Institutiones theologicae ad usum studiosae juventutis auctore Cajetano De Fulgure Aversane .. Tomus 4. Continens tractatum de sacramentis. 4

4쪽

CATHEDRALIS ECCLESIAE CANONICO

. - .PRAECEPTORE

Editio quinta auctior , et emendatior.

Conlinens Tractatum De Sacramentis

5쪽

Quodeumque in hac Ecclesiae agrieultura inde patruo et saltim e3ι, hoc idem iliorum industria decet excolatur, et obser etiar. hoc idem floreat, et maturesem, hoc Princiat, et perscinius. Fas est etenim, ut prisca illa caelestis Philosophine dogmata processu έemPoris excrerentur , limentiar. I 3-liantur ; sed nefas est , us commutentur , retas ut de runcentiar, ut mutilentur. Vincentius Lirinensis Commonit. I. Cap. 3O.

. .. .

Basilius Epist. ad Antioch. Eccleβ. .

MONITUM

Cum duo postrema harum Institutionum polumina septimum scilicet, et Octaoiam nuper ediderim , in quibus eos etiam moralis disciρlinae tractatus exρlicapi, de quibus tiam in Dissertatione Prodroma , in Lib. IX. pollicitus eram: oistim est mihi tum in hoc, tum in seqtienti polumine nonnulla adjicere, quae ad moralem doctrinam pertinerent ; integrum CorPus adoleScentes habeant lum dogmaticae , moralis Theologiae. Ea tamen asteriscis quibusdam nota

ri, Ο ut si cui Mideretur, facile posset Praetermittere.

a Ad hunc scilicet modum

6쪽

LIBER VIII.

TRACTATUS DE SACRAMENTIS.

. Praefatio. JAm de Sacramentis , per quac grii liam sanctificari . item . de qua in Libro superiore dix imus , largituri ens, Ni hoc libro disserendum. Cum autem ea quae de iis dicenda sunt , partim communia sint omnibus, Partim unicuique peculiaria, erit disputatio, haec omnis divisa in partes octo , quarum prima de Sa-Cramentis in communi, seu in genere; posterioribus de singulis speciatim , ea breVitate , et perspicuitate , quae instituti nostri rationi conveniat, pertractabimus.

DE SACRAMENTIS IN GENERE. C A P.

De nomine , et de itione Sacramenti.

Ads . I I. Tsi Sacramentum a Romanis dicebatur tum militare iusiurandum , tum pignus a litigantibus apud Pontifices depositum , ut testatur Varro Lib. de ling. lat. in Scripturis lamen μπτηptou, quod Latinus interpres saepe vertit Sacramentum, usurpaturo 3. Pro re arcatia , atque occulta, ut Tob. XII Sacramentum Regis abscondere bonum est; quo Sensu etiam Patres aliquansso saeratiora Religionis Chri-

7쪽

Theol. Inst. Lib. VIII. Pars I. Cay L.

stianae mysteria , ut Trinitatis, Incarnati otiis etc. sacramenta appellaui ; 2.9 pro signo rei talentis , licet ea impia sit, ut Apocal)ρs. XVII. . Ego dicam tibi

sacramentum mulieris, et bestiae; 3. V pro signo rei sacrae , ut Ephes. V. 32. de Matrimonio dicitur et Sacramentiam hoc magnum est, ego autem dico in Chrius , et in Ecclesia. II. At Patres, et Theologi sacramenti nomine stri- ctius utuntur pro mystico signo rei sacrae, set quae ad sanctificandos homines instituta sit. Licet autem Novatores haerctici etiam de nomine Sacramenti litem Ecclesiae intenderint; hodie lamen ab eo non obhorrent, et quidem , si Ecclesia nova vocabula Trinitatis , consubstantialis etc. usurpare potuit ad veterem fidem explicandam , multo magis Sacramenti nomen , quo Scriptura utitur pro signo cujuscumque rei saerae , paulo strictius adhibere potuit ad explicanda signa rei sacrae, quae homines sanctificet sa). III. Non una est autem apud Catholicos, et haereticos Sacramenti definitio. Illi enim sola si de homi- nes iustificari assirmantes quod in lib. VII. caρ. 18.imus, Sacramentum desiniunt : signum a Deoum ad idem nostram corroborandam, et Protuis suas. in nobis confrmandas, et obsignandas. Datis lib. IV. cap. I . et alii passim novatores. At Uatholici licet varias tradant Sacramenti desinitiones, quas suse exponit Bellarminus Lib. I. de Sacram.

in gen. cap. 31. Omnes tamen eodem recidunt.

Sacramensum recte des nitur signum sensibile rei sacrae diuinitus institutum ad hominum sanctificationem. Explicatur, et probatur clynitio. Recta enimν rei definitio est, quae conueuit omni, et soli desinito, ut a Vide Bellar minum.

8쪽

, , Sacramentis. o scholae loquuutur; atqui nostra definitio omnibus, et solis, lurn veteris, tum novae legis Sacramentis convenit; Nam per ea quidem verba signum sensibile rei sacrae explicatur genus, in quo Sacramenta Cum reliquis gli-Crarum rerum Signis Conveniunt, qualia Sunt, serpens aeneuS a , Moy Se eXultatus, signum crucis etc. At cum additur diuinistis institutum ad hominum sancti alionem, exponitur disserentia , qua Sacramentum stricte dictum a quocumque alio mystico signo discernitur. Quod autem haec sit natura sacramentorum, ut homines sanctificent, suo loco probabimus.

