장음표시 사용
31쪽
nemus fragmenta cum toto systemate co 'haerere, in eas angustias redigemur, ut diui- nissimum coeli coros vel ut ollam veterem ex multis fragminibus compaginatam esse dicamus. Qiiod si Dei virtute supra natiarali censemus a tota mole adhuc rudi hic aliquid detractum esse,alibi vero sic adiectum, ut ex utroque unum siue intermedio glutine con silueretur,idem qui hac in parte naturae te gibus subiectus non fuit, neque in eo stibi
eius suisse putari debet, ut coelorum substan
tiam ex nihilo creare non potuerit . Dicet
sertὶ quispiam hac rationem niti coelorum soliditate & duritie invariabili, quam sane firmis ei demonstrationibus tribuere no est . . Philosephi.Cui respondemus quale coelum nunc est tale& perpetuo fuisse. nam si alte rationis capax esset interitui quoque obno- corpus. xium esset. Atqui non esse ipsum in praesenti
fluxum instar aquae ves aeris ex eo constat , quod tunc non posset volui in orbem sine raresactione & condensatione,quarum mutationumcomes est interitus. Gc in fluxo corpore semper aequalem se mutuo distan .
tiam Udera retinere possent,id quod tamen
inerrantia ficere videmus Aut si placet cm tum statuere immotum, stollis in ipso cir-- .cumvagantibus, praeterquam quod hoc frui tum ab Aristotelς mulxii argumentis reiicitur,
32쪽
reiicitur,eti apa sic fatendum erit in illa rapi-disiima vertigine alicubi ipsum rarius, ali-' cubi depsius fieri, diuisibile etiam in partest existere, quoru nisi ii in corpus interitus e pers cadere potest Haec ad eos qui negalido coelum esse solidum, existimarent se nac ra tione non urgeri; dicta sunto. ' Quodsi quis Non esse per consuetam atheorum rimam elabi vel 'ς lingui a let,assirmans ipsam coeli naturam sibi hanck 8 se, quomodo fructus arborum sine adiumει to externi agentifrotundi nascuntur: vide' tur ille q iidem aliquid dicere sed reuera nihil affert. Nam utcunque fieri positi, ut na- . tura rei globosam formam tribuat,id tamen in coelo non naturae, sed prouidentiae opificis acceptum serri debet. Quaero enim an sellae lant eiusdem niturae cum suis orbibus. Si non esse dicas . totam Peripateticis' rum scholam in te concitabis. Si vero conce das stellarum & coeli cui illigati sunt eadem
essς naturam; quare tam coelestes'orbes ex cauati sunt,& alterius naturae corpore pleni,
sellae sunt globi solidi nullum diuersae speciei corpus inclusum gestantes' Quod si tibi
ex hac difficultate nullus patet exitus, net dubites chelum a Deo tam aequabilem rotunditatem accepisse,& quod mox inde con sequitu etiam subsutiam coeli supremi nu'
33쪽
minis opus existere. Tempus nune esset in sigura partium in plantis&animalibu , e
dem suo auctori Deo vendicandi. N m in L his mirabilis solertia opificis optimi&sapientissimi se prodit: adeo ut quicquid in re
bus animatis rotundum esse conueniebat, rotundum sit:quicquid angulatum,angui tum: quicquid turbinatum, teres, asperum, lene, omnia talem siguram sertita sint Verum quia hic scio nondesiderari exter-- , num figuratorem , sed existimari vim qua- , dam in seminibus inesse, qu& admodum & caetera, quae in animalibus tam' prouide instituta miramur, ad vim in semi ne latentem reuocare nonnulli solent,idcise code illis coniunctim agere satius erit. . L
Idem ex magnitudine partium mm si pro
OVOD si qui, & molem singularum
mundi partium contempletur, vide- Ut illam testimonij vicem suo creatori red'. dere. Nam & haec unicuique tanta contigit, cquanta ad uniuersi optimum statum deside- rari posset. Coelestium corporum magni ludo nec maior nec minor est, quam pro λmodo inseriorismundi portionis, ut neque
nimio loris uult uipsta vastet acobru
34쪽
at , neque nimia virium debilitate foue equatum satis estn5 valeat. Et quod non mi-.nus ad uniuersi integritatem requirebatur. tanta est infimi coeli concauitas, ut ad amussim respondeat elementorum, qVae intra ipsum conclusa sunt magnitudini Quod ni eo modo prouisum esset, vel inane inter coelos& inferiorem mundum relinqueretur,&P' inde coelestes in fluxus ad nos, intercepto ι medio, perueni re non possχnt; vel ad inani: thud compledum necesse esset ignem &aerem plus iusto attenuari. Simili modo c tum Mercurij aequam lunaris coeli magnitiadini nouitatem sortitum est,& caetero rum ad subiectos orbes eadem ratio. Porro
