Hieronymi Cardani ... In Cl. Ptolomaei Pelusiensis 4 de astrorum iudicijs, aut, vt vulgo vocant, Quadripartitae constructionis libros commentaria, Nunc recèns castigatissimè in lucem edita. Praetereà, eiusdem Hier. Cardani Geniturarum 12 .... exempla

발행: 1555년

분량: 386페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

IN PTO. DE AIT IVDI. LI. IIII. s sture merito hoc omnes torquere posse tuere exposuit omniaeoncilianς digniorem Θn satellitio, qui etiam illi praesiit: Sed saepe accidi,ut qui praesit e satellitio non fit. Ob id igitur retaeipiendam Hab sententiam existimo, ut qui praerite satelliatio eligatur. Si nullus praesit, potentior ba satellitio.Ultimo, si omnes debiles extiterint,domisus satellit . Vel si dominum satelliiij sit, alter uero in eo potenti mus, uters habendmerit. Exemplum in secunda genesi cnam ut bene Frmicus diarit Imperatorum ex Regum geneses quoquomodo asti is non adeo sub Jciuntur. Et uere,quoniam etiam Regni initio subiacent, non tantum proprie geniturae, idcirco fit, ut de Regibus circa corpora er animos praedictio extendatur. Rex uero magnus augere po test,Cr minuere existimationem, nucitare non potest, quae cum regno ipso coniuncta sit. Onanis quam, ut dixi, ea maxima futura lit etiam praeter regni oris dimem,quia tamen non adeo consticua est genesis uis in retagibus propter regni maximam illustrationem, eam filentio nunc transmitto satellites seunt Iupiter, Mercurius,Venus, ex bis Venus praeficitur, nam est sublimis cr in suo trigono orientalis matutina, Mercurius occidcntalis uestertinus, erIupiter in ultimo statu. sed cr Venus praeest loco Iouis. In prima Saturnus est proximior soli, Venus centro,utrunque sumendum existimarem, aequali ferme authoritate. In tertia satellitio praeest Sol, Mars,Iupiter, Mars Ioui commisceatur.Sol autem eum praesiit, illusti em facit natalibus, hoe est communi ratione. Ita intelligend- .

est,quod Ptolemaeus praetermictit. Nam si

LAna praesiit,erunt uelu t cursores, ac tales, qui vulgari comi rite omnibus noti

232쪽

Caput quartum.

Vis vero opificii moderationi prae sideat,e duobus colligitur : Sole nimirum 8c signo quod coeli fastigiuin obtinet. Uidere enim oporte bit stellam quae matutino primo radios Solis exit. Et eam, quae coeli culmini conciliatur, maxime quando Lunae se applicat. Et si idem Planeta utroque iure potitur, hoc solo uten dum. Sic si utrunm neuter habet, eo qui alte rum habet, contentum esse oportet. Si vero unus proxime apparuerit oc alter Medio coe Io aut Lunae conciliatus sit, uterque in consilium adhibendus est. Primas tamen partes

tribuemus ei, qui plura ad dominandum sus fragia adeptus est. Quemadmodum in prio ribus diximus. At si nullus reperitur huic muneri idoneus, nec mane visus, neque in coeli culmine constitutus, dominum Medij coeli accipiemus vi ossicium aut exercitium, stu diumq; nati citi vacare consueuit, quando scilicet commodum est cognoscamus. Solent enim ex huiusmodi constitutione otiosi pie runque pronasci. Hac igitur ratione inuesti,gauimus,

233쪽

IN Pro. DE As T. IV DL LL III Lgauimus, quae nam stella aeti onibus, opifi ciol nati formando idonea sit. Illustrem conuetiit esse statum stellae,quae opificium gere

nit,quo homines uitam ducunt xistimationem retinent, crtotam uitae tempus in eo consumunt. Quod in nulla alia huis; mana actione aut adiuncto inueniri potest. Illustres autem

stellae status magis esse non possunt, quam si nμper ante Sota; semoriatur pura cr oncera iam substantia , cr omnibως nocuae , aut si coeli Medium reneant. Quo fit, ut inlibisi opimium Uignetur. Ut quod magis moueat hominem M

studium illud. Quare stellae quae sub radijs latent, studia,

non opificia decernunt. Talas vero non adeo inclarent,

quanuis ea tu distiplina celabres Mathematici, naturales Grammatici or qui scribendo noua commisescantur, ut DEIent pictoresήculptores,Medaei, et prioribus longe uiliores Quamobrem distinguere hic oportet. Nam si debeat quis nomine exercitationis multum inclare stere ,σsimul stire neis cesse est,ut Planet in unum opifici, authorem habeat sub Sotalis radiis, alterum in primo ortu. Velut in quarta genitura Iupiter est in primo ortu Mercurius autem sub radus, si ex tabula ortus er occasus adiecta uidere Iicet. Qui uero Plaὰ necim sub radijs tantum constitu tum habentierunt nec uide buntur,ut in octauagenesi. Quodsi in coeli Medio uel priamo ortu ausere opiscit extiterit, uidebuntur quidem, nec erunt. cuius rei exemplum ponere superfluum existimo ,cant nullibi copia horum de sit .Et se unquam altas nunc etiam ma

os, ubi uersimum est illud Horatij:

scribimus indocti doctiis poemata passuri.

