Alberti Heronis Snecani Frisii, ... De prouidentia Dei libri quinque, in quibus immensi & aeterni Dei prouidentia, noua methodo, & nouis plerisque argumentis contra impios philosophos, & totum populum atheorum defenditur

11쪽

enim multi contra Iudaeos

Mahumetanos Christo fliam

gloriamad eruerint: lj comira haremos quae,renda P vera Ecclesia eprophe

ticis θ Apostolicis literis δε-

msrarint hactenus nemo e titit, icontra imumgenus antagonistarum integro volu

mineseparatim decertaris .ciis

sultius litur iussicaui, si qui

quam scribendum esset, in v cuam post mnem mi are, quam more quorundam huius aratisscriptorum iis alienos imbores inuadere. Cum mero ripatrono com arem, sub cuius tutela hoc opus in lucem emit

12쪽

nium viri Amplissimi , multi

nominibus expete'dum demibatur. Vos enim primo me iu

Aegiumprofestorum huius alma niuersitatis cooptastis, ac deinceps vestrofauore ac se neuosentia prosequi non dest, ristis. Cumigitur vestras θpsitudinesiampraesentes habe- reminc studiorum liberalium

tat patronos es fautores ex pertu essem acerenon potui,

O alios huius imi defenseres quarerem. Semper immitidia Theognidis a monitio placuit

13쪽

amiora dimisso alium inuestiges . V bis igitur, viri Amplissimi, hunc meum qu

umeunque laborem dico, -

i s dei stutela committo vos itam pro solita ventra in

literas earum cultores bene

uolentia hilari animo his perem grauemini Colonia e g nasio Laurentiano,aa. Marti.

Anno Q. D. LXXXV

Vestrarum Amplitudinu deuotisiimus cliens. Alba reus Hero sneranus.

14쪽

de quibus te in huiΗs operis vestibulo admonendum duxi. Horum primu est, quaenam res mihi causam de prouidentia Dei scribedi si tulerit, alterum quid prae caeteris, qui ante me in eadem palaestra desudarunt, praestiterim. tertium quid ob

fuerit, cur hon tam accurath,quam optarem

hoc volumen in lucem prodeat. Ad primum quod attinet,cum in varijs theologics disciplinae capitibus explicandis multorum insignium theologorum industriam enituisse viderem, molesta serebam hanc de prouudentia Dei materiam hucusque neglectam esse. Haec enim semper mihi in primis digna est visa, in qua explicanda praestanti in genio viri elaborarenti idque cum alias obeausas, tum maxime quod haec sidei per quam vivimus,pricipua basis & firmamen tum existat.Etenim li mihi hominem dederis. qui sacras literas diuino amatu conscriptas esse neget, facile ab hac eum sententia

15쪽

rR AETATIO deducam si modo restiumanas a Deo curari persuasum habeat. Nam qusram eX eo,e istimetne tantum esse humani ingenii acumen,ut suo Marte queat inuestigare,quq sit vera hominis beatitudo, quae eius parandae ratio, quo ritu Deus ab humano genere coli Velit, quomodo cum peccando offensus est placari, & huiusmodi alia sexcenta. Et cum viderit neminem, quantalibet ingenii la de clarus extiterit, ausiim sibi harum rerum intelligentiam arrogaresed vel omnes tacendo suam ignorantiam consessos esse.

vel si quicquam de ijs dixerint, ad eorum auctoritatem respexisse, qui ista diuinitus edocti putabanturisi aliquid habeat ingeni itatis, haud negabit maiores esse humanae mentis tenebras, quam ut ipsa per se hiscedo rebus quicquam certi statuere possit. Inseram mox No DEUM, cui ipse res homunum curae esse fatetur, non comissurum, ut cum aliis minutioribus in rebus nostro generi non desit, in eorum nos ignoratione versari permittat, sine quibus beate viuino potest. Esse igitur coelestem inter homines doctrinam, quae harum quaestionum expliscationem contineat. Porro cum quatuor in univorsum snt doctrinarum genera,qui ab earundem sectatoribus diuino magisterio

16쪽

rn ΑΕ FATI Q. Idololatras, Mahumetanos, Iudaeos Alsis hanc praerogatiuam suis erroribus vendicare, haud dubium erit, quin Christiana,tan 'usmd uinum munus, omnibus, qui salui esse clipiut sit ampledi eda. Id aut ut planum

fiat no ta argii metis, st simplici eoru qus ab

ipsis docetu r comemoratione est opus.Tam

enim absurda & ei' maiestate indigna sun quae no solu idololatrae & Mahumetant,sed etiam nostrς tempestatis Iudaei de absolutic

sima DEI natura comminiscuntur , tam in-i

feliciter quae sit vera hominis felicitas expediunt, am grauiter in tradedo vero Dei cultu impingunt, ut portento simile sit, adhue inueniri somines, qui illorum doctrinam a Deo prosectam possint in animum inducere.Tanta igitur est verae religionis cum prouidentia D EI res humanas administrantis coniunctio,vt is leui negotio ad Christi vitem in eccletia audiendam possit adduci, in cuius animo fides diuini gubernationis non, cillat Exemplo sit nobis quod de seipso

P. Augustinus libr. 6. confessionum cap.F. memorat, se nimirum Manichaea tabe in . sectum vetus instrumentum pruno maiora principio cum reliqua Manichetorum turba acceptum retulisse, sed hunc errorem de

posuilla dum eius animum cogitatio subi- cutis hi maius curae esse non

dubia

17쪽

PRAEFATI o.

dubit ita haud permissurum fuisse, ut tam

excellens per omnes gentes earum auctoriatas esset, nisi voluntatem suam per eas patefacere voluisset. Scd sorte quemadmodum Antalcidas ei qui Harculem laudabat o strepeta quis eum vituperat interrcgauit, ita mihi quispiam obiiciet non esse dubiti, quin tota fidei Christianae striretura huic dogmati velut 'ndamento innitatur, sed quis negat Deum humani generis curam habere vitam operose illud probare suerit necesse. Cui respondeo me non ignorare, quin molior,imo& maior pars humani gcneris,semper Deo mundi procurationem attribuerit. Verum & hoc scio,nullo non seculo insipi*tes suisse, qui in corde suo dicerent non esse Deum. Et si aliqua do tale hominum genus repertum non esset, ea tamen est nostri aeui infelicitas, ut praeter Lutheranos, Caluini stas, Suenchfeldianos, Anabaptistas, Liberatinos,etiam Atheorum uberrimum prouentum afferat. Posteaqua enim Lutherus pro

textu priuatae inspirationis adlicetiosam iulam quiduis in dubium vocandi audaciam 'vulgo pr ijs et, Christiani antea concordes, ' breui tempore in sectarum & opinionu tam varia diuortia dissipati sunt,ut nonulli cum 'in tanta disputatium rabie quos sequi dcl - ant costituere no possint,ad eccles . vero no

18쪽

tanquam certum ponat, omnes omnino re

ligiones,velut discordis somites auersari imcipiant. Pro horum igitur salute cum etiam CHRISTUS mortuus sit, charitas Christiana postulat,ut pro virili quisque remedia,quibus aspiralite diuina gratia tam exitiali morbo leuari possint in medium aD

serat. Non multo meliores atheis erant Ladducae ut qui nihil incorporeum crederent, animas vero una cum corporibus interire

opinarentur. Et tamen hi non ita pro desperatis a CHRISTO contemti suere, quin demortuorum resurrectione cum illis disceptarit. Plurima in propheticis & apostolicis scriptis loca occurrui,in quibus viri illi sanctis imi indicat. non esse alienum ab officio doctoris Christiani,ad extremam hanc insa-hiam refutandam se demittere. David psal. 3.quam no itu eleganter,sed etia acutό c5tra eos disputat, qui Deum, quid in occulto ab hominibus geratur, ignorare dicebat' Intelligite, inquit, insipientes in populo re stulti aliquando sapite. Qui plantauit aurem non audiet,aut qui finxit oculum hon considerat ' Sed fingamus, nullum ad hominestam caecos ex huius argumenti tractatione fructum redundare,ideone mox nulla causa

erat huius operis aggrediundi Erat & quia

19쪽

γR AETATIO. dem longὸ grauissima.Non enim parmaeum, luptati bonis futurum est,salutarem & viuius am hanc de mundi regimine sententiam, tot rationis humanae praesidijs fultam intumri. Gratissimum hoc genus philosophandi erit, quo f:mul & philosophiae praecipua capsta explicabuntur, & ea γε p se tradita nil

nisi inutiles otioseru hominu speculationes retinere videbatur , tractandi noua ratione nouo splEdore clarescet,& perspecta insigni eius ad alendam iustitiam & religionem otilitate, verum suum decus,verumque apud homines pretium recuperabiti Atq; hae care. ει tanti poderis sunt , ut si nihil aliud quam Christianus essem, haud importunus &

persona mea alienus hic meus labor videri posset. Nunc vero non ea solum ratione G-ὶ ueniebatillanc a me qualemcunque operam

ad aedificationem domus DEI conserri,sed

insi per ipsa philosephiae professio, quam in

gymnasio Coloniens,quod vulgo Laurentianum dicitur,sustineo,me inuitabat, ut opus e cuius lectione philosophiae candidatorciscipissos meos aliquem fructum relaturos esse erabaman publicum emitterem. Tot' annorum labor in theologia exantiatus flu

stabat, ut si philosophicum quid seri n-

20쪽

nino non possum, adhuc extrema saltem iunea res diuinas tractare. Intellexisti, lector. quae fuerit huius operis edendi causa, nunc quid in noua prouidentiae defensione an bis praestitum sit,paucis accipe. Primum artagumenta quq adducimus pleraqi noua sunt: Quis enim tot ethicas rationes ad huius dogmatis coiisrmationem ante nos adhibuit: Quis ex inferioris mundi fragilitate, quis ex

uniuersali diluuio, quis e spiritibus qui per

inseriorem mundum vagantur, quis E regnorum & imperiorum ortu &occasu, quis ex rerum ad vitam utilium inuentione un-

suam singularum rerum 3c praecipui h iuasi generis a Deo curam geri demonstr uitl Porro has rationes, quas vel a philoso phis vel a theologis ante me usurpatas ityumni, ita auxi & locupletavi, totque nouis adminiculis firmiores effeci, ut primi earum inuentores non amplius sibi illas vendicare possint. Historias & magnorum Virorum illum es sententias quam plurimas,toto ope re cum ita res tulit inspersi. Argumenta que contra obijciuntur, si potui solui si vero intricatiora essent,ouam ut a me enodari pos sent, ne id quod ignorarem mihi perso etiam es e cogerer profiteri,satis habui ost A, dere, quod ea talia non sint, ut certissimam huius doctrinae veritatem cuiquam suspe