it. Autor per universi operis seriem usus est Ex lingua nimirum Franeo. Theotista origines suas i satia nomen derivare, contendit. Fredegarium Scholasticum, qui Seculo septimo naruit, primum Q. Dillud regioni nomen in scriptis suis dedisse, narrat, plurima aliorum ommenta explodens. Voeabulum fas a flumine E medio aevo si dicto, quod per maximam es satiae partem decurrit, derivandum esse, contendit, unde Latine seribentes mox pacisnes Alyatior, fatiamque, iunxerint. Thaotiscum praeterea nomen Vas accolis fluvii primitus inditum,
113쪽
inditum , atque ab illis deinceps ad integram regionem
3s translatum fuisse urget. Sub Celtica periodo a Ranraeis, Sequanis, ct Mediomatridis, regiones, quas Alsati hodiernae complectitur, fuisse inhabitatas, observat. Juram, montem altissimum, inhabitasse Rauracos, adeoque inter hodiernam 38. Thurgoviam mundgoviam illos fuisse, docet. taeter Rauricum, urbem gentis istius metropolin nullas isto tempore Rauracis fuisse urbes, eontendit. Separatam eos ab Hel-39. vetiis peculiaremque constituisse civitatem, oret. Sequanos inter Rhodanum, Ararim,in Rhenum fluvios, consedisse. observat. Multas dissitasque eum tenuerint Sequani regiones. eosdem in interioresis exteriores habita situs ratio ues dividit, interiores Burgundiae Comitatuna, exteriores, maximam
Sundgoviae partem , totamque superiorem lsatiam, oec go passe, eontendens. Praecipuam istius gentis urbem Vesen tionem fuisse, ostendit civitas Sequanorum eadem et xibus Geographis audit, quamvis universa Sequanorum gens Aa isto nomine saepius quoque insigniatur. De etymo orninis Sequanorum varias variorum Ill. utor conjecturas affert A Caesareis Plutarcho Imie Romanorum dicuntur Sequani, cum Strato eos Romanorum i caeduorum inimicos appellet. Ambos vero seriptores inter se conciliari posse, si diverstatis temporum ratio habeatur. Ill. Autor monet. Ceterum gentis Sequanorum insigne aprum fuisse credit. idque ex nummis, aliisque antiquitatum monumentis, quorum aliquot in suo se asservare Museo, testatur, comprobat. 44. Inferiorem Alsariam omnem inhabitasse Mediomatricos, pro certo sumit. Gallicae potius, quam Germanaeae originis istam gentem uitae, argumentis, sat validis, evincit. ι - 46. vodurum, Mediomatricorum metropolin, nihil ab hodierna Metensium urbe discrepasse, urget, cum ipsa Metensium compellatio ante Notitis occidentali imperii compilati
nem non fuerit audita. ea uanorum civitatem in tres ,
gos, id est, regiones, fuisse divisam Rauracos vero clientes Sequanorum, non quidem stipendiarios, sed honorarios,
fuisse, prout Parisii quondam Senonibus juncti erant, ob
114쪽
MENfI MARTII A. MDCCLIII. p. I. . e
servato Mediomatriet, ad quos inferior pertinuit Altitia, in quot pagos divis fuerint, erto definire non audet. me Pag. r. oppidis Alsatiae, quorum compellatio Celiteam originem prodit, quaeque in hae temporum periodo jamjam exstitisse indieat, singulari cum eura disseriti viabitum dein corpo seq.ris, victum, vestitum, cujus varias figuras, aeri inelsas, adjecit, arma insuper, mores,in instituta Λliatarum Celtieorum reliqua, admodum operose describit, neque religionem eo 63. rum praeteriti arimos, antiquissimos Altitiae Celticae si ro. eerdotes Druides fuisse, nos docet, eorum dignitatem, ct in rebus ivilibus autoritatem, suse edicterens Alsatiam e silerem, cum decurrentibus seculis, diversas in regioni tis suis habuisse linguas, Cesticam puta Romanam, Theotiscam, novumque imperium novam semper Alsatis attudisse linguam, observat. Ante Caesaris in hanc regionem ad ventum, Celticae linguae usuin, qualis inter Galliae ineolas invaluerat, in Alsati viguisse, admodum fuse demonstrat. Sententiam eorum, qui primis Alsatiae ineolis Teutonicum 88.
