장음표시 사용
451쪽
I' APPEND. PAR T. V. contusis, expressis & inspissatis ad mellaginem ,
quae reservata aliquot annorum spatio dat 1acchai rum quemadmodum mustum; cu)us saepe in de
1ectu fortiu1morum fictilium, poros penetrat fi- ctilium infirmorum pars purior, sal n1mirum es sentiale, extrinsece fictili adhaerescens coagula tum & crystallisatum, elegantissimum &alb1ssita muni instar sacchari purissimi, quia purissima sal-tCm parS penetrat terram porosam, relictis fecibus in olla. Hinc igitur apparet quod Vis Vegetabile dulce , dulcemque quemvis 1llccum dare salem sacchari instar dulcem , quae dulcedo conver tibilis in tartarum : Quid igitur dub1tas de melle puriore succis illis exprcssis P An infers, esse quidem verissimilem mellis conversionem in saccha xum , quia idem accidit aliis etiam succis inspissatis dulcibus , saccharo dulcedine assinibus , sed
non item ejus in tartarum con Versionem, quia tartarus sal est acidum , saccharum vero dulce, non igitur ex una eademque radice proficisci possunt. N. Causa incredulitatis est cerebri stupiditas quod 1i esset adeo porosum ut formellarum ollae hsaccharo penetratae musti, si1ne dubio sides in illud inventura ingressum possibilitatis , & quidem in
tanta copia, quanta foeminis exudat sacchari praeter spem e fictilibus: adspice aures asininas oblongas quas tegere non vales , & judicium exiguum rerum naturalium quid juvat cum ignominia cola tradicere veritati pNunc tibi dicam quomodo e dulcibus fiateir rarus acidus, non quidem tui gratia i qui tibi R)li
452쪽
18 ANNOTATIONES sapis in tui aliorumque fraudem sed illorum gratia qui discere non erubescunt. Considera mustum dulcissimum ab uvis expressum, salemque dulcissimum inde prosectum spissationis beneficio , aquositatis evaporatione, qua non separata facta fermentatione , producitur tartaruS cOZIosissimus ; cu)us separationis causa non nisi fermentatio, congregans partes puriores & segregans partcs crassiores. At instas quaerendo, utrum hoc soli adscribendum fermentationi, quod dulcia producant tartarum ; & quare non producatur iin aqua illa dulcificata saccharo & melle , hydro- melle nimirum; in cujus doliis nunquam repertus tartarus; Quare fieri non posse fermentatione aliqua vulgari concludis. Recte nunc instas: nec est vulgaris sive communis sermentatio illa , qua impetratur tartarus ille hydromellis, quia in illa operatione fieri nequit separatio tartari: quare etiam insalubres ejusmodi aquae & ingratae & laxatiVae quantumvis antiquae,quia melli nihil adjicitur quod faciat illam separationem. Qui enim id melle tartarum creare nescit, vinum quoque eX illo producere nequit. Sed non licet nunc publicare secretum cujus beneficio illa perpetrantur refervandum aliquantisper pro amicis, donec nimirum tempus quo omnia mutantur γ revelatio nis tandem aliquando approximaverit; interea
que tibi suificiat possibilitatis demonstratio. Ego sand citius ad artem pervenissem Olim, si quis tan- stipit mihi dedisset lumen : Et quia nusquam tale quid legere vel audire licuit, facile conjecturarii
453쪽
Iu ΑppEND. PAR T. V. δ' poteris , quantos sumptus, quantosque hujus rei gratia exant laverim labores. P A R A G. v. Purificatio peculiaris tartari vulgaris impuri ab sque jacitura aliqua, ct crystallisatio, sive reduectio in crystallos majores; cujuι puris an lib.j. non excedit pretium 6. mferorum. Artificium hoc consistit unich in praecipitatione aliqua conveniente, qua simul & semel omnis separatur limositas a tartaro soluto ; quare nihil vel parum perditur, ac proin facile in cry stallos majores convertitur tartaruS. P A R A G. vI. blatio odoris ct saporis ingrati mellei, quo ablato elicitur e melle spiritus ardens optimus mellis qualitates non sapiens, nec non dromel vino naturali μι-le sapore ct viribus, ctc. Hoc quoque secretum consistit in praecipitatione limositatis superfluae, odorisque ingrati: ubi mel nanciscitur gratum & saporem & OdOrem, tu i bonum inde & Vinum & acetum conficiatur.
