장음표시 사용
331쪽
ELEMENTORUM PHYSIOLOGIAE sponte decidunt ; torpida membra lana guent , & quasi corruit homo.
Velocior Laxatorum musculorum mole compres-
iub ut capillaria haud liberum sanguini praebent
commeatum, qui Versus interiora reflexus breviorem & frequentiorem circuitum absolvere cogitur : quisque enim a seipso experitur praecordia inter dormiendum aestuare, dum partes externae facilius frigus contrahunt , quas stragulis cooperire opus est: hinc validior cordis contractio, pulsus frequentia & velocitas, alta respiratio , sudoris excretio , & alia intensiorem cordis vim arguentia ; cur minime mirum si , juxta sanctorii observationes staticas , dormientes
ad ponderis longe majoris decesmum exhalent quam Vigilantes, licet persipiratio &sudor ab exercitio excitentur. Ex praehabi- tis patet cur pueri, quorum habitus mollior & laxior , ad somnum sint proniores,& contrarium observetur in senibus sicciori donatis temperie. Somnia. . Nec semper Vigente somno feriantur spiritus animales, quin potius nonnulli inter alta reliquorum silentia evagantes in cerebro, & quasi sui juris facti, voluntatis compedibus soluti , obvias fibras inordinato
motu concutiant ue vel solitorum motuum typos, Veluti choreas prius edoctas, repetunt ; rerumque prius actarum cogitatiΟ-nes, licet more valde confusio , repressentare solent : hinc falsite rerum imagines ;hinc ineptiae circa acta vel cogitata versiaris 'litae. Nec hisce cancellis continentur som-
; sed haud raro genus musculosum in
332쪽
SΕCT 1 o TERTIA. 3IT consensum trahunt ; quapropter nonnulli alte dormientes e lecto exurgunt , huc& illuc obambulant, vestes induunt, foreS aperiunt , loca etiam anfractuosa adeunt : Obvios quandoque alloquuntur som-nambuli, Varia agunt, postea ad lectum redeunt ; sponte demum expergefacti nihil omnino rerum a se gestarum recordantur. Tantum valet spirituum motus mechanicus , qui hoc vel illo ritu ordinari prius assueti sponte sua ad solitos agendi modos se componunt ; non secus ac dum citharoedus aliud quidpiam meditatur, eius digiti , modulaminis numeros prius edocti , ndes miro discrimine dc agilitate pulsant.
Post pastum major fit propensio ad f- Qitibus
-m : chylus cruori immixtus , nondum ς usis ur- subactus , ad vasa cerebri delatus , imperviis capillaribus , in amplioribus vasis aggeritur ; hinc vicinarum pressio quam excipit somnus. Rarescentia sanguinis eumdem effectum exerere debet : cur vinum largo haustu sumptum , somnum conciliando, sistit ebriorum curas; insolitus nicotianae fumuS , narcotica intus adhibita vel extus admota illud praestare queunt. Ardente syrio inexpugnabili dormiendi necessitate ve-Xamur , quam ab humorum aucto expansionis motu oriri haud falso conjicitur. Auditus demulcimina , ut instrumentorum
musicorum concentus , blanda vocis modulatio , aquarum lene murmur, VentΟ-rum molles susurri , aliaque spiritus quasi alliciendo somnum accersunt. Placida mentis quies & hilaritas, addu-
333쪽
ELEMENTORUM PHYsIOLOGI RQuibus ctas somni causas plurimum juvant: vigi
arceatur. les e contra censeri debent cuiae , studium insomne , caeteraque animi Pathemata , quae villis cerebri medullaribus rigiditatem &siccitatem inducunt ; cui imminuendae futilem & inanem adhibemuS curam , ni primum sedentur eogitationum aestus , & compescatur spirituum turba ; tantum inter
mentem & corpus occurrit commercium.