sermonem fuisse vernaculum,existimant, tanquam falsam ima pugnat eos etiam assigans, qui e Phoenicum, Hebrae s. . rem, aut Graecorum, linguis Celticum sermonem enatum esse.
sbi persuaserunt. Ἀ res, sub periodo Celtica per Alsatiam se gestas, postea delatus, periodum illam, quantumvis o
gam, pauca tamen motatu digniora subministrare, conqueritur. Defectam illum non tam ex temporum iniuria.
quam ex aevi illius prisci barbarie, imo' ex recepta Druidum ardorumque disciplina, cujus suprema lex erat, nihil seripto eon signare, exortum esse, eontendit Theologia enim a Druidibus, historia a Bardis, non nisi ore tradebantur. omnem vero periodum Celticam in tempus obseurum mythicum, historieum, et Autor dis seit. Ad Iulii Caesaris usque tempora omnes res obscurae sunt,
Cum autem scriptores mediae aetatis momunentorum istius
aevi defectum figmentis suis supplere studuerint, mythi- eum tempuK seu fabulosum, inde nascitur. Solis quippe Graecia atque Romanis, ct inter hos Iuli Gesari potissi-
115쪽
quod fabulmum debetur, quae in vasta hae temporum periodo haberi potest, rerum gestarum notitia. meographieas etiam sacras, atque civiles, luti: aotiquitates non nisi ex illis script
ribus, ne non apideis quibusdam monumentis, quae Romanorum religio in Alsati consecravit, quinaue veluti tabulae quaedam ex magno naufragio supersent divinando cognoscimus. Nili rebus Alsaticis aliunde praesidium quaesiverunt, ct ex tenebrosis mediae aetatis temporibus lumen alia tuo historiae laticae afferre suduerunt, in profundam abularum abyssum prolapsi sunt, falsaque miseendo veri
lediori incauto obtulerunt quisquilias Fuisse interim hane communem Scriptorum Alsatiat omnium, qui ante Seculii in X floruerunt, labem, Ili Autor nos docet. me GodUre.
λ uerbiensi, qui Seculo XII vixit, ne non de Linmos illo impostore, Annio iterbiensi, qui A. Iq9s Beros,
Manethonis. Methasenis, aliorumque hujus generis scriptorem, fragmenta Romae in lucem milit, disputat eorumque vitas breviter describit Narrationes, ex putidussimus Pag. 99 hisce fontibus derivari solitas, recenset. δ explodit. Genui-
na autem veteris aevi monumenta scrutatus, in tota periodo
Celtiea rerum, in Alsati gestarum, nihil, praeter Ariovist na bella reperit, quorum initia in hujus periodi finem incidunt Ariovis res, quae apud Sequanos, veteris Alsatiae
incolas, evenerunt, quatuordecim annorum tempus constituunt, quo libera Alsalia triste servitutis jugum subiit. Ge manorum imperio Ariovistum Alfatiam Sequanicam sive superiorem, subjecisse, observat, Mediomatricenses, sive inferiores Λlsatas a Germanis mansius intactos, libertatemque suam nonnis sub Romanis victoribus amisisse, contendens. ioa. Res gestas igitur Rriovis contra Sequanos singular cum cura, elegantia, ct doctrina, lustris Autor deseribit, observationes plurimas sane eruditas, veteremque Geographiam
mirifice illustrantes, inspergens Praelium, risusum interct farem commissum, non in ipsa Alsatia, sed ieina potius Burgundia, quae Vatiae limes est, depugnatum es .ic8. contendit. Quatuordecim annos Alsatiae, Sequanicae Ariori. uin
116쪽
stum imperitasse, narrat. Gesarem . U. C. 696 Sequanos ct Mediomatricos subegisse, eonstituit. Cum Λlsatis pristis Pag. 09.