454쪽
eto ANNOTATIONE smum , aequo etiam optimum clarissimumque conficitur
PAssulce nonnisi sunt uvae maturae exsiccatae, quae quod in Hii pania aliisque regionibus calidior 1 bus tempore justo abscinduntur, & exsiccantur . super terram calentem CX siccatae Vero mittuntur in Germaniam aliasque regiones; quae natura sua& proprietate nihil sunt misi succus in siliqua in spitiatus uvarum , a quo sitas enim intCr CXsiccan dum , reliquit in siliqua succum dulcem, seu fac charum sive essentiam uvarum; quibus amissa calore solis humiditas restitui potest per aquam aliam , ita ut vinum inde parari possit , id quod a multis probatum , qui passulis integris vel incisis
aquam calidam affuderunt sermentationis gratia in dolio, ut vinum hac ratione impetrent Hispanicum: sed res ex animi sententia non successit; non enim vinum , sed liquorem aliquem dulcem impetrarunt; quia passulae inter exsiccandum alio nam adeptae naturam , propter quam elargiri ne queunt tale vinum, quale recentes de se solent dare. Quare hadhenus nondum innotuit consectio vini Hispanici e passulis, similis nimirum confecti CX Unis recentibus, quae nianc inventa. A multis quidem creditur pamulas aquae astu si Ono re perare quod ipsis decessit in exsiccatione , ac prompossibilem esse vini ex iis confidionem viribus &1apore similis consecti cx uvis recentibus : Sed hoc non sit via illa vulgari , sed alia quadam , beneficio nimirum certae praecipitationis, si ve abla
455쪽
IM APPEND. PAR T. V. 2Itione saporis pastillarum , promotione scrmentarioliis . & scparatione partium lic ter cnCarlim. Non Cnim peculiari S a1iqua ai S est conficere pO- tum aliquem dulcem e pastidis aquae additione via alia cognita , vini veri & durabilis probam sustinentem , qui statim facta sermontatione nondum clarifica tus, paulatim acescit, id quod vinum Hispanicum verum quantumvis citius acescat aliis non facit aliquot annorum spatio durabile , si1 riterractatur. QuarC quia V1na Illa via Vulgari conse
cta e passilis, durabilia non iunt te sic experientia ) neglecta postea suit illorum consectici, pro pter opinionem inde natam impossibilitatis ; quae tamen non pastulis sed artifici imputanda culpa : si enim in cXsiccatione nihil nisi insipida evaporat humiditas, relicta bonitate in pastulis omnis qua re inpossibilis esset cY iis vini conscctio humidita tis restitutione naturali similisὸ Sed obstat pastularum peregrinus sapor in exsiccatione acquisitusquCm auferre nemo soluit: qui vero id noverit, non solum poterit inde conficere Hispanicum, sodctiam Rhe ense virum. At quaeres, quomodo pos sit Rhenente e passulis confici Hispanicis; quae recentes non nisi dant vinum dulce ' Responsio habetur in antecedentibus para graphis, ubi demon stratur possibilitas Minorum diversorum generum
conficiendorum C quaVis materia dulci. Sancte assii mare ausirin, non nunquam me C pas
sulis illis vulgaribus & melle confiscis e vina dulcia , filior a plerisque pro Hispanicis bibita sues V. Nihil igitur amplius hac de re experientia consiΓ- manda. b 3 Di -
456쪽
22 ANNOTATIONES Dicam autem hoc coronidis loco, quod si sciveris mellis auferre ingratum saporem & odorem, possis ubivis terrarum ubi mel est reperibile , vel pyra dulcia , conficere vinum Hispanicum optimum vel quodvis aliud sorte, utpoto malvaticum, bc illud a monte Petri Simonis nuncupatum, sine passulis nimirum; quia ubivis locorum materia 1llorum reperibilis. Dant etiam ejusmodi vina acetum album, clarum & acerrimum, & quidem praestantius Gallico & Rhenensiti Vina quoque usmodi confici possunt per totum annum , Ita ut non sis ligatus ad certum quoddam anni tempus; id quod magnum emolumentum iis,qui quotannis mygnam faciunt vini jacturam. Ρ A R A G. VIII.
Duomodo vina bona, bonaque aceta conficienda in iis locis, ubi uvae crescunt in locis incultis acidae.