Verum si nullus Planeta sub rariis optime collocatur fuerit, nec etiam in primo ortu , aut corii culmine, nec'et lac prorsus quicquam,nec exercebit. Plost ius igitur qua

234쪽

s 8 HIER. CARDA . COMM.tuor ordines eligendi oscii dominum pro ponit.Primas,curi idem lucrit Planeta radios solis exieris,qui Cr in coeli culiniisne: Et eo magis, si etiam Lunae se applicuerit. Secundus,

cum unus tantum Planeta vel Solis radios exteritis uel in cor

ii Medio fuerit : Ille enim escax erit er solus eligendus,onusolus est. Tertius est , cta diuersi Planetae diuersis ex his triabus habuerint conditiones, uelut quod unus primum de ubi adjjs Solis exeat,sccundus fit in coeli Medio, a tertio Luna de uat Hoc enim cst Lunae illum se applicare omnes eligonMA : potentior tamen est primus,inde fecundus, demum tertitius ultimus est. Sed uidendum est etiam ex his qui in ioco Medij coeli cr Lunae praeter id plures habuerit dignitates, atque is praeponendus est omnib us. Quartus est cum nec nitimo oriens Planeta est, nec in coeli Medio, tunc enim exin qui plus iis eodem coeli Medio potestatis habet accipiemus. Ex quo patet quod eum i quo Luna separatur Ptolemaeus coit temnit qua ii praeponitque viccm gerentem eius qui est ira vertice is est qui coeli Medio dominatur ei a quo Luna feta

paratur. Admonet autem nos quod tales quibus nec Plane ea radios Solis exuit primum,nec in coeli est Medio, plerutruque vacui sunt ab exercitatione ,solis intenti studiis aut deliat s. In nostra genitura Mars excrcitii est significator. Est enim in lectu Lunae dominus coeli Medij orientalis a Sole. Quia tamen neque primum e Solis radi s exit , nec et in coeli Medis , significat non pro studijs exercitationis asti. duitatem. Quod impedimentum ex ab astris Cr a contentis platione contigit. At dices, Reges o ijs er artibus carent, hi uero plus aliis, ut ui praecedenti capite usum est , Plantatas primo orientes in angulis habent Res odco,quὸd oporistet per oscia et artes hi telligere publicam actioncm,qua mitinus Reges carent,quam alij. Quidam enim administrant ius, ut claudiua Imperator: QMdi exerant se corpore et pugna,

235쪽

IN PTO.λDE AIT IVDL UD III L s sui Maximinus: Quidam musea,ut Nero: Quidam machinis consciendis rei bellicae,ut c. sir: Quidam otiosi,ut Domitalianus: Quidam pictura,ut Alphosus Rex Aragonum Qui dam torno , ut Hercules Ferrariae Princeps: Alii 'idi s ut Antonius Philosophus. Igitur exponit qui ni otiosi. Oporistet autem cυnsentientes artes dignitati tribuere. Ob id enim

eaput de dignitate statim subsequitur caput de optorio. Haec igitur sunt, quae opificium σ quantitarem eius significant genus. Propriam autem quandam fortunam scdescribit. T E a T V S a V.

Quales vero suturae eae sint ex propria trium stet larum Martis Zc Veneris, ec Mer eurii, signorumq; in quibus vagantur natura

censendum est. Mercurius enim opificium gubernans, ut ita per exemplum dicam, scibas efficit, grammaticos, a rationibUS, do

Iogos, sacrificos, ac ommno in Ilieris Oc in, terpretatione vel in datis Sc acceptis occupa tos. Et si illi Saturnus suffragatur, alieno rum bonorum moderatores, somniorum interpretes, in templis desidentes, ibique vati ciniis veluti furore diuinitus sint correpti,ui ctitantes. Si Iupiter,legum latores, rhetores, sophistas,cum magnatibus conuersantcS. Venus quando actiones regit,efficit homines odoribus florum aut unguentorum, Viano,coloribus,tinctura,aut aromatibus,aliisP