Si citius quam par est interi umpatur somnus , hebetes & torpidi spiritus vix solitum motum concipere Valent ; cur spontaneo quodam nisi a convelluntur pectoris& artuum musculi ; tunc crebra inestatio& pandiculatio : idem evenit si stata hora
urgens somnus arceatur. Somni & Somnus ad septem circiter horas proten- vigilia' sus alimentorum coctionem juvat, VireS re-kid. focillat & redintegrat , Omnes secretiones sistit vel imminuit, excepi a diaphoresi quam uberius promovet 3 quae egenis partibus congruum pabulum subministrat , omnibusque functionibus opitulatur : si diutius protrahatur & justos naturae cancellos perfringat, innumera post se trahit incommoda. Singulas Corporis partes laxari tempore somni ex supra habitis facile colligitur: eadem tentantur mollitie fibrae cerebri quae elaborandis spiritibus imp es omnino essent, ni alternis vicibus intenderentur ; adeo ut quoddam censeri debeat aequilibrium inter somnum dc vigilias, ultra quod omnia suis deque se habent. A longiori somno flaccidiorem fieri cerebri substantiam, eamdemque indolem con
334쪽
trahere appensos nervos ultra Omnem du- Longior hii aleam positum esse videtur. Spiritus trans cerebri vascula secretos, certa fibrarum medullarium vibratione in patentia nerVorum incom- oscula detrusos, torpidos & languentes fie- moda.ri consectarium est ue hinc innumeri emergunt affectus a soluto solidorum tono oriundi , qui pro vario corporis habitu majorem vel minorem exercent saevitiem : ingenii acies obtunditur , mens tarda & languida altiorem abnuit indaginem ; oculi suspensit, lingua tremula & balbutiens, incessus dubius ; obseurae demum & impeditae sensationes imminentem cerebri concidentiam ut plurimum praenuntiant; hinc lethargus , carus, coma vigil & somnolentum, apo-plexia & id genus alii affectus ab eadem causa oriundi, qui brevi misellum aegrum
illuc mittere queunt, unde negant redire quemquam. De somno per plures annos protracto variae a Laurembergio, Marcello
Donato , ZWingero , Plinis , Cornelio Agrip-r , &c. conscriptae fuerunt Historiae ; imrer quas magis miranda se praebet illa Epimenidis Gnossit qui ue o. circiter annos incolumis in qu odam antro obdormivit ;tandem expergefactus & demum reversus, a fratre minore disticulter agnitus omnia
didicit ; sed hanc Historiam licet ab Authoribus haud infimi subsellii relatam credat Judaeus Apella.
Lucubrationes immodicas , vigilias a qua- Jcumque causa ultra modum extensas haud vigiliae leviores morbos accersiere norunt hi qui- immodibus obtigit insomnes ducere noctes. Cor-
335쪽
31o ELEMENTORUM PHYsioLo 1πporis viventis fibrae certa flexilitate ad moatum proniores, in rigidiores Villos abeunt, ni placido somno elateria temperentur :rore nutritio Orbatae marcescunt ; sui tandem partes integrantes perpetua contractione tritae perspirationiS materia eVerruntur. Ex hinc totum corpus macie conficitur ;sensito debiliores vires tandem desi ciunt , & aegrotantis res in praecipiti versa tur ; donec accurata medela, sedata spiri tuum turba , pacato humorum Orgasimo, ac soluto villorum motricium erethisino, omnia ad alcyonium statum redigantur.
Omnem ferme fidem superat quod refert Hieron. Mercurialis de sibi cognita nobili Matrona quae 33. annos insomnis vixit , sana & citra noxam. Varia vigiliarum non naturalium exempla huc & illuc sparsa re- cehsere superfluum fore judicamus.
Haud promissis stassem , ni Adversaria Anm
mica , sex abhinc annis preso commisso , excepissent Elamenta Phlysiologiae ; quae ideo Publici Juris facere haud incongrui- duxi. His absolutis fidem liberasse arbitror ; an satre e , viderint quorum cura committitur rei litterariae ratio : sed illos monitos velim ut aequo animo examinis incudi subjiciant opo fculum variis hactenus inauditis refertum , inter quae nonnulla forte latent , quae haud
posthabebit sera , sed livoris nescia, nepor
336쪽
Acidum fossile de sal gemmeum omnium salium fons , 39. & ΑΟ. Aer quid , 23. Aeris Heterogeneis substantiis scatet i 28.