religionem,'ultum, mores, et Iingnam Celtarum, contra alio. rum tantum non omniuin sententiam tribuerit Ill. utor;
opinionis inius defendendae causa, peculiarem de Celtis disqui. sitionem hic addidit. Gallo nimirum, lingua ipsis verna
cula, estas, vel Restar, Dissi nominatos, R, Romano sermone apud eos invalescente, pristinam nominis pronuntiationem disparuisse, observat. Ἀd quem populum nomen hoc vere olim pertinuerit, variae sent eruditorum sententiae, quas ad quatuor classes Ili Auto revocat Fuerunt nimirum, rio. qui omnies inunino Europaeas gentes antiquitus sub communi Celtarum compellatione comprehensas uisse, existimarunt.' Maximam untaxat Europae partem , vel praecipuos saltem
ejus populos, Hispanos videlicet, Gallos Britannos, erismanos, atque lyrios, Celtarum nomine a veteribus insignim aliorum fuit opinio. Dictentiunt ab illis alii, qui ad
Germanos tantum mallos vocem hane ejusque significationem, reli tingunt. Λ quorum sententia ursus alii discedentes, ad Germanos solos Celtarum nomen praecipue pertinuisse, atque adeo non nisi secundario ad Gallos translatum nuta, bi persuaserunt Nullam ex illis sententiis Illustiis Autor comprobat, qui potius, veram Celtarum patriam inter Pyrenaeos montes, Oceanum, Alpes, ct Rhe. nurei, adeoque in sola Gallia vetere, esse quaerendam, pro nuntiat. Cum nimirum ex primis S patriis sedibus Celtae magnis agminibus ad diversas orbis habitabilis partes migrais rint, frequentesque eolonias transmiserint; factum exinde est, ut seriptores nonnulli veteres, recentiores autem tantum non omnes in quaerendis Celtarum sedibus, patriam gentis primariam a regionibu , in quas coloniae ejus migrarunt, non satis distinxerint, unde tot errorum originem esse repete
dam ill Autor judicat omnes ille sententias, supra de Celtarum patria allatas, dein examinat, plurimas obtervati ne geographicas adspergens Colonias denique Celtarum tis. quamplures admodum operose meenset Sub periodi Ro-
117쪽
manae ingressiim res Iulii Caesaris, per ea loea gestas, qui
Pag. H. nimirum dominio Rotnanorum subjecit Altitiam, describit. Geographicas postea, quas tunc temporis ista regio subiit, mutationes sollicite deseribens superiorem lsatiam nullam eonversionem memorabilem experiam esse, pronuntiat, usque dum una cum reliquis Sequanis, Rauracis, atque Helvetiis, in unam, quae Maxima Sequanorum appellata est provinciam coalesceret, id quod quarto aerae Dion una Seculo Ontigit. Pristinos igitur indigenas Celticae Originis immotos ibi perstitisse, pro certo sumit, plurimosque scriptores, qui, Alsatiam superiorem, hisce temporibus, ex Cestiea Belgicam si . fuisse factam, memoriae prodiderunt, ample confulat. x27. quam ct Belga disertis verbis a Tacito distingui, nos docet, cita quidem propriam sententiam, quam pag.
huius operis protulerat, re nimirum curatius pensitata, Iay mutat. Nomen Maxime Sequanorum, monumentis trium priorum Seculorum incognitum, Seculo quarto demum inno.