V 4 id ge

236쪽

sso HIER. CARDA. yco Μαid genus operam nauantes. Qui videlicet in guenta Uendant, teXant corollas,hospites re cipiant,mercatores pharmacop6las,textor ,

qui aromata distrahant atque pigmenta, Pictores,vestiarios. Si illi Saturnus sum agatur,

mercatores rerum ad uoluptatem , fruitionem,& ornatum pertinentium: Incantatores vero & veneficos, lenones, oc hinc victum quaeritantes. Si Iupiter, athletas, victores incertamine, honoratos, mulierum opera eu ctos. Mars vero rum Sole configuratus,igni hus operantes efficit: coquos videlicet,sus res,vitulatores, aeramentarios, fabros Si Sol abest sorte,per ferrum operant , Vt natanImcopactores, fabros, agricolas, lapicidas,quique lapideas structuras aedificet,gemmarios, ignoru fisssiores horumve ministros. Et si Sa tiirnus ipsi suSagatur,nautas,&qui sentinam

exhauriunt,cloacarum expurgatoreS,milit ,

coquos, qui balneis ec lotionibus pra int Si Iupiter,milites,calones,publican , hospites, Publicos portitores , victimarum caesor .

Omnis ars quadam cum felicitate tractatur iec tardita. te tanta indiget, ut Iouis aut saturni circuitus peragatur. Ob id a qualitate opificii decernenda,dκo superiores Satur mu π Iupiter exploduntur.Sed Er lxminaria tum ob nobis litatem um ob comunem naturam ut insecado halus aperte explicavimus. cum igitur quatuor Planetas e septe ex reis,

inremerito tribus solis Planetis opificii qnalitas est uberibenda. Hi

237쪽

IN PTO. DE AIT. IVDI. LI. IIII. snda. Hi sunt qui reliqui sui scilicet Mars,Venus,et Mercurius. Opificiorum autem genera tria sunt , laboriosa , indu priosa,voluptuosa er delicari. Laboriosa soli Marti conue riire poterant, qui est Planeta superior Cr magnae molis e rudis. Ideo etiam a talibus opificijs sumuntur boni milites. Mercurius ob paruitatem, Venus ob mollitiem non poterat praeesse agricolis aut fabris ferrariis. Industriosis Mercu rius praeest: σ maxime his, quae ad animam solum pertiae nent,ut supputare,metiri,persuadere, mederi, disturire, ersi qua sunt affinia his, leuique Iabore perficiuntur: ut striabere, eν docere. Haec enim eorpore Iicet perficiantur anariamam tamen partem in anima repositam habent. Mercurius

vero animae praeest, ut usum fuit. Quae uero mollia sunt σdeIectant,Veneris sunt opera.

Rursus quia in opificiis est substantia π quantitas,quae

determinatura Planeri,ut dictum est primum exeunte Solis radios,aut coeli Medium posidente, est etiam qualitas quα ab uno horum triam decernitur , eontingit ut quilibet Pirinen ex his tribus commimatur alteri,uel idem fit,Cr qualutatis π quantitatis significator ais substantiae. Voco subristantiam,quod quis uelit opima exercere. Relinquiturigiatur,ut si solus non praest, ut alteri comm Matur non ex diectu tribus, nam mistrum fiet opificium aut multiplex, igitur Saturno Cr Ioui poterunt solum commisceri. cum igitur sint tres significatores,er quilibet solus,aut cum Saturno vel Ioaxe posit misceri, erunt nouem modi: Inde unus rum Sol σMars miscentur,sent igitur modi decem simpliciu m opimo, rum, qui positi sunt in textu. Nouem uero compositos insta explicabit, ut sint in uniuersum is modi. Unum praeterea Ptolemaeus insinuauit inter simplices sed non explicauit, quem I ab exposuit, cum venus ita apte Lunae scat Martizol misceatur.

238쪽

Dixit igitur in quadam gensi, venus fuit opifici, signi ia

eatrix in Libra ,quae est propria domus cir exaltatio ac triagonus Saturni. Et Venus iuncta fuit Lunae debili , cribat ad Saturnis extiles rudios in fine signi Cr sexto loco. Onialiatur erat Venus, signi'auit texturam rerum piacrum , erob Lunam lotionem talium, cr ob Saturnum Cr domus cais sum ullium. Et ita texebat cr lauabat res pictus , viles , Crparui pretii. Eodem modo duos alios in eompo itis intrlligetire expedit it sint in firnplicia opificia,totidem composita. Et post nodum mista erunt tria alia simplicia, ut Mars, Saturnus er Iupiter ex totidem composita,ut sint omnia r8, 4 sunplicia, Cr i composita. Et post mista ex tribus qualitatia hus, scilicet Marte, Venere, Mercurio solis , aut cum S turno vel Ioue uel utroque: Et ita quatuor modu. Vt sint modi in uniuersum p. Quomodo autem misceantur, non dixit: Et Hab causam errandi dedit, quia ponit principalem significatorum unum

