Acta eruditorum. lat. Lipsiae, Christ. Günther 16821779

661쪽

fundit, vel medelam afferre tentat veluti Livis, apud quem tib V extr. pro Lux deinde noctem inaruietiam secuta est te gi vult inquieta, negans, in vulgata sensum ess commodulD. Sed ea correctio dudum a J Tiro vio oecupata est. Non poenituerit juvenes, notas Viri Doctussi tusse Vuloria non pavea insunt, sed huic aetati utilia ae necessiria. Sedin viri reperient subinde, quod placeat, quod iudicisse non pigeat.

MEMOIRES DE MATHEM ATIQUE, ET PHY-

sque, &e. hoe est,

u MENTARII MATHEMATICI ET PHYSICI,

Oblai Academiae siegrae Scientiarum a variis Guditis, O in conventibus abius praelecti.

. . .

Parisis, e typographia regia, 7sO, 4 al. Alph. 3 plag. 3. Tabb aen. 3.Ρ aeter eos ingenii fructus, qui ab ips Λcademiae Scientia.

rum Regiae Parisiensis Sociis ordinarias in lucem prolati adhuc fuere, tradita sunt ei continuo, a prima origine usque ad hune diem, pernavitae aliae elaborationes Virorum doctorum, tam indigenarum, quam exterorum.Cum vero inter has exuent egregiae multae, quas tamen ipsis Commentariis inserere instituti ratio non permisit, has ne diutius careret orbis eruditus lucubrationibus eximiis, singulari Collectione omplecti eonstituit, summo rei literariae bono, Illustris Aeademia. En itaque privium horum Commentariorum novorum Volumen. reliquo opere, quod adhuc submisoriae I Commentariorum Academia titulo quotannis prodiit, ct prodire perget. omnino diversum. mirum tamen videri debet nemini, re-eentiora esse fere omnia, quae hie publicantur, Schedia ista, eum vetustiora pleraque ab ipsis Autoribus sim repetita, val

662쪽

ut aliis Ephemeridibus insererentur, vel alii de ausis. earum in ipso limine non morabimur, sed statim ad ipsorun Sehediasmatui notitiam Lectoribus uostris exhibendam acce demus. Etsi vero nullo nexus, quem materiae inter se habere possent, respectu habito, hic compareant eum tamen iubis recensendis servabimus ordinem, quem ina'rauatione ipsis dare placuit ipsi Academiae, quemque nos in recensione

aliorum Commentariorum huc usque tenuimus, disponendo nempe secundum scientias, ad quas pertinent, patinarias addito ubi annotatus est) ipso oblationis anno, id quod interdum in Historia literaria haud parvi est momenti.

Ad Pluinam itaque teneralem spectant decem Sertatis Pag. ne sequentes virgilii Observationes physe ei a terrasi ad dextramus Miseram Rhodam a Belloquard usque ad

mare, quod comprebendit amariam G. stasi una cum methodo omnes hasce terras reddendi fertiles. Inquirit hic Autor in conditionem soli in hisce terris observandi. Constant nempe eae omnes e limo a Rhodani inundationibus residuo plura strata formapte, ae omnibus omnino i

pidibus orbo. Valde tamen inter se disserunt, non colore modo, cassiti stratorum, sed inprimis ipsa soli natura. aliis existentibus salinis, amaris, sterilibus, aliis dulcibus fer. illibusque Inprimis vero salia, in iis contenta, attentionem merentur sunt enim alia indolis sella marini, alia nitri H rum quidem alterum, nitrum nempe, vegetationi multum i servire, jam dudum constitit; sedin marinum eandem proin vere, ostendit Λutor modo copia mediocri accedat. Hunc tamen essectum bonum maxime hic impedit calor nimius, desectus pluviae, vegetationi fructuum campestrium multis modis utilissimae. Ad fertiliores itaque hasce terras redde das hune inprimis desectum supplero annititur Autor idoue inundationibus artifidialibus e Rhodano petendis. Duplici vero id ratione seri posse vel aperturis in aggeribus Rhodani constituendis, d canalibus inde derivandis vel eleva do ipsum Rhodani canalem ut integer fluvius, altior nunei us irrigare possit omnes terras ad utramque ipsius , Mis in m au