Ε St etiam hoc secretum utilissimum : plantari quidem possunt uvete in locis frigidioribus, Iedmaturitatem non acquirentes bonum vinum dare nequeunt uvae immaturae & austerae, teste Germania, ubi saepe tempore aestivali frigidiore, in locis alias calidioribus, maturitatem non adeptae V1- num dant uvae tenue & austerum, quare etiam saepe vinitores maximam patiuntur jacturam , ne scientes vina sua vendere , transportationis ind1ana, relicta ipsis pro potu, vel anno meliori pro mixtura vino fortiori admiscenda vend1tionis gratia melioris, oc quidem non sine magno ispe Vim-
457쪽
Iu APp END. PA RT. V. 23 toris incommodo : Si enim sequitur sterilis quoque annus , Vinum Vernum austerum adjuvare nesciunt, etsi sequitur annus satis fertilis, uvas producens dulces, vina tamen illa bonitate propria carere nequeunt Venalia , quare austeris illis anno antecedente natis succurrere nesciunt bonitate, si1bi vix sufficiente propria. Quare illa opus
habent auxiliatore optimo, quem hactenus invenere nondum; saepe enim expertus ejusmodi vinorum multorum annorum spatio relictorum omnimodam corruptionem. Saepe ctiam accidit
ut vinitores in messe sinistra meliores saltem eligant uvas, relictis in vite vilioribus, cum maximo suo incommodo; qui sit scirent uvarum immaturarum tollere austeritatem , sine dubio non ita eas abjecturi essent. Vinum enim austerum
ab immaturis expressum uvis, corrigi facile potest& emendari ita ut pro optimo haberi possit, id quod scio per experientiam propriam, dum flexi
Optimum ex uvis immaturis & duris malleo contusis , Rhenensi omnium judicio simili. Iudicent igitur alii de praestantia hu)us secreti, cujus beneficio non solum in locis frigidissimis , ubi vinum
Omnino non ad maturitatem pervenire potest, sed ctiam in calidioribus ob aeris quandoque inclementiam , ita potest arte cori igi & emendari, opem uvis serendo immaturis, ut evadat optimum& praestantissimum , quo cognito innumeris ira succurri potest, ut postea vina sua arte correcta CO melius vendere possint. Caeterum possunt quoque uvulae immaturae sponte nascentes in vineis incul-
458쪽
24 ANNOTATIONES iis ob Martis inclementiam, in vitibus relictis inutilibus alitas, hujus artis beneficio ita corrigi &meliorari, ut vinum proserant optimum. Est igitur hoc si exercetur artificium optimum utilissimumque; non tamen Omnibus & singulis indif-screnter communicandum , quia publicatum tam hostibus quam amicis prodesse potest quare Occultandum potius, quina cum damno aliorum revelandum , donec Deo aliquando placuerit. Sufficiat igitur dixisse de possibilitate.
Ρ A R A G. IX. Item 'praeparatio potuum salubrium e rabibus, berberibus, moras, alus que fructibus 1 Destribus. HIc se refert ad par. a. & 8. idem enim artificium faciens ad uvarum immaturarum maturationem, huic quoque inservit negotio, estque unus idemque processus utrobique, unico eXcepto odore illo sylvestri fructuum sylvestrium corrigendo, in uvis deficiente , cujus causa illis praeseruntur uvae, quibus etiam illi praeseruntur abundantiam ubivis locorum ; qui etiam uvis citius faciliusque plantari possunt , quae in vineis incultis propagari nequeunt. Se enim surculus aliquis lora uitudinis unius vel alterius spithamae ribium vel bcrberum terrae inseritur in vere, fructus suos pro serre potest illo ipso anno , in regionibus etiam frigidissimis, locisque incultis: locus tamen pinguior pinguiores etiam majoresque producit aci uos & fructu S.
459쪽
IIcecti paragraphus nullius esse momenti vi L adeatur , hoc tamen sc creto Vinificium careret nequit. patet enim saepe numero integra dolia vi
re a contrahere & scetorem S suntne talia propte-l rea effundenda λ Minime ; csiet enim maximum damnia, scd ibis succurrendum medicamento que admodum aegrotis hominibvis. Si igitur tibi datatur tale Vitium, Omne vitium praecipitare oportet, di intra paucos dies pririnam suam recuperabit bonitatem, colorem & Claritatem. Ac2scens Ctiam, non tam n in acetum cora versum, bonitatem pristinam recuperare potest a. utum nimirum debi etis mediis : n1mis autem acidum rceth convertitur in acetum sinc damno, quo nemo carere potest. P A R A G. XI. Confectio. ac si facilima in magna copia e otii j
γum, clarisszmi ct durabilis, simili Gallico, . c. I Oc est Secretum egregium, cujus beneficio x ta ubivis terrarum e vegetabilibus quibusdam acetum conficitur optimum & durab1le, in maona copia sumptibus exiguis. Estque hoc secretum pro Vmporias illis magnis maritimis , ubi magna
460쪽
26 ANNOTATIONES CXercetur mercatura, unde cum maximo lucro in
alias deportari potest provincias. P A R A G. XII. Productio vinorum in locis frigidioribus, vina obaerem frigidiorem alias non poducentibus, origidissimu tamen omnium exceptis) optimorum, suavissimorum, dulcissimorum durabilium, bonitate, claritate, dulcedine 2 durabilitate non cedentium natis in
Germania, Gallia, Italia π Hi pania. Hoc Secretum convenit cum 8. & s. sere, sed hoc hic requiritur cumprimis, quod vitiS radici adjuvandae applicare oporteat med1cinam nutritivam & confortativam,1 cecundativam & fri- ore praeservativam necessariam ad uvarum prΟ-uctionem ; quae etsi maturitatem non adipiscuntur, arte tamen possunt tam post, quam in ipsa fermentatione perfici, ita ut vinum inde habeatur optimum & praestantissimum. P A R A C. XIII. Secretum aliquod, cujus beueficio visa facile trans
portantur a locis montosis remotis a fluminibus, aliij que dedi onis commoditatibus destitutu , ita ut X O. Culcorum vento vitioris sit pretii, quam alias unius.
b Ic varios offendit paragraphus tam doctos