- fluiditas & tenuitas , - 26. -- graVitas, et T. - elasticitas , ibid. -- actio in pulmones , ΤΟΥ. -- usus ergό sanguinem , IO6.
ingressus intrὲ vasa sanguinea , νε-- actio in ingesta, Ossitas quid ,
. virilis & consistens , Alimentorum prima elaboratio, -- digestio , Atlantois desideratur in foetu humano Alumen sal ,
Amnios foetus involucrum , Anatomes studiuum necessarium , immortalis , -- praeest secretis spiritibus -- rationis particeps , cogitatione metaphysica capax
Anima corporea vel sensitiva in omnibus anima libus , 4 6. . materialis in homine & in brutis , et A. - corporea singulis partibus haeret, Σ83.
337쪽
immortalis praecipuum munus , 46 vires & munia , 279 --- sedes in cerebro , 283. . essentia haud in cogitatione versatur, 183. corpore e VireS & munia, 276. Animalcula spermatica , ao in Animriculorum spermaticorum ingressus in ovum 22 . 'Animalium brutorum stupenda solertia , δ 7 7 Animi pathemata , 186. Antipathia stupendae Vires,
Appetitus cibi. Vide Fames. --- potuS. Vide Sitis. Veneris , 223
.-- diversis substantiis scatet iibidem Aqua varii usus , ibidem.
338쪽
Auditus quomodo excitetur ,- organum , Auricula cordis,
-- secretionis modus , IAPi-- quomodo adigatur in duodenum,
Alor quomodo excitetur , sane uinis, --- massis sanguinela inspiratione temperatur Io6.
Cantus loquelae instexio & modulatio i 13. Opsula atrabitariae , ' Ι 88
Carisi impugnatur, D. 22. ,- systema brutorum automaticum, a 3 Catamaniorum causa , 2 I 8. fabrica & nervorum, aq8. -- Arteriae 232. Grumen aurium , ΣΟΣ. rion Detus involucrum , aas. 229.
Chylus in sanguinem facessurus , 9Ο. -- micros copio subjectus, 'I.
. - vasis elaboratuS , 92. - quomodo conficiatur , q8.
Ch li elaboratio in pulmonibus, 92.
-- indoles, I 68. IJ3. --- vasa & receptacula 1 9. ingressus in venas mesaraicas , IJO. -- secretionis modus mechanicus , I J2. - motus progressivus , 31 .
Cibariorum descensus in duodenum , 3 3 4. sanguinis , T
339쪽
Circuitus quid praestet, -- in foetu , cisterna lumbaris, Colorum differentiae, Venilius inter matrem & s tum , Conceptus quid , nspicillorum usus , Cor primo movetur a sanguine ,
- evulsum cur moveatur ,s -- contractum pallet,
tardis fabrica , triplex status ,
-- motus voluntati subducitur,' ' mucro erigitur tempore systoles , Orpus humanum viVens, -- duplici partium genere constat, Corporis incrementum & decrementum ,
Corpora sapida , C a situm declivem obtinent, oicoides laryngis cartilago, Cutis fabrica , Custis fellea ,
Deglutitionis modus mechanicus, Dentium usus , Deus. Vide Supremum Numen.
Di bragmatis fabrica dc situs ,
Di oles cordis , Digestio quomodo fiat, haud fermentatione perficitur , nec tritu ab lvitur ' Digestionis triplex causa ,
340쪽
Elater fibrarum naturale & vitale
Eu Iricitas Recentio uni experii ne litis illustrata ,
in variis rebus conspicua , 17.
Elementorum doctrina a Recentioribus posthabita di
Emunctio quomodo perficiatur ,
Essentiales moleculae ex elementalibu conflatae, quomodo exerceatur
Excretiones quomodo discrepent a secretionibus sIT . Exprationis modus mechanicuS ,
alvinarum dejectio,116 1 Fames variis modis excitari potest ,
- falsb adscribitur succo gastrico, ibid.
- nec oritur a ciborum reliquiis , II T. Famis vera causa ,