663쪽

pam stas, vel eo ipso tempore, no aquae sunt maxime se pressata Hujus proposiri re impensas, i fructum insgaem,

ii fusius exponit Autor. Idem ab praestantem quem in nutritione pecudum habet, efectum D commune, commemorat Admodum naturali nexu cohaeret haec cum precedenti tra ctatio cum, quantum agrieulturae inserviat rei peeuariae amplifieatio, tam respectu laborum, quam fimi, ignoret nemin-Hanc vero non melius quam usu salis debito obtineri pota

se hie ostendit. idque non solum in experientia abunde fundari, sed in priori demonstrari posse. Inprimis ex an

logia plantarum, quarum ineremento sal adeo egregis inse vire eonstar se palam ut ad nutritioni haud parum favere, . svando nempe digestionem alimentorum, adeo ut non se. - inuior horum quantitas plus nutrimenti exhibeat, sedis minus detrahat viribus animalis. . Praeterea si purificare sanguinem, L circulationem humorum liberiorem emee Porro oviumsale utentium. lanam inde deprehendi puriorem meliorem Denique sal exhibere remedium prorsus egre. gium in morbi pecudum epidemicis, in terris hisce saepe grassantibiis, vel e depravato pastu humido,, oriundis inde vermibus an venis hepatis haliorum viseerum, vel in mietuomento consistentibus. Ἀdduntur varii aliis annotationes, consili ad ipsam praxin introducendam spectantia. yGω

m. delim de Ville, Equet Melliensi erue in finis

tantix, bisoriam tradit, Epistola ad Ces..A Reatimur scriptae. Hoc enim genus cum Viro Celeberrimo communieare eo magis e re duxit Autor, Quod haud pertineat ad ullam septem in ram lassium,sub qui . ille disposuit erucas omnes,ipsi eomnias. Desiit urenam part ab omni tempore pro essentiali inemeis omnibus habita. Pedibus nempe, vel uncinulis, omninmes orba progreditur tamen Ouin imo sitis ono post se trahere valet receptaculum, dpectu ipsius ista utie6Mechanismum itaque, quo tam in construendo suo domici io, intra uiolia, quam in motu progressivo utitur, sollunt in avi Amar. Exequitur nempe antinal ha omniabi. ilumem Totam, uuae Moorpore extrinit. Curi sunt

664쪽

sunt ista omnia, satisque onendunt varietatem illam inge istem in regis animali obviam. Ceterum metamorphosea quoque ejus varia describit, ct figuris explicat, nec non hostem ipsius ichneumonem indicat, Observator alligentissimus.

εὶ Famosam illam speluncam rape Uuntionem, glacialem P g. st

uictam, describit Epipola, ad Clarus de Reau mur exarata, de Coisgny, praefectu arebitectorum militarium Eques Ordinit S. Ludovici, s Academia commercio eris ari functus. Eo magis haec descriptio attentionem isdem meretur, quod mihi lite ponit Autor, nisi quod ipse eulis lustraverit, quodque omnem adhibuerit operam figmentia illis, quae ad inaj

rem huic speluncae admirationem conciliandam in vulgua sunt sparsa, removendis Varios quoque notat errore g. ab utore libri Histola de la Bourgogne, a Von, tra, commisios inter quos sunt multi haud omnino neglia gendi. laeeuratam itaque mensuram partium praecipuarum, ad cavernam a nec pertinentium, hic exhibet Noster, una cum Orthographia ct ichnographia, unde interiora ejus omnis alare possunt intelligi Oblervationes innituit thei mometricas complure , tam intra, uuam extra, speluncam unde frigus insigne vel media pellat ibi regnare, eo ustat idque semper manet ejusdem fere temperiei tam ae lute, quam hi dis me; et si alio tempore magis quam alio, percipiatur. Varia

quoque nota circa glaciem, inibi reperiundam, naturam sciisti, M. Sequuntur 1 Dalibardi Experimenta pti ea circa variationem ponderi corporum, variis fluidis immersorum; instituta polimmum suas Vir Clariis de Bu fon Primo, maxime quidem indagavit modum, quo lignum aquam in bibit dein idem tentavit cum variis materiis regni animalia mineralis. mos, in ipsis experimentis quippe quae, nisi

ample exponantur, parum usus praestabunt, non moraturi, ea saltem, quae exinde fluunt, indicabimus: Omne nimirum auexcorpus, cujusvis naturae fluido analogo immersum, modo iae non statim solvatur, augeri pondere. Moc augmentum majus esse imbibitioni initio, hine decrescere continuo, ata ge adeo variabili, ut nulla adhuc series numerorum, ei reseou-Mm mma deus,