Corollaria.

Ι. Ergo Sacramenta non sunt signa naturalia, qualis est ex gr. sumus, qui ignem natura sua significat; sed arbitraria, seu ut loquuntur, ad placicum; tum quia res seusibilis natura sua sanctificare homines nequit plum quia in desinitione dicuntur signa dioinitus instituta. Fatendum tamen , Signa haec similitudinem aliquam habere ejus rei , quae homines sanctificat, ut inquit Augustinus Epist. XCVIII. alias XXIII. si enim eam similitudinem non haberent , nullo paci

essent Racramenta.

II. Cum res , quae hominem sanctificat, non aliud sit, nisi gratia ; hino sequitur, sacramenta Praecipue signa esse gratiae sanctificantis. Sed quoniam gratiam crito passionis Christi tribuitur, et ad vitam aetcristiam perducit; hinc sacramenta , ut advertit S. Thomas 3. p. Quaest. LX art. 3. sunt signa 'demonstrati-Ma gratiae, rememoratipa passionis Christi, et Praenunciatioa gloriae. Quod in aliis quidem sacramentis oboscurius , in aliis clarius elucet; ex. gr. in baptismo a In eo cnim Sacramento Commemoratur I.V passio , mors, Sepultura , ct resurrectio Christi, ut advertit Apostolus Rom. VLI. 4. et Coloss. IL i 2. 2 Q interior unimae regeneratio, et renovatio ibid. et ad Tit. III. 5 3. ' futura gloria ; si enim complantati facti sumus similitudini mortis ejus, simul et resurrectionis erimus Rom. VI. 5 Idem de Eucharistia dicas. I H. Cum Sacramenta sint signa a Deo instituta ad

9쪽

6 Theol. Insti . Lib. VIII. Pars I. Cap. II.

Aanciis eandos homines, debent esse permanentia, h. e. taudiu vigere , quandiu durabit Ecclesia. IV. Ad Sacramentum igitur tria necessaria sunt, I. 0 ritus sensibilis ; institutio divina, ac permanens 3. Q gratiae sanctificantis largitio. Sufficit tamen in ritu aliquo largitionem gratiae ostendere; inde enim certe concluditur, divinam ejus esse Iustitutionem.

Quaerunt hic operose Scholastici, utrum Sacramenti nomen tum Veteris , tum novae legis SacramentistinioOce, an Vero analogice Cou veniat; item utrum sacramenta utriusque legis sint Signa Speculatioα, au Practica. Nos ista breviter expediemus, postquam de existentia , virtute, et emcacitate Sacramcntorum in quadruplici hominum statu disseruerimus.

De extitentia Sacramentorum in quadruplici hominiam staIta, scilicet innocentiae, naturae, legis mο-saicae , et EMangelicae. S. I. De existentia Sacramentorum in statu innocentiae.

Ado. Talus innocentiae ab hominis creatione usque ad ejus lapsum duravit. Iti eo statu Durandus in IV. Dist. i. q. a. docet, aliqua extitisse sacramenta , eamque sententiam ampIexus est Fulgentius

Bellelli Lib. I. Mentis Augustini Cap. Io. Suare Z non quidem extitisse ait, sed suisse extitura si status ille durasset, alii Theologi utrumque negant.

10쪽

De Sacramentis.

Nulla fuerunt instituta sacroementa in statu innocem tiae , nec fuissent insιitutia , si di rasset ille status.

Prob. I a. pars. I. ex silentio Scripturae. et traditionis. Probatur II. utraque pars. ratione D. Thoinae 3. P. Quaest. LXI. art. 2. in com. Non decebat, ut in statu innocentiae sacramenta essent; ejus enim StR iis dignitas , atque persectio in eo erat, ut superiora inferioribus nota subjicerentur , ac proinde non decebat, hominem integrum signis subjici sensibilibus , vel ad intelligendas res spirituales , vel ad gratium accipiendam. Ergo nec fuerunt in eo statu Sacramenta , nec fuissent, si status ille perdurasset. III. In eo statu inutilia prorsus sacra merita fuissent. Non enim alteri illa usui esse possunt. nisi vel Sanctificandis hominibus , vel iis instituendis in scientia rerum spiritalium. Atqui Adamus tum gratia , tum scientia in sua creatione fuit ornatus , neque posteri ejus , si si aliis innocentiae durasset , deterioris suisseuteonditionis. Ergo sacramenta in eo statu non fuissent.

Neque illud opponi potest ; saItem ad augendam gratiam utilia tunc sutura fuisse sacramenta. Res e uim iisdem causis augetur, quibu& nascitur. Ergo si a principio gratiam habuissent homines sine Sacramentis , ejusdem augmentum sine Sacramentis per bona opera mereri potuissem. Cetera argumenta libenter

omittimus.

Refutantur Objecta. Objic. L Fuissent in statu Innocentiae sacrificia. Frgo et Sacrament ac I. ' Quia sacrificium est oblatio rei sensibilis , unde par de sacrificiis , ac de Sacra mentis ratio esse videtur. 2. ' Quia ex Augustino Lib. ' X. de Cio. ca'. 5. ipsum sacrificium Sacrametitura est ; ait enim : Sacriscium Oisibile inoisibilis sacrif-σii Sacramentum , idest, sacrum Sigitulin eSt.