tuisse, postquam quatuor illae Galliarum partes, Narbonens, Aquitanica, Lugdunensis, ct Belgica, in plures paulatim partes minores, re quidem in XIV primo, inde in XVII, divisae
erant provincias, constituit Rauraeos atque Helvetios ad eandem provinciam fuisse relatos docet. almitesmaximae 3o. Sequanorum sollicite definit. Inferiorem filiatiam sub ipso periodi Romanae exordio duplicem subiisse mutationem, quarum utraque statum ejus geographicum haud mediocriter immutarit, narrat. Prima nimirum contigit, eum Triboei. Germanteus populus, sub periodi Romanae initio, inter Meis diomatricos, ibi habitantes, in perpetuum sedes fixissent, altera, cum Germaniae Cis Rhenanae nomen sub Aurasto innoteseeret, quam provinciam cum in superiorem, infe-
riorem idem Augustus subdivideret, Altitia inserior Germaianiae superiori ab eodem fuit adscripta. De Tribocis itaque primum, postea de duplici Germania Cis. Rhenana, Illustris Λutor disputat. Ubi de nomine Tribocorum varias vari rii attuleratin exploserat conjecturas, priscas gentis istius sedes, quantum incisa rerum obscuritate fieri potest, indieat.
118쪽
MENfIS MARII A. MDCCLIII. P. I. roe
Inter belli civilis Caesareani turbas, eosdem, Rheno traiecto, in Alsati inferiore sedes fixisse, Mntendit, aliorumque en Pag. I36. tbntias confutat Limites Tribocorum studiose eonstituit.- Monumenta denique antiqua, in quibus Tribocorum men- 37. tio injicitur, eum lectoribus communicat Gemianiae superio I38. ris inferiorisque nomen Augusti temporibus, ct quidem Λ. U. C. 26, fuisse exortum, demon'rat Limites, qui Als tiam superiorem ab inferiore separant, diligenter indicat,
ereminum utrinsque provincire in Basileensis largentinensis dioereseos eonfies esse quaerendum, pronuntiat dissentien ilium hae de re opiniones profligans Germaniae superitiri cRhenum ad orientem, obringam, sive aram, ad septentrionem, Vogesum ad oecasum QAMatiam superiorem versus meridiem, limites Illustris Λutor tribuit, Germaniam inseri rem reliquam, omnem oram Rhenensem, ad Oceanum sisque comprehendere contendens. Tempore Constantini Μ. 147. quando, superiori re inferioris Germaniae suppreuis nominibus, prima di secunda in ejus locum successit, eosdem Germaniae priniae fuisse limites, qui superioris quondam Germania fuerant, existimat. Urbes postea, castra, ct munimenta, Ri satiae Romanae diligenter recenset, e qui bus nonnulla speei minis loco asseremus. Λ Rauracis nimirum ducto in iistio, inde per Sequanos o Triboeos ad Nemetes progrestitur. Ex his enim populis composta fuit vetus Alsatia, ita quidem ut Rauraci, Sequani. memetes, extrema tantum filiatiae eontingerent, Tribocorum autem civitas omnis ei esset inclusa. Quamvis autem non nisi extrema pars Rauriet agri borealis undgoviae Alisticae compossierit partem, ubi nimirum Rauracorum Sequanorum collimitium fuit; conveniens tamen Ilustii Autori visum est, u ad geniis istius metropolin usque excurreret, atque praecipua illius u bis florentissimae olim, postea solo sequatae fata examinaret, cum ex ejus, tanquam matris, fortuna undgoviae quoque Rauracensis fata pependerint, ct aevo postea Caral no omnis Rauricus ager sub Alsatiae Dueatu fueris comprehensus. Inscriptionem quandam Augusti Imperatoris aetateo in
119쪽
iei seq. in unati Planci eoloniae Rauricae ductoris, honor in o sitam, nomen oppido primum dedisse, ut Ratirica dieeretur, apud Plinium vero istam urbem auricum oeari, eomine Maorat. Tres autem diversas loci istius compellatio. ne fuisse, ex satorum ejus diversitate prognatas, nos docet. Primitus Rauricum, vel Rauracum, appellatio cominunis, a Romani reeepta, inde Colonia Raurica, Augusta Rauracum, simpliciter aurici, denique Urum Rauricense, vel Rauracense, motuerunt. Incrementa ae decrementa ictius urbis, situm ejus d fata, admodum eleganter re accura. te Ili Autor edisserit. Vitam Munati Planci, coloniae Rauricae conditoris, operose describit. Inscriptionem illam antiquam, in honorem Munati Planci confectam, in qua prima Rauricae Matio injicitur, integram exhibet, di illustrat. In ausoleo Munatii. ouod hodienum in promontorio Cajetano visitur, d ab incolis loci turris oriandina vocatur, eadem exstat, quam ipsam molem marmoream se, cum .