665쪽

dens, detegi potne in Inter varia lignorum genera quercinum itinime ad imbibitionem perfectat pervenisse. Dilignis vero ejusdem specie durationes imbibitionis esse, ut superficies; idemque in metallis oeum habere. In quovis regno substantias eo majus ponderis augmentum capere, quominus ut durae omnia corpora, fluido analogo saturata, ponderosiora esse hieme, quam aestate. Pondus nelope augeri semper eum descensu Mereurii in thermometro intra terminum congelationis, minui cum adscensu usque ad gra dum aquae ebullientis Generatim corpora illa omnia augeri pondere in geli rigido, eoque magis, quo hoe est rigidius; quae tamen lex variis exceptionibus est obnoxia, Alia coris pora aliis citius pondus priuinum, quod gelu forti adaucthim

erat, recuperare. Omne corpus, fluido insuratum, imo jam ante, pati Variationes ponderis continuas pro varii mutatio. ni is, in atmosphaera contingentibus Generatim augeri hoc,

aere iacti graviori frigidiori, sicciori solum lignum tamen in glaeie haud sequi hane regulam Metalla in Merentio via deri sequi conflant in variationes hermon etp, reliqua corpora omnia illas baro metri maxime, nulla vero quantum quidem Autori per experimenta adhuc constiti , illas hygr metri. Variationes quotidiana eo sensibiliores esse in eo potibus, quo minori sint crassitio omnia orpora, fluidisper aliquod tempus immersa perdere aliquantum de materia propria, exsiccata eniis post imbibitionem semper fieri levi ra ipso adeo marinore alba a jactura haec non immuni. En momenta palmaria, quae docuit ipsa experientia. Multa vero sunt preterea notatu digna, tam ad explieationem pha nomenorum allatorum, quam ad deducendas exinde variasn . regulas, in ipse praxi utilissimas, speerantia. De eorruptio. ne aeris in navist agit Bigotus de Morogues, navis praefectus, s rei tormentaria marisimae magister. Qitarn noxius sit aer, intra naves contentui, tam ob circulum ejus impeditum, quam ob perniciosas, quibus refertus es , exhalationes, satis om- monstrat utor, tam experimentis physicis, quam observ mone morbor b quibus affieiuntur in ejusmodi aere degen-

666쪽

ses. Causas ejusdem enumerat varias, quam ipsam stagnantem, homines, animalia, res ibidem reconditas. Maxime autem aquam illam huc conferre ostendit cujus phaenomena exponit varia inrbos quo lite exinde oriundos, indicat. Denique modos proponit, omnibus hisce occurrendi, aeremque impurum eorrigendi, quo primis spectant Ventilator ille . Hausianus, ct materiae variae, quibus imbuenduς, 6 a partibus noxiis liberandus est. Iam et lagitur Dissertatio de Verme, La Pag. 88. rhae aenia Gallice Solita ire, dicto, ubi post exhibitum arcanum novuχη, de ipso ex intesinit, uti hospitatur, expellendo, quod felicem successum habuit, remmunicautur observationeris infecto is variae, Autor Bonneto, Societatis Regia Londinensi Sorio, scripta Arcanum ipsum hie non nisi quoad externos characteres, utendi modum, describitur, quippe quod adhuc possidet, in sinu suo recondit, Cl. Herrens inanis, M. D. natione Helvetitis, discipulus Rernavit dem anni cem munieaturus id cum publico, quando per rem ipsin familiarem fieri id potuerit. Egregii eiusdem enfectus hic eommemorantur. Hinc ipsius vermis descriptio traditur, ut es in ejus originem & propagationem inquiritur ptlivae cognoscendi cupidos ad ipsem utorem ablegamus: an excipito Geerii, Regi Aecia a cubiculo, ob n strvatio de singulari, qua erucae sali, magna sedum quatuo decim, caudae duplicii, gaudent, proprietate liquorem Vaciniandi. Fit hoc pecialiari org mo, inter primum capitis annuIum, pedesque duos anteriorea sito, cujus descriptionem accuratam 'Diconem hic exhibet Autor Varia quoque ob 3μ servat circa genu millipedum,sub cortice arsorum votusarum, in musto, gentium iis, qui historiam insectorum amant, pergrata futura. yDfsquistione de sectricitate institus 3-du Tour, eademia cedimmercio literario. Exhibentur hietam experimenta, quam theoria, ex iis deducta, sed, cum insigniter exculta sit post illud tempus iae materia, vix adeo nova quae causa est, cur plura de his dicere supersedeamuy. Hemmo duo sinetis phaenomena explicare anni 37s titur. Si estant haec curvas, quas forina limatura martiti