ex tribus, scilicet Martem, aut Venerem, aut Mercurium, inde commiscere uidetur Saturnum uel Lunam, ut in exemisplo: Sed nes Ptoletnaeu hoc voluit, nec Hab dixit. Primus ignificator est generalis, ut mihi Mars, Cr iis quWrta gens Iupiter Cr euidentius. Inde uidere oportet quis ex tribus Planetis dictis alius commibatur principali: in nostra etiam finullus commisceretur, Mars esset yignificator, quia est unus e tribus illis, tamen miscetur Soli, Lunae, Mercurio Cr Ioui. Iupiter enim finis est dominus: Finis autem hac in cur se plutivismum est obseruandus quia est proprius Cr multum potest. Et in quarta Iupiter Soli or omnius Mercurio commisce. tur. Atque ita in alijs. Mercurius cum Saturno facit alienorum bonorum prori ratores:σqui emunt etiam pro dominis: Seruilia enim haec Cr ad opes pertinent, qui Saturno conueniunt, er tamen

239쪽

IN PΤΟ. DE AIT. IVDI. LI. III L stiri industria er supputatione. somniorwm interpretes ob Saturnum qui inanioribus studet. Unde etiam senes somnijs plus operam dant. De debant olim in templis phanatici. Saraturnus enim mendaciorum author,praesertim Mercurio commissiu ,hoc autem genus uatum fallac fimum reduc imum et inane.Haec mostra et superstitiones cum multis alijs pernitariosus ancta lex nostra seu stulit. Venus per se hostiles signia

scat,uersantur in popinis sunt blandi cr bonorum moram. Veneficiis praestat missio Saturni cum Veneres quid aliud. Sunt enim timidi ai:.bo hi Planctae, et suspicione pleni,prisertim occidentales. Ideo quod ut non audent,aggrediuntur do Io. Incantatoribus Saturnus lucrem et mendacia subministrat, Venus quid occultam,Cr ut cis credatur facit,er ut prodes; seposint. Lenones seruile er infame est officium ob Saturimini cum mulieribus uersantur ob Venerem,ob id impudenatistarum , storrisimums homi num genus. Athletae corpo aeris robore eximio pollent,cr honorabantur olim. caeterum praeter robur corporis eximium ,nihil in anima boni. Idcὸ ab ambarum beneficarum missione prouenitit. Indulgent autem tales genio miraem in modum. Marte abesse oportet,cum non

essent sanguinolenti,nec erudeles,nec pro uita certarent edde fides er luxui dediti pugnabant honoris causa .Iupiter rotibur illud egregium,Venus honores illos inanes interque usu Iuptuariam uita praestabat. Exoleuit hoc genus hominu tam mutile. Mars gemmarios illos solum significat,qui magnis laboribus trusatiles uersant rotas. Quiscalpunt ad Mercuurium Cr Venerem cum Marte pertinent. Vt enim Iabor non est exiguus crasiduus,opus est Martis u8 regia indum iaindiget, ad Mercurium pertinet: ut in pulchro ex prctioso subiecto uarias Cr formosas mentitur imagines , ad Venerirem. Cum Saturno non coquos carnium , sed aquarium in

balneis. calones facit Iupiter Marti commistus male distois situs.

240쪽

σ84 HIER. c ARDA. COMM.stus. Sicut in omnibus duas disterentiu intelligere oportet Cr medium. Velut Saturnin cu Marte male distos lius cloais carum expurgatores, bene chirurgos: nam utrique foedant rem tractant: illi laninarum retrimenta, hi saniem Cr pus. Sed hi eum honore cr lucro magno ,illi cum exiguo Cr omanino inhonorati. calones igitur militaem partes sunt. Bene dispositus igitur milites facit. caupons etiam Jicut Crveanus, sed non adeo gratiosos. Venus enim hospites significat qui olim habebantur cr nune etiam apud Scotos solumst benignos: unt peregrini quod uolunt,illi obsonant,panem Cr uinum tribuunt, consident simul iri mensi cum hospite. commodo magno peregrinantium.Ob id h hitis nomen olim gratum ex sanctum, quod uiolare neμε erat. Caupones Oaemnia tribuunt, pecunias exigunt. Genus hominum pessiamum,er infame.

Rursus si duo sint qui actionibus praesint

utque vivendi instituto,ut Venus 8c Mercu

rius,negotiosum reddunt in cantilenis, musi cisque instrumentis, concentu , carmine. Acissimum, cum loca sua mutuo permutant: ciunt enim citharoedOS, mimos, mango neS, quique organa musica fabricent, fides tractent,saltatores,textores, qui etiam ex cera

conficiant imagines, pictores. Quod si Satin nus rursus ipsis astipuletur , quos diximus, ita muliebres ad haec mundos distrahentes. Si vero Iupiter, causidicos oc a rationibus pri mos, Reipublicae operam nauantes , puero inrum magistros, multitudini praefectos.

Mars

SEARCH

MENU NAVIGATION