Irar mense Aprili Roma Neapoli tenderet, oculis usurpasse, is . Ill. Autor notat. Italici juris fuisse Raurieam coloniam,ioo ipsi verosimile est, quamvis censum seu Romano aerario eam, ad exemplum aliarum urbium, quae similiter jure Italico gau-i6t. debant, persolvisse, existinet. Arcium, turriumque munita- 16r. rum aliorumque aedis torum, reliquias, quae isto in loco h dienum visuntur, in conspectum producit, ubi ineredibilis Ill. Λutoris diligentia quam in describendis hisce ruderibus adli buit, omnem prosecto laudemin admirationem superat. Vialsa cina coloniae Rauricae oppida breviter postea describit A. 4sai 3. Raurica per Attilam deleta, suisque cineribus sepulta, Epistoc
patum autem Rauracensem Basileam suisse translatum. contenis
dit,AE ad objectionesaluat afferri poterant, respondet. Coloniae, Rauricam ductae, memoriamin is axa senatu populoque Basileens fuisse renovatam ct Munatis Planco statuam in e ria Basileens erectam, ommemorat inscriptionem, quae inito. basi istius statuae legitur, integram apponens. De castello, robur dicto, Rauricae quondam vicino, cujus mentio apud M. ΙΘΙ. lam Ammianum Marcessinum injicitur, multa notatu digna
120쪽
MERSI MARTII A. MDCCLIII. P. I. Ior
profert in medium aream ejus, ipso ea flello a Uandalis di-Tuto moenibus Basileae inclusam esse, arrans. Robori Basi Pag. 9'. leam, ei quippe vicinam ct in Rauraci sitam, subjungit Au-. gustae Rauracorum incolas, a barbaris sede sua Seculo quarto expulsos, hie coiisedisse, ct prima urbis fundamenta jeeisie, contendit Basiliam istius urbis nomen in plurimis scribi
monumentis, nos docet Castellorum, a Druse ad Rhenum 8 iuxta Basileam exstructorum mentionem injicit. Et hae qui i86. dem ratione omnia per Alsatiam loea, tune temporis celebria, eorum situm, natales,nta, ct mutationes, adinoclum solis Iicile deseribendo, persequitur, plurimos, qui ante eum hoc in stadio decurrerunt corrigens, ae in reaam viam reducens, quae inter ea potissimum, quae de Argentorato protulit, at demis admirationem merentur. Rudera dein astrorum, munimentorum, a Romanis in occidentali Alsatiae limite, Voges, exstructorum, quotum nomina ad nostram aetatem non pervenerunt, reliquiae autem adhuc supersunt, pari diligentia deseribit. Cum Marcomanni, una cum sociis suis, in 38. Bojohemum digressi essent, vacuas regiones, Rhenum inter Danubium sitas, novi non statim oecupaverunt incolari Successu temporis aurem, ex Sequanis, Mediomatricis,in Tribocis haud pavet, dubiae possessionis solum sibi vindicarunt,
atque adeo omnis sere Marcomannica regio ab hisce advenis habitata est. Tractus hie cum novis incolis novum quoque nomen a Romanis accepit, qui eum Latina appellatione de
cumateria o nuncuparunt quod ex agris illis decimae per decumanos publieanorum principes, possessbribus exigebantur origines eudorum hic quaerendas esse, plures, hujus doctrinae periti, arbitrati sunt ' Propugnaeuia igitur valla, quibus decumanos hosce agros Imperatores Romani, quorum quippe dominio suberant, incluserunt, indorum memoria iuptiseis mimumentis superes, ill Autor diligenter describit. Loca item, quae in decumatibus hisce agris Romani exstruxerunt, quomita nomina apud Plotinisum, Ammianum, naue tabula Theolo ana, leguntur, recenset In uuius ieculiaris pro aqΝ viuin