667쪽

elis erata imposita, applicato subtus magnete, ct ipsa

charta certo modo 'conquassata Phaenomena, hic occurre tia, non e sola attractione magnetis, seu vi materiae mwnet,cae, deducenda esse , sed Me ipso motu chartae, estendit

Sed tempus est, ut ad alias quoque lata pergamus. IuTag. . Anatoinica exhibentur octo Sehediasmata a Disser alio b draulics-anatomica, seu conspectus novus inter e partis ari riarum, earumque structurae re pectu motus sanauinis diatore Bassueto, citruet Parisiensi, Academia regia chirurgicae scio. Wrerum chirurgicarum demonstratore. In tros Panes ea dia viditur. In prima de orificiis artςriarum. rum bifurcationibus,

aliisque iis genus divisionibus, generatina agit Arior ibisque vestigiis timeri insistens, modum cstrauram, quibus vasa minora e majoribus exeunt, exponit. In secunda sit

et uram orificiorum horum interiorem aecuratius examinat. In tertia denique mechanismum, seu usum, ipsorum in promovendo cursu sanguinis per arterias explicat, adeo ut etiam vis cordis, quantum potest, minima eo requiratur. Denique examini subjicit Lineri sententiam de arcu aortae orificiis ejus, eamque multis modis peccare, commonstrat. Omnia figuris perspicuit,earumque explicatione ampla, elare ante octalos ponit xillustrat. Ceterum haec tantum prunores lauta toris de eodem argumento conaminum, quae in posterum se .continuaturum, spondet. Schlichtingit, Med. Din. σα ait extraner Academia Chirurgicae de motu certar Commenta. rio,sermone scripta est Latino sunt enim reliquae omnes,si se- ouentem adhuc exceperis, Gallicae. Conqueritur primoin tor, deficere experimenta, ad penitiorem cerebri cognitimnein facien a Leoque inductum se esse, ut per longum to .poris spatnim id argumentum accuratius indagandum sibi sumserit, fatetur. Praecipue vero motum cerebri, eumque

duplicem, deterit. Uter fit quavis inspirationeis exspirati ne; hae cerebrum intumescit, illa detumescit, satis sensibiliter. Demonstrat hune ex observationibus, de ulneribus capitii aestis, e fontanella infantum hunimorum bria rem au

668쪽

drupedum recens natorum, hernia cerebri, aliisque actis, in dubium millo modo vocandis Alter autem motus contingit, facta apertura eranti animalis viventis, hi neque stilo in medullam oblongatam, inde vero digito tu substantiam medullarem, immissis. Est is species palpitationis, quae tam di saltem durat quain convulsiones a uilo excitantur; nullusque in ipsarum intervallis percipitur. Expositis his observationi. hus, omnino egregiis, ranatomicorum attentione singia lari dignis, theoriam exinde derivat Clarissi Autor, qua effectus motuum cerebri in corpora animalia varios, sensus internos re externos, emcaciam pii, dolorem consensum inervorum ci musculorum celerrimum, somni, in m ni

re vigiliae phaenomena, docte explicat, adjectis circa ipsa animi pathemata di operationes corollariis quibus ea omnia emero mechanismo cereor deducit Sequitur 3yDissertatis Pag. 336. MNtomico medica de corde inversu Autore de Torres, Med. Doct in Academiamasentiensi, es Ducis Aureliane sis Media in Singularis hic describitur observatio de eotae inverso in infante, post duodecim dies mortuo notatis pluribus altim ineumstantiis. Adleeit Autor scholia, quibus partim observatorum rationem reddere, partim quoque, ouid ab extrao dinaria adeo eordis positione in eo ore insantis, si diutius, vixisset, eonsequi debuerit, exponere labores Hanc exeipiunt vi Latouette, Med. Doct. Facust Paris Med. Socii, Di in iis, ne anatomicae de glandula Oroiae a. nem sibi Autor proposuit id hisee finem, is est, non tam ipsas functiohes ok usum, glanduta thyroideiamsinative deterivinare, quem pollis ex minare, tam in homine, quam in variis animalibus ejus myram, cum partibus vicibis connexionem, praesertimi structuram interiorem, expositis quae hune tu finem infibiuit ire animalia, experimentisi ae exinde derivare quae clam de ipso ejus mechanismo iusti Exeeutus ham in deseri ptione sedula d additis leonibus perspicuis. occurrent Obsem sisne anatomica miscellaneae Glinetii, tunc in Lipsiensi Amori, demia ProfeFrir, nune in aula meiaeUConsiliarii scireRim