si uniuscuiusque partis tam aequum pondus ac mesura,& uniuersi integritati tam accommodata, non possint ἀοῦομάτως sine alicuius numinis prudenti consilio resus accessisse, sed libratorem aliquem singula uti p*r erat trutinantem, tam euidentibus argumentis com moti requirimus prosecto & illud sat
amuroportet, ipsam: mundanorum corporum subsuntiam suo non carere auctore. Cum enim corporearum naturarum magnitudo non debeat existimari posterius ijGdem accedere squidem corpμs sine magni tudine non est corpus, aut si ut, non erit tinet
ingenti miraculo, cui per gedo solius omnia
35쪽
orens sussciat quisquis ergo aicit suam .icuique portioni molem esse diuinitus at- ibutam, idem & ipsas earum substantias γeo assignet necesse est. Praesuppono enim, Materiam uod antea demonstratum est, materiam, ς lorum n coelum constat, nunquam fuisse alteri γrmae subiectam, ne quis dicat, materiam uandam trans intem, ut Philosophi ap . . Pedant, Mmque αγέννητον ante in unai exo im finge,unge tantum decerptum sit, tu 'im uniuscuiusque partis futura inoles exi' ebat, ac inde tum quamque mundi partem ibre ctam esse per naturalem generatio-em, atque eo modo nihil opus Lisse Deb tam substantiam rei constituente.Hoc inquam nequis ducat, praesuppono coeli male' iam nunquam formas ob naturalem eius orporis iminortalitatem variasse. Nam re- eri hoc euincunt Aristotelis rationes co a Platonem in ultimo capite lib. I. decα- .coelum si naturali generatione ortum su' set non posse non interire. Sed quid si di
atur materia esse ἀίοσυες, & Deum ex illa
antam partem pro unoquoque corpore de rarisse, quantam eius forma postulabat, ac li deinde sormam impressisse. Haec enim Messe maleque erit naturalis generatio, ut veredumion sit corruptionem ex illa consecutu ' '' a neque totam rei substantiam D xans ellectum.
36쪽
, quam auctori asserit, quod tamen nos fieri debere contendimus. Verum eontra eos qui hoc obiicerent, primum dicendum occurri quod si materia fingatur .ex se informi non a Deo effecta, sed tantum formata esse, ergo si non temporis, saltem naturae ordine ij sua forma prior existat neces e est,quemadmodum Deus ut minimum ordine naturae
prior suis operibus intelligi debet . Sed fieri non potest, ut prima materia, τὸ ἀδιατρπίον illud ἀισχος omni sorma prior sit, utpote aqua habet quod subsistat, omni ex se actu de itura.Nam si ipsa per se sine forma subsilla e posset velut ἀποριλνηκα, non posset itiast rius integri compositionem adniberi.Et quanquam aisputetur a Philosophis, num . materia queat sinesorma peraluinam omnipotetiam conseruari; id tamen extra co' trouersiam ess P naturam impossibile esse, ut materia sit antequam formetur. Itaque hunc modum generationis mundi qui statierent,rem non minus insolitam,& a naturae ordine alienam affirmarent, quani qui totum univorsum una cum sita materia ex nihilo conditum aiunt. Imo multo incompre
hensibilior esset illorum qu m horum sen tentia. Nam hi licet creationis ex nihilo nullum possint exemplum in operibus natura: ostender facile tamen demonstram,Deum
37쪽
ans turae legibus non esse subiectum: illi ver3-ateriam contra leges naturae ponunt, ante
omnem formam extitisse, idq; non per Dei potentiam, sed per seipsam. Atque ita fit, vecam incredibili modo faciant &a seipsa dein composito per formam subsistere. Caret etiam exemplo naturali is modus nascendi. Quicquid enim vi naturae gignitur,eX ratio. inibus quibusdam seminalibus in materia latentibus gigni solet quare miraculo fuit habitum, quod virga Aaronis', quae lignu' aridum erat, sormam arboris recuperarit, etiamsi huius transmutationis subiectum es.set materia.Quocirca Philosophus,qui crea- tionem ex nihilo retici quia nullum eius in
natura exemplum exta hunc modum originis rerum, ponere no debet. Non ignoro,
lumen & species colorum in aere sduci sinς rationibus seminalibus, sed praeterquam Φhaec accidentia sunt, tam debilis est eorum
existentia, ut recedente causa mox euanes.
cant. Quomodo subst natales sormas a Deo pendere si concedat Philo ophus, labore uidentiam astruendi nos leuabit Sςd h*cΕχlnsi, hactenus. Reliquum nunc esset,ex inseri yi rum eorro 'udo petitis exemplis in odere, nihil offerum ma quod vel maius vel minusiit, quam optima gImdine ejus costitutio flagitat. Nam reuera sic se habetin omnibusIεία τε pera.
38쪽
toto enim animantium imo& siit pium genere singulae partes tam iustam ma gnitudinem adeptae sunt, ut si quid iadere vel detrahere velis, no selu decus & omnem venustatem aboleveris, verum & usum de sanitate. Quid enim aliud est sanitas,qu in primarum qualitatum in ahimalibus iusta proportio' Verum hic λrtasse nonnulli exaistimabunt,ad virtutem formatricem in semine latetem esse reserendum,quod unumquodque membrum congruam molem ha beat. Sed hi considet ent velim, quaequnque tandem sit ea vis sermatrix,non aliud quam figuram unicuique parti ipsam tribuere, magnitudinem vero eius a materiae copia paucitatEue pendere, quae licet quoadusque semen est simplex videatur, potestate tamen multiplex suisse calore ipsam coagulate apparet. Tunc enim una eius pars in ossis materiam transit, alia in nerui, alia in alterius partis. Qiyaero ergo nunc,unde fit,ut tantum de unaquaque parte in semine lateat, ut seruetur membroru inter se debita analopiat
Si dicas id fieri, quia pares ei vim impressit, per quam fit, ut partes singulae parentis mirabili modo in ipse contineantur, seruarim
earum in semine eandem Pportionem,quin patre suit:tunc rursum quaestio occurret,
ynde in parente singulorum membrorum
39쪽
.LIBER I. ri . st,m iusta descriptio Idque donee Vel adpriamum animatium opificem perueniatur, ves sit ἀναίτιον,&easu bene habeat, unde salusta vita animantium pendet. Possem hoc sq-co di ex elementorum inter se tali proporti . one , ut unum ab altero euinci & interimi nequeat, argumentari,nisi quae hactenus al. rata sunt tam illustria essent, ut qui illis non mouetur is nullis rationibus cessurus videatur. Ad aliud igitur argumentum nunc tras.
eundum. Irim ex numero corporum, ex p=om muni
diu eomponitur. demonstrari posse. CAPUT IID. numero partium uniuersi, Deus,
subsistitue earum auctorum esse, asi .u tequ*m doceo, prius ingenes fateor
non omnium numerum certa ratione con
tare. inaedam enim num tali aut illo mi mero codita sint,arbitrarium existimo verbi causa,num stellarum numerus,quae sphaeram ἀολανη occupant, sit una vel maior vel
minor. Sed quia nonnulla partim in suprema mundi regione,partim in hac nostra sub lunari eo numero esse 'ssuntur, cui si accensio aut detractio ulla fieret, totius uniuersi sarmonia turbaretur, id sapientis alicuiu, tonsilio prouisum egeato. Quis enim cre
40쪽
sol eur dar casu factum eise, ut vanus tantum in munus. do Sol existat, cum si plures essent. certam inferiori nitido perniciem afferrent. Nam si in eadem siti orbi parte consisterent nimijs ardoribus omnia torrerent. Quid enim duplicatus Sol facturus esset,ex eo coni jcere licet, quod unicus ille quem nunc habemus, tantum aestate negoti j terrae incolis facessat. Si vero in adu rsis sphaerae saae partibus constituti essent, dierum & noctium vicisiitudo, hyemis & aestatis iucundissima pariter de utili Isima alternatio tol lsrentur . Rursum Lun ςμx ψ unica duntaxat Lun existat, quam ne ' cessaria ratione comparatum est i Finge enim plures es e,& similiter si propinquis io cis iorbis collocatae sunt, nimio humoris auctu, hunc in seriorem mundum pessund tu ae stitit: sin procu Iab inuicem disiungati- . Ur, nunquam silente Luna suturum est, ut humorum in corporibus incremexuAnullo hatu vel diminutione in terpoletur Quod scaeterorum siderum osscia nobis tam p 6-be cognita es entinuam Solis' Luilae: mox& numeri eorum ratio conspicua fieren v Vm quia eorum.munia non perinde nota sunt,&'elemetita unitatem ex motu ad eun- dem locum sertiuntur dc αδ ad misto um contemplationeni accedamus. Anne igitur