trire irae glandula tores a nota in istimum tape eom-

669쪽

poni e duobus lobulis, totamque adeo glandem e quatuor l,

bis duobus magnis lateralibus, duobusque minoribus anterioribus aliaque circa membranam ejus, nexum cum larynge per fibras musculares iligimentosas, ne non musculos ipsius. me eartilaginis oricesia figura eminentiis, cavitat

ab ipsa S thyroide facta inter glottidem, primum annulum arteriae asperae breviter varia animadvertit. Ad quorundam DIngis, pbaongis BOidei, musculos, nominatim serno Ityoi deos, stilo hyoideum digastricum,

mylo-hyoidem erico thyroideum, thyro pharyngeum, crico pharγugeum spectantia, haud contemnenda, affert. De inaequalitate avitatum, ubi in medio variarum partium eorporis humani sita, dividuntur septo in duas partes lateraistis, agens, observat, non avitatem pectoris solum per in

diastinum iu partes duas inaequales dividi, sed ridem eo tingere in falce durae matris, epto Iucido lamiua ossea, quatinus sphaenoideusin frontalis in duos secatur, septis nariai scrotri, ne non in collo, ubi dextrum latus a sinistri ope mediastini cujusdam distinguitur additis quibusdam consectariis, ad usum horum in praxi chirurgi ea spectantibus. Miffag. 9 quitur 6 Observario anatomica de irarisostione quadam, ferum in infante, post dies quinque mortuo facta, Autore Sue Chirurgo PQ orens, Pros. N. Anat in Acad. Pictura Ea nimirum quae alias in dextro latere debent esse constitui , fuerit ut in sinistro, & vicissim. Ren adsuit unicus saltem, sinister puta, capsula suprarenalis autem utraque, dextra men' multo major Horum observatorum utilitatem. nam in Medicinae praxi habere poterunt, ostendit Autor. Etsi 49l. breves, commendant sese tamen, Observatisne pistae ad Staticam cortoris humani, Marcorellii, cad. Reg. Selent s Eleg. Lit Tolos Socii. Quae observarint Sanctorius modariatus circa acturam, in corpore factam a jejunio & venaesecti re, emims liae ad eam reparandam necessarium, sam satis constat. Noster argumentum huic assine sibi examinandum sumsit, ea nempe, quae ex abstinentia potus consecuturavissent. ExPerimenta vero hac de re instituit non ipse,

670쪽

sed irvenis quidam, qui per duos menses omni prorsua potu sese privavit, eoque acturam passus est partis vigesimae totius

ponderis, quam tamen omnem, sex dierum spatio, per convenientem potulentorum usum reparavit. Quin imo alio tempore ab omnibus etiam paulo succulentioribus ali. mentis abstinuit, merisque siccis sese nutrivit, per o di rum spatium, at acturam, inde faetam, paulo majorem pristina, sex diebus resedit. Putat itaque utor, ii in potulentorum adeo necessarium flatu potius e consuetudine. quas natura praeceptis, eoque postulante ita occasione, satis diu abstinere posse homines. Tandem Observationem g us, anatomicam de morbo lethifero ventriculi, raris ui s valde singulari, asseri Baron aeHenouvili Med. Doct Focuit Parisiuit nempe ventriculus foramine, sex, aut septem, lineas an plo, pertusus, absque ullo tamen, quod vix credibile videatur, inflammationis, suppurationisve, vestigio. Horum omnium descriptionem fusam exhibens, postea, quomodo

conlingere potuerit talis morbus, nec non quare mortem conciliare debuerit, expilaat Autor, idque postremum a gangraena oborta derivat.

Chymiae amplificandae inserviunt Dissertationes sex s)Rν a.

ronis ejusdem, de quo modo diximus, de proprietate Angulari, qua gaudet a tartari, praeipitandi omnia salia neu ra. n qua ipsa regere nequit clarus quondam hymicus, emermiano proprietatem explicare conatus, putavit, id conlingere eo, quod L tartari siliri quasi vice fungatur, in se trahens particulas aquae, relictis salinis, in hac lolutis. Verum, hanc sententiam phaenomenis refragari, ostendit Autor; vipse aliam non profert applicationem, nisi quae hodiernis Physicis adeo solennis est me jorem aquae cum partieulis salis tartari, quam cum aliis affinitatem, quam alio tantum nomine attracIionem vocant alii axis instali, quod Cobal diei 3 9. murtae minera arsenicalicin Gallia inventa disierit Saure, junior, in Lotharingi rebus metallicis addictus. Post notata varia circa nomen Cobalti, variasque ejus species, spud nos praesertim reperiundas, describi mineram talem